کنترل همه گیری کووید ۱۹ با تمرکز بر محله‌ها و خانوار‌ها در طرح شهید سلیمانی
- بنا بر اعلام پایگاه خبری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جعفر صادق تبریزی رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با بیان این مطلب افزود: این طرح با مشارکت سازمان بسیح مستضعفین، هلال احمر و تمام سازمان ها، ارگان ها، دستگاه‌های اجرایی، نهاد‌های دولتی و غیردولتی و با استفاده از ظرفیت‌های برنامه «هر خانه یک پایگاه سلامت» که در آن سفیران سلامت خانوار و رابطین سلامت محله جذب و آموزش داده شده اند، برای کنترل و پیشگیری از شیوع کووید ۱۹ به مرحله اجرا درآمده است.
جعفر صادق تبریزی افزود: هدف کلی از این طرح مدیریت و کنترل کووید ۱۹ با استفاده از مشارکت‌های مردمی و همکاری‌های بین بخشی است که از اصول اولیه و اساسی مراقبت‌های اولیه بهداشتی است. اهداف اختصاصی نیز شامل قطع زنجیره انتقال ویروس با افزایش رعایت پروتکل‌های بهداشتی؛ کاهش میزان بستری در بیمارستان‌ها و کاهش میزان مرگ و میر‌ها است.
وی تلاش برای پوشش حمایتی از گروه‌های آسیب پذیر و در معرض خطر را یکی دیگر از اهداف اختصاصی این طرح دانست و ابراز داشت: برای رسیدن به اهداف طرح باید یکسری اصول در اجرا مورد توجه جدی مجریان طرح باشد تا این طرح ملی به شکل مناسبی به مرحله اجرا درآید. اولین اصل این است که از توان بسیج کنندگی مردم و توان نیروی مقاومت بسیج کشور برای مقابله با کووید ۱۹ به نحو احسن بتوانیم استفاده کنیم.
وی ادامه داد: دومین اصل اجرای برنامه به شکل محله محور و مبتنی بر جامعه و خانوار است. اصل سوم تکیه بر نظام شبکه بهداشتی درمانی گسترده و بسیار قوی است که در ایران وجود دارد و زبانزد منطقه و جهان است. باید بتوانیم از این ظرفیت به نحو مطلوب استفاده کنیم.
رییس مرکز مدیریت شبکه بیان داشت: اصل چهارم جلب مشارکت مردمی است. اگر این طرح تکیه بر توان مردمی و همراهی آن‌ها داشته باشد قطعاً می‌تواند موفق‌تر عمل کند. اصل بعدی رعایت موازین کنترل عفونت و حفاظت فردی است. تمام کسانی که در این طرح مشارکت می‌کنند باید در حد بسیار بالایی این موازین را رعایت کنند تا کسی در این طرح مبتلا نشود و یا اینکه ویروس را از یک خانوار به خانوار دیگر منتقل نکند.
تبریزی افزود: ارائه خدمات فعال در درب منزل برای کسانی است که به دلیل بیماری‌های مزمن و زمینه‌ای نباید از منزل خارج شوند، به همین منظور در این طرح باید قرنطینه معکوس برای این افراد رعایت شود. به این گونه افراد خدمات به شکل فعال ارائه خواهد شد.
وی جلب همکاری همه بخش ها، سازمان‌ها و نهاد‌هایی که دل در گرو سربلندی ایران اسلامی دارند را یکی از اصول اساسی این طرح اعلام کرد. اصل هشتم بهره مندی از ظرفیت‌های برنامه «هر خانه یک پایگاه سلامت» است که از خرداد ماه سال ۹۹ در کشور اجرا شده و تا کنون حدود ۴۰ درصد خانوار‌ها دارای یک سفیر سلامت در خانواده شده اند.
رییس مرکز مدیریت شبکه گفت: سفیران انتخاب شده برخی آموزش‌های عمونی پیشگیری دیده اند، ولی باید آموزش‌های تکمیلی را درباره کووید ۱۹ ببینند تا بتوانند مشاور و راهنمای سلامت خانواده‌های خود بوده و پیشگیری و مراقبت لازم را در ارتباط با کووید ۱۹ به عمل آورند.
