«بایدن» و ترامپ‌زدایی از آمریکا

_ روزنامه ایران نوشت: «زمان احیا در امریکا فرارسیده است»، این مهمترین وعده‌ای بود که «جو بایدن» در نخستین سخنرانی‌اش در جایگاه رئیس جمهوری امریکا خطاب به مردم کشورش داد. اما این تمام آن چیزی نبود که به دل هواداران خوشحال امریکایی و بسیاری از رهبران جهان که از سیاست‌های افراط‌گرایانه «دونالد ترامپ» به ستوه آمده بودند، نشست. رئیس جمهوری منتخب حالا همان‌طور که خودش نیز بار‌ها گفته تنها نماینده دموکرات‌ها نیست و به‌عنوان رئیس جمهوری امریکا برنامه‌هایش را بر وحدت امریکا و بازگرداندن آن به مقام اولی جهان قرار داده است.   

 

تأکید او بر اتحاد امریکایی آن هم درست زمانی که «دونالد ترامپ»، سرخورده از شکست با بهانه‌های نپذیرفتن انتخابات و تحریک طرفدارانش به دنبال تفرقه‌افکنی در امریکا است، پیام صلح او را در سراسر امریکا و جهان متبلور کرد. به‌واقع برنامه‌های بایدن برای عبور از عصر ترامپ و خروج امریکا از انزوای جهانی، همان نگاهی بود که رهبران جهان را به واکنشی سریع به انتخاب رئیس جمهوری چهل و ششم امریکا واداشت و سیل پیام‌های تبریک و استقبال از همکاری‌های دوجانبه آتی را به سوی صاحب جدید کاخ سفید روانه کرد. به باور کارشناسان، مسیر متفاوت «بایدن» برای احیای امریکا، به نوعی بازگشت به عقب با حذف چهار سال اخیر و ادامه راهی است که «باراک اوباما» ۸ سال پیش از «ترامپ» دنبال می‌کرد.

 

 

بدون شک «بایدن» که از ۲۰ ژانویه (اول بهمن)  به طوری که به نوشته «آسوشیتدپرس»، در این راه مبارزه با «کووید ۱۹» و بازگشت به سازمان بهداشت جهانی اولویت کارهایش قرار گرفته است. همان اولویتی که از سوی «ترامپ» کوچک شمرده شد و جان بسیاری از امریکایی‌ها را گرفت. او برخلاف سلفش نظرات کارشناسان و پزشکان را ارجح می‌داند و قرار است امروز (دوشنبه)، دانشمندان و کارشناسان را در نشستی گردهم آورد تا بر توقف جولان این ویروس تسریع بخشد.

 

 

«اوباماکر» یکی از دستاورد‌های طلایی دوران اوباما در حوزه بیمه و سلامت بود که با روی کارآمدن «ترامپ» به قهقرا رفت. اما «بایدن» حالا با زبانی دیگر آن طرح را مطرح کرده است: «ما باید یک سیستم درمانی عمومی داشته باشیم که بتواند خدمات بیمه‌ای خصوصی را تکمیل کند.» او بودجه اجرای این طرح را ۷۵۰ میلیارد دلار برای ۱۰ سال پیش‌بینی کرده است. گام بعدی او پس از کنترل قیمت دارو متناسب با تورم کشور و ارائه خدمات بیمه‌ای بیشتر به شهروندان امریکایی، دستیابی به پوشش جهانی بیمه‌ای است که قصد دارد طرح آن را به کنگره ارایه کند.

 

 

«بایدن»، اقدامات ترامپ در حوزه مهاجرت را توهینی بی‌رحمانه به ارزش‌های امریکایی خطاب کرد و متعهد شد که با حفظ قوانین مرزی، ویرانی‌های او را آباد می‌کند. قرار است او قوانین بازدارنده مهاجرتی که بسیاری از کودکان را به مهاجران غیرقانونی بدل می‌کند به جریان بیندازد و قانون پرداخت هزینه‌های عمومی ترامپ برای صدور ویزا و اقامت دائم افراد برای اقدامات پزشکی و... را نیز لغو کند.

 

 

آن‌طور که تحلیلگران «بیزینس اینسایدر» معتقدند «بایدن» قرار است مالیات‌ها را تا ۲۸ درصد افزایش دهد. رقمی که گرچه بالاتر از نرخ فعلی است، اما به مراتب کمتر از آن چیزی است که در آغاز دوران ترامپ برقرار بود. اندیشکده «بروکینگز» و بسیاری از مراکز مطالعاتی امریکا این طرح پیشنهادی را زمینه‌ساز افزایش درآمد فدرال تا ۲.۴ تریلیون دلار در یک دهه آینده اعلام کرده‌اند. آنچه که در این طرح برای ثروتمندان خوشایند نیست حذف گزینه معافیت مالیاتی کمپانی‌های پردرآمدی مانند آمازون و پرداخت مالیات بیشتر کمپانی‌های بزرگ است.

