ورود مجلس به ماجرای تعطیلی پایتخت/ معیشت دوازده میلیون تهرانی را چه کنیم؟

- رئیس شورای اسلامی شهر تهران که از تعلل ها بابت تعطیل نشدن پایتخت به خشم آمده در یک گفتگویی تلویزیونی خواستار اجرای مقررات تحکم آمیز برای منع آمد و شد خیابانی شده است. محسن هاشمی که با سردرگمی دنبال مقصر تعطیل نشدن پایتخت می گردد مصرانه بر برخورد با متخلفان و متمردان احتمالی پای می فشارد: تعطیل کنیم و حتی در خیابان هم مامور بگذاریم تا ضمن جریمه کسانی که غیرموجه بیرون می‌آیند، آنها را به منزل برگردانند. محسن هاشمی که از اتفاق نظر شورای شهر و مجمع نمایندگان تهران و اصرارشان برای به تعطیلی کشاندن پایتخت خبر می دهد پای نهادهای دیگری را هم به میان می کشد: وزارت بهداشت و درمان هم دنبال همین موضوع است ولی من نمی‌دانم چرا عمل نمی‌شود و چه کسی با پیشنهاد تعطیلی دو هفته‌ای مخالفت می‌کند؟

رئیس شورای شهر پایتخت آنچنان برای تعطیلی تهران مصمم و جدی است که ناخودآگاه حکم به اعمال حکومت نظامی برای شهر می دهد: باید تردد در شهر را به شدت کم کنیم. تعطیل کنیم و حتی در خیابان هم مامور بگذاریم و ببینیم اگر کسی بیرون آمده است، از او بپرسیم که چرا بیرون آمدی؟ اگر غیرموجه بیرون آمده بود، هم جریمه‌اش کنیم و هم او را به منزل برگردانیم.

اما درحالی که رئیس شورای شهر پایتخت سرگرم یارگیری برای تعطیل کردن شهر است یک عضو دیگر هیات رئیسه شورای شهر مشغول گمانه زنی درباره تصمیم نهایی درمورد تعطیلی تهران است. زهرا نژادبهرام که پیگیری های خود و دیگر همکارانش برای عضویت ثابت در شورای فرماندهی قرارگاه مقابله با کرونا را به بار نشسته می بیند موقع را مغتنم می داند تا وعده ای هم بدهد: موضوع تعطیلی دو هفته‌ای پایتخت به دلیل شرایط کرونا از جمله مباحثی است که شورای شهر در شورای فرماندهی قرارگاه مقابله با کرونا پیگیری می‌کند، اعضای شورا این موضوع را مدنظر قرار داده‌اند و علاوه بر این طی نامه‌‌‌ای مشترک با نماینده‌های مجلس درخواست کرده‌ایم تهران حداقل دو هفته تعطیل شود.

در این روزهایی که کرونا با هیبت مهیب و رخسار کریهش در میانه میدان مشغول جلوه و جولان است و مثل ورزشکار قوی پنجه ای هر روز در تلاش است تا رکورد تازه ای از خود به جا بگذارد دست بردن به اقدامی تازه و گرفتن تصمیمی سرنوشت ساز قابل انتظارترین اتفاقی است که باید بیفتد. محمد حقانی عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران هم بر این باور است این اتفاق باید زودتر انجام می شد.

او نبود نگاه کارشناسانه و مطالعات دقیق را پاشنه آشیل سیستم تصمیم گیری کشور می داند: به نظر من خیلی از تصمیماتی که در این رابطه گرفته می شود عجولانه و بی مطالعه است و متاسفانه فرایند تصمیم گیری ها چندان حساب شده و با مطالعه و کارشناسی شده انجام نمی شود. از یک طرف می بینیم دولت به خاطر مسایل معیشتی مردم نمی تواند تهران را با دوازده میلیون جمعیت تعطیل کند از سوی دیگر شاهدیم دولت به خاطر همین وضعیت معیشتی موجود کج دار و مریز عمل می کند.

