رای الکترال و حقی که از مردم آمریکا در انتخاب رییس جمهور ضایع می‌شود
- انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا پیچیده و بسیار سیستماتیک است؛ با وجودی که آمریکا دَم از «دموکراسی» می‌زند، اما نمودی از «دموکراسی» ادعایی در ساختار سیاسی این کشور دیده نمی‌شود؛ مردم آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کنند، اما رأی آنها تعیین کننده نیست.
مکانیزم انتخابات آمریکا بر اساس رأی الکترال است، به این معنا که وقتی مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا رأی می‌دهند، در واقع با این رأی به نمایندگانشان در کالج الکترال که شامل ۵۳۸ عضو است، حکم می‌کنند که به چه کسی رأی بدهند.
در چنین شیوه‌ای حتی ممکن است که در یک انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، رأی مردمی یک نامزد بیشتر از رأی رقیب خود باشد، اما آرا الکترال او پایین‌تر است و در نتیجه نامزد رقیب وارد کاخ سفید می‌شود.
در تاریخ انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا تاکنون چهار بار این اتفاق افتاده که یک نامزد رأی بیشتر مردم را داشته است، اما رأی الکترال او به حد نصاب نرسیده، مثلا در انتخاباتی که میان «جورج بوش» و «الگور» در آن به رقابت پرداختند، «جورج بوش» کمی بیش از ۵۰۰ هزار رأی مردمی کمتر از «الگور» داشت، اما در رأی الکترال «بوش» با ۲۷۱ رأی بیشتر در مقابل ۲۶۶ رأی «الگور»، پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد.
همان زمان نیز برای این اتفاق حاشیه‌هایی ایجاد شد و اختلافاتی بروز کرد، اما قانون این کشور در روند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به این شکل است و دست آخر نیز نامزد شکست خورده، به قانون تمکین کرد.
بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران آمریکایی و غیر آمریکایی اعتقاد دارند که چنین روشی در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، روش مناسبی نیست و باید انتخابات بر اساس رأی مستقیم مردم برگزار شود.
امتیازی که رأی الکترال دارد این است که می‌توان بر روی نتیجه رأی آنها نفوذ و تأثیر بیشتری داشت؛ توصیه پذیری و تطمیع آنها کار دشواری نیست و به راحتی می‌توان تقلب کرد.
مهندسی و مدیریت رأی در روش الکترال به سادگی انجام می‌شود، اما نمی‌توان این مهندسی را در انتخاباتی که با رأی مستقیم مردم برگزار می‌شود، اعمال کرد.
با توجه به روش انتخاباتی در آمریکا نمی‌توان آن را یک روش باصطلاح «دموکراتیک» دانست، چرا که اگر انتخابات مردمی هم برگزار نشود و مردم آمریکا پای صندوق‌های رأی نیایند، سیستم الکترال می‌تواند رئیس جمهور را انتخاب کند.
درست است که هر کشوری روش و قانون خاص خود را برای برگزاری انتخابات تعیین کرده، اما در کشوری که خود را داعیه دار گسترش باصطلاح «دموکراسی» در جهان می‌پندارد، نمی‌توان پذیرفت این رژیم «دموکراتیک» است.
با باور به این که تفاوتی میان نامزد جمهوریخواه با نامزد دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وجود ندارد و در یک پروسه برنامه ریزی شده قدرت در این کشور دست به دست می‌شود، در انتخابات ریاست جمهوری که رقابت میان «دونالد ترامپ» و «هیلاری کلینتون» وجود داشت، نامزد دموکرات یعنی «هیلاری کلینتون» با بیش از ۲ میلیون رأی مردمی بیشتر بازنده انتخابات ریاست جمهوری بود.
پس از اعلام نتایج انتخابات بیش از ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار آمریکایی با امضای طوماری از مجمع گزینندگان (الکترال) جمهوریخواه خواستند تا به رأی مردمی احترام گذارده و «کلینتون» را پیروز انتخابات معرفی کند.
حتی در آن زمان لایحه‌ای به مجلس سنا پیشنهاد شد که خواستار لغو نظام انتخاباتی مجمع گزینندگان شده بود.
«کلینتون»، ۶۴ میلیون و ۲۲۳ هزار و ۹۵۸ رأی و «ترامپ»، ۶۲ میلیون و ۲۰۶ هزار و ۳۹۵ رأی به دست آورده بودند.
اکنون نتیجه یک نظرسنجی تازه در آمریکا نشان می‌دهد، بیشتر آمریکایی‌ها خواهان لغو رای‌گیری الکترال کالج و انتخاب رئیس‌جمهور از طریق رأی مستقیم مردم هستند.
شاید این خواسته مردم آمریکا به این دوره از انتخابات ریاست جمهوری نرسد، ۴۰ روز به برگزاری انتخابات باقی است و روش کنونی در این انتخابات در حال اجراست.
قطعاً برای ایجاد تغییر در روش برگزاری انتخابت ریاست جمهوری در آمریکا یک برنامه، پروسه و لایحه نیاز است که زمان طولانی را به خود اختصاص می‌دهد، اما همین که مردم آمریکا درک کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که سیستم الکترال کارآمد نیست و باید تغییر کند اتفاق خوبی است.
پایگاه تحلیلی «هیل»، نظرسنجی مشترکی با موسسه نظرسنجی «هریس‌ایکس» انجام داده‌اند که نشان می‌دهد ۵۱ درصد از مردم آمریکا خواهان برچیده شدن روش «الکترال کالج» در برگزاری انتخابت ریاست جمهوری کشور خود هستند.
تحولاتی که در آمریکا دیده می‌شود، احتمالات زیادی را ممکن می‌سازد، رفتار‌های نابهنجار و نامتعارف «ترامپ»، در ۴ سال گذشته باعث گشته تا اعتراضات مردمی در آمریکا شدت یابد؛ در این اعتراضات، مردم خواهان تغییرات اساسی در امور سیاسی کشور هستند و اکنون بحث کنار گذاشتن روش انتخابات الکترال از سوی مردم مطرح است.
شیوه‌ای که در انتخابات آمریکا حاکم است، مردم سالاری نیست بلکه «سرمایه سالاری» است، لیبرال‌های سرمایه دار تعیین کننده هستند و مردم هیچ نقشی در انتخاب رییس جمهور خود ندارند.