والدین تا چه میزان در آموزش آنلاین نقش دارند؟
- ایرنا نوشت: مدارس بعد از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ دچار تحولات بسیاری شدند. اسفندماه سال گذشته، با اعلام رسمی همه‌گیری کرونا مسئولان، والدین و دانش‌آموزان دچار شوک بزرگی شدند، زیرا تجمع دانش‌آموزان در مدارس می‌توانست موجب انتقال بیماری و به خطر افتادن سلامت دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها شود. بعد از آن بود که اپلیکیشن (نرم‌افزار) شاد و دیگر اپ‌ها برای برقراری ارتباط معلمان با دانش‌آموزان مورد استفاده قرار گرفت. سال تحصیلی ۹۹-۱۴۰۰ با استفاده از فضای مجازی آغاز شد و همچنان پیش می‌رود.
کرونا اختلاف سطح آموزشی را از گذشته بیشتر کرد، زیرا برخی از دانش‌آموزان در مناطقی خاص به تلفن همراه یا تبلت مناسب و اینترنت پرسرعت دسترسی نداشتند و نمی‌توانستند به سادگی از کلاس‌های درس استفاده کنند.
گروهی از دانش‌آموزان که این امکان را دارند، در خانه و شاید مهم‌تر در حضور دیگر اعضای خانواده باید بتوانند تمرکز کنند و از کلاس‌های درسی بهره ببرند. حالا نقش والدین در آموزش و پرورش کودکان، مهم‌تر و بیشتر شده است و آن‌ها باید همراه معلمان به دانش‌آموزان کمک کنند.
آیا والدین این آگاهی و امکان را دارند تا بتوانند به درستی فرآیند یادگیری را برای فرزندانشان تسهیل کنند؟
محمدرضا نیک‌نژاد کارشناس آموزش و پرورش از معلمانی است که در دوران کرونا از طریق فضای مجازی کلاس‌هایش را برگزار می‌کند.
او درباره چگونگی ارتباط با والدین برای برگزاری کلاس‌های درسی در فضای مجازی و اقداماتی که کشور‌های دیگر انجام می‌دهند گفت: اقداماتی که کشور‌هایی که ساختار اجتماعی مشابه با ایران دارند، در این حوزه انجام می‌دهند، خیلی جالب است، برای مثال مالزی و فیلیپین پلتفرمی ساختند و آموزش‌های مجازی را بر آن سوار کرده‌اند، شاد هم پلتفرمی است که در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این تفاوت که در برخی از کشور‌ها آموزش را در سه فضا تعریف کردند؛ یک فضا برای دانش‌آموزان، فضایی برای معلم‌ها و یک فضا برای خانواده‌ها. البته سازوکار آموزشی همه کشور‌ها اینگونه نیست.
معلمان و والدین آموزش ندیدند
به گفته این کارشناس آموزش، ابتدای همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ افراد غافلگیر شدند، اما فرصت خرداد تا مهرماه زمان مناسبی برای برنامه‌ریزی سال تحصیلی پیش‌رو بود.
او ادامه داد: در این زمان معلمان و والدین آموزش ندیدند. هرآنچه در فضای اپلیکیشن شاد یا دیگر پیام‌رسان‌ها می‌بینید، همراه با آزمون و خطاست. معلم‌ها و والدین روندی را امتحان کرده و اگر با مشکل مواجه شوند، روش دیگری انتخاب می‌کنند.
نیک‌نژاد ادامه داد: پسرم کلاس ششم است؛ از زمانی که کلاس‌ها به صورت آنلاین برگزار می‌شود، کار همسرم چند برابر شده؛ زیرا باید بیشتر مراقب فرزندمان باشد. این مشکل در کلاس‌های اول تا سوم بغرنج است، زیرا کودک باید بنشیند و ساعت‌ها به کلاس درس گوش دهد، فشار این کار برای کودکان بسیار زیاد است؛ چون از کودکی با سن کم می‌خواهند یک صفحه را نگاه و ارتباط خود را حفظ کنند؛ در سن‌های پایین، کودکان پرش ذهنی زیادی دارند. این در حالی است که خانواده آموزش لازم را ندیده؛ اگر به این موضوع توجه نشود، ممکن است باعث مشکلات زمینه‌ای در کودکان شود.
