تاثیرات اقتصادی راه اندازی تاکسی هوایی
- روزنامه خراسان نوشت: طی چند هفته گذشته خبر‌های زیادی درباره راه اندازی تاکسی هوایی در فضای مجازی منتشر شد. از ابلاغ تعرفه تاکسی‌های هوایی توسط اسحاق جهانگیری به وزارت راه و شرکت فرودگاه‌ها تا خبر روز گذشته وزیر راه درباره امکان مسافرکشی مردم با هواپیمای شخصی همه نشان از عزمی جدی برای حضور در صنعت تاکسی‌های پرنده است که دنیا سال هاست آن را شروع کرده. امروز به همین دلیل می‌خواهیم نگاهی کلی به این تاکسی‌های پرنده و آینده این صنعت در ایران و جهان بیندازیم که در این مطلب آن را می‌خوانید.
تاریخچه تاکسی پرنده از ابتدا تا امروز
بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که ایده اولیه ساخت تاکسی پرنده همزمان با به خدمت گرفتن هواپیمای شخصی برای ثروتمندان شکل گرفت. فلسفه وجودی تاکسی‌های پرنده هم وام دار همین ایده است یعنی حمل و نقل سریع برای مسافت‌های کوتاه و پرترافیک برای همه.
گفته می‌شود سازمان هوایی آمریکا، ناسا اولین بار شروع به مطالعات همه جانبه کرد تا در نهایت نسخه‌های اولیه از این طرح و نوع مدل هواپیما را سال‌ها پیش ارائه کرد، اما این نسخه‌های اولیه خیلی زود نظر بسیاری از غول‌های صنعت حمل و نقل را در جهان به خود جلب کرد تا جایی که شرکت ارائه خدمات تاکسی آنلاین «اوبر» هم اولین نسخه‌های تاکسی اینترنتی پرنده اش را در اروپا و آمریکا راه اندازی کرده است.
البته مدل‌های مختلفی از این تاکسی‌ها وجود دارد از هواپیما‌های جت کلاسیک که می‌شناسیم تا مدل‌های پهپادی مختلف مثل «ولوکوپتر»ها که قادر به تیک آف عمودی هستند. این برنامه در کل دنیا به شکل جدی دنبال می‌شود، زیرا تاکسی‌های هوایی و سایر تصدی‌های عملیاتی غیر برنامه‌ای تجاری و حتی غیر تجاری مکمل بخش ایرلاین‌ها هستند.
اورژانس هوایی، آتش نشانی هوایی، گردشگری هوایی برای توریسم‌ها، پست، ارسال برخی محصولات، استفاده در کسب و کار‌های جدید، اسکن خطوط نفت و ... از موارد مهم استفاده از این تاکسی‌های هوایی یا پرواز‌های غیر برنامه‌ای هستند البته بزرگ‌ترین چالشی که مقابل این صنعت قرار گرفته است مسلئه هزینه هاست که مستقیم به نوع سوخت کاربردی این وسایل برمی گردد.
تاکسی هوایی در ایران
استفاده از تاکسی‌های هوایی به دلیل ظرفیت بالای فرودگاه‌های کشور و نبود ترافیک هوایی از اهمیت بالایی برخوردار است سال ۹۶ خبر‌های خوبی درباره ظهور این فناوری در شمال شرق ایران به گوش رسید. خبر ترخیص دو هواپیمای ایتالیایی با ظرفیت ۴ نفر و سوخت بنزینی اولین جرقه‌های ظهور ایرتاکسی‌ها را روشن کرد. از این خبر تا خبر بعد یعنی تا شروع به کار اولین ایرتاکسی در لامرد چند سالی فاصله افتاد. بر اساس گفته مدیر فرودگاه بین المللی شهرستان ۲ تاکسی هوایی این فرودگاه با ظرفیت ۶ نفر آماده ارائه خدمات هستند.
اولین پرواز تاکسی هوایی در بهمن‌ماه
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی‌وفناوری آماده نبودن برخی زیرساخت‌های لازم برای آغاز به کار تاکسی‌های هوایی، مشکلات مالی و شیوع کرونا را دلیل به تاخیر افتادن شروع کار تاکسی‌های هوایی بیان کرده و در گفتگو با فرهیختگان می‌گوید: «تا یکی، دوماه آینده کلیه آزمایش‌های پرواز‌ها انجام و قوانین و مقررات بررسی می‌شود و با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده اولین تاکسی هوایی در بهمن ماه امسال در آسمان ایران به پرواز درخواهد آمد. طبیعتا استمرار و ادامه و گسترش پرواز تاکسی‌های هوایی به استقبال عمومی بستگی دارد. درصورت استقبال از این طرح صنعت تاکسی‌های هوایی به تیراژ صنعتی و با قیمت اقتصادی خواهد رسید و رفته‌رفته گسترش می‌یابد.»
تاثیر ایرتاکسی‌ها بر اقتصاد
عبارت «تاکسی هوایی» این تصور را در ذهن ایجاد می‌کند که هواپیما‌های کوچکی که در این طرح استفاده می‌شوند، صرفا برای جابه‌جایی مسافر کاربرد دارند، درحالی‌که اکنون در کشور‌های اروپایی که ایرتاکسی‌ها فعالند، در بخش‌های دیگر نیز استفاده می‌شوند.
صادرات محصولات کشاورزی در زمان کم بدون‌تاثیر در کیفیت و ارزش آن ها، انتقال روزنامه و مجلات با هزینه کمتر و در زمان کوتاه‌تر، اورژانس‌های هوایی، آتش‌نشانی هوایی، گردشگری هوایی، پست سریع مرسولات و موارد متعدد دیگر را می‌توان از نمونه‌های قابل استناد کاربرد ایرتاکسی دانست. جدای آن چه گفتیم به گفته کارشناسان هم اکنون بیش از سه‌هزار خلبان در کشور تحت‌آموزش و حدود ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر فارغ‌التحصیل رشته خلبانی داریم که می‌تواند فرصت شغلی خوبی برای آن‌ها باشد.
اما بر اساس گفته‌های آرمان بیات عضو کمیته توسعه هوانوردی در گفتگو با مشرق مهم‌ترین چالش این صنعت رو به رشد مشکل تامین سوخت این تاکسی‌های پرنده است که صرفه‌ای اقتصادی برای استفاده تقریبا هیچ کس ندارد. اساس طرح‌های در دست تحقیق برخی شرکت‌های دانش بنیان تامین سوخت همین هواپیما‌های کوچک بوده است.
تجربه تاکسی‌های پرنده در دیگر نقاط جهان
پیش از این در دیگر کشور‌ها هم تاکسی پرنده شروع به کار کرده است که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
امارات: سال ۱۳۹۶ شمسی امارات متحده عربی استفاده از اولین تاکسی پرنده جهان را در دبی رسما آغاز کرد. این تاکسی پرنده که از نوع «ولوکوپتر» است، سرعتی حدود ۱۰۰ کیلومتر در ساعت دارد و می‌تواند نیم‌ساعت پرواز کند. گفته می‌شود این تاکسی‌های پرنده نخستین بار توسط شرکتی در شهر «کارلسروهه» آلمان ساخته و تکمیل شد و اکنون در توسعه آن شرکت خودروسازی مرسدس بنز آلمان نیز سهیم است.
آمریکا و کمپانی اوبر: شرکت اوبر سال ۲۰۱۸ سرویس تاکسی هوایی خود را بین منطقه تجاری منهتن تا فرودگاه جان اف کندی راه اندازی کرد و روزانه حدود ۱۰ پرواز بر فراز نیویورک توسط این شرکت انجام می‌شود. کرایه این تاکسی‌ها حدود ۲۰۰ تا ۲۲۵ دلار در نظر گرفته شده است. گفته می‌شود امسال هم شهر لس آنجلس صاحب تاکسی پرنده شده است.
آلمان: به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، تیم توسعه تاکسی پرنده «ولوکوپتر» یک پرواز آزمایشی را در سال ۲۰۱۸ اجرا کرد و برای نخستین بار پرواز نمایشی بر فراز شهر اشتوتگارت آلمان صورت گرفت. پرواز کوتاه این تاکسی هوایی ۱۸ موتوره با موفقیت بر فراز یک سیتی سنتر در شهر اشتوتگارت انجام شد.
چین و ژاپن: چین هم از قافله عقب نماند و با کمک دو شرکت اتریشی امسال از اولین نمونه پیشرفته تاکسی‌های پرنده بدون سرنشین در جهان رونمایی کرد. چین به تازگی به فکر احداث اولین پایانه تاکسی‌های پرنده جهان افتاده است.
در ژاپن هم شرکت میتسوبیشی به تازگی اسم هواپیمای خود را که با کد ام‌آرجی شناخته می‌شد به «اسپیس‌جت» تغییر داده است. این کشور قرار است به زودی اولین تاکسی‌های مدل ام ۹۰ و ام ۱۰۰ با ظرفیت ۷۵ تا ۱۰۰ را ارائه کند.