حقانی سیستم حمل و نقل عمومی را به عنوان یکی از دستیاران اصلی ویروس کرونا معرفی می کند و برای اثبات ادعایش از محسن هاشمی کد می آورد: خود ریاست شورای شهر تهران اعلام کرده بیش از بیست یا سی درصد از ابتلائات در مترو و وسایل حمل و نقل عمومی رخ داده که این نشان دهنده ضرورت ورود مسوولان برای رفع و رجوع این مسایل است. با این وجود دولت درحال حاضر در شرایط اقتصادی مناسبی نیست که بتواند تهران را تعطیل کند.

وقتی با عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران از مخارج و خساراتی که تعطیلی پایتخت روی دست دولت خواهد گذاشت حرف می زنیم آن را به چیزی نمی گیرد و در عوض ارزش جان انسان ها را یادآوری می کند: من تصور می کنم هرگونه هزینه برای حفظ جان انسان ها بلااشکال است. در کشورهای پیشرفته حتی یک ساعت تعطیلی هم برای منافع ملی هزینه زاست. اما وقتی پای جان آدمها در میان باشد به نظر من هرگونه هزینه ای که در این زمینه انجام شود بی اشکال است. آماری که به طور رسمی درباره تعداد فوتی های کرونا در کشور و در تهران منتشر می شود بسیار تاسف انگیز و ناراحت کننده است. پس ما نباید در این شرایط خاص دنبال ارزیابی هزینه ها باشیم. همه جای دنیا همین شرایط وجود دارد و همه دنیا مبتلا به هزینه های ناشی از این بحران شده است.

حقانی راه علاج مشکلات تعطیلی را در چیزی می بیند که تا اطلاع ثانوی در دسترس شهر و مسوولانش نیست: ما در تهران زیرساخت های لازم درباره شهر هوشمند را نداریم که اگر داشتیم شاید بسیاری از این مسایل قابل حل بود. ما می توانستیم از راه دور خیلی از مسایل و مشکلات را حل کنیم و کارکنان بخش های مختلف به صورت دورکاری مشاغلشان را پی بگیرند. درحال حاضر خود دولت تحت عنوان هر مطلبی و برای هر مساله ای شهروندان را وادار به بیرون آمدن از خانه می کند مردم ناچارند برای انجام شدن کارشان در اداره مربوطه حضور پیدا کنند. نداشتن شهرهوشمند و فقدان فضای لازم برای اعتمادسازی مشکل عمده ای است که با آن مواجهیم و همه این کمبودها برای ما هزینه زاست.

عضو سابق شورای شهر پایتخت در وضع کرونا زده کنونی چمعیت پرشمار کارکنان بخش های دولتی و خصوصی را باری بر دوش جامعه می بیند اما فرودستان اجتماعی را زخمی چاره ناپذیر می داند: ما در تهران چه در بخش عمومی و چه در خود دولت با حجم زیادی از کارمندان و کارکنان مواجهیم. ما می توانستیم بسیاری از اینها را موظف کنیم که از خانه بیرون نیایند و دورکاری کنند اما این اتفاق نیفتاد و تحت هر عنوانی کارکنان ما مجبورند بیرون از خانه و در محیط های عمومی مشغول کار باشند. البته درباره آن بخش از جامعه که گنجشک روزی هستند و برای امرار معاش مشکل دارند و اگر یک روز کار نکنند به نان شب محتاج خواهند بود شاید هم چاره ای نباشد. بسیاری از مسایل مربوط به رفت و آمدهای درونشهری که نتیجه حضور کارمندان دولت و بخش عمومی در محل کارشان است را می شد از طریق فضای مجازی و هوشمندسازی شهر و اقداماتی که در دیگر نقاط دنیا مرسوم است حل کرد.

حقانی بخشی از مردم و بی مبالاتی هایی که در سطح جامعه رخ می دهد را هم بخش بزرگی از مشکل امروز جامعه معرفی می کند: از همه بدتر این است که بسیاری از مردم هم مسایل ضروری را رعایت نمی کنند و حتی در روز تعطیلی بیرون می آیند و خیابان ها شلوغ و پر رفت و آمد می شود. شاید هنوز هم خیلی از مردم متوجه نشده اند که رعایت نکردن پروتکل ها و موازین بهداشتی تا چه اندازه هزینه زا و مرگ آور است.

