مشکلات اداره تهران ناشی از بی ثباتی در مدیریت شهری است

محمدعلی پورنیا کارشناس مدیریت شهری درباره علت حل نشدن معضلات پرتعداد پایتخت از جمله ترافیک و حمل و نقل، آلاینده ها، زباله‌ها و پسماند‌ها به میزان گفت: در مجموع حل نشدن اشکالاتی نظیر انباشت زباله یا معضل ترافیک از ناتوانی و ناکارآمدی مدیران شهری تهران ریشه ‌می‌گیرد. دلیلش هم این است که اگر شهردار تهران واقعا توان لازم را داشت باید جلوی فلان کارخانه خودروسازی می‌ایستاد و اجازه پلاک کردن خودرو را نمی‌داد. یا مثلا اگر راهنمایی و رانندگی تهران توان لازم را داشته باشد باید جلوی فلان برند خوردوسازی بایستد و بگوید شما امسال کلا می‌توانید هزار دستگاه خودرو پلاک کنید. شهرداری اگر توانش را داشته باشد باید به فلان برند خودروسازی بگوید اگر امسال شما می‌خواهید هزار دستگاه خودرو پلاک کنید پس باید ۵۰۰ دستگاه را از رده خارج کرده و ۵۰۰ دستگاه دیگر را هم اضافه وارد سازمان ترافیک و حمل و نقل کنید.

 

وی ادامه داد: چون شهرداری و مدیریت شهری توانی برای انجام این کار‌ها ندارد در نتیجه تهران بدل به مکانی شده که هر روز خودرو در آن ریخته می‌شود و هیچ فکری هم برای پاکی هوا، آلاینده‌ها و ترافیک نمی‌شود. در این وضع ما باید منتظر باشیم تا ببینیم چه موقعی آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند. شهرداری هم هیچ کاری نمی‌کند و فقط از مردم می‌خواهد که در خانه بمانند تا هوا خوب شود. من تصور می‌کنم تمام این مشکلات از ناتوانی و عدم ثبات مدیریت شهری است. در بحث انباشت زباله‌های شهری هم خیلی از افراد هستند که درخواست احداث کارخانه تفکیک زباله داده اند، اما به دلیل بحث درآمدزایی خیلی خوبی که دارد اغلب موافقتی صورت نمی‌گیرد، زیرا معمولا ارگان‌ها موافقت نمی‌کنند، چون می‌خواهند این درآمد را خودشان داشته باشند. اما از آنجایی که خودشان توان جمع آوری زباله‌ها را ندارند انباشت زباله در شهر‌های بزرگ مثل تهران، مشهد، اصفهان و تبریز لاینحل می‌ماند؛ که این هم باز به عدم توانایی مدیران شهری بر می‌گردد. باید به این‌ها گفت اگر نمی‌توانید به صورت دولتی کار کنید پس بهتر است کار را به بخش خصوصی بسپارید و خودتان ناظر بر کار باشید. البته من تصور می‌کنم به همان دلایلی که گفتم مدیران ما هیچ گاه دنبال این مساله نخواهند رفت.

 

شهرداری قدرت ساختن پل و اتوبان را ندارد

پورنیا با بیان اینکه در روایات دینی ما آمده که الناس علی دین ملوکهم گفت: وقتی مدیران شهری و شهردارانمان رعایت الگو‌های رفتاری برای داشتن شهر و محیط سالم را نکنند و فقط به عنوان یک کار نمایشی و تبلیغی سوار مترو یا اتوبوس شوند یا دوچرخه سواری کنند شهروندان هم این را می‌بینند و پیش خودشان حساب می‌کنند وقتی مسوولان این گونه عمل می‌کنند من هم همان طور رفتار کنم و از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده نکنم و با خودرو شخصی آمد و شد کنم. برای نهادینه شدن الگوی زندگی سالم شهری نیازمند فرهنگ سازی هستیم، اما این مساله با کار‌های نمایشی پیش نمی‌رود. از همین امروز باید منتظر بمانیم تا باز فردا اگر آلودگی هوا به وضع اضطراری برسد انواع مدیران شهری و دولتی ما برای نمایش و تبلیغات سوار مترو و اتوبوس شوند و خبرنگاران و رسانه‌ها را هم برای پوشش خبری جمع کنند. ولی آیا در روز‌های معمولی مسوولان ما با مترو یا دوچرخه به محل کارشان می‌روند؟

 

وی افزود: البته در کنار بحث فرهنگ سازی بحث دومی هم هست. به نظر من اگر برای برون رفت از چالش‌های مدیریت شهری دو عامل را بخواهیم شناسایی کنیم ۵۰ درصدش به فرهنگ سازی بر می‌گردد و ۵۰ درصد دیگر هم مربوط به نحوه عمل مدیران ماست. وقتی که شهروندی بخواهد در این شرایط همه گیری کرونا از خانه به محل کارش برود ترجیح می‌دهد از خودرو شخصی استفاده کند نه مترو یا اتوبوس که مملو از جمعیت هستند.

پورنیا درخصوص اثرات ناکارآمدی‌ها در حوزه مدیریت شهری از جمله مساله کمبود اعتبارات گفت: دوستانی که در این چند سال اخیر در شورای شهر تهران حضور داشته اند تجربه تغییر سه شهردار را دارند. پس نمی‌توانیم بگوییم مشکلاتی که ما در اداره تهران داریم ناشی از مدیریت شهری ما نیست. ما در مدت سه سال و چند ماه سه بار مدیریت شهری را تغییر داده ایم. ولی در بحث مالی دولت کنونی با شهرداری و شورای شهر هم سو هستند پس تامین مالی از دولت برای مجموعه مدیریت شهری تهران راحت است.

وی ادامه داد: اگر مشکل مدیریت شهری تهران مساله تامین مالی است چطور شهرداری‌های قبلی توان تامین مالی را داشتند، ولی شهردار کنونی نمی‌تواند. در صورتی که در دوره‌های گذشته شاهد بودیم که بعضا شهرداری و دولت رقیب هم بودند و قاعدتا باید مشکلات مالی پیش می‌آمد. شاید مشکلاتی هم پیش می‌آمده، اما بهانه تراشی نمی‌شد که مثلا بگویند، چون اعتبارات مالی شهرداری تامین نمی‌شود ما هم کار نمی‌کنیم. کسی که مدیر است باید کار کند. اگر مدیری توان کار کردن ندارد باید مسوولیت را واگذار کند و برود. ما در روایات دینی هم این را داریم که وقتی فردی توان انجام کاری را ندارد باید آنرا به دیگری واگذار کند. من البته تصور می‌کنم مساله شهرداری تهران اعتبارات مالی نیست و به اندازه‌ای بودجه و امکانات دارند که چندان نیازی به دولت هم نداشته باشند.