چند نکته مهم پیرامون دستاوردهای فرهنگی «امام سجاد (ع)» در صحیفه سجادیه
مرتضی محمدی در گفتوگو با پیرامون سیره سیاسی «امام سجاد (ع)» گفت: «امام سجاد (ع)» چهارمین پیشوا و امام شیعیان محسوب میشوند، ایشان در واقعه کربلا حضور داشتند و توانستند پیام قیام کربلا را به جامعه انتقال دهند.
***توصیف «امام هادی (ع)» از امام چهارم شیعیان در زیارت جامعه کبیره
وی در همین راستا ادامه داد: در زیارت جامعه کبیره که از زبان «امام هادی (ع)» بیان شده است شناسنامهای جامع برای معرفی «اهل بیت (ع)» و «امام سجاد (ع)» بیان شده است، الفاظی در این کتاب بیان شده که به توصیف خصایص و ویژگیها «ائمه معصومین (ع)» پرداخته، در بخشهایی از این دعا «ائمه معصومین (ع)» را رهبران جامعه و سیاستمدارانی درست و حق گو بیان کرده، همچنین «ائمه معصومین (ع)» را بندگان واقعی و ارکان اصلی در شهرها و بلادها دانسته همچنین بحث تعاملات اجتماعی در این دعا از سوی «ائمه معصومین (ع)» به خوبی بیان شده که قابل تامل است.
***سیره سیاسی «امام سجاد (ع)»
محمدی پیرامون سیره سیاسی «امام سجاد (ع)» ابراز کرد: زندگی «امام سجاد (ع)» سراسر زیبایی و تلاش برای هدایت امت اسلامی به سوی دین حقیقی اسلام و سنت «پیامبر اکرم(ص)» بوده این امام بزرگوار نشان دادند در سختترین شرایط بار سنگین امامت را با وجود حکومت ستمکاران به خوبی به دوش کشیدند و در عین حال توانستند رویکردهای ارزشمند اجتماعی و فرهنگی قابل توجهی را ارائه کنند، تدابیر حکیمانه «امام سجاد (ع)» توانست جان دوبارهای در رگهای اسلام بدواند و اسلام «پیامبر اکرم (ص)» را بار دیگر از ریشه قوت ببخشد.
وی پیرامون خفقان موجود در جامعه زمان امامت «امام سجاد (ع)» بیان کرد: در زمان امامت «امام سجاد (ع)» و پس از واقعه کربلا خفقان شدیدی جامعه اسلامی را در بر گرفته بود ایشان تلاشهای فراوان و ممارست بسیاری را برای تداوم توسعه اسلام حقیقی در پیش گرفتند و این امر را با تربیت شاگردان خود و فرستادن آنان به نقاط دور و نزدیک گسترش دادند.
***نقش «امام سجاد (ع)» پس از واقعه عاشورا
کارشناس علوم قرآنی نقش «امام سجاد (ع)» پس از واقعه عاشورا را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: پس از شهادت «امام حسین (ع)» و اسارت بازماندگان کاروان کربلا حضور «امام چهارم (ع)» در دربار یزید و افشاگریهای ایشان امری مهم و تاثیر گذار بر اذهان عمومی بود، ایشان مسیر اشتباهی که یزید برای اسلام در نظر گرفته بود را نمایان کردند، اگر چه پس از یزید نیز خفقان سخت بر جامعه حکم فرما شد، اما حرکت «امام سجاد (ع)» ریشه تحول و بازگشت اسلام به سنتهای «پیامبر اکرم (ع)» را پایهگذاری کردند و حقیقت نیاز جامعه به امامت را به خوبی آشکار کردند. پس از تلاش ایشان بود که مردم اهمیت و ارزش «ائمه معصومین (ع)» را کم کم دریافتند و به سوی بصیرت اندوزی حرکت نمودند.
محمدی به عزاداری «امام سجاد (ع)» پس از واقعه کربلا اشاره و بیان کرد: «امام سجاد (ع)» تا ۲۰ سال پس از شهادت «امام حسین (ع)» همچنان عزادار بودند و غمی بزرگ در سینه داشتند به حدی که اگر آب میدیدند و یا صدای گریه کودکی را میشنیدند اشک میریختند، اما با این همه ذرهای از وظیفه امامت خود کم نگذاشتند و برای این مهم تلاش فراوانی کردند.