وقتی از عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران درباره اثرات عضو شدن شورای شهر تهران در شورای فرماندهی قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا می پرسیم تردید و امید را یکجا تحویلمان می دهد: گفت: ما شاهد بودیم بارها آقای محسن هاشمی نسبت به عدم عضویت شورای شهر در ستاد مقابله با کرونا اعتراضاتی را مطرح کرده است. حالا اما بعد از گذشت هشت یا نه ماه از آغاز شیوع بیماری کرونا و مشکلات ناشی از آن بالاخره از آنها هم دعوت شده است. ولی واقعیت این است که اداره شهری مانند تهران با شورای شهر نیست بلکه با مدیریت شهری یعنی مجموعه شورای شهر و شهرداری است. بااین حال در شهری مانند تهران با دوازده میلیون جمعیت اینکه در آن جلساتی که سیاست ها و استراتژی ها و برنامه ها برای مقابله با بیماری کرونا تعیین می شود و باید ابلاغ و اجرا شود بودن شورای شهر به خصوص به عنوان نماینده مردم که می تواند ضوابط و مقرراتی را برای شهرداری تعیین کند که شهرداری آنرا اجرا کند از طرف دیگر اطلاع رسانی نمایندگان مردم در شورای شهر به ستاد خیلی می تواند اثرگذار باشد.

 

اما نگرانی بابت شرایط فعلی تهران و کشور وقتی رنگ هراس و آشفتگی به خود می گیرد که بشنویم سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به رسانه ها اعلام کرده در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۴۵۹ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و این یعنی بالاترین رکورد برای مرگ میر ناشی از بیماری کرونا.

برای کامل کردن پازل روایت کرونا و تعطیل نشدن تهران ولی اسماعیلی نائب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گزینه مناسبی است. او که از اتفاقات چند روز اخیر سخت برآشفته و متغیر است وضع فعلی تهران را از هر جای دیگر دنیا اندوهبارتر می بیند: بر اساس فوتی‌های چندروز اخیر و آمار شهر‌های مختلف جهان تهران با بیشترین فوتی‌ها به عزادارترین شهر جهان تبدیل شده است؛ این اتفاق نتیجه بی تدبیری و بی‌برنامگی است و هر چه زودتر باید راه چاره‌ای اندیشیده شود.

او وقت را برای رسیدگی به اوضاع آشفته تهران تنگ می بیند: با توجه به آمار بالای مرگ و میر و درخواست ستاد کرونا مبنی بر تعطیلی تهران انتظار می‌رود با یک برنامه ریزی منسجم هر چه سریعتر به داد مردم تهران رسید.

شرایط پیش آمده برای کشور و پایتخت آنقدرها ناگوار و بغرنج هست که نائب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس برای عتاب و شکایت از تصمیم گیرندگان هم چندان تحفظی نداشته باشد: نمی‌دانیم آقایان بر چه اساسی با تعطیلی تهران مخالفت کردند. هر روز در فوتی‌ها رکورد می‌زنیم، دیگر دنبال چه رکوردی هستند!

اسماعیلی که انگار از وضع موجود کشور بوی خطری هولناک به مشامش رسیده باشد با زبانی گزنده و پر از کنایه حرف می زند: آنچه که مشخص است از جان مردم برای تصمیم‌گیران عوامل مهمتری هم وجود دارد. آقایان لجبازی می‌کنند، اما جان مردم بازیچه نیست که با تصمیمات اشتباه به خطر بیافتد.

آقای نماینده با همان لحن گزنده و پرطعنه اش برای حفظ جان مردم اعلام آمادگی می کند اما در عین حال خط و نشان هم می کشد: مجلس حتما وارد این ماجرا می‌شود. برای حراست و حفاظت از جان مردم باید از جان خود هم بگذریم. یک عده از ترس کرونا پشت درههای بسته تصمیم می گیرند. بهتر است چند روز داخل شهر باشند تا حداقل احساس خطر را تجربه کنند.