مفهوم اصطلاح پولبک در بورس

- باشگاه خبرنگاران نوشت: سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه‌ای از آموزش‌ها را فرا بگیرند. این روز‌ها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

کلمه پولبک در لغت به معنای بازگشت و عقب کشیدن و مترداف کلمه hook به معنی قلاب است. به همین دلیل در نمودار‌ها نیز به شکل قلاب نمایان می‌شود.

معنای دیگری که برای این کلمه می‌توان در نظر گرفت خداحافظی است. چراکه در این حالت، روند شاخص سعی دارد بعد از شکست سطح حمایتی یا مقاومتی معتبر خود، سعی می‌کند یک بار دیگر به آن سطح شکسته شده بازگردداما نکته حائز اهمیت این که با شکسته شدن این خطوط و نقض آن‌ها، از اهمیت آن‌ها کاسته نمی‌شود، بلکه تغییر وضعیت می‌دهند و از مقاومت به حمایت و برعکس تبدیل می‌شوندتغییر وضعیت می‌دهند.

به طور معمول بعد از شکست خطوط حمایتی و مقاومتی، در ۶۰ درصد مواقع بازار متمایل به بازگشت مجدد به سمت حمایت و مقاومتی که شکسته شده دارد. به صورت تقریبی در ۷۰ درصد مواقع شکست‌هایی که با حجم بسیار بالا نسبت به میانگین ۳۰ روزه رخ می‌دهند، تمایل به پولبک پیدا می‌کنند؛ لذا این تفکر که الزاماً بعد از هر شکست معتبر، باید نیاز به پولبک باشد، درست نیست.

این نکته را در نظر داشته باشید که پولبک حتماً نباید بازگشت دقیق به سطح شکسته شده باشد؛ بلکه نفوذ موقت به محدوده سطح شکسته شده هم پولبک به‌حساب می‌آید.

بررسی انواع پولبک در بازار بورس

سه نوع کلی پولبک وجود دارد که عبارت است از:

• پولبک عادی (Normal Pullback)

پولبک نوع عادی، همان حالتی است که اکثر اوقات قابل‌مشاهده است. به‌صورت خیلی ساده در این نوع پولبک، قیمت به سطح مقاومت یا حمایت خود برخورد می‌کند و مجدد به حرکتش ادامه می‌دهد.

• پولبک خارجی (Outside Pullbak)

قیمت سهم قبل از رسیدن به سطح حمایت یا مقاومت، مسیر اصلی خود را در پیش می‌گیرد و به حرکت ادامه می‌دهد. این نوع پولبک نشان‌دهنده بالا بودن تقاضا برای سهم در حالت‌های صعودی (و بالعکس در حالت‌های نزولی) است. در صورت مشاهده این نوع پولبک احتمال صعود قیمت در حالت صعودی بالا خواهد بود.

• پولبک داخلی (Inside Pullback)

ازآنجایی‌که این نوع پولبک می‌تواند نشان‌دهنده سردرگمی معامله‌گر در جهت نمودار باشد، ریسک زیادی به همراه دارد. به‌عنوان‌مثال در نمودار پایین می‌بینید که قیمت مقاومت را رد کرده و سپس به سمت پایین آمده و مجدد رشد کرده است. اگر قدرت تصمیم خریداران قاطعانه‌تر بود، این اتفاق نمی‌افتاد و قیمت سهم بعد از برخورد به مقاومت رشد خود را ادامه می‌داد.

بررسی پولبک در روند صعودی، نزولی و خنثی

فرض کنید سهم در یک روند صعودی قرار دارد و هر بار سقف‌ها و کف‌های بالاتری می‌سازد، سپس در یک بازه زمانی که سهم به محدوده خط روند خود نزدیک می‌شود، این محدوده را می‌شکند و پس از اصلاح چند درصدی، دوباره به خط روند نزدیک می‌شود. اکثر اوقات سهم موفق به عبور از خط روند قبلی خود نمی‌شود و پس از برخورد به خط روند، مجدداً وارد مسیر کاهشی (ادامه حرکت قبل) می‌شود. نمونه این نوع پولبک در نمودار زیر قابل‌مشاهده است.

در تعریف دیگری از پولبک در روند نزولی هم شاهد همین اتفاق هستیم؛ یعنی در روند نزولی که هر بار شاهد سقف‌ها و کف‌های پایین‌تر هستیم، قیمت موفق به شکست خط روند نزولی می‌شود. معمولاً پس از شکست خط روند نزولی قیمت دوباره تمایل به برگشت به خط روند و کسب انرژی دوباره دارد تا بتواند مسیر خود را تکرار کند و وارد مسیر صعودی شود.

پولبک برای روند‌های صعودی نیز وجود دارد، در حالت خنثی شاهد نوسان قیمت بین یک سقف و کف هستیم. به‌عنوان‌مثال فرض کنید سهم در محدوده‌های ۱۰۰ تا ۱۲۰ تومان همواره در حال نوسان است که ممکن است شاهد شکست حمایت و یا مقاومت در سهم باشیم. در هر یک از دو حالت ذکرشده (شکست حمایت و مقاومت در روند خنثی) معمولاً شاهد پولبک به سطح قبلی و سپس ادامه مسیر حرکت هستیم.

در هر یک از حالت‌های ذکرشده پس از تکمیل پولبک شاهد ثبات در یک محدوده قیمتی و سپس ادامه مسیر هستیم.

پولبک‌های مناسب چه نوع پولبک‌هایی هستند؟

بهترین نوع پولبک حالتی است که به شکل ضعیف و کندی انجام شود. اصطلاحاً به این حرکات Compression گفته می‌شود. درواقع ما یک سطح داریم که با یک یا چند کندل قدرتمند شکسته می‌شود. اکنون پولبکی که به سمت این سطح انجام می‌شود اگر حالت ضعیف و فشرده‌ای داشته باشد، در وضعیت مناسبی برای معاملات ما قرار خواهد داشت.

تفاوت پولبک و اصلاح قیمت چیست؟

پولبک و اصلاح قیمت هر دو به معنی جابجایی روند است؛ اما این نکته را در نظر داشته باشید که بین این دو مفهوم یک تفاوت مهم وجود دارد و آن هم این است که پولبک‌ها موقت و اصلاح‌ها طولانی‌مدت هستند. پولبک‌ها نشانه‌ی از تغییر روند و تبدیل مقاومت‌های شکسته شده به حمایت و حمایت‌های شکسته شده به مقاومت هستند و اصلاح‌ها نشانه‌ی ادامه روند صعودی و یا نزولی در جهت ایجاد الگو‌های پلکانی قیمت هستند.

آیا پولبک نشانه شروع یک روند جدید است؟

عده‌ای از سرمایه گذاران اعتقاد دارند که بعد از تشکیل پولبک در سهم، شاهد ادامه روند قبل هستیم؛ در صورتی که این درست نیست. بولکوفسکی اعتقاد دارد که حدود ۵۰ درصد از روند‌ها بعد از تکمیل پولبک روند قبلی خود را ادامه می‌دهند. در حالی ۵۰ درصد روند‌ها بعد از پولبک باقدرت روند قبلی خود را از دست می‌دهند و مسیر جدیدی را شروع می‌کنند. پس به‌طور قطع نمی‌توان گفت که آیا پولبک در سهم اتفاق می‌افتد یا خیر و احتمالاً در نمودار‌های بسیاری نیز شاهد این موضوع بوده‌ایم؛ بنابراین بهتر است برای تکمیل پولبک و ادامه روند سهم حتماً به نکاتی که تا اینجای مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، توجه داشته باشید. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که شناخت تکنیک‌های معاملاتی و تابلو خوانی بازار کمک زیادی به فهم و تشخیص رفتار بازار می‌کند.