صاحبان طلای سرخ چشم انتظار حمایت دولت

_ روزنامه ایران نوشت: خرید توافقی زعفران درخراسان رضوی آغاز شد، اقدامی که با هدف جلوگیری از افت بیشتر قیمت طلای سرخ در استان‌های تولید کننده این محصول ارزشمند صورت گرفته است؛ کاهش ۲۰ درصدی قیمت زعفران در هفته‌های اخیر موجب اعتراض و نگرانی کشاورزان فعال در بخش تولید زعفران شد و حالا دولت می‌خواهد به نحوی از آن‌ها حمایت کند. کاهش تقاضا برای زعفران از سال گذشته و با شیوع کرونا کلید خورد و همچنان ادامه دارد. کرونا از یک سو مصرف داخلی زعفران را با توجه به کاهش سفر به مشهد مقدس و محدودیت‌های برگزاری مراسم عروسی و عزا و کاهش فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها کاهش داده و از سوی دیگر عملاً صادرات آن هم متوقف شده است. حالا دیگر کشور‌هایی مانند اسپانیا که مشتری پرو پا قرص زعفران غیر فرآوری شده ما بودند تا سود مضاعفی ببرند به دلیل تحریم‌ها و کاهش تقاضای جهانی برای زعفران، حتی نیم نگاهی به این محصول ندارند. صادرکنندگان وطنی هم می‌گویند اگر روزنه‌ای هم برای صادرات پیدا شود مقررات بانک مرکزی برای بازگرداندن ارز به کشور سودی را نصیبشان نمی‌کند.

 

استان خراسان رضوی مقام نخست تولید زعفران کشور را دارد. «ایرج ناصری مقدم» مدیر عامل تعاونی روستایی خراسان رضوی گفت: به دنبال روند کاهشی قیمت زعفران که ناشی از کاهش تقاضا در بازار داخلی وخارجی بود، وزیر جهاد کشاورزی دستور خرید توافقی را به منظور حمایت از تولیدکنندگان داد. خرید توافقی زعفران از دوشنبه هفته گذشته در ۶ شهر مشهد، تربت حیدریه، تربت جام، سبزوار، کاشمر و گناباد آغاز شده که قرار است تا ۳۰ آذر هم ادامه داشته باشد. وی افزود: خرید توافقی زعفران به دوشیوه «سپرده کالا» و «فیزیکی «انجام می‌شود؛ در روش سپرده کالا، کشاورز می‌تواند تا سقف ۱۰ کیلوگرم از محصول زعفرانش (به صورت خشک) را به انبار بورس زعفران بدهد و رسید سپرده کالا بگیرد.

 

در گام بعدی این کشاورز با معرفی از سوی جهاد کشاورزی به بانک‌های عامل می‌تواند تا سقف ۳۰ تا ۵۰ درصد ارزش محصولش را در قالب وام با نرخ سود ۱۵ درصد دریافت کند. زعفران تولیدی هر کشاورز در یک بازه زمانی ۳ ماهه در بورس عرضه می‌شود و اگر کشاورز به هر دلیل از عرضه زعفران در بورس منصرف شود می‌تواند زعفرانش را پس‌از پرداخت هزینه‌های مربوطه پس بگیرد. اگر هم این محصول در نهایت در بورس زعفران به فروش برسد مابه التفاوت قیمت فروش زعفران پس از ۳ ماه به کشاورز داده می‌شود؛ در روش دوم که فیزیکی نام گرفته هر کیلو زعفران از نوع «پوشال مرغوب» با کیلویی ۱۱ میلیون تومان و از نوع «نگین «با کیلویی ۱۳ میلیون تومان از کشاورزخریداری می‌شود، ولی درحال حاضر تنها ۳۰ درصد پول به دست کشاورز می‌رسد و ۷۰ در صد مابقی ظرف ۳ ماه به کشاورز داده می‌شود. وی با تأکید به اینکه در هر دو شیوه قبل از تحویل محصول، زعفران در آزمایشگاه‌های معتبر مورد آزمایش قرار می‌گیرد، افزود: در شیوه دوم کشاورز به تعاون روستایی اجازه صادرات محصولش را می‌دهد.

