بررسی آمار پایان نامههای دانشجویی با موضوع «دفاع مقدس»
_ روزنامه کیهان نوشت: طبق آماری که در پایگاه اطلاعات علمی ایران در دسترس است، بیش از هزار و ۹۵ پایان‌نامه با کلید واژه «دفاع مقدس» و هزار و ۸۶ پایان‌نامه با کلید واژه «جنگ ایران و عراق» در کشور به ثبت رسیده است.
بررسی وضعیت ثبت پایان‌نامه‌هایی با موضوع و کلید واژه «دفاع مقدس» در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) حاکی از آن است که موضوع پژوهش‌های علمی تحلیلی در زمینه جنگ تحمیلی ۸ ساله طی ۱۰ سال اخیر روند روبه‌رشدی را داشته و مورد توجه دانشجویان و پژوهشگران قرار گرفته است. به نحوی که از سال ۸۷ تاکنون پایان‌نامه‌های بسیاری به موضوع «دفاع مقدس» و ابعاد آن اختصاص یافته است.
پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج)، سامانه‌ای برای گردآوری، سازماندهی و اشاعه اسناد علمی و فناورانه است که توسط پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با هدف دسترسی به مدارک علمی تولیدشده در کشور و نیز جلوگیری از تقلب و سرقت علمی راه‌اندازی شده است.
بررسی وضعیت پایان‌نامه و رساله‌های ثبت شده (پارسا) و نیز پیشنهاده (پروپوزال) در پایگاه اطلاعات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، نشان می‌دهد که در فاصله سال‌های ۶۲ تا ۹۹، دانشگاهیان و پژوهشگران داخل کشور حدود ۳ هزار مدرک علمی شامل پایان‌نامه، رساله و پیشنهاده درباره موضوعات مختلف «دفاع مقدس» تهیه و از آن دفاع کرده و به ثبت رساندند.
شواهد حاکی از آن است که ابعاد مختلف موضوع جنگ تحمیلی ایران و عراق، یکی از موضوعات مهم مورد توجه دانشگاهیان در مقاطع کارشناسی ارشد، دکتری تخصصی، حرفه‌ای و عمومی و در رشته‌های مختلف تحصیلی بوده و با گذشت بیش از ۴۰ سال از ابتدای جنگ، هنوز هم بسیاری از پایان‌نامه‌ها به این موضوع اختصاص دارد.
ثبت این تعداد پایان‌نامه مربوط به کلیدواژه‌های مختلف و پرتکرار مرتبط با دفاع مقدس است و از این تعداد ۱۰۹۵ پایان‌نامه با کلیدواژه «دفاع مقدس» به ثبت رسیده است.
دیگر کلیدواژه‌های پرتکرار در پایان‌نامه‌های مرتبط با دفاع مقدس، شامل «جنگ ایران و عراق»، «جنگ تحمیلی»، «ایثارگران»، «رزمندگان»، «آزادسازی خرمشهر»، «قطعنامه ۵۹۸»، «جنگ ۸ ساله»، «شهدای دفاع مقدس»، «شهدای گمنام»، «عملیات بیت المقدس»، «عملیات مرصاد»، «عملیات والفجر»، «عملیات فتح‌المبین»، «عملیات ثامن‌الائمه»، «عملیات طریق‌القدس»، «عملیات خیبر»، «عملیات کربلا ۱ تا ۱۰»، «عملیات‌های دریایی دفاع مقدس»، «عملیات‌های هوایی دفاع مقدس»، «عملیات‌های نظامی دفاع مقدس»، «حمله شیمیایی عراق»، «بمباران حلبچه»، «بمباران شیمیایی سردشت»، «فرماندهان دفاع مقدس»، «ادبیات پایداری» و «معاهده اروندرود» می‌شود.
البته این آمار مربوط به آن تعداد مدارک علمی است که در پایگاه «گنج» ایرانداک به ثبت رسیده و در دسترس است و به طور قطع پایان‌نامه‌هایی بیش از این تعداد نیز وجود دارد که هنوز در این سامانه بارگذاری نشده‌اند. از سوی دیگر با توجه به شیوع بیماری کرونا از سال گذشته، بسیاری از پایان‌نامه‌ها هنوز به مرحله دفاع و یا ثبت نرسیده‌اند.
در بررسی‌های صورت گرفته، کلید واژه «دفاع مقدس» با ۱۰۹۵ مورد و پس از آن کلیدواژه «جنگ ایران و عراق» با بیش از ۱۰۸۶ مورد، بیشترین ثبت پایان‌نامه، رساله و پروپوزال را به خود اختصاص داده‌اند.
در همین حال مطابق برآورد‌های انجام شده، بیشترین ثبت پایان‌نامه‌ها با موضوع «دفاع مقدس» توسط پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های زبان و ادبیات فارسی صورت گرفته است.
بررسی ثبت مدارک علمی در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) با انتخاب کلید واژه «دفاع مقدس»، نشان می‌دهد که ۸۷۰ پارسای داخلی و ۲۲۵ پیشنهاده در این خصوص به ثبت رسیده که یک‌هزار و ۲۱ مورد آن مربوط به کارشناسی ارشد، ۷۱ مورد مربوط به دکتری تخصصی، ۲ مورد پایان‌نامه دکتری و یک مورد نیز دکتری حرفه‌ای (عمومی) است.
در این زمینه بیشترین ثبت پایان‌نامه مربوط دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رازی و پس از آن دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده ادبیات دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس و دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان است. بیشترین موضوع ثبت پایان‌نامه با این کلید واژه نیز به ادبیات فارسی، معارف اسلامی، معماری، ادبیات عرب، هنر‌های نمایشی و تاریخ باز می‌گردد.
از سوی دیگر بیشترین فراوانی این کلیدواژه نیز در پایان‌نامه‌های مربوط به رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، علوم انسانی، الهیات و معارف، معماری، هنر و زبان و ادبیات خارجی دیده می‌شود.
بررسی با کلیدواژه «جنگ ایران و عراق» در مدارک علمی ثبت شده در سامانه «گنج» نیز نشان می‌دهد که ثبت پایان‌نامه و رساله با این کلید واژه در تمامی مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد، دکتری تخصصی، دکتری و دکتری حرفه‌ای (عمومی) صورت گرفته و دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، بیشترین ثبت پایان‌نامه مربوط به این کلید واژه را به خود اختصاص داده است. درهمین حال بیشترین فراوانی این کلید واژه در پایان‌نامه‌های مربوط به رشته علوم سیاسی است.
گفتنی است، نمودار ثبت پایان‌نامه‌های مرتبط با دفاع مقدس نیز نشان می‌دهد که سیر ثبت پایان‌نامه‌ها از سال ۸۷ تا سال ۹۶ صعودی بوده و بیشترین مدارک علمی به ثبت رسیده مربوط به سال‌های ۹۵ و ۹۶ است. در همین حال به نظر می‌رسد با توجه به شیوع ویروس کرونا، ثبت پایان‌نامه‌ها از اواخر سال ۹۸ و سال ۹۹ با کندی همراه است.