رفع محدودیت‌های جسمی با هوش مصنوعی

_ آنا نوشت: فناوری راهی عالی برای ارتقا زندگی افراد معلول و ناتوان است. با ظهور هوش مصنوعی، راه‌های مختلفی برای ارتقاء زندگی افرادی که دچار اختلال یا مبتلا به نقص عضو هستند ایجاد شده است.

 

به‌عنوان‌مثال، فیس‌بوک ابزاری مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی کرده است که می‌تواند به نابینایان کمک کند تا دوباره بتوانند ببینند. این مدل هوش مصنوعی تصاویر موجود در فید (خوراک وب) فیس‌بوک یک فرد نابینا را برای او توضیح می‌دهد، بنابراین شخصی که از صفحه‌خوان استفاده می‌کند ایده‌ای را درباره آنچه در تصویر می‌گذرد دریافت می‌کند.

 

این بدان معناست که افراد دارای ضعف بینایی دیگر لازم نیست هنگام بررسی صفحه اجتماعی خود در برخورد با تصاویر تنها صدای «عکس» را از طریق صفحه‌خوان بشنوند، بلکه هوش مصنوعی به آن‌ها کمک می‌کند ایده و موضوع عکس را متوجه شوند.

در موردی دیگر، اپلیکیشن «Look to Speak» گوگل با استفاده از فناوری‌های یادگیری ماشینی و بینایی رایانه‌ای به کاربران امکان می‌دهد دستگاه‌های خود را با چشم کنترل کنند. امروزه افراد بسیاری وجود دارند که از اختلالات حرکتی، یا ناتوانی در گفتار رنج می‌برند. ازاین‌رو گوگل اپلیکیشن «Look to Speak» را طراحی کرده تا این افراد بتوانند با حرکات چشم خود با تلفن‌همراه کار کنند. درواقع دوربین جلوی گوشی حرکات چشم را تشخیص می‌دهد و با توجه به تنظیمات برنامه، فرمان‌هایی را صادر می‌کند.

 

به طور مشابه، اپلیکیشن‌هایی مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارد که می‌توانند صفحات کامل یا بخشی از متن (روزنامه، کتاب، برچسب محصولات، رایانه‌ها و غیره) را با صدای بلند بخواند. این اپلیکیشن‌ها قصد دارند به افرادی که دچار چالش‌های خواندن مانند نارساخوانی، کاهش بینایی خفیف یا متوسط​​، خستگی بینایی و همچنین به کسانی که متون زیادی می‌خوانند، کمک کنند.

 

حتی شرکت غول فناوری مایکروسافت با سرمایه‌گذاری ۲۵ میلیون دلاری برنامه ۵ ساله‌ای را با عنوان «هوش مصنوعی برای دسترس‌پذیری» (AI for Accessibility) آغاز کرده تا با قرار دادن هوش مصنوعی در دست توسعه‌دهندگان، بتواند راه‌کار‌های متفاوتی مبتنی بر هوش مصنوعی برای ناتوانان ایجاد کند. دسترس‌پذیری یعنی همه افرادی که دچار نوعی اختلال جسمی هستند بتوانند به کمک هوش مصنوعی از یک ابزار یا سامانه استفاده کنند.

علاوه بر این هوش مصنوعی نه‌تن‌ها به افراد دارای معلولیت جسمی کمک می‌کند بلکه به افرادی که با مشکلات یادگیری و مشکلات سلامت روان دست‌وپنجه نرم می‌کنند نیز کمک می‌کند. به‌عنوان‌مثال، ویندوز ۱۰ به فناوری‌ای به‌نام Hello Windows مجهز است. این فناوری برای ورود از داده بیومتریک (مانند اثر انگشت، تشخیص چهره یا عنبیه چشم) استفاده می‌کند، که می‌تواند برای افرادی که دارای معلولیت جسمی هستند یا افرادی که توانایی به خاطر سپردن رمز‌های عبور را ندارند بسیار مفید واقع شود. درواقع این فناوری به کاربران ویندوز ۱۰ اجازه می‌دهد از طریق بیومتریک، دسترسی امن‌تری به دستگاه‌ها، نرم‌افزارها، خدمات آنلاین و شبکه‌ها داشته باشند. همچنین روبات‌های چت هوش مصنوعی مانند Woebot و Wysa به بیمارانی که از مشکلات سلامت روان رنج می‌برند به‌صورت ۲۴ساعته مشاوره می‌دهند.

 

 

از این گذشته، افرادی که از صرع رنج می‌برند امکان دارد توسط نور‌های چشمک‌زن و انیمیشن‌ها تشنج کنند. به همین دلیل پلتفرم accessiBe، یک بستر دسترسی به وب، کاربران مبتلابه صرع را قادر می‌سازد تا انواع مختلف انیمیشن‌ها مانند GIF‌ها و فیلم‌ها را غیرفعال کنند و بتوانند بدون هیچ‌گونه عارضه و مشکلی به مرور وب بپردازند.

 

Voiceitt برنامه‌ای برای افراد دارای اختلالات گفتاری است. کسانی که دچار آسیب‌های مغزی، فلج مغزی، پارکینسون و سندرم داون هستند و نیز افرادی که سکته مغزی می‌کنند، می‌توانند از مزایای این برنامه بهره‌مند شوند. این برنامه با استفاده از یادگیری ماشینی الگو‌های گفتاری منحصربه‌فرد گوینده را تشخیص می‌دهد، هرگونه تلفظ غلط را شناسایی می‌کند و قبل از اینکه یک خروجی صوتی یا نوشتاری ایجاد کند، آن‌ها را اصلاح می‌کند.

یک شرکت سازنده تجهیزات پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی، سمعکی به نام Livio AI ساخته که با ساکت کردن تمام صدای خارجی محیط توانایی شنوایی را افزایش می‌دهد. همچنین با ردیابی داده‌های مربوط به‌سلامتی، به بیماران کمک می‌کند تا بتوانند در موارد اضطراری کمک بگیرند.

 

 

به لطف هوش مصنوعی، وسایل نقلیه خودران نیز نوید تحرک بیشتری را به افراد معلول می‌دهند. هنگامی‌که استفاده از وسایل نقلیه خودران در جامعه رونق بگیرد، می‌توانند برای افراد دارای معلولیت‌های مختلف، یک دارایی مؤثر باشند، چراکه این افراد دیگر به کمک افراد دیگر یا وسایل حمل و‌نقل عمومی وابسته نخواهند بود.

 

هوش مصنوعی همچنین می‌تواند به معلمان و متخصصان مراقبت‌های درمانی کمک کند تا علائم اولیه کسانی که اختلال در خواندن یا محاسبه کردن دارند را تشخیص داده و بر این اساس به دانش آموزان کمک کنند. به‌عنوان‌مثال، یک استارتاپ استرالیایی به نام Dystech با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، یک برنامه غربالگری برای تشخیص زودهنگام چنین اختلالات یادگیری ایجاد کرده است.

 

 

به‌طورکلی افرادی که معلولیت یا ناتوانی جسمی دارند با مشکلات بسیاری در جامعه روبرو هستند. شرکت‌های مختلف تلاش کرده‌اند با استفاده از فناوری هوش مصنوعی مشکلات این افراد را کاهش داده و آن‌ها را قادر سازند تا بتوانند امور روزمره خود را انجام دهند.