ماجرای ۲ موشکی که شهید تهرانی مقدم اجازه شلیک آن‌ها را نداد
- ۲۱ آبان سال ۱۳۹۰ بود که خبر شهادت پدر موشکی ایران همه را شوکه کرد. شهیدی که عملکردش از زمان جنگ تحمیلی تا آخرین لحظه زندگی اش، همه در خدمت ایجاد بازدارندگی و تامین امنیت کشورمان با بالابردن توان موشکی بود.
تلاش شهید تهرانی مقدم و همکارانش در این زمینه باعث شد شاهد تحولات بزرگی در حوزه موشکی باشیم، موشک‌هایی با برد و دقت بالا. امروز در حالی نهمین سالگرد شهادت دانشمند موشکی کشور بر تقویم نقش بسته که شاید بتوان توسعه موشک‌های بالستیک را از مهم‌ترین و پرآوازه‌ترین پیشرفت‌های کشور در حوزه نظامی در دوران تحریم برشمرد.
نمونه‌های این موفقیت بزرگ را که رعشه به اندام دشمنان کشور انداخته در سالیان اخیر در بمباران مواضع داعش در دیرالزور، هدف قرار دادن مواضع گروهک تروریستی پژاک و البته بمباران پایگاه آمریکایی عین‌الاسد، دیده ایم. با این حال امروز مروری خواهیم داشت بر نقش شهید تهرانی مقدم پدر موشکی ایران در توسعه و توان موشکی کشورمان که در ادامه آن را می‌خوانید.
نگاهی کوتاه به زندگی پدر موشکی
سردار سرلشکر پاسدار شهید حسن تهرانی‌مقدم از بنیان گذاران اصلی صنایع موشکی و بنیان گذار توپخانه و موشکی سپاه در دوران هشت سال دفاع مقدس و مسئول سازمان خودکفایی و تحقیقات صنعتی سپاه پاسداران بود. حاج حسن ۶ آبان ۱۳۳۸ در محله سرچشمه تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۵۸، در مقطع کارشناسی رشته مهندسی صنایع پذیرفته شد و مدرک مهندسی گرفت. او در طول هشت سال جنگ تحمیلی هم حضور پر رنگی داشت. در سال ۶۱ توپخانه سپاه را تاسیس کرد، سال ۱۳۶۴ هم به عنوان فرمانده موشکی نیروی هوایی سپاه انتخاب شد. بعد از آن در سال ۱۳۸۴ جانشین نیروی هوا فضای سپاه شد و از سال ۱۳۸۵ هم به عنوان رئیس سازمان جهاد خودکفایی سپاه مشغول به خدمت شد تا این که در ۲۱ آبان ۱۳۹۰ هنگامی که در پادگان امیرالمومنین (ع) شهرستان ملارد در حال آزمایش موشکی بود، بر اثر انفجار زاغه مهمات به یاران شهیدش پیوست.
اولین پرتاب موشک
شاید زمان جنگ تحمیلی که ما حتی توانایی پرتاب موشک را هم نداشتیم کمتر کسی باور می‌کرد که روزی در ساخت موشک آن هم موشک‌های دوربرد این گونه به خودکفایی برسیم. در ابتدای دهه ۶۰ که عراق پی در پی شهر‌های کشورمان را هدف موشک قرار می‌داد، ایران موشکی برای مقابله نداشت و هیچ کشوری هم به دلیل تحریم‌ها حاضر نبود به ما موشک بفروشد. تا این که بعد از کلی تلاش هشت موشک در سال ۶۳ از لیبی خریداری شد آن هم به این شرط که صفر تا صد پرتاب و راه‌اندازی موشک‌ها به دست مستشاران این کشور باشد. به موازات همین خرید، تعداد محدودی از نیرو‌های سپاه با سرپرستی شهید تهرانی مقدم برای آموزش‌های موشکی و آشنایی با موشک‌های «اسکاد بی» و «فراگ ۷» به سوریه رفتند. در این مدت دو موشک یکی به پالایشگاه کرکوک و یکی هم به بانک رافدین عراق توسط مستشاران شلیک شد، اما بعد این دو شلیک، لیبی اعلام کرد دیگر حاضر به همکاری مستشاری با ایران نیست. بعد از رفتن مستشاران وقت، کار شهید تهرانی مقدم و نیرو‌های تعلیم دیده در سوریه شروع شد. مستشاران لیبی با این که لوازمی را از سامانه‌های پرتاب باز کرده بودند، اما تیم شهید تهرانی مقدم آن‌ها را بازسازی کردند و اولین پرتابشان را در اسفند ۶۳ انجام و باشگاه افسران عراق را هدف قرار دادند.
۲ موشکی که اجازه شلیک داده نشد!
در اوج جنگ یعنی درست همان زمانی که تنها هشت موشک آن هم از لیبی خریداری شده بود، شهید تهرانی مقدم دو فروند از آن‌ها را جدا کرد و اجازه نداد شلیک شوند تا بتواند از طریق مهندسی معکوس، آن را بومی سازی کند. این تصمیم، تصمیم بسیار مهمی بود و با راه انداختن گروه‌های مختلف در وزارت سپاه تا روز آخر راهبری آن‌ها را خودش به عهده گرفت که نتیجه آن را امروز در بومی شدن صنعت موشکی در انواع برد‌ها از ۳۰۰ کیلومتر تا ۲۰۰۰ کیلومتر می‌بینیم. یکی از همرزمان شهید در مستند ثریا از قول شهید می‌گوید: «شهید تهرانی مقدم همیشه می‌گفت: اگر دیگران انجام دادند یعنی کار شدنی است و اگر هنوز دیگران موفق نشدند این یک موقعیت برای ماست تا به دیگران بگوییم شدنی است.»
