قراردادهای بین نویسنده با ناشران هیچ اعتباری ندارد
محمد محمودی نورآبادی در گفتوگو با پیرامون چالشها و مشکلات نویسندگان گفت: نویسندگان نسل مهجور جامعه امروز هستند این مهم را حتی از حق تالیفهایی که به آنان تعلق میگیرد میتوان دریافت.
وی در همین راستا ادامه داد: به طور کلی قراردادها و حق تالیفهای امروز از پشتوانه محکم و قوانین اجرایی درستی بر خوردار نیستند لذا دیده میشود که نویسنده نمیتواند به حق خود دست یابد، اگر امروز شاهد تولید برخی کتابها هستیم بخاطر دغدغه مندی نویسنده است وگرنه هیچ گونه امیدی به آینده جامعه ادبی وجود ندارد.
***وقتی رفتار ناشران موجب دلسردی نویسندگان میشود
نور آبادی در مورد برخورد ناشران با نویسندگان ابراز کرد: یک نویسنده عمر و زمان ارزشمند خود را برای مدت چند ماه یا بعضا تا دو سال برای تدوین یک کتاب قرار میدهد تا بتواند اثری با کیفیت و ارزشمند را تولید کند، اما برخوردهای ناشران و حوزههای متولی فرهنگ آنقدر سرد و بد است که چیزی جز دلسردی را برای نویسنده در بر ندارد، حقوق و دستمزدهای پایینی که کفاف زندگی یک نویسنده را نمیدهد نتیجه تلاش نویسنده امروز محسوب میشود، باید در نظر داشت که به جز زمان و تلاش، یک نویسنده خودش باید جهت تهیه و تولید یک کتاب اسناد، مدارک و هزینههای جانبی را تامین کند.
وی به مشکلات دیگر نویسندگان و ناشران اشاره و بیان کرد: ناشران خصوصی در بهترین شرایط تنها ۱۲ درصد از قیمت پشت کتاب را به نویسنده اختصاص میدهند که آن هم بعد از گذشت چندین ماه پرداخت میشود. ناشران دولتی شرایط بدتری را برای نویسنده فراهم میکنند، زیرا دستمزد نویسنده را با وقفهای چند ماهه و حتی سالانه پرداخت میکنند و در پاسخ، دلیل تاخیر در پرداخت دستمزدها را به عدم وجود بودجه گره میزنند، این داستان زندگی همه نویسندگانی است که این روزها مشغول فعالیت هستند.
***ناشران و هزار و یک دست آویز
نویسنده کتاب «خنده زار» با اشاره به فراز و نشیبها مسیر فعالیت نویسندگان اظهار کرد: ناشران همواره به دنبال فرار از مسئولیتهای خود هستند، امروز گرانی کاغذ را بهانه میکنند و فردا هزینههای بالای توزیع را عاملی تاثیر گذار در مشکلات میدانند، البته بحث کرونا را نباید نادیده گرفت، زیرا این معضل نیز دست آویزی مناسب برای ناشران محسوب میشود آنان معتقدند بازار کتاب به دلیل شیوع کرونا در رکود است و کتابها خریداری نمیشوند و به طور کلی همیشه دود این ماجرا بیشتر به چشم نویسنده میرود.
*** جای خالی نظارت
نور آبادی عدم نظارت و همراهی مسئولان و متولیان فرهنگی را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: ساز و کارهای فرهنگی به صورت مناسب تعریف نشده است، یک پشتوانه قانونی قابل قبول وجود ندارد که به اجرا گذاشته شده و حق مولف و مترجم را برای همگان مشخص کند، همه این عوامل سبب شده است که مشکلات نویسندگان بیش از پیش گسترش یابد در عین حال نویسنده عملا خود را رها شده احساس کند.
وی پیرامون عواقب درگیریهای نویسندگان با ناشران ابراز کرد: درگیریهای نویسنده با ناشران سبب متزلزل شدن مولفان میشود و این امر به نفع نویسنده نخواهد بود در عین حال این درگیریها به نفع نویسنده نخواهد بود زیرا پیگیری این موضوعات زمان ارزشمند نویسنده را از بین خواهد برد، همه این موارد دست به دست هم میدهند تا نویسنده از حق خود بگذرد و به ضرر نویسنده تمام شود.