 

وی خاطرنشان کرد: امسال برای نخستین بار شرایطی فراهم شده تا ۵۰ در صد از سود صادرات احتمالی به نام خود کشاورز در صتدوق حمایت از زعفران سرمایه‌گذاری شود. ناصری مقدم تصریح کرد: متأسفانه تحریم‌ها و شرایط کرونایی دنیا مانع بزرگی بر سر راه زعفران تولیدی کشور ایجاد کرده است، ولی در حال رایزنی برای صادرات زعفران به کشور‌هایی مانند اسپانیا و هنگ کنگ هستیم که معمولاً خواهان زعفران ما هستند. به گفته وی ایران با تولید سالانه حدود ۴۵۰ تن زعفران رتبه نخست دنیا را دارد و در سال‌های قبل از کرونا سالانه ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلون دلار ارز‌آوری از طریق صادرات زعفران داشته است.

 

وی در پاسخ به این پرسش که از ۶۸ تن زعفران خریداری شده در سال گذشته چه میزان صادر شده است گفت: حدود ۵۹ تن آن هنوز که هنوز است صادر نشده و خانه نشین شده است؛ خرید توافقی زعفران در حالی در استان‌های تولید کننده زعفران از جمله خراسان جنوبی و خراسان رضوی آغاز شده که کشاورزان از این شیوه خرید استقبالی نکرده‌اند و می‌گویند تجربه خرید‌های توافقی زعفران و زرشک در سال‌های گذشته نشان می‌دهد از این طریق نمی‌توان گره‌ای از مشکلات کشاورزان زعفران کار را  باز کرد. آن‌ها معتقد هستند اعطای تسهیلات با نرخ سود ۱۵ درصد مشکل نقدینگی آن‌ها را حل نمی‌کند و دولت باید یا اقدام به خرید تضمینی کند یا چاره‌ای دیگر بیندیشد.

 

 

در همین حال «رامین اسمی» کارشناس مسوول مدیریت باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: استان ما با تولید ۷۶ درصد زعفران ایران مقام نخست تولید کشور است. در سال گذشته خراسان رضوی با زیر کشت بردن ۹۱ هزار هکتار از اراضی استان ۳۲۳ تن زعفران تولید کرد.

 

این کارشناس افزود: هر چند پیش‌بینی‌ها حکایت از افزایش ۲۰ درصدی تولید داشت، ولی با برداشت بخشی از زعفران در استان به نظر می‌رسد نتوانیم به میزان تولید سال گذشته برسیم. برداشت زعفران در خراسان رضوی معمولاً از اول مهرماه آغاز و تا ۱۰ آذر ماه ادامه دارد..

 

وی گفت: جدا از مشکلاتی که کرونا و تحریم‌ها بر‌ای زعفران ایجاد کرده ما با چالش بزرگ دیگری نیز مواجه هستیم. به گفته اسمی با توجه به سود‌آوری زعفران در دهه‌های قبل هر ساله کشاورزان بیشتری به سمت کشت این محصول می‌آیند و ورود کشاورزانی که با فوت وفن تولید زعفران آشنایی ندارند موجب کاهش کمی زعفران و افزایش قیمت تمام شده می‌شود.

 

وی تصریح کرد: اگر به بررسی عملکرد در هکتار تولید زعفران در استان بپردازیم می‌بینیم میانگین عملکرد در هکتار به دلیل ورود کشاورزان نابلد از ۶ و نیم کیلو در ۳۰ سال قبل به مرور به ۳ و نیم کیلو در حال حاضر رسیده است. این در حالی است که کشاورزان پیشرو در خراسان رضوی میانگین عملکرد ۸ تا ۱۰ کیلوگرم در هکتار دارند.

 

وی خاطرنشان کرد: سیاست ما افزایش سطح زیر کشت زعفران نیست بلکه با استفاده از کشاورزی علمی و نوین می‌خواهیم به افزایش کیفی محصول برسیم تا بتوانیم محصول مشتری پسندی را برای بازار‌های جهانی تولید کنیم. وی توضیح داد: در کشت زعفران بر خلاف دیگر محصولات زمین کوچکتر و در حد یک هکتار اقتصادی‌تر است.

 

به گفته وی در حال حاضر ۷۰ درصد اراضی زیر کشت زعفران استان وسعتی در حدود یک هکتار دارند. وی خاطرنشان کرد: ما در کنار کشاورزانی که فقط تولید کردن بلد هستند به زراعت زعفران می‌پردازیم و از دولت انتظار داریم راه را برای صادرات این محصول فراهم کند.