*** پایههای حکومت اسلامی در دوره امامت «امام سجاد (ع)»
وی در مورد دوره امامت «امام سجاد (ع)» تصریح کرد: در دوره امامت «امام سجاد (ع)» پایههای حکومت اسلامی بر اساس علم و فرهنگ پایهگذاری شد و در این مسیر شاگردانی ارزنده تربیت شد، این آغاز نهضت علمی بزرگی بود که بعدها در زمان «امام صادق (ع)» به اوج خود رسید و شکوفایی اسلامی را در جهان در بر داشت.
محمدی به مهمترین رویکرد «امام سجاد (ع)» پرداخت و ابراز کرد: «امام سجاد (ع)» توانستند به واسطه قیام عاشورا اسلام را زنده نگه دارند اگر امروز ما مسلمان هستیم نتیجه تلاش «امام سجاد (ع)» است به عبارت دیگر تبیین رویکرد قیام «سیدالشهدا (ع)» که رویکرد ارزندهای بود از سوی «امام سجاد (ع)» در پیش گرفته شد.
***دستاوردهای فرهنگی «امام سجاد (ع)»
وی پیرامون دستاوردهای تلاش «امام سجاد (ع)» بیان کرد: یکی از دستاوردهای فرهنگی «امام سجاد (ع)» در کتاب «صحیفه سجادیه» است این کتاب که به انجیل و زبور «آل محمد (ص)» شناخته میشود در برگیرنده ۵۴ دعا است، گفتنی است از ویژگیهای خاص کتاب صحیفه سجادیه چگونه راهنمایی کردن انسان برای ارتباط با خداوند متعال است. کتاب صحیفه سجادیه در حقیقت شیوه و سبک زندگی درست را به ما نشان میدهد.
وی به بخشهای ارزنده صحیفه سجادیه پرداخت و ابراز کرد: عموما مردم نمیدانند چگونه میتوان با خدا ارتباط گرفت، در کتاب صحیفه سجادیه در مورد علاقه انسان به دعا و نیایش سخن گفته شده هنگامی که انسان از دعا و نیایش خداوند لذت میبرد همانا ارتباط بین بنده و خداوند متعال برقرار شده و این امر بسیار ارزنده و قابل تامل است.
این کارشناس علوم قرآنی به رویکرد انسان امروزی در هنگام نیایش خداوند اشاره و تاکید کرد: اگر امروز میبینیم که مردم صرفا برای بجا آوردن نماز و یا روزه کاری انجام میدهند و زمان کمی میگذارند یعنی این افراد از ارتباط با خداوند متعال لذت نبرده اند و در حقیقت ارتباط بین آنها و پروردگارشان برقرار نشده است.
***ارزش ولایت و امامت
محمدی ارزش ولایت و امامت را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: ولایت و امامت در حقیقت حلقه اتصال انسان و خداوند متعال محسوب میشود، خداوند «ائمه معصومین (ع)» را رابط بین انسان و خداوند قرار داد و «ائمه معصومین (ع)» به واسطه راهنماییهایشان تلاش دارند تا ارتباط را هرچه بهتر برقرار کنند، آنان با آموزش سبک زندگی درست و دعاها و نیایشهای خود تکمیل کننده ارتباط بین انسان و پروردگار هستند.
وی به دعای خمس عشر که از جمله مناجات ۱۵ گانه «امام سجاد (ع)» بشمار میرود اشاره و تاکید کرد: در کتاب صحیفه سجادیه دعایی به نام مناجات خمس عشر وجود دارد که دعایی بی نظیر است و به دنبال تبیین اندیشه و نگاهی درست به سبک زندگی بشر دارد و من خواندن این دعا را به علاقمندان توصیه میکنم.
***درک صحیفه سجادیه
محمدی با اشاره به اهمیت درک صحیفه سجادیه خاطرنشان کرد: صحیفه سجادیه برای درک بهتر نیاز به معرفت دارد معرفت در کلمه به معنای شناخت است ما باید در نظر داشته باشیم که معرفت تنها زمانی رخ میدهد که افراد ترجمه دعا و تدبر در آن دعا را مد نظر داشته و به آن عمل کنند، در عین حال کتابی با عنوان «تفسیر صحیفه سجادیه» به قلم شیخ حسین انصاری نوشته شده است تفسیرهای ارزندهای پیرامون دعا صحیفه سجادیه را در خود دارد.