خطر حضور کودکان آموزش ندیده در فضای مجازی؛ ضرورت راه اندازی اینترنت دانش‌آموزی

_ پایگاه خبری تحلیلی جهت نوشت: حدود یک سال از شیوع کرونا در کشور می‌گذرد و بر همین اساس از نخستین روز‌های شیوع این بیماری در کشور، دانش آموزان آموزش‌های خود را به صورت مجازی دنبال کردند. در ابتدا هر کدام از مدارس بستر مورد دلخواه خود را به دانش آموزان جهت آموزش معرفی کرد، اما در ادامه اپلیکیشن شاد برای استفاده دانش آموزان به معلمان و دانش آموزان عرضه شد.

 

اینترنت مورد استفاده برای دانش آموزان در این اپلیکیشن همان اینترنت بین المللی و بزرگسال است که از آنجایی که والدین نمی‌توانند به صورت مداوم و ۲۴ ساعته در کنار فرزندان خود باشند، افزایش حضور کودکان و نوجوانان در اینترنت نگرانی‌هایی را برای آن‌ها به وجود آورده است.

 

در همین راستا سید محمدعلی شکیب کارشناس تعلیم و تربیت و فضای مجازی و دکترای مدیریت رسانه در پاسخ به این سوال که با راه افتادن نرم افزار شاد کودکان به بهانه آموزش ساعت‌ها در فضای مجازی هستند و با توجه به اینکه اینترنت دانش آموزان مانند بقیه است به نظر شما بستر آموزش در حال حاضر برای دانش‌آموزان امن است؛ اظهار داشت: با توجه به رویکرد فعلی حاکمیت در فضای مجازی دولت از یک سو تا کنون در خصوص این شرایط جهت‌گیری خاصی نداشته است و از سوی دیگر هم راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات با تأخیر مواجه شده است.

 

وی در ادامه افزود: حضور دانش آموزان در این شبکه قطعاً خطراتی را به همراه دارد هرچند که دوران کرونا ما را ناگزیر کرده به سمت اموزش در فضای مجازی برویم.

 

این کارشناس فناوری آموزشی در ادامه یادآوری کرد: اگر شبکه ملی اطلاعات و سرویس‌ها و زیرساخت‌های آن به طور کامل راه اندازی شده بود، پیام‌رسان‌ها و پلت‌فرم‌های داخلی با امنیت بیشتری کار می‌کردند و البته نگرانی خانواده‌ها برای حضور آزادانه و طولانی مدت فرزندان خود در اینترنت بسیار کمتر بود.

 

شکیب ضمن بیان این مساله که اخبار نشان می‌دهد که برخی از دانش آموزان به سامانه شاد دسترسی ندارند اضافه کرد: حدود ۳ و نیم میلیون دانش‌آموز دسترسی به موبایل مشخص ندارد و از این تکنولوژی محروم هستند و یا از طرف دیگر تعداد زیادی از دانش‌آموزان که یک موبایل برای استفاده همه اعضای خانواده دارند و این مشکلات آموزش مجازی را بیشتر کرده است.

 

 

این کارشناس فناوری آموزشی ادامه داد: عدم آموزش و آگاه‌سازی معلمان یکی دیگر از معضلات در این حوزه است چرا که که در گذشته کلاس حریم و چهارچوب داشت، اما در حال حاضر و با تشکیل کلاس‎‌ها به صورت مجازی در شرایطی که هم والدین و هم معلمان درگیر هستند، اما نمی‌توان گفت نظارت بر دانش آموزان به شکلی که باید باشد در این سیستم وجود دارد. همچنین از اسفند ماه تا به حال که سامانه شاد شروع به‌کار کرد، من در این حوزه ندیدم آموزش مشخصی به والدین و دانش‌آموز برای حضور در این سامانه و همچنین فضای مجازی داده شود.

 

وی ضمن اشاره به مشکلات محتوایی و زیرساختی سامانه شاد اضافه کرد: شاهد ارتقای این سامانه در قالب شاد تی وی، شاد ۲، شاد لایو بودیم، ولی از ساعت ۱۰ صبح تا ۱ بعدازظهر که پیک مصرف اینترنت در کشور است این شبکه با مشکل سرعت روبرو است، استفاده کنندگان به هر دلیلی می‌توانند از فضای این اپلیکیشن خارج شده و به بهانه درس ساعت‌ها در اینترنت آزاد وقت بگذرانند. همچنین در شبکه شاد امکان انتخاب‌گری و گزینش برای مخاطب وجود ندارد.

 

شکیب در ادامه افزود: امروز با شیوع بیماری کرونا، نهاد آموزش و پرورش کشور در مهمترین نقطه عطفش از نظر مواجه با حوزه فناوری و دیجیتال قرار دارد، مساله‌ای که تا پیش از این مطرح نبوده است.

 

 

این کارشناس فناوری آموزشی خاطر نشان کرد: وزارت آموزش و پرورش تجربیات مختلفی از حیث مواجه با فناوری از ابتدای ورود آن به کشور داشته است که متأسفانه شاهد بهره مندی صحیحی از تجربیات پیشین در این عرصه نبوده ایم.

 

وی با بیان اینکه آموزش و پرورش به جای اینکه در حوزه تنظیم گری بنشیند در حوزه تصدی‌گری نشسته است عنوان کرد: با شیوع کرونا و با تعطیلی مدارس، تعریف مدرسه در ذهن معلم و دانش آموز تغییر پیدا کرده است و از همین جهت باید به این نکته مهم توجه کرد که مهمترین نهاد در جمهوری اسلامی آموزش و پرورش است و مهمترین عنصر آن معلم است، یکی از ابزار‌های مهم هم دانشگاه و بعدی بخش خصوصی است.

 

شکیب در پاسخ به این سوال که کدام نهاد‌ها مسوول رسیدگی به این وضعیت هستند گفت: نهاد آموزش و پرورش بر مبنای لایحه‌های مختلف فضای مجازی اعم از زیرساخت، محتوا، پلفترم، سرویس، خدمات دسترسی و کاربر می‌تواند نهاد‌های دیگر را به نسبت کاربری خود در هر یک از جایگاه‌های فوق قرار دهد و وزارت آموزش و پرورش به عنوان تنظیم گر وظیفه هر نهاد را مشخص کند. همچنین بخش خصوصی هم به عنوان ذی نفع در امر تصمیم سازی مشارکت داشته باشد.

 

 

وی تاکید کرد: نکته اصلی این است که همه نهاد‌های فرهنگی کشور نسبت به مساله تربیت باید در جایگاه پاسخگویی قرار بگیرند. هدف را تربیت بگذارند و آموزش و پرورش طبق همین ایده میان نهاد‌ها تقسیم کار کنند. در حال حاضر همه نهاد‌ها باید در خصوص حضور آزادانه دانش آموزان رد فضای مجازی احساس مسئولیت داشته باشند و خود را پاسخگو بدانند.

این کارشناس فناوری آموزشی در پاسخ به این سوال که طبق آمار اموزش و پرورش تقریبا ۹۰ درصد دانش آموزان به اینترنت و شاد دسترسی دارند آیا توسعه این نرم افزار بدون استفاده از اینترنت مخصوص دانش اموزان صحیح است، گفت: خیر درست نیست ایده اصلی این است که بسته مخصوص دانش اموزی توسط اپراتور داده شود.

 

شکیب در پاسخ به این سوال که آیا دادستان نباید به عنوان مدعی العموم به این مساله ورود پیدا کند بیان کرد: متاسفانه برای پیگیری مسایلی نظیر راه اندازی و سطح بندی اینترنت برای اقشار مختلف در کشور، قانون مشخصی نداریم که اگر برای این مباحث مبانی قانون موجود بود می‌گفتیم فلان کار تخطی از قانون است، ولی ما در حوزه تقنینی در حوزه فضای مجازی دچار مشکل هستیم.

 

وی همچنین بیان کرد: در حوزه قوانین و سند تحول بنیادین قانون زیاد داریم، ولی مشکل این قوانین این است که اولا این اسناد به روز رسانی نشده است (سند تحول بنیادین در سال ۹۰ تدوین شده است و تا امروز به روزرسانی نشده است) و ثانیا اینکه برای این سند هیچ امکان اجرایی راهکار عملیاتی و نظارتی برای اجرایی شدن موارد موجود در آن ندارد.

 

این کارشناس فناوری آموزشی در پایان گفت: دوره فعلی برای نسبت یابی آموزش و پرورش و مفهوم تحول دیجیتال  بر ضرورت تغییر نگاه‌های سیاستی در بالادست آموزش و پرورش و مشارکت بیشتر بخش خصوصی تأکید کرد.