تأمین امنیت کشور با تداوم دیپلماسی دریایی/ توانایی ارتش برای مقابله با هرگونه تهدیدید

- بنا به اعلام آجا، امیر دریادار «حبیب‌الله سیاری» در گفت‌وگوی تفصیلی با شبکه العالم پیرامون دستاورد‌ها و توانمندی‌های دفاعی کشور توضیحاتی ارائه داد.

متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

العالم: توانمندی‌های دفاعی کشور در چه وضعیتی قرار دارد؟
مأموریت ارتش جمهوری اسلامی ایران، حفظ تمامیت ارضی کشور
سیاری: مأموریت ارتش جمهوری اسلامی ایران، حفظ تمامیت ارضی کشور است، برای انجام این مأموریت بزرگ قطعاً باید از توانمندی لازم برخوردار باشیم، برای داشتن این توانمندی نیاز است یا مشابه قبل از انقلاب به خارج از کشور وصل باشیم، یعنی آموزش‌مان در خارج از کشور انجام شود، تجهیزاتمان از خارج وارد شود حتی در بحث اعزام کارشناس و متخصص نیز متکی به خارج از کشور باشیم، این یک راهکار است.

 

سیاری: ارتش ما پیش از انقلاب وابسته به خارج از کشور بود، اما با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و تحریمی که از ۲۲ بهمن ۵۷ بر ما اعمال شده است، امام بزرگوار فرمودند که این‌ها دیگر به شما تجهیزات نمی‌دهند، چون آرمان و هدف شما ضد استکباری است، بنابراین باید خودتان تجهیزات را بسازید و آموزش را اجرا کنید و روی پای خودتان بایستید، در چرخه توانمندسازی ارتش جمهوری اسلامی باید خوداتکا باشید و این راهکار انقلابی در نظر گرفته شده است و از آن زمان اجرایی شد یعنی هر چه می‌خواهیم در درون کشور تهیه شده است.

 

سیاری: آسیب راهکار اول که در سال‌های قبل از انقلاب اجرا می‌شد را در دوران دفاع مقدس دیدیم، بسیار تجهیزاتی که نیاز به قطعه داشتند، ولی غرب به ما آن قطعه مورد نیاز را نمی‌داد؛ یعنی آن‌ها گلوگاه را دست خود حفظ می‌کنند و با این اوصاف نمی‌توانید بگویید که توانمندید؛ چرا که هر وقت اراده کنند گلوگاه را می‌گیرند و شما را خفه می‌کنند، اما وقتی از سال‌های نخست و با فرمان امام تلاش کردیم روی پای خود بایستیم.

 

سیاری: امروز به این جایگاه رسیدیم که اگر ادعا می‌کنیم توان دفاعی‌مان بالاست و متکی بر توانمندی داخلی است، امروز سلاح‌های مختلف در نیروی هوایی، زمینی، دریایی و پدافندی در حال ساخت داریم و همچنین سلاح‌های مورد نیازمان را در اختیار داریم، تربیت نیروی انسانی را خودمان انجام می‌دهیم.

 

سیاری: تربیت نیرو‌هایی که می‌خواهند در ارتش جمهوری اسلامی خدمت کنند باید از ویژگی‌هایی برخوردار باشند، این ویژگی‌ها باید از مبانی ما، آموزه‌های دینی و انقلابی ما به دست می‌آید، بنابراین امروز ما در تربیت و آموزش نیروی انسانی، در تأمین تجهیزات و مهمات رو پای خودمان ایستاده ایم.

سیاری: یک زمانی در طول سال‌های دفاع مقدس مهمات مثلاً توپ‌خانه برای ارتش جیره‌بندی بود. چون تولید خارج بود و به ما نمی‌دادند حتی از فروش سیم خادار به ما خودداری می‌کردند و این حرف آقا (مقام معظم رهبری) است. یک آتش‌بار توپ‌خانه در هفته مثلاً پنج تا گلوله داشت درحالی که دشمن ما شبانه‌روز گلوله می‌زد.

