خرس سیاه بلوچی را از باغ وحش چاه نیمه زابل نجات دهید!

- طبق اعلام سازمان حفاظت محیط زیست در حال حاضر در کشور حدود ۸۰ باغ وحش و باغ پرندگان مشغول به فعالیت هستند که ۵۳ مورد از آن‌ها دارای مجوز سازمان حفاظت محیط زیست بوده و الباقی بدون برخورداری از مجوز سازمان حفاظت محیط زیست فعالیت می‌کنند؛ بی‌آنکه سازمان حفاظت محیط زیست طبق ضوابطی که در دستورالعمل‌های خود دارد برای تعطیلی و یا دستکم اصلاح وضع این باغ وحش‌ها قدمی بردارد.

 

هر از گاه، تصاویری از این باغ وحش‌های کشور منتشر می‌شود که وضعیت نابسامان این مراکز را به نمایش می‌گذارد: جایگاه‌های کوچک و غیربهداشتی، ظروف خالی آب و غذا، بوی تعفن و جانورانی کلافه. اما برخی از این مراکز در مناطقی واقع شده‌اند که بازدیدکنندگان اندکی دارند. از این مراکز به ندرت تصاویری منتشر می‌شود.

 

یکی از این مراکز باغ وحش چاه‌نیمه زابل است که حدود ۱۴ سال از تاسیس آن می‌گذرد. باغ وحشی که زیرمجموعه دانشکده دامپزشکی دانشگاه زابل است و به گفته مسئولان این دانشکده، نخستین باغ وحش تحقیقاتی کشور به شمار می‌رود.

 

 

اما در کمال شگفتی یکی از مشهورترین تصاویر منتشر شده از این باغ وحش تحقیقاتی، تصویر شیری است که دچار عفونت شدید چشم شده است. اما مسئولان این باغ وحش به دلیل عدم برخورداری از دارت بیهوشی نتوانستند نسبت به درمان حیوان اقدام کنند. سرانجام پس از آنکه شیر نگون‌بخت درد شدید ناشی از عفونت چشم را متحمل شد، با رسانه‌ای شدن تصویرش، یکی از دامپزشکان از تهران عازم زابل شده و با فروشی دارت بیهوشی به این باغ وحش، موجبات درمان حیوان را فراهم می‌آورد. حیوانی که اگر عکسش به فضای مجازی راه نمی‌یافت تا کنون شانسی برای درمان، در قفسش را نزده بود.

 

متاسفانه تصاویر جدیدی به جز تصاویری از چند شیر، از باغ وحش چاه‌نیمه زابل در دسترس نیست و مسئولان این مرکز هