تحولات قره باغ؛ جنگ میدانی به پشت میز‌های مذاکره و رایزنی منتقل شد

– چهارمین توافق صلح قره باغ بامداد سه شنبه، ۲۰ آبان، برای پایان دادن به خصومت مرگبار میان جمهوری آذربایجان از یک سو و ارمنستان و منطقه قره باغ از سوی دیگر، اعلام شد.

 

این توافق برخلاف سه توافق پیشین که در ساعات اولیه امضا با تداوم درگیری‌ها نقض شدند، به رغم گذشت بیش از ۲۴ ساعت همچنان برقرار است.

 

مناقشه قره باغ به دلیل اهمیت آن در سطح بین المللی نیز مورد توجه است. «امانوئل مکرون»، رییس جمهور فرانسه، در مورد توافق مذکور گفت «فرانسه خواستار حل و فصل سیاسی پایدار در قره باغ است که منافع ارمنستان را حفظ کند؛ پاریس در این زمان دشوار در کنار ارمنستان ایستاده است.»

 

«ژان ایو لودریان»، وزیر خارجه فرانسه، نیز از «باکو» و «ایروان» خواست گفت‌وگو‌ها را از سر بگیرند.

 

وی که کشورش از اعضای گروه «مینسک» است، گفت «فرانسه، نقش خود را به طور کامل در چارچوب ریاست گروه مینسک ایفا خواهد کرد.»

 

لودریان همچنین ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگو‌های جدید میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان به تعیین آینده قره باغ و تعیین سرنوشت آوارگان جنگ منجر شود.

 

در ادامه واکنش‌ها به امضای توافق قره باغ، وزارت خارجه پاکستان با صدور بیانیه‌ای از امضای توافق مذکور استقبال و تاکید کرد «اسلام آباد به طور مداوم از حل مناقشه قره باغ براساس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل حمایت کرده است.»

«ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان»، روسای جمهور روسیه و ترکیه، شب گذشته تلفنی در مورد اوضاع قره باغ گفت‌وگو کردند. اردوغان در این تماس ضمن استقبال از توافق صلح اخیر، آن را گامی موثر در پایان دادن به مناقشه قره باغ خواند.

 

از سوی دیگر «مولود چاووش اوغلو»، «خلوصی آکار» و «هاکان فیدان»، وزیر خارجه، دفاع و رییس سازمان اطلاعات ترکیه پس از امضای توافق قره باغ در «باکو»، پایتخت جمهوری آذربایجان، با «الهام علی اف»، رییس جمهور این کشور دیدار و رایزنی کردند.

 

البته علی اف تماسی تلفنی با همتای ترکیه‌ای خود داشته و درباره آینده تحولات گفتگو کردند.

 

وزرای دفاع روسیه و ترکیه نیز طی تماسی تلفنی به بررسی وضعیت تحولات قره باغ پرداختند.

وزارت خارجه روسیه با اعلام خبر بررسی موضوع استقرار صلحبانان این کشور در قره باغ از پیش از ۱۰ اکتبر (۱۹ مهر)، گفت «این تصمیم نتیجه مذاکرات چند ساعته لاوروف با همتایان ارمنستانی و جمهوری آذربایجانی اش است.»

 

براساس گزارش ها، مرکز کنترل دفاع ملی روسیه اعلام کرد، روسیه ۲۲ هواپیمای حامل صلحبانان و ادوات و تجهیزات آن‌ها را به قره باغ اعزام می‌کند. شرایط حضور این صلحبانان نیز به صورت زیر خواهد بود:

- حضور ۵ ساله صلحبانان روسی در منطقه
- قابلیت تمدید مدت ماموریت صلحبانان تا چند دوره ۵ سال دیگر به شرط عدم درخواست انقضای ماموریت توسط طرفین ۶ ماه قبل از پایان دوره
- محدودیت شمار صلحبانان به هزار و ۹۶۰ نفر
- نقش محدود ترکیه کنترل آتش بس

 

در عین حال، وزیر دفاع ارمنستان اعلام کرد «نیرو‌های حافظ صلح روسی با سرعت در حال مستقر شدن در استپاناکرت (خان کندی)، مرکز قره باغ، هستند.»

«نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان، که در پی امضای توافق صلح با انتقادات شدید داخلی مواجه شده است، در گفت و گویی تلویزیونی، ضمن پذیرش مسئولیت وضعیت پیش آمده، گفت «عدم امضای توافق صلح، وضعیت را بدتر و بدتر می‌کرد؛ ما این واقعیت را پذیرفتیم که افتادیم، اما به پرتگاه سقوط نکردیم؛ درواقع تصمیم ما برای پایان جنگ به موقع بود.»

 

وی همچنین تصمیم امضای توافق صلح قره باغ را دشوار و سنگین توصیف کرد.

 

پلیس ارمنستان نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد «گروه‌های مخالف سیاسی که تصمیم دارند فردا ۱۱ نوامبر تظاهرات برگزار کنند، توجه داشته باشند که از ۲۷ سپتامبر، حکومت نظامی در ارمنستان اعلام شد؛ براساس آن هرگونه تجمع و مناسبات عمومی و مشارکت در آن ممنوع است.»

 

۱۷ حزب مخالف ارمنستانی اعلام کردند قصد ایجاد تجمعی در ایروان در اعتراض به امضای توافقنامه آتش‌بس در قره‌باغ توسط ارمنستان با روسیه و آذربایجان دارند.

علی اف اعلام کرد «برنامه مشخصی برای خروج ارتش ارمنستان از قره باغ وجود دارد و خروج نیرو‌ها باید تا پایان ماه انجام شود.»

براساس گزارش ها، درگیری‌ها در قره باغ پایان یافته است. وزیر دفاع ارمنستان در این باره گفت «درگیری‌ها در قره باغ کاملا متوقف شده و تبادل آتشی گزارش نشده است.»

 

درگیری های سه دهه ای قره باغ از ششم مهرماه سال جاری وارد دور جدیدی از درگیری های نظامی شد که سه توافق آتش بس ناکام را پشت سر گذاشت.