از شهاب تا سجیل
جنگ سال ۶۷ تمام شد، اما جهاد حسن تهرانی‌مقدم برای تحقق نابودی اسرائیل که آرزوی دیرینه اش بود، ادامه داشت. او باید موشک‌هایی متناسب با آرمان‌هایش می‌ساخت. به همین دلیل بلافاصله یگان موشکی سپاه در سال ۶۸ تبدیل به فرماندهی موشکی شد و حسن تهرانی‌مقدم و یارانش کار تحقیقات روی ساخت موشک‌های سوخت جامد و مایع را به موازات هم پیش بردند. جهاد علمی آن‌ها برای نخستین مرتبه با ساخت موشک «شهاب۱» که نسخه کپی «اسکاد بی» بود در اوایل دهه ۷۰ به بار نشست. با فرا رسیدن پاییز ۷۷ بیش از یک دهه تلاش طاقت فرسای سردار با ساخت موشک دوربرد «شهاب ۳» به نتیجه رسید و حالا می‌توانستیم درصورت نیاز از مرز‌های غربی کشور، دشمن صهیونیستی خود را هدف قرار دهیم، اما بازهم این پایان کار نبود. به غیر از شهاب ۱ و شهاب ۳، موشک‌های نازعات، شهاب ۲.
فاتح ۱۱۰، قیام، قدر، سجیل و... هم توسط شهید تهرانی مقدم و تیم اش ساخته شد تا زیر بنایی باشد برای دستاورد‌های موشکی کشورمان. در کنار ساخت موشک، طراحی و ساخت رادار VHF و هلی‌کوپتر شاهد، فناوری‌هایی مانند سیستم بدنه کامپوزیتی، فناوری عایق‌های موتور، سوخت کامپوزیتی برای موشک، سامانه موشک حامل ماهواره و طراحی سایت پرواز هم با تلاش‌های شهید تهرانی مقدم در کشور بومی شد.
موشک‌های دوربرد و نقطه زن
بعد از ساخت موشک در برد‌های مختلف حالا وقت آن بود که روی دقت موشک‌ها کار شود. اوایل کار خطای موشک‌ها تا هزار متر می‌رسید و بعد از تلاش‌های شبانه روزی تیم حاج حسن، این مقدار خطا به ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر رسید، اما باز هم این عدد برای حاج حسن راضی‌کننده نبود. شهید تهرانی مقدم و تیم تحقیقاتی‌اش فقط طی شش ماه خطای موشک‌ها را به زیر ۱۰ متر رساندند، اتفاقی که شبیه معجزه بود و هیچ‌کس آن را باور نمی‌کرد، وقتی تست‌ها با موفقیت انجام شد همه باور کردند که چه شاهکاری صورت گرفته است آن هم برای موشک‌های برد بلند!
ساخت سوخت موشک
خب حالا دیگر تیم حاج حسن نشان داده بود در ساخت موشک‌های دوربرد با دقت بالا به خودکفایی رسیده ایم، اما هنوز برای سوخت موشک‌ها به خارج از کشور وابسته بودیم و همین وابستگی تهرانی مقدم را بر آن داشت تا روی نوع سوخت و ترکیبات موشک متمرکز شود. وقتی در آبان ۸۷ از موشک سجیل رونمایی شد، روزنامه تونسی «شروق» نوشت: «زمانی که مقامات ایرانی آزمایش موفقیت‌آمیز موشک عاشورا (سجیل) را اعلام کردند در واشنگتن و تل‌آویو بلوایی به پا شد مبنی‌بر این که موشک جدید ایران از لحاظ فناوری قادر است به هر هدف آمریکایی در شرق اروپا و هر هدف صهیونیستی برخورد و در محل برخورد ویرانی گسترده‌ای ایجاد کند.»
چکیده گزارش
تا سال ۶۳ به دلیل تحریم‌ها حتی موشک به ما فروخته نمی‌شد تا این که با مهندسی معکوس توسط شهید تهرانی مقدم روی دو فروند از موشک‌های خریداری شده از لیبی، موشک نازعات ساخته شد. بعد از جنگ، شهید تهرانی مقدم و تیم اش توانستند موشک‌هایی با برد‌های مختلف از ۳۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر را بسازند و بر نقطه زن کردن موشک‌ها با خطای کمتر از ۱۰ متر تمرکز کردند. بعد از آن سوخت موشک را هم که فقط در اختیار سه کشور بود، توانستند در کشور بومی سازی کنند. اما در پایان باید به این نکته اذعان داشت که تلاش شهید تهرانی مقدم که به پدر موشک ساز ایران معروف است باعث شدکشور از امنیت کامل برخوردار و هر گونه تهدیدی با سیلی سخت موشک‌های دقیق و قدرتمند ایرانی پاسخ داده شود که نشان از اهمیت کاری است که شهیدحسن تهرانی‌مقدم و همکارانش انجام داده اند.
حاج‌حسن روحت شاد و راهت پر رهرو باد
- بیشتر ببینید:
- ماهواره نور چه کاربرد‌هایی خواهد داشت؟
درود
درود