*** نویسندگان جزیرهای عمل میکنند
نویسنده کتاب «رنج» رویکرد امروز نویسندگان را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: نویسندگان امروز بیشتری جزیرهای عمل میکنند، اما چنانچه یک سازمان و یا ارگانی وجود داشته باشد که رابطه بین نویسنده و ناشر شود و حق نویسنده را از ناشر طلب کند قطعا نویسنده با آرامش بیشتری اقدام به تولید و تدوین کتابهای با ارزش خواهد کرد.
وی در همین راستا بیان کرد: تشکلهای موجود هرگز نتوانسته اند نیاز نویسنده را تامین کنند در عین حال هم ناشر و هم نویسنده ساختارهای مناسبی را ندارند و همین امر سبب شده که نویسنده نتواند مسیر درست تولید و تدوین کتاب را در پیش بگیرد ادامه این روند نیز منافعی را برای حوزه فرهنگ به دنبال نخواهد داشت، زیرا بسیاری از استعدادها برای اینکه نمیتوانند به تامین نیاز معیشتی بپردازند از این عرصه فاصله خواهند گرفت.
نور آبادی به بحث و جدل بین نویسنده و ناشران اشاره و ابراز کرد: بحث و جدل و مشاجره لفظی بین ناشر و نویسنده مدتها است که ادامه دارد و در عین حال این کشمکش تاثیر قابل توجهی نیز برای نویسندگان در بر نداشته لذا من معتقدم باید در خلال یک ساختار ارگانی مشخص به ارائه را حل برای مشکلات و بن بستهای موجود در مسیر حرکت نویسندگان پرداخت و حقوق مناسبی را برای آنان تدوین کرد همچنین در ابتدا برای دفاع از نویسنده به تصویب قوانینی کاربردی پرداخت تا بتوان اهرمهای اجرای را برای این مهم بکار گرفت.
***جای پای دلالی در عرصه فرهنگ
وی پیرامون مبلغ قراردادهای بین نویسنده و ناشر بیان کرد: متاسفانه مبلغهای قراردادهای بین ناشران و نویسنده بسیار سلیقهای و این نوسان مبلغ قرار داد را میتوان در قراردادهای انتشاراتیهای مختلف مورد بررسی قرار داد، باید این مهم که نوعی دلالی در حوزه فرهنگ است را مورد پیگیری قرار داد چراکه همه چیز به نفع ناشران و به ضرر نویسندگان است لذا به جرات میتوان گفت در حق نویسندگان اجحاف شده ظاهرا کفه ترازو به نفع ناشر حرکت میکند و تولید کننده فرهنگ، محکوم به نابودی است.
نویسنده کتاب «خنده زار» اظهار کرد: تشکلهایی که باید مدافع نویسندگان و تولید فرهنگ باشند به دلایل گوناگونی در این زمینه نا موفق عمل کردهاند، در شهر شیراز که به عنوان قله ادبیات کشور شناخته میشود، هیچ تشکلی وجود ندارد که مطالبهگر حقوق نویسنده باشد در عین حال ناشران موفق و خوبی در این شهر وجود ندارد و نویسنده برای اینکه بتواند محتوای خود را به چاپ برساند باید راهی شهرهای قم و یا تهران شود این خود یک مشکل عدیده است. استان فارس با تمام پتانسیلها و توانمندی هایش در حوزه چاپ و نشرخصوصا در حوزه توزیع کتاب در سراسر کشور بسیار ضعیف است.
نور آبادی لزوم حضور متولی در عرصه ادبیات را مهم دانست و خاطرنشان کرد: عدم حضور پر رنگ متولی و نهادی که بتواند حقوق نویسنده را احیا کند بسیار مهم و ضروری است و ادامه این روند قطعا مشکلات عدیده را برای حوزه فرهنگ در آیندهای نچندان دور به همراه دارد.