در سن‌های پایین، کودکان پرش ذهنی زیادی دارند. این در حالی است که خانواده آموزش لازم را ندیده؛ اگر به این موضوع توجه نشود، ممکن است باعث مشکلات زمینه‌ای در کودکان شود.
سود و زیان ورود والدین به آموزش مجازی
گاهی صدایی از پرسش و پاسخ معلم و دانش‌آموزان در فضای مجازی منتشر و در آن تلاش والدین برای ارائه بهترین پاسخ توسط دانش‌آموز مشاهده می‌شود. این در حالی است که دانش‌آموزان در مدارس از خانواده و والدین خود دورند و باید بتوانند روی پای خود بایستند.
نیک‌نژاد دراین‌باره گفت: دخالت خانواده‌ها باید کمک حال آموزش و به سود کودکان باشد، در حالی که می‌بینیم گاهی والدین نابه‌جا وارد می‌شوند و اجازه نمی‌دهند تا برنامه معلم پیش برود. ورود والدین در آموزش مجازی می‌تواند هم سودمند و هم آسیب‌زا باشد. مدرسه فضایی است که کودک می‌تواند در آن رشد اجتماعی داشته‌باشد، کودک باید بتواند از عهده نیازهایش بر بیاید و بداند که همه رفتار‌های مانند فضای خانواده عاطفی نیست.
به گفته این کارشناس آموزش، خانواده‌ها و معلم‌ها برای آموزش آنلاین نیازمند یادگیری مسائل جدید هستند.
کودک باید به تنهایی درگیر آموزش شود
نیک‌نژاد درباره اینکه والدین به چه صورت می‌توانند درباره شیوه درست همکاری با معلمان آموزش ببینند، توضیح داد: به عنوان معلم مسیر‌هایی را به صوت آزمون و خطا پیش می‌برم، اما این مسیر‌ها کاملا معطوف به روحیات، سن و سلیقه من و راه و روشی است که برای تعامل با خانواده پیدا می‌کنم. در صورتی که این روند باید از حالت سلیقه‌ای بیرون آید تا اگر زمانی بدخلق بودم با دانش‌آموز و خانواده‌اش بد رفتاری نکنم. به نظرم باید آموزش‌وپرورش در این زمینه راهکاری بیندیشد و فضای زمانی و مکانی -مجازی- را برای تعامل با خانواده پیشنهاد کند.
پیشنهاد می‌کنم همه دانش‌آموزان یک روز در هفته تعطیل باشند - این برای دانش‌آموزان دبستانی بسیار مهم است - پیش از این نیز در مدارس ماهی یکبار گفت‌وگویی با خانواده‌ها انجام می‌شد. در این روز خانواده با معلمانی که آموزش دیدند جلسه‌هایی به صورت مجازی برگزار کنند.
پیشنهاد می‌کنم همه دانش‌آموزان یک روز در هفته تعطیل باشند - این برای دانش‌آموزان دبستانی بسیار مهم است - پیش از این نیز در مدارس ماهی یکبار گفت‌وگویی با خانواده‌ها انجام می‌شد. در این روز خانواده با معلمانی که آموزش دیدند جلسه‌هایی به صورت مجازی برگزار کنند.
او ادامه داد: خانواده‌ها و مسئولان باید ساعتی را برای حضور در فضای شاد یا دیگر اپلیکیشن‌ها در نظر بگیرند، تا این تعامل چهارچوب‌مند باشد و نه سلیقه‌ای؛ دخالت بیش از اندازه خوب نیست و معلمان باید سرخط‌های اصلی را بگیرند و به خانواده‌ها بگویند که اگر برخی دخالت‌ها را انجام دهند، می‌توانند روی کودک تاثیرگذار باشند.
گاهی می‌بینیم مادر کمک می‌کند تا پاسخ پرسش را به کودک بگوید، این در حالی است که کودک باید به تنهایی درگیر آموزش شود. معلم باید بتواند خانواده را روشن کند که نمره همه چیز نیست و این موضوع باید از طریق راهکار کلی از طرف اداره‌های بالادستی انجام شود تا خانواده‌ها به آرامش برسند و هم کودکان از زیر فشار خارج شده و معلم‌ها بتوانند به درستی آموزش دهند.