 

 

به باور تحلیلگران «بلومبرگ»، اکثریت مطلق قضات محافظه کار با انتصاب قاضی «بارت» در دیوان عالی امریکا به دستور ترامپ، گرچه مورد وثوق «بایدن» نیست، اما او به جای مقابله با این شرایط، درصدد ایجاد کمیسیونی از کارشناسان برای بازنگری در ساختار دیوان عالی و گزارش آن ظرف ۱۸۰ روز به رئیس جمهوری را در نظر دارد تا بتواند در این باره تصمیم بگیرد.

 

 

بایدن به عنوان سناتور سال‌ها برای کنترل فروش سلاح از طریق واسطه‌های مجاز فدرال تلاش کرد و در حالی که تلاش‌های او در دوران ترامپ بی‌اثر شده است، قول داد تا محدودیت‌های جدیدی برای تولید و فروش سلاح‌های کشنده ایجاد کند. دارندگان سلاح نیز ملزم به رعایت این محدودیت‌ها هستند.

 

 

یکی از مهمترین وعده‌های «بایدن»، خروج از عصر انزوای امریکا و گسترش روابط جهانی است. گرچه به باور تحلیلگران «فایننشال تایمز»، عبارت «نخست امریکا» اولویت برنامه‌های رئیس جمهوری منتخب امریکا در چند ماهه ابتدایی را تشکیل می‌دهد، اما برای نیل به این هدف وعده داده شده، او با چالش‌های جدی مانند تقابل با چین، بازگشت به برجام و مذاکره با ایران، از سرگیری روابط با اروپا و همکاری با انگلیس پس از برگزیت روبه‌رو است. بازسازی روابط با هم پیمانان اروپایی که از سوی ترامپ کنار گذاشته شده بودند، یکی از مسائلی است که «بایدن» تمایل زیادی به آن نشان می‌دهد.

 

شاید او را با پیشینه ایرلندی اجدادش بتوان پرتمایل‌ترین رئیس جمهوری امریکا به حوزه آتلانتیک لقب داد و به همین دلیل اقبال زیادی به ترمیم روابط با اتحادیه اروپا و همکاری با ناتو دارد. او، اما یکی از مخالفان سرسخت برگزیت است و گرچه همکاری با انگلیس در چارچوب اتحادیه اروپا برایش راحت‌تر است، مجبور به پذیرش شرایط خواهد بود. در مقابل رویکرد او به روسیه آن‌طور که وعده داده چندان دست و دلبازانه به نظر نمی‌رسد و نباید انتظار نرمش زیادی از او در قبال کرملین داشت. در عین حال او به آغاز مذاکرات با مسکو درباره تمدید پیمان کاهش تسلیحات هسته‌ای (نیواستارت) تأکید زیادی دارد.

 

نگاه «بایدن» به خاورمیانه برخلاف «ترامپ» به نوعی تغییر ساختار روابط با این منطقه است. به طوری که او در برنامه‌هایش در حالی که بازگشت به برجام در صورت متعهد ماندن تهران به تعهدات کنترل هسته‌ای را وعده داده است، اما نگاهش به عربستان سعودی به عنوان کشوری طرد شده توسط امریکا است و به بازنگری روابط با خاندان سعودی می‌اندیشد. اگر ایران برای بازگشت به مذاکرات شرط برداشتن تحریم‌های ترامپ را بگذارد، احتمال توقف فروش تسلیحاتی به عربستان، کشور‌های حوزه خلیج فارس را مشوش خواهد کرد.

 

در عین حال امارات نیز که به تازگی با پشتیبانی امریکا روابطش با اسرائیل را آغاز کرده، با روی کار آمدن بایدن و آغاز مذاکرات با ایران شرایط دشواری خواهد داشت. همچنین رئیس جمهوری منتخب امریکا درصدد پایان نبرد‌های ناتمام امریکا در خاورمیانه و تغییری ریشه‌ای در هم‌پیمانان منطقه‌ای است. سرخوردگی «نتانیاهو» از پیروزی نامزد دموکرات‌ها، صحتی بر لرزان شدن جولان رژیم صهیونیستی و تحقق خواسته‌های بلندپروازانه‌اش بود. چراکه گرچه «بایدن» تمایلی به جابه‌جایی سفارت خود از بیت‌المقدس ندارد و برای حل بحران دو  دولتی در سرزمین‌های اشغالی نیز برنامه‌ای ارائه نکرده است.

 

دیگر مقصد مهم «بایدن» در تحقق سیاست خارجی مطلوبش، موضع او در قبال چین است. یکی از مشاوران او اولویت‌های سیاست خارجی «بایدن» را «چین، چین، چین، روسیه» اعلام کرد؛ بنابراین تیم بایدن به دنبال سیاست خارجی هستند که در آن نگاه به چین با نگرانی بیشتری نسبت به زمان اوباما دنبال می‌شود. اما هنوز مشخص نیست «بایدن» از ترکیب همکاری‌های دوجانبه، رقابت و تقابل چگونه برای رویارویی با رقیب قدرتمندش بهره خواهد گرفت.