مروری بر سرنوشت عجیب بنیانگذاران گروهک پ. ک. ک
- مشرق نوشت: ۴۲ سال قبل در سال ۱۹۷۸ میلادی ۲۲ نفر از شبه نظامیان مسلح مخالف دولت ترکیه در شهر لیجه استان دیاربکر، هسته اولیه سازمانی را بنا نهادند که حزب کارگران کردستان یا به اختصار PKK نامیده شد.
این سازمان تروریستی که بر اساس تفکرات مارکسیستی و با رهبری عبدالله اوجالان ملقب به ئاپو (به معنای عمو) رهبری میشد در طول چند دهه بعد با جذب هزاران نیرو مبارزه مسلحانه با دولت و ارتش ترکیه را آغاز کرد که تا کنون ده‌ها هزار کشته و زخمی از دو طرف و مردم غیر نظامی به جا گذاشته است. فعالیت‌های مسلحانه و تروریستی این گروهک علاوه بر ترکیه موجب ایجاد ناامنی در کشور‌های همسایه از جمله ایران، عراق و سوریه نیز شده است.
اما مروری بر سرنوشت عجیب رهبران اولیه پ ک ک نشان میدهد که آن‌ها بیش از اینکه از نیرو‌های امنیتی ترکیه آسیب دیده و کشته شوند اسیر اختلافات داخلی، بی‌اعتمادی، خیانت و طمع قدرت بر آرمانی پوچ و خیال پردازانه شده‌اند.
شخص نخست و رهبر این گروه عبدالله اوجالان متولد ۱۹۴۹ میلادی در شهر اورفای ترکیه بود که حدودا ۲ دهه پس از تاسیس این سازمان در سال ۱۹۹۹ در یک عملیات پیچیده اطلاعاتی توسط سازمان امنیت ترکیه در شهر نایروبی پایتخت کنیا دستگیر شد.
اما تا پیش از دستگیری و انتقال اوجالان به زندانی در جزیره امرالی در دریای مدیترانه، اقدامات جاه طلبانه و مستبدانه وی موجب گرفتن جان بسیاری از رهبران اولیه پ ک ک به دستور مستقیم شخص او شد.
سکینه جانسیز با نام مستعار "سارا" متولد شهر تونجلی (درسیم) نخستین زنی بود که به عضویت شورای رهبری پ ک ک درآمد و در دهه ۸۰ میلادی توسط نیرو‌های امنیتی ترکیه دستگیر شد.
در سال ۱۹۹۱ پس از آزادی از زندان، توسط شخص اوجالان به شورای سیاسی پ ک ک در فرانسه تبعید شد، زیرا کادر سازمان دیگر به وی اطمینان کافی نداشتند. همسر وی محمد سَنَر نیز که با این تصمیم مخالفت کرده بود به دستور اوجالان تیرباران شد.
در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۳ میلادی پلیس فرانسه اجساد ۳ زن به نام‌های سکینه جانسیز، فیدن دوغان و لیلا سویلمز را در خانه‌ای در محله لافایت پاریس کشف کرد که هر سه از فعالان رسانه‌ای کُرد در این کشور بودند. طبق تحقیقات پلیس فرانسه، عمر گونی راننده سکینه جانسیز و از اعضای پ ک ک مسئول قتل این افراد به دستور کادر رهبری این گروهک بوده است.
کثیره یلدریم با نام سازمانی فاطمه، متولد شهر الازیغ ترکیه و از رهبران زن عضو پ ک ک بود که مجبور به ازدواج سازمانی با عبدالله اوجالان و ورود به حرمسرای شخصی و پرتعداد وی شد که بعد‌ها از سازمان جدا شده و در اروپا مستقر شد.
علی حیدر قیطان ملقب به "فواد" و از فرماندهان میدانی اصلی این گروه یکی از ۲ عضو از رهبران اولیه PKK بود که در حمله مستقیم ارتش ترکیه کشته شد. پهپاد‌های مسلح ارتش ترکیه در سال ۲۰۱۹ خودرو حامل وی را در شمال عراق هدف قرار داده و در این حادثه کشته شد. نفر دوم سیف الدین زوغورلو در سال ۱۹۸۶ در درگیری با سربازان ارتش ترکیه کشته شد.