سیاری: امروز ما در بحث انجام رزمایش‌ها، تاکتیک‌هایمان مال خودمان، از فکر جونان، نخبگان و پیشکسوتان با تجربه ما است که توانستیم تاکتیک‌ها و اقدامات جدید را بوجود آوریم،ما اکنون آمایش را با نظر متخصصان نظامی خودمان و نه با نظر دیگران انجام می‌دهیم، وقتی که تربیت نیروی انسانی از سوی خودتان و با ویژگی‌های خودتان صورت می‌گیرد، تجهیزات و مهمات را خودت می‌سازید، تاکتیک و تکنیک هم فکر خودتان است، زیرساخت را هم خودت به وجود می‌آوری، قطعاً توانمندی شما بالا خواهد بود و امروز ما ادعا می‌کنیم که توان دفاعی ارتش جمهوری اسلامی ایران آنقدر بالاست که توانمندی دارد در مقابل هر تهدیدی بایستد.

العالم: از ۱۸ اکتبر گذشته تمام محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران لغو شد؛ بدین معنا که از ۱۹ اکتبر گذشته جمهوری اسلامی ایران می‌تواند سلاح خرید و فروش کند. برنامه ایران پس از ۱۸ اکتبر و پس از لغو محدودیت‌های تسلیحاتی چیست؟

سیاری: این که ما فکر کنیم که خیلی انتظار می‌کشیدیم که تحریم‌ها برداشته شود تا ما بتوانیم سلاح بخریم، این فکر در طول ۴۰ سال انقلاب از فکر ما بیرون رفته است. یعنی هیچ‌وقت انتظار نمی‌کشیدیم که این تاریخ بگذرد تا چیزی به ما بفروشند؛ بلکه از اول به این سمت حرکت کردیم که خودمان بسازیم. من به عنوان یک مسئول در ارتش اصلا این مساله را دنبال نکردم که چه وقت تحریم تمام می‌شود و این که چه زمانی چه چیز‌هایی را به ما خواهند فروخت، اما چیزی که امروز در ذهن ما است تکیه بر داخل، فکر جوان و نخبگی جوان این کشور است که خودش نیازمندی‌های خودش را بسازد و تأمین کند.

سیاری: ما اگر دوباره به سراغ خرید از خارج برویم، مانند همان سال‌های قبل از انقلاب خواهیم شد که یک ابزاری به ما می‌دهند، بدون مدرک و با قطعات و مهمات محدود که چهار صباح دیگر اگر خواستید از آن استفاده کنید در گلوگاه جلوی شما را خواهند گرفتف بنابر این ما خیلی دنبال این مساله نبودیم، بلکه به دنبال ارتقا و آمادگی برای دفاع از کشور و مأموریت حفظ تمامیت ارضی کشور هستیم؛ لذا سعی کردیم حرف امام راحل را عملی کنیم و روی پای خودمان بایستیم.

 

سیاری: اما این که ما بتوانیم با جایی تبادل دانش داشته باشیم، عبیبی ندارد، تبادل دانش با عزت، حکمت و مصلحت نه این که بخواهند سرمان منت بگذارند و یا تسلط و هژمونی بر ما داشته باشند، تبادل دانش و ارتباط با دنیا در این سطح عیب و ایراد نیست، اما این که ما بخواهیم دست نیاز به سوی دیگران دراز کنیم، پذیرفته نیست و ما از این مرحله عبور کرده ایم.

العالم: آیا برنامه‌ای برای اجرای رزمایش‌های مشترک با کشور‌های دوست وجود دارد؟

سیاری: ما با آمادگی و ارتقای سطح تجهیزات و دانشی که امروز به آن دست یافته‌ایم، این توانمندی را داریم که با کشور‌های دوست رزمایش برگزار کنیم؛ کما این که درعرصه دریا پارسال یک رزمایش مشترک دریایی با روسیه و چین در دریای عمان انجام دادیم؛ لذا این آمادگی وجود دارد هر جا که لازم باشد و تصمیم‌گیرندگان ابلاغ کنند در زمین، هوا و دریا رزمایش مشترک با کشور‌های دوست انجام دهیم.

العالم:جمهوری اسلامی ایران طرح و برنامه‌ای برای حضور در آب‌های بین‌المللی وضع کرد، این طرح و برنامه برای چیست؟

 

مأموریت نیروی دریایی ارتش، دفاع از مرز‌های آبی و منافع جمهوری اسلامی ایران
سیاری: مأموریت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران دفاع از مرز‌های آبی و منافع جمهوری اسلامی ایران در آب‌هایی سرزمینی، منطقه نظارت و آب‌های آزاد است، انجام این مأموریت قطعاً به تجهیزات خاص خودش نیاز دارد که در جهت این کار حرکت می‌کند و این مأموریت باید انجام بشود، حفظ مرز‌های آبی همیشه در دستور کار ما بوده است و در دفاع مقدس هم به خوبی انجام شده است، حفظ منافع ما در آب‌های سرزمینی و منطقه نظارت همیشه در دستور کار بوده و حفظ شده، اما ما یک حرکت رو به جلو داشتیم. ما در طول ۱۲ – ۱۳ سال گذشته به فرمان فرمانده معظم کل قوا حضور در دریای آزاد را در دستور کار قرار دادیم.

سیاری: حضور در دریا‌های آزاد را می‌شود اینگونه تفسیر کرد که ما در دریای آزاد دریانوردی می‌کنیم نه ما، همه دنیا مجاز هستند که در دریای آزاد دریانوردی کنند، قوانین و مقررات دریانوردی در دریای آزاد وجود دارد؛ ما هم طبق همین قوانین و مقررات در دریای آزاد دریانوردی می‌کنیم، منظور از این قوانین و مقررات این است که شما اگر در دریای آزاد دریانوردی می‌کنید به مرز‌های آبی هیچ کشوری تعرضی نداشته باشید، به منافع هیچ کشوری هم تعرضی نداشته باشید، بلکه می‌توانید دریانوردی بکنید و ما دریانوردی مان را شروع کرده‌ایم.

 

سیاری: ما توانستیم ناوگروه‌هایمان را به اقیانوس آرام، به مدیترانه، به اقیانوس اطلس، اقیانوس هند جنوبی بفرستیم، این‌ها مناطقی هستند که ناو‌های نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در آب‌های آزاد دریانوردی کردند و در بنادر کشور‌هایی مثل چین، سوریه، عمان، سریلانکا، هندوستان، بنگلادش، تانزانیا، آفریقای جنوبی به منظور توسعه دیپلماسی دفاعی دریایی که آن‌هم در زیرمجموعه دریانوردی در اقیانوس و آب‌های آزاد شکل می‌گیرد، پهلو گرفته‌ایم؛ بنابراین یکی از ابعاد حضور در دریای آزاد دیپلماسی دریایی است که با ارتباطی که شما با بنادر کشور‌های مختلف برقرار می‌کنید دیپلماسی شکل می‌گیرد.

 

سیاری: توسعه روابط با دولت‌ها به وجود می‌آید و این حرکت بسیار شایسته‌ای است که از ۱۳ – ۱۴ سال پیش تاکنون نیروی دریایی به خوبی آن را انجام داده استف اما بحث ناامن شدن مسیر عبور و مرور غرب به شرق یا از شرق به غرب کشتی‌های تجاری و نفتکش‌های دنیا بود که مهم‌ترین محور تبادل نفت و یا کالا‌های تجاری بازار شرق یعنی جنوب شرق آسیا به سمت غرب و یا غرب به شرق است.

 

سیاری: مهم‌ترین، کوتاه‌ترین و ارزانترین مسیر، مسیر شمال اقیانوس هند، خلیج عدن، تنگه باب‌المندب، دریای سرخ، کانال سوئز، مدیترانه است که به اروپا ختم می‌شود، اگر بخواهد به قاره آمریکا عبور بکند از جبل‌الطارق عبور می‌کند و به سمت قاره آمریکا می‌رود که بهترین مسیر است.

سیاری: از حدود سال ۱۳۸۸ در این مسیر که مهم‌ترین آن خلیج عدن و تنگه باب‌المندب است یک ناامنی اتفاق افتاد که دزدان دریایی که بیشتر سومالیایی بودند آمدند و یک ناامنی برای کشتی‌ها به وجود آوردند، سازمان جهانی دریانوردی (آی ام او) از همه کشور‌های جهان که توانمندی دارند و می‌توانند با بکارگیری تجهیزات دریایی و هوایی در برقراری امنیت کمک بکنند، درخواست کرد که بیایند برای حفظ اقتصاد جهانی در این عرصه وارد شوند. جمهوری اسلامی ایران جزء اولین کشور‌هایی بود که اعلام کرد ما می‌توانیم در خلیج عدن حضور داشته باشیم و در بحث کمک به برقراری امنیت دریایی برای کشور‌های جهان فعالیت کنیم؛

 

سیاری: در همان مقطع ما ناو‌های نیروی دریایی به منطقه برای برقراری امنیت اعزام کردیم که بنادر در شش ماهه اول چهار تقدیرنامه از سازمان جهانی دریانوردی برای ما به اسم ناوشکن‌هایی که خلیج عدن فعالیت می‌کردند، فرستادند و تشکر و قدردانی کردند که شما به امنیت جهانی کمک کردید، که [برای ما]خیلی مهم است و یکی دیگر از اهداف ما در آنجا حفاظت از کشتی‌های خود جمهوری اسلامی ایران بود که کالا یا نفت می‌بردند یا کالا می‌آوردند که در این منطقه مورد حمله دزدان دریایی قرار می‌گرفتند، ما تا امروز پنج هزار کشتی را اسکورت کردیم که سالم از منطقه خطر عبور کردند.

سیاری: نزدیک ۳۰ بار به کشتی‌های کشور‌های مختلف کمک کردیم و در سال ۹۲ کشتی جمهوری اسلامی ایران در اقیانوس هند دزدیده شد و ما در عملیات رعد کشتی با محموله را نجات دادیم که افتخاری برای ما بود که در فاصله دو هزار و ۵۰۰ کیلومتری کشور این عملیات انجام شد، چند روز بعد یک کشتی چینی در همان منطقه دزدیده شد که دولت چین از ما درخواست کرد که به آن‌ها کمک کنیم و ما دو روز بعد از عملیات رعد عملیاتی دیگر را ترتیب دادیم که با موفقیت صورت گرفت.

 

حضور در دریای آزاد، بستر نشان دهنده توانمندی‌های ایران اسلامی
سیاری: حضور در دریای آزاد، بستری است که توانمندی ما را نشان می‌دهد؛ بنابراین اگر ناو ما در آب‌های آزاد حضور پیدا می‌کند، نشان از توانمندی‌های کشور است، چون به هیچ چیز دیگر نمی‌شود این موضوع را ثابت کرد، امروز به نقطه‌ای رسیدیم که شناور‌های بزرگ در مقیاس جهانی را می‌سازیم و می‌توانیم دیپلماسی دریایی را ادامه دهیم و امنیت را برقرار کنیم و هرجا که منافع ما مقابل یک ناامنی در خطر باشد، بتواند دفاع کند و این یکی از پیروزی‌های بسیار شیرین نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که اتفاق افتاده است.

سیاری: ما حتی در اعزام زیردریایی به دریای آزاد برای نشان دادن توانمندی و اقتدار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران اقدام کردیم وقتی زیردریایی ما هندوستان و سریلانکا را بازدید می‌کند و می‌آید در خلیج عدن و باب‌المندب را پشت سر می‌گذارد و دریای سرخ حضور پیدا می‌کند، این چیزی جز نشان دادن توانمندی نیست که با تکیه بر نیرو، دانش و جوانان کشور جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده است.

سیاری: بعد از اینکه زیردریایی ما به چند سفر رفت، حضرت آقا فرمودند «وقتی شما در منطقه حاضر می‌شوید، خیلی‌ها شروع به جوش و خروش می‌کنند در حالی که می‌دانند شما قصد تعرض به دیگران را ندارید و فقط در آب‌های آزاد دریانوردی می‌کنید و این حق مسلم شماست، ولی این برای خیلی هم الهام‌بخش است؛ یعنی کسانی که فکر می‌کنند ما در زیر تحریم نتوانستیم هیچ حرکتی انجام دهیم.

 

سیاری: اما امروز به جایی رسیدیم که زیردریایی ما در اقصی‌نقاط دنیا در حال دریانوردی هستند و برای دشمنان هم خاری در چشم است که علی‌رغم همه فشار‌ها ما این‌گونه رشد کردیم و در دریا‌ی آزاد هم با شناور سطحی و هم با شناور زیرسطحی حضور داریم؛ این حرکت بزرگی است و نشان دادن توانمندی‌هاست، آب‌های آزاد متعلق به همه کشورهاست و همه می‌توانند در آن دریانوردی کنند و ما بدون اینکه قصد تعرض و تجاوز به منابع و به مرز دیگران داشته باشیم، این مسیرهمچنان ادامه دارد.

العالم: یکی از پیچیده‌ترین صنایع در دنیا صنعت زیردریایی است. چندین سال است که ایران در زمره کشور‌های سازنده زیردریایی قرار گرفته است. آیا در این‌خصوص طرح و برنامه‌هایی برای آینده دارید؟

سیاری: ما در سال‌های قبل از انقلاب زیردریایی نداشتیم و بعد از انقلاب هم تا پایان دفاع مقدس زیردریایی نداشتیم؛ بعد‌ها ما هم به فکر افتادیم که مثل نیرو‌های مسلح مقتدر دنیا باید مجهز به زیردریایی شویم. تلاشی آغاز شد و الحمدالله به نتیجه رسید.

سیاری: ما با زیردریایی سبک کلاس «غدیر» شروع کردیم و امروز در بحث ساخت و تجهیز زیردریایی کلاس غدیر کاملا به خودکفایی رسیدیم و به تعداد مورد نیازمان ساختیم و مورد استفاده قرار می‌دهیم. بعد از آن کلاس «فاتح» بود که الحمدلله با کمک دانشمندان و شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها و وزارت دفاع و نیروی دریایی که پای کار آمدند، زیردریایی فاتح که کلاس نیمه‌سنگین است را ساختند که امروز عملیاتی است و با آنچه از نظر تسلیحات مورد نظر ما بود تجهیز شد.

سیاری: قطعاً ما به فکر تجهیز و ساخت کلاس‌های بعدی هم هستیم که بتوانیم تمام و کمال از توان زیردریایی برای دفاع از خود بهره ببریم. پیشرفت بسیار چشمگیری داشتیم و قطعا این موفقیت‌ها و نتایج ارزشمندی که به دست آمده است، قابل توسعه است و امیدواریم در آینده شاهد رونمایی از تجهیزات دیگر باشیم.

ایران جزء کشور‌های سازنده جنگنده 
العالم: چند سالی است که ایران جزء کشور‌های سازنده جنگنده شده است، از جمله جنگنده کوثر؛ آیا ایران به این راه خود ادامه خواهد داد و طرح و برنامه‌هایی برای طراحی و ساخت جنگنده‌هایی مدرن دارد؟

سیاری: قرار است برای تأمین نیازمندی‌هایمان در عرصه زمین و هوا و دریا دست نیاز به سوی دیگران دراز نکنیم، اما به هر صورت نیروی هوایی ما هواپیما لازم دارد و نمی‌خواهیم از کس دیگری درخواست کنیم؛ پس بهترین راه ساخت آن است و همان‌طور که در بحث دریا ساختیم در بحث هوا هم نمونه‌هایی را دیدید و قطعاً به دنبال این هستیم که با فناوری، نیازمندی‌ها و اطلاعات روز به جلو می‌رویم و در دستور کار است، ما هم مثل هر کشوری تلاش می‌کنیم تا روی پای خودمان بایستیم و آن را جلو می‌بریم.

سیاری: ما آنقدر توانمندی داریم که هر کسی در هر جایی بخواهد امنیت ما را به خطر بیاندازد یا به منافع ما تعرضی داشته باشد، باید مطمئن باشد که ما جواب او را خواهیم داد.