ایران کوبا نیست

به گزارش ، همین چند وجب جزیره، چالش هایی برای همسایه خود درست کرد. بیخ گوش آن کشور پهناور و قوی موی دماغ شده بود. بیش از 50 سال مقاومت در برابر هر آنچه که آن قدرت علیه آن جزیره به کار برد. تهدید، تحریم، حتی حمله نظامی. البته با کمک اتحاد جماهیر شوروی سابق.

از برخی جهات شبیه ایران است. انقلاب و مبارزه و ایستادگی اش شباهت هایی دارد. اما ماهیتش بسیار تفاوت دارد. شاید اگر انقلابش مستقل می ماند و به سوی ابرقدرتی دیگر گرایش پیدا نمی کرد بهتر بود. دشواری ها و سختی های وابسته نشدن به جایی بیشتر است. اما گرایش انقلاب کوبا به شوروی کمونیستی، دردی از مردم این کشور دوا نکرد. شاید هم دردی دیگر را باعث شد.

شوروی هم در زمان خودش بهره های لازم را از بودن در کوبا برد و پس از فروپاشی هم کوبا را تنها گذاشت با هزاران مشکل که لاینحل باقی مانده بود. ایدئولوژی کمونیسم در زادگاه خود فرو پاشید اما کوبا همچنان بر این مکتب پایبند است. رنگ و بوی سابق را ندارد اما هنوز هست.

کوبا تنها 90 مایل دریایی با آمریکا فاصله دارد و اگر راه هوایی را محاسبه کنیم چیزی کمتر از یک ساعت راه است. درها باز شده، سرمایه گذاران خارجی وارد این کشور شده اند. هاوانا کمی به خودش آمده، بکر است و تشنه. مردمش فقیر هستند. تحریم های چند ده ساله آمریکا فقیرشان کرد، اما ذلیلشان نکرد. با همان جیره دولتی سر کردند.

داستان کوبا، داستانی دیدنی و خواندنی است. برای دیدن باید رفت و از نزدیک تماشا کرد این کشور کوچک اما تأثیر گذار را، خواندنی هم که درباره کوبا بسیار است. از انقلابش، چه گوارا، فیدل کاسترو، کاملو ... همه کسانی که فیدل را با کشتی گرانما همراهی کردند و در سواحل کوبا پیاده شدند و در جنگل های سیئرا مائسترا جنگیدند تا حکومت باتیستا دیکتاتور دست نشانده آمریکا را سرنگون کنند.

از آن تاریخ سفارت آمریکا بسته شد. فیدل آن را لانه جاسوسی خواند و کارکنانش اخراج شدند و بیش از 50 سال آمریکا در حسرت اهتزاز پرچم خود در هاوانا بود. یک انتظار طولانی. هر یکشنبه فیدل رهبر کوبا در تظاهرات ضد آمریکایی و ضد امپریالیستی در خیابان کنار ساحل هاوانا که به مقابل سفارت آمریکا می رسید، شرکت می کرد. با لباس نظامی سبز خود و کتانی سفید. پرچم کوبا در دستش و مردم در پی او شعار می دادند.

سخنرانی طولانی فیدل کاسترو پایان بخش راهپیمایی مردم کوبا مقابل سفارت آمریکا در هاوانا بود.

اما روز گذشته سفارت آمریکا در هاوانا باز شد و پرچم این کشور به اهتزار در آمد. اما آمریکا هنوز سیاست استعماری خود را علیه این کشور حفظ کرده است. گوآنتانامو در دست آمریکاست و در آن مخوفترین زندان دنیا را بنا نهاده است.

سیاست تغییر اوباما رئیس جمهور آمریکا پس از گذشت بیش از 6 سال تازه در یک مورد به نتیجه رسید که آن هم هنوز روشن و قطعی نیست و بستگی به رفتار آمریکا با کوبا دارد. اوباما بسیار تلاش می کند تا بتواند با پایان دوران ریاست جمهوری خود دستاوردهایی را در حوزه سیاست خارجی آمریکا برای دولت خود به ثبت برساند و از خود در تاریخ خاطرات خوشی برای مردم آمریکا به جای بگذارد.

یکی از آن دستاوردها برای اوباما پایان بیش از 50 سال خصومت کاخ سفید علیه کوبا بود که به ظاهر به آن دست یافته است. او و کاسترو پس از گذشت 60 سال از قطع روابط ، نخستین سران دو کشور بودند که با هم دیدار و گفت و گو کردند. برادر فیدل،رائول در این دیدار به عنوان رهبر کوبا با اوباما دیدار کرده بود.

برخی شرایط کوبا را با ایران مقایسه می کنند. می گویند خصومت 50 و 60 ساله دو کشور به پایان رسید. این شرایط برای ایران و آمریکا هم امکان دارد بیفتد. اما همانهایی که چنین اعتقادی دارند به خوبی از تفاوت های بزرگ ایران و کوبا با خبر هستند.

انقلاب اسلامی ایران با انقلاب کوبا، هم از لحاظ زمانی، هم مکانی و به ویژه از نظر ایدئولوژیک و رهبری تفاوت های عمیق و بسیاری دارد که تشابهات هم نمی تواند جبران کننده این اختلافات بزرگ باشد.

مکتب کمونیسم شکست خورد، زادگاه این دیدگاه از هم فروپاشید، کمونیست خود اعلام شکست کرد و نظریه پردازان آن هم به ضعف ایدئولوژیک این مکتب اعتراف کردند. مکتب بشر ساخته سرنوشتی جز این نخواهد داشت. هر چند سرزمین کوبا هنوز هست، فیدل هنوز هست اما آرمان های انقلاب کوبا دیگر نیست. چون کمونیسم، مکتب و تفکری بشر ساخته است که جایگاه و پایگاه خود را پس از اندکی از دست داد.

اسلام، دینی آسمانی و الهی با پشتوانه قوی پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) با رویکرد ظلم ستیز را هیچگاه نمی توان با دیگر مکاتب مقایسه کرد. جایگاه، قوت، عظمت و اقتدار جهان اسلام سال هاست که تأثیر مثبت خود را در جوامع بشری گذاشته به همین خاطر است که دشمنان با خلق فرقه های تکفیری و الحادی سعی دارند تا چهره زیبای اسلام را در ذهن مردم دنیا بد جلوه دهند.

اگر سیاست آمریکا نسبت به کوبا و سیاست کوبا نسبت به آمریکا تغییر کرده که به ظاهر هم اینگونه است، سیاست آمریکا علیه ایران تغییر نخواهد کرد و در مقابل سیاست جمهوری اسلامی ایران هم نسبت به آمریکا تغییر نمی کند.

اگر جان کری وزیر خارجه آمریکا که برای بازگشایی سفارت کشورش به هاوانا رفته بود، گفت که این یک لحظه تاریخی است، چنین لحظه تاریخی هیچگاه میان ایران و آمریکا رخ نخواهد داد. برخی ذوق زده از چنین اتفاقی میان کوبا و آمریکا، آینده ایران و آمریکا را هم مانند کوبا پیش بینی می کنند. اما این اتفاقی ناشدنی است. تضاد عمیق اعتقادی میان دو تفکر غربی و شرقی که یکی نشأت گرفته از ظلم، زور، استثمار و سرکوب و جنایت است و دیگری نشأت گرفته از دستورات الهی ، پیامبر اعظم و امامان معصوم اجازه نمی دهد، میان این دو جمع حاصل شود.

ایران اسلامی در منطقه ای حساس، سرنوشت ساز و استراتژیک قرار دارد که حوزه نفوذ آن و عمق استراتژیک جمهوری اسلامی بسیار فراتر از مرزهایش قرار دارد. وسعت، امکانات وسیع، نیروی انسانی خلاق، مردمی پایبند به آرمان های انقلاب اسلامی، توانمندی های علمی، دفاعی و نظامی و بسیاری ویژگی های دیگر، جمهوری اسلامی ایران را از همه مکاتب و ایدئولوژی های دنیای متمایز کرده است.

بازگشایی سفارت آمریکا در هاوانا با جشن تولد 89 سالگی فیدل کاسترو رهبر کوبا همزمان بود. هنگامی که پرچم آمریکا در هاوانا به اهتزاز در می آمد، او کیک تولد 89 سالگی خود را خاموش می کرد و برای این که هنوز نشان دهد ضد امپریالیست و ضد آمریکاست مقاله ای ضد آمریکایی نوشت. کاستروی 89 ساله در مقاله اش که در رسانه های جمعی کوبا انتشار یافت اشاره ای به مرحله تازه روابط هاوانا و واشنگتن و سفر جان کری به هاوانا نکرد.

اما در مقاله خود نوشت، پس از جنگ جهانی دوم و بمباران اتمی ژاپن، آمریکا تبدیل به کشوری شد که اکثر ثروت جهان را در اختیار داشت در حالی که در پس زمینه آن جهانی نابود شده مملو از کشته ها زخمی ها و مردم گرسنه وجود داشت.

فیدل نوشت؛ کوبا هرگز مبارزه برای صلح و موفقیت همه مردم صرف نظر از رنگ پوست و کشور آنها را متوقف نخواهد کرد. انقلابیان کوبا برای همه شهروندان جهان آرزوی حقوق برابر بهداشت و درمان، آموزش، کار، غذا، امنیت ، فرهنگ، دانش و رفاه را دارد.

کاسترو هم می داند به آمریکا اعتمادی نیست. برای همین در مقاله خود هیچ اشاره ای به سفر کری به هاوانا و بازگشایی سفارت آمریکا نمی کند و مردم کوبا هم برای دیدن مراسم بازگشایی مقابل سفارت آمریکا حاضر نمی شوند. شاید هاوانا می خواهد واشنگتن را راستی آزمایی کند؟

شاید به زودی کوبا طعم بد عهدی و غیر قابل اعتماد بودن آمریکا را خواهد چشید.

محمد صفری -