همچنین ۴ نفر دیگر از رهبران اولیه این گروه در سال‌های اخیر از سازمان جدا شده و به اروپا فرار کرده یا با ابرامز ندامت و تسلیم خود به نیرو‌های امنیتی ترکیه طبق قانون ندامت ترکیه مشغول زندگی عادی در این کشور هستند.
باکی قرار و حسین توکگولر در خاک اروپا اقامت گزیده و علی گوندوز و عباس گوکتاش خود را تسلیم نیرو‌های امنیتی ترکیه کردند.
همچنین علاوه بر سکینه جانسیز و همسرش که به قتل آن‌ها اشاره شد حداقل ۶ نفر دیگر از رهبران اولیه پ ک ک به دستور مستقیم اوجالان در دوران پیش از دستگیری تیرباران شده یا در مناطق خارج از تسلط پ ک ک توسط هسته‌های مخفی این گروهک ترور شدند.
این افراد شاهین دونمز، علی چتینر، عبدالله کورمال، رسول التنوک، صوفی کاراکوش و محمد توران نام داشتند.
همچنین از سرنوشت ۲ تن از رهبران اولیه این سازمان با نام‌های فاروق ازدمیر و فرزنده تاغاچ سالهاست که اطلاعی در دست نیست.
۲ تن از رهبران هسته اولیه پ ک ک با نام‌های مظلوم دوغان و محمد خیری دورموش نیز که توسط نیرو‌های امنیتی ترکیه دستگیر و زندانی شده بودند در محل حبس اقدام به خودسوزی و خودکشی کردند.
وضعیت فعلی کادر رهبری گروهک PKK
در حال حاضر گروهک تروریستی PKK توسط جمیل بایک، دوران کالکان، مراد کارایلان و باهوز اردل (اهل سوریه) اداره میشود. بایک و کالکان از اعضای اولیه شورای رهبری پ ک ک بودند، اما کارایلان و اردل در سال‌های بعد به این سازمان پیوستند.
به طور کلی جمیل بایک مسئول شورای سیاسی این گروه، مراد کارایلان فرمانده نظامی کل و مسئول عملیات در خاک ترکیه، دوران کالکان مسئول شاخه نظامی در شمال عراق و مناطق قندیل و زاپ و باهوز اردل مسئول هماهنگی سازمان پ ک ک با شبه نظامیان YPG در خاک سوریه است.
جمیل بایک
شکست نظامی سنگین قوای این سازمان در شهر نصیبین و مناطق حومه در سال ۲۰۱۶ و عقب نشینی به کوهستان قندیل، نارضایتی شدید مردم مناطق کردنشین ترکیه از فعالیت‌های این گروه که موجب نا امنی و ویرانی شدید این مناطق در درگیری با ارتش ترکیه شده است موجب محدود شدن شدید فعالیت نظامی PKK در سال‌های اخیر شده است.
مراد کارایلان
در ۲ سال اخیر اعضای این گروه بیش از اینکه مشغول نبرد در خاک ترکیه با ارتش این کشور باشند، در حال فرار از حملات هوایی جنگنده‌ها و پهپاد‌های مسلح ترکیه در شمال عراق هستند.
به اعتراف شخص جمیل بایک، از زمان عملیاتی شدن پهپاد‌های رزمی ارتش ترکیه نظیر Bayraktar TB ۲ نیرو‌های این گروه حتی در کوهستان قندیل که همواره مکانی امن برای آن‌ها به شمار میرفت نیز آسوده خاطر نیستند.
اختلافات شدید این سازمان با احزاب مستقر در منطقه اقلیم کردستان عراق که از لحاظ هویتی، زبانی و اعتقادی شدیدا با نیرو‌های چپگرای PKK در تضاد هستند نیز موجب شده تا خاندان بارزانی نیز همکاری کاملی با دولت ترکیه برای خلاصی از حضور این سازمان تروریستی در شمال عراق داشته باشند.
همچنین شکست‌های سنگین شاخه سوری این سازمان در برابر ارتش ترکیه در شمال سوریه و قطع حمایت امریکا از آن‌ها موجب شد تا رویای اتصال مناطق کردنشین ترکیه و سوریه و یکپارچه شدن زیرشاخه سوری با سازمان مادر نیز نقش بر آب شده و پایانی بر توهمات تجزیه طلبانه این گروه در خاک کشور‌های میزبان باشد.