دانستنی‌هایی درباره آزمایش خون
- روزنامه خراسان نوشت: یک آزمایش خون معمولی، شامل شمارش کامل خون است که به آن CBC هم گفته می‌شود. این آزمایش به منظور شمارش گلبول‌های قرمز و سفید و همچنین تعیین سطح هموگلوبین و سایر اجزای خون انجام می‌شود و می‌تواند کم‌خونی، عفونت و حتی سرطان خون را مشخص کند. یکی دیگر از رایج‌ترین آزمایش‌های تجویز شده توسط پزشکان، آزمایش سطح گلوکز، کلسیم و الکترولیت‌های خون برای بررسی عملکرد قلب، کلیه و کبد است.
آزمایش تعیین سطح چربی‌های خون مانند کلسترول خوب (HDL)، کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید هم برای بررسی احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، تجویز می‌شود. داشتن درک کاملی از نتایج آزمایش خون می‌تواند به شما کمک کند درباره رژیم غذایی و سبک زندگی‌تان تصمیمات خوبی بگیرید. در این مطلب به نکاتی پرداخته‌ایم که پزشک ممکن است درباره نتایج آزمایش خون‌تان به شما نگوید.
تفاوت محدوده‌های طبیعی بین زنان و مردان
اگر نتایج آزمایش خون خود را با شخص دیگری از جنس مخالف مقایسه کنید، ممکن است از تفاوت آن‌ها متعجب شوید. برای مثال، محدوده طبیعی تعداد گلبول‌های قرمز خون برای یک مرد بین ۵ تا ۶ میلیون سلول در هر میکرولیتر و برای یک زن، بین ۴ تا ۵ میلیون سلول است.
تفاوت نتایج آزمایش در سنین مختلف
در برخی آزمایش‌ها، مانند آزمایش هموگلوبین، نتایج طبیعی برای سنین مختلف متفاوت است. برای مثال در کودکان، سطح هموگلوبین حدود ۱۱ تا ۱۳ گرم در دسی‌لیتر طبیعی است، در حالی‌که برای مردان، مقدار طبیعی حدود ۱۴ تا ۱۷ گرم در دسی‌لیتر و برای زنان، ۱۲ تا ۱۵ گرم در دسی‌لیتر است. این درحالی است که در آزمایش‌های دیگر، مانند آزمایش کلسترول LDL، سطح کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر صرف نظر از سن، طبیعی در نظر گرفته می‌شود.
احتمال کاذب بودن نتیجه آزمایش مثبت
اولین آزمایش غربالگری برای یک بیماری اغلب باید با آزمایش دوم که آزمایش خاص تری است تأیید شود. برای مثال آزمایش تشخیص سریع اچ‌آی‌وی اغلب دقیق است، اما به‌ندرت ممکن است نتیجه آزمایش، مثبت کاذب شود (به این معنا که شخص واقعا به این بیماری مبتلا نیست). این اتفاق می‌تواند در آزمایش‌هایی که برای اندازه گیری آنتی‌بادی‌ها در بیماری‌های ایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا مولتیپل میلوما انجام می‌شوند هم رخ دهد.
احتمال کاذب بودن نتیجه آزمایش منفی
گاهی یک آزمایش، شواهدی از بیماری یا مشکل سلامت را نشان نمی‌دهد، حتی اگر فرد به آن بیماری مبتلا باشد. به عنوان مثال، اگرمی‌دانید که در چند ماه گذشته در معرض ویروس هپاتیت C قرار داشته‌اید، اما نتیجه آزمایش خون‌تان منفی است، همچنان احتمال این‌که آلوده به عفونت باشید وجود دارد.
به همین ترتیب، اگر در هفته‌های اول ابتلا به بیماری لایم (نوعی عفونت در اثر گزش) آزمایش خون داده باشید، نتیجه آزمایش احتمالاً منفی است، زیرا بدن‌تان هنوز آنتی‌بادی تولید نکرده است.
دلایل مختلف نتایج خارج از محدوده طبیعی
نتایج خارج از محدوده طبیعی، لزوما به معنای ابتلا به بیماری نیست. نتایج آزمایش ممکن است به دلایل دیگر غیرطبیعی باشد. برای مثال اگر قبل از انجام آزمایش قند ناشتای پلاسما، چیزی خورده یا داروی خاصی مصرف کرده باشید، نتایج آزمایش ممکن است به طور موقت خارج از محدوده طبیعی باشد، اما نشانه بیماری نیست. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، بهتر است قبل از انجام هر آزمایشی با پزشک خود در باره شرایطی که باید قبل از آزمایش رعایت شود، صحبت کنید.
اجتناب‌ناپذیر بودن اشتباه
اگرچه جابه‌جا شدن نمونه‌های آزمایش خون به ندرت اتفاق می‌افتد، اما اجتناب‌ناپذیر است. نحوه رفتاری که قبل از تجزیه و تحلیل با نمونه خون می‌شود هم می‌تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد. برای مثال، قرار دادن نمونه در ظرف اشتباه، تکان دادن آن به طور نامناسب نگهداری به مدت طولانی یا در دمای نامناسب می‌تواند باعث اشتباه شدن نتیجه آزمایش شود.