دوران طلایی زبان فارسی در پادشاهی اکبر شاه

_ فارس نوشت: «ابوالفتح جلال‌الدین محمد اکبر» که به «اکبرشاه» و «اکبر کبیر» شهرت دارد سومین پادشاه سلسله گورکانی هند یا همان امپراتوری مغولی هند است. تاریخ وی را پادشاهی عادل و خیرخواه معرفی می‌کند که به هنر و ادبیات علاقه فراوان داشت تا جایی که هر هنرمند و صاحب‌ذوقی از هر درباری در آسیا رانده می‌شد نزد اکبرشاه می‌رفت و قدر می‌دید. مادرش «حمیده بانو بیگم» بانویی ایرانی و شیعه بود و حکومت اکبر نیز مأمن مسلمانان و ایرانیان. در روز‌هایی که در سراسر اروپا از فرانسه گرفته تا انگلستان و اسپانیا پروتستان‌های مسیحی و کاتولیک‌های مسیحی افتاده بودند به جان هم و وقایع فجیع از قتل‌عام یکدیگر در تاریخ ثبت می‌کردند اکبرشاه حکومتی اسلامی داشت که پیروان ادیان مختلف در آن آرام و ایمن زندگی می‌کردند.

 

اکبرشاه زبان پارسی را زبان رسمی و درباری هند کرد و آن‌چنان ایرانی‌نوازی و مسلمان‌نوازی و هنرمند‌نوازی به‌راه‌انداخت که بسیاری از هنرمندان و شاعران و خطاطان و نقاشان و معماران و دانشمندان ایرانی، خود را به دربارش رساندند. دوره حکومت وی را «دوران طلایی ادب فارسی در هند» نامیده‌اند؛ آن روزگاری بود که بسیاری از کتاب‌های مهم هند از زبان سانسکریت به فارسی ترجمه شد و بر غنای ادبیات فارسی افزود.

 

اکبرشاه دستور داد کتاب‌های «مهابهاراتا» و «رامایانا» که سروده‌های حماسی و همان شاهنامه هندی‌هاست به فارسی ترجمه شود و دوران طلایی ترجمه کتب سانسکریت به فارسی آغاز شد

 

اکبرشاه در قرن ۱۶ میلادی پادشاه هند بود و هم‌عصر صفویان در ایران. وی در هند نماد قدرت و آیین فرمانروایی است. اما ثروتش هم مشهور است. امپراتوری بزرگ وی و ثروت‌های افسانه‌ای هند وی را به یکی از ثروتمندترین مردان تاریخ تبدیل کرده است. هنوز هم هرگاه که ثروتمندان تاریخ را فهرست می‌کنند اکبرشاه یکی از ۱۰ نفر اول است. حالا ثروتش چقدر بود؟  آن‌قدر زیاد بوده که قابل محاسبه نیست!

 

اکبرشاه که زندگی‌اش ترکیبی از قدرت و ثروت و عطوفت است سوژه بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها و داستان‌های دوران معاصر هند است

 

اکبرشاه ۲۷ اکتبر ۱۶۰۵ میلادی درگذشت و حکومت را به فرزندانش سپرد که برخی راه او را رفتند و برخی نه. وی پدر «جهانگیرشاه» بود که به شیوه انوشیروان ساسانی زنجیر عدالت بر در خانه‌اش آویخته بود و پدربزرگ «شاه جهان» بود که تاج محل را ساخت. امپراتوری بزرگ اکبرشاه تا بیش از ۲ قرن بعد دوام آورد. ولی با شکست از نادرشاه افشار در جنگ کرنال در سال ۱۷۳۹ میلادی اراضی حکومت گورکانیان هند کاهش یافت و بعد‌ها در سال ۱۸۵۷ «کمپانی هند شرقی» رسما حکومت گورکانی را منقرض کرد! هند شرقی یک کمپانی خصوصی بود که با اجازه ملکه انگلستان تاسیس شد و آن قدر قدرت گرفت که در هند حکومت‌ها را ساقط می‌کرد. گورکانیان مسلمان رفتند و حکومت «راج بریتانیا» برای استعمار از راه رسید تا هند از آن پس «هند بریتانیا» شود. دارایی‌ها و متصرفات حکومت گورکانیان هند که آن را آخرین امپراتوری «دوران طلایی اسلام» نام داده‌اند بعد‌ها به تدریج توسط کمپانی هند شرقی غارت شد و رفت که رفت.

 

نگاره‌ای منسوب‌به اکبرشاه، سومین پادشاه گورکانی هند

 

 

امروز ۶ آبان مصادف با ۲۷ اکتبر میلادی و ۱۰ ربیع‌الاول هجری قمری در تقویم تاریخ، مناسبت‌های دیگری هم دارد.

 

ـ اشغال جزیره هرمز توسط استعمارگران پرتغالی در سال ۹۱۳ قمری

ـ کشف سرزمین کوبا توسط کریستف کلمب در سال ۱۴۹۲ میلادی

ـ درگذشت «ادوارد موریکه» ادیب و داستان‌سرای آلمانی در سال ۱۸۷۵ میلادی

ـ درگذشت «ویلیام تامسون» فیزیک‌دان برجسته انگلیسی در سال ۱۹۰۷ میلادی

ـ درگذشت «حسین یاحقی» موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز معروف ایرانی در سال ۱۳۴۷ شمسی