تبریزی عنوان کرد: اصل نهم اجرای طرح مبتنی بر فناوری‌های نوین است که در طرح سردار شهید سلیمانی جایگاه خاصی دارد. باید بتوانیم از فناوری‌های جدید برای شناسایی سریع ویروس در بیماران، ایزوله کردن و جداسازی آنان، قرنطینه خانگی و غیرخانگی و محدودسازی بیماران مبتلا بهره ببریم.
رییس مرکز مدیریت شبکه ادامه داد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سیاست‌هایی را وضع کرده است که در این طرح به مورد اجرا درمی آورد. اصلی‌ترین سیاست ما با وجود آنکه در اوج اپیدمی کووید ۱۹ هستیم، استمرار ارائه مراقبت‌ها و خدمات سلامتی ضروری به مردم است.
وی خاطرنشان کرد: تمام تلاش ما اینست که مردم عزیز از خدمات اساسی سلامت محروم نباشند. هیچ کودکی نباشد که واکسن خود را دریافت نکند. هیچ مادر بارداری از خدمات دوران بارداری محروم نشود، هیچ یک از گروه‌های سنی اعم از نوجوانان، جوانان، میانسالان و سالمندان محروم از خدمات جاری خود نباشند.
تبریزی اظهار داشت: در کنار این سیاست اصلی، شناسایی زودهنگام بیماران و افراد در معرض تماس نزدیک با بیمار کووید ۱۹ و پاسخ سریع به این افراد سیاست دوم ماست. سیاست سوم قرنطینه خانگی و غیرخانگی و مراقبت از گروه‌های در معرض آسیب است. سیاست چهارم نیز توسعه درمان سرپایی است.
وی با بیان اینکه برای اجرای این سیاست‌ها هفت استراتژی پیش بینی شده است، افزود: تشدید نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی که برای اصناف، صنایع و مردم عادی در نظر گرفته شده است اولین استراتژی است. استراتژی دوم انجام تست گسترده، هدفمند و هوشمند برای شناسایی زودرس بیماران است.
تبریزی گفت: در اواخر مهرماه و اوایل آبان ماه ۹۹ روزانه حدود ۱۸ هزار تست کووید ۱۹ انجام می‌دادیم که این آمار در اواخر آبان ماه به حدود ۴۲ هزار تست در روز رسید که امیدواریم در روز‌های آینده بتوانیم به بالای ۸۰ هزار تست در روز برسیم.
رییس مرکز مدیریت شبکه بیان کرد: رهگیری هوشمند، بیماریابی فعال، قرنطینه خانگی و غیرخانگی راهبرد سوم ماست. با رهگیری سریع افراد در معرض تماس با یک فرد کرونا مثبت، باید بتوانیم زنجیره انتقال را قطع کنیم.
وی یادآور شد: شناسایی و جداسازی این افراد در منزل و محل کار مانع از تماس آن‌ها با افراد دیگر میشود. راهبرد چهارم آموزش، اطلاع رسانی و فرهنگسازی است. این امر نیازمند مشارکت همه سازمان‌های درگیر به ویژه صدا و سیما، شهرداری‌ها و سازمان‌های مردم نهاد است که تاکنون کمک‌های بسیار ارزشمندی در انتقال اطلاعات صحیح مرتبط با کووید ۱۹ به مردم و جامعه کرده اند.
رییس مرکز مدیریت شبکه تصریح کرد: راهبرد پنجم حفاطت از گروه‌های آسیب پذیر است. در دنیا بیشترین مرگ بر اثر کووید ۱۹ در سالمندان و افراد بالای ۷۵ سال و افراد با بیماری مزمن رخ می‌دهد؛ بنابراین باید بتوانیم بیشترین میزان حفاطت را از این افراد به عمل آوریم.
تبریزی بیان داشت: باید بتواینم برای بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون، بیماری‌های تنفسی و قلبی عروقی قرنطینه معکوس را به اجرا درآوریم. باید با انجام حمایت‌های لازم از این افراد و ارایه خدمات و مراقبت‌های مورد نیاز آن‌ها اجازه ندهیم برای انجام کار‌های جاری خود از منزل خارج شوند.
رییس مرکز مدیریت شبکه گفت: استراتژی ششم ایجاد محدودیت‌های هوشمند و هدفمند است. مردم عزیز شاهدند که دولت و وزارت بهداشت مایل به ایجاد محدودیت برای مردم عزیزمان نیستند، ولی به دلیل شیوع گسترده بیماری لزوم مرافبت از سلامتی مردم ناچار از انجام این محدودیت‌ها هستیم.
وی ادامه داد: یکسری محدودیت‌ها در پنجم آبان ماه ۹۹ در ۴۳ شهر اعمال شد. به فاصله ۱۰ روز در چهاردهم آبان ماه محدودیت‌های دیگری را در ۴۶ شهر دیگر اعمال کردیم که نزدیک به ۹۰ شهر شامل این محدودیت‌ها شد. سپس محدودیت‌های گسترده تری برای ۱۶۰ شهر در کل کشور از اول آذرماه ایجاد شد.
رییس مرکز مدیریت شبکه تصریح کرد: نتایج این محدودیت‌ها را در روز‌های جاری شاهد هستیم. این محدودیت‌ها در کنار رعایت خوب پروتکل‌ها توسط مردم فهیم ایران عزیز و همچنین در کنار برنامه‌هایی پیشگیری، بیماریابی و مراقبت از افراد مبتلا به کووید ۱۹ که در شبکه مراقبت‌های بهداشتی درمانی اجرا میشود؛ و اقدامات جدیدی که در طرح شهید سلیمانی از اول آذر شروع شده و در حال انجام است انشاالله شاهد کاهش بیش از پیش مرگ و میر‌ها در روز‌ها و هفته‌های آینده خواهیم شد.
وی گفت: برای اجرای طرح شهید سلیمانی سازماندهی‌هایی در سطوح ملی، استانی، شهرستانی و در سطح محلات اتفاق افتاده است. کمیته‌های اجرایی و عملیاتی شکل گرفته که بتوانیم کار‌ها را با نظم و انسجام بیشتری هدایت کرده و اجرایی کنیم.
تبریزی افزود: در سطح محلات، کمیته عملیاتی محلات شکل گرفته که کار‌های پشتیبانی و اجرایی را این عزیزان در حوزه‌های مقاومت بسیج انجام میدهند. کار‌های فنی نیز در حوزه مراکز خدمات جامع سلامت وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انجام میشود.
رییس مرکز مدیریت شبکه گفت: در مقام اجرا نیز سه نوع تیم داریم. دسته اول تیم‌های حمایتی هستند که محل استقرار ان‌ها پایگاه‌های بسیج است. وظیفه این تیم‌ها شناسایی خانواده‌های نیازمند به کمک و شناسایی افرادی که به دلیل کووید ۱۹ دچار مشکلاتی اعم از بیکاری و بیماری شدند، خواهد بود.
وی ادامه داد: امیدواریم با شناسایی این افراد بتوان کمک‌های مناسبی با مشارکت مردم و خیرین برای آن‌ها تدارک دید. شناسایی افرادی که نیازمند قرنطینه معکوس هستند، شناسایی افرادی که از نظر معیشتی دچار مشکل شده اند و نیز افرادی که نیازمند بسته‌های حفاظت فردی و بهداشتی هستند از جمله اقدامات تیم‌های حمایتی است.
تبریزی خاطرنشان کرد: همچنین این تیم‌ها تلاش می‌کنند تا کمک‌های خیرین، نهادها، سازمان ها، وزارتخانه‌ها را جذب کرده و بین نیازمندان شناسایی شده، توزیع کنند. دسته دوم تیم‌های مراقبتی هستند که در سطح محلات شکل میگیرند.
وی افزود: تیم‌های مراقبتی بر اساس وظایفی که برایشان تدوین شده به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول تیم‌های رهگیری هستند. این تیم‌ها با مشارکت بسیج و همکاران حوزه بهداشت، داوطلبین سلامت و داوطلبین هلال احمر، در خانه‌های بهداشت یا پایگاه‌های سلامت شکل میگیرند. این تیم‌ها به محض اطلاع از وجود یک بیمار کووید مثبت در هر محله، افراد در معرض تماس نزدیک با او را شناسایی و غربالگری کرده و در صورت نیاز تست تشخیصی سریع کووید را برایشان انجام میدهند.
رییس مرکز مدیریت شبکه گفت: این امر به شناسایی افراد دارای علائم یا مبتلا به کووید ۱۹ و جداسازی آن‌ها از دیگران و محافظت از آنان در قرنطینه خانگی یا غیرخانگی، کمک شایانی خواهد کرد. گروه دوم تیم هایِ مراقبتی، تیم‌های مراقبت در منزل هستند که در مراکز منتخب کووید ۱۹ شکل میگیرند.
تبریزی ادامه داد: در تیم‌های مراقبت در منزل پزشک حضور دارد و به سراغ افرادی که نباید از منزل خارج شوند می‌روند و به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی از جمله انجام تست تشخیص سریع کووید ۱۹ در منزل (در صورت نیاز) می‌پردازند.
وی ابراز داشت: دسته سوم تیم‌های اجرایی ما در محلات تیم‌های نظارتی هستند. این تیم‌ها در مراکز خدمات جامع سلامت مستقر می‌شوند. مسئول این تیم‌ها همکاران بهداشت محیط و بهداشت حرفه‌ای خواهند بود. این تیم‌ها با مشارکت داوطلبین هلال احمر و بسیج شکل میگیرند. کار این تیم‌ها نظارت بر اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی، واحد‌های صنفی، صنعتی، مدارس، ادرات، بانک‌ها و هر جایی که به مردم خدمت ارائه میدهند، خواهد بود.
تبریزی افزود: وظیفه تیم‌های نظارتی مطابقت دادن فعالیت‌های اماکن، مراکز و ... با پروتکل‌های بهداشتی و اطمینان از رعایت حداکثری این پروتکل هاست. در این طرح از ظرفیت برنامه «هر خانه یک پایگاه سلامت» استفاده می‌کنیم. عزیزان سفیر سلامت و رابطین سلامت در تیم‌های حمایتی و مراقبتی مشارکت خواهند داشت.
وی گفت: این افراد می‌توانند در کنار خدماتی که ارایه میدهند، آموزش‌های علمیِ خودمراقبتی و محافظت فردی و مراقبت از بیمار را به خانواده‌ها و مردم برای پیشگیری از ابتلا به کووید ۱۹ ارائه کنند.
وی در خصوص نتایج اجرای طرح شهید سلیمانی از ابتدای آذر تاکنون گفت: سازماندهی خوبی در دانشگاه‌های علوم پزشکی و استان‌ها ایجاد شده است. برنامه ریزی منسجمی هم برای استان‌ها و هم برای شهرستان‌ها انجام شده است. هماهنگی‌های بسیار خوبی با بسیج، هلال احمر و سایر سازمان‌ها و ادارات انجام گرفته است.
تبریزی گفت: این برنامه‌ها و هماهنگی‌ها ذیل فرمانداری‌ها و استانداری‌ها انجام شده و در حال پیشرفت است. مشارکت‌ها باعث شده با توان افزون‌تر و نیروی انسانی بیشتر و با حمایت‌های لجستیک و پشتیبانی قوی تری طرح جلو برود. انشاالله در روز‌ها و ماه‌های آینده شاهد نتایج درخشان اجرای این طرح در سطح کشور خواهیم بود.
رییس مرکز مدیریت شبکه گفت: گزارش‌های اولیه دریافتی از دانشگاه‌ها حاکی از اینست که تیم‌ها و کمیته‌های اجرایی در برخی شهر‌ها کامل و در برخی شهر‌ها به صورت نسبی شکل گرفته اند. آموزش‌های عمومی و اختصاصی لازم برای تیم‌ها ارائه شده است. آموزش‌های لازم برای انجام تست سریع تشخیصی در درب منزل به تیم‌های مراقبتی ارائه شده است.
تبریزی افزود: در بسیاری از شهر‌ها تیم‌های حمایتی با محوریت بسیج کار خود را شروع کرده اند. گزارش‌های بسیار خوبی از همدلی و همراهی همه سازمان‌ها دریافت کرده ایم. امیدواریم در سایه اجرای این طرح و سایر برنامه‌ها روزی را شاهد باشیم که این ویروس منحوس در کشور ریشه کن شده باشد.