حقایقی جالب درباره تاریخ انقضای و مصرف مواد غذایی

- چاره دان نوشت:یکی از سوالات بسیار رایج هنگام خرید مواد غذایی این است که تاریخ انقضای آن را چگونه بررسی کنیم. آیا محصولات غذایی که منقضی شده اند، تاثیرات خیلی بدی روی سلامت انسان‌ها دارند؟ این سوالات جزء سوالات رایج می‌باشند. علت آن هم دو عامل بسیار مهم است:این که باید هدر رفتن مواد غذایی را در نظر بگیریم یا به آن بخشی تمرکز کنیم که ممکن است مواد غذایی منقضی به بدن ما آسیب بزنند. با خواندن این بخش می‌توانید به سوالات خود در مورد تاریخ مصرف و انقضای محصولات غذایی پی ببرید.

تاریخ انقضا چیست؟ مفهوم تاریخ‌های مختلف روی بسته بندی‌ها

هر تاریخ درج شده‌ای بر روی محصولات غذایی، به معنای تاریخ انقضا نیست. بنا به ادعا سازمان USDA آمریکا، سه تاریخچه به استثنا تاریخ انقضا روی برچسب مواد غذایی که در فروشگاه‌های مواد غذایی فروخته می‌شود، وجود دارد.

«تاریخ مصرف» یا «بهترین زمان مصرف» نشان می‌دهد که چه زمانی این محصول در اوج تازگی است و مشتریان می‌توانند از آن استفاده نمایند، اما برخی به این تاریخ به عنوان زمان فساد مواد غذایی و ناسالم بودن آن نگاه می‌کنند.

تاریخ تولید به تاریخ تولید محصول در کارخانه می‌گویند و تاریخ بسته بندی به آخرین تاریخی که محصول در بسته بندی خود قرار می‌گیرد، گفته می‌شود.

بسیاری از مشتریان برای تشخیص زمان فاسد شدن محصول به برچسب «تاریخ عرضه» نگاه می‌کنند، اما «تاریخ عرضه» تاریخی است که تولیدکننده و عرضه کننده (نه مشتریان) از طریق آن به موجودی کافی انبار پی می‌برد. مواد غذایی که تقریبا در آخرین روز‌های «تاریخ عرضه» هستند با تخفیف قابل توجهی دوباره در بازار عرضه می‌شوند.

هیچ یک از این تاریخ ها، تاریخ انقضا نیستند و همچنین نشان نمی‌دهند که غذا برای خوردن بی خطر است یا خیر. تاریخ انقضاء محصولات غذایی به تاریخی اشاره دارد که تا آن زمان مصرف محصول غذایی درون بسته بندی بی خطر است و این مواد کیفیت خود را پس از آن تاریخ بخصوص از دست می‌دهد.

ولی چرا تاریخ انقضا غذا مهم است؟

تاریخ‌های انقضاء درج شده بر روی بسته بندی محصولات می‌تواند فرد را راهنمایی کرده و از بروز مسمومیت‌های غذایی جلوگیری نماید. مواد غذایی که از آخرین تاریخ انقضاء آن‌ها گذشته است، دور بریزید.

سوالاتی در مورد تاریخ مصرف و انقضای محصولات

۱. آیا مصرف ماده غذایی منقضی شده برای سلامت انسان مضر است؟

یکی از کشف و شهود‌هایی که در مورد تاریخ‌های انقضا وجود دارد و باید امروز یاد بگیرید، این است که تاریخ انقضا مربوط به کیفیت است و در مورد امنیت مصرف یک محصول صحبت نمی‌کند؛ بنابراین ممکن است یک محصول منقضی شده غیر معمولی به نظر برسد یا بوی بدی داشته باشد، اما لزوما به این معنا نیست که فاسدش شده است. اگر چه اگر محصول غذایی به درستی نگهداری نشده باشد، ممکن است سم غذایی به آن وارد شود؛ بنابراین در کل بهتر است این موضوع را در مورد تمام مواد غذایی در نظر گرفت و به محض به پایان رسیدن تاریخ انقضا دیگر از آن استفاده نکرد.

۲. خب، با این وجود چرا تاریخ انقضا وجود دارد؟

چه باور کنید چه نکنید؛ تاریخ‌های انقضا ضروری نیستند. اگرچه که فرض بر این است که اهمیت سلامت مواد غذایی در کل دنیا باعث شده است که این تاریخ‌های انقضا به عنوان مراقبت از سلامتی مردم در اختیار قرار بگیرند. طبق مطالعات انجام شده تاریخ انقضا روی مواد غذایی ضروری و واجب نیستند، اما بعضی از دولت‌ها اظهار می‌کنند که به وجود آن‌ها نیاز است و در مورد فرمولاسیون مواد غذایی حساس‌تر مثل غذای نوزادان، حتما باید در نظر گرفته شود.

۳. تاریخ‌های انقضای مختلف معنای متفاوتی دارند

برای طبقه بندی کردن تاریخ‌های انقضا، شکل‌های مختلفی وجود دارند که محدود هم نیستند. ممکن است در ظاهر شبیه به هم باشند، اما معمولاً معنای آن‌ها متفاوت است و به معنای امنیت غذا نیست، بلکه باز هم کیفیت مواد غذایی را شرح می‌دهند.

۴. بعد از گذشت تاریخ انقضا، تا چه مدت ماده غذایی سالم باقی می‌ماند؟

‌
نمی‌توان پاسخ دقیقی برای این سوال داشت، زیرا طیف وسیعی از محصولات مختلف غذایی پیش روی ما هستند. اگر چه پیشنهاد بر این است که از محصولاتی استفاده کنید که تاریخ انقضای آن‌ها نگذشته باشد.

۵. آیا باز کردن بسته بندی یک ماده غذایی قبل از تاریخ انقضا، روی کیفیت آن اثر گذار است؟

بعضی از مواد غذایی این گونه نیستند، اما بعضی از آن‌ها ممکن است‌تر و تازگی خود را بعد از باز شدن از دست بدهند؛ بنابراین زمانی که بسته بندی محصول باز می‌شود، هیچ ضمانتی وجود ندارد که همان مزه، همان بافت یا همان ارزش غذایی را در اختیار شما قرار دهد. چنانچه در این بخش از نمناک عنوان شده است مصرف کنندگان باید بدانند مثلاً زمانی که در یک ماست را باز می‌کنند و مهر و موم آن را برمی دارند، مدت زمان طولانی نباید از آن استفاده کنند، زیرا ممکن است اثر و ارزش غذایی آن بعد از مدتی از بین برود و دیگر برای بدن مفید نباشد.

۶. آیا ممکن است که یک ماده غذایی قبل از تاریخ انقضا ارزش غذایی خود را از دست بدهد؟

باز هم برای این سوال نمی‌توان هیچ پاسخ دقیقی گفت، زیرا همه چیز به نوع ماده غذایی بستگی دارد. بعضی از مواد غذایی می‌توانند ارزش غذایی خود را حتی مدت زمان طولانی بعد از باز شدن پکیج هم حفظ کنند، اما بعضی دیگر این گونه نیستند، بنابراین عقل حکم می‌کند که پس از سپری شدن تاریخ انقضا آن را مصرف نکنید.

۷. پس تاریخ انقضای موجود روی محصولات غذایی دقیقا چه چیزی را نشان می‌دهد؟

تاریخ انقضا تاریخی است که تا آن زمان فلان ماده غذایی استقامت خود را در برابر میکروب‌ها حفظ می‌کند و ارزش غذایی بالاتری هم دارند. یعنی بسیار مهم است که تا آن تاریخ، محصول را استفاده کنیم تا بیشترین ارزش غذایی را از آن دریافت کنیم.

۸. اگر ماده غذایی تغییر شکل ندهد و بوی معمولی هم داشته باشد، اما تاریخ انقضایش گذشته باشد، چه کار کنیم؟

بعد از گذشت مدت زمانی از تاریخ انقضا باز هم ممکن است که یک ماده غذایی هم طعم و هم بوی خوبی داشته باشد، اما بهتر است که ریسک نکنید. زمانی که شک دارید، آن را دور بیندازید. اگر تاریخ انقضا گذشته بود، بدون هیچ شکی آن ماده غذایی را کنار بگذارید.

۹. آیا نگهداری غذا در فریزر یا در دمای پایین عاملی برای سالم ماندن حتی بعد از تاریخ انقضا است؟

غذا‌ها بعد از خریداری شدن باید دو ساعت داخل یخچال قرار بگیرند. یخچال باعث می‌شود که رشد باکتریایی کند شود. بعضی از مواد غذایی هم هستند که می‌توانند داخل فریزر مدت زمان خیلی طولانی حتی بعد از تاریخ انقضا سالم بمانند، اما این مدت زمان بستگی به نوع غذا و مواد تشکیل دهنده آن دارد.

۱۰. آیا برای مواد غذایی در کشور‌های دیگر هم این هشدار‌ها را در مورد تاریخ انقضا در نظر می‌گیرند؟

استاندارد‌ها در مورد این که ماده غذایی چه زمانی منقضی می‌شود، در کشور‌های مختلف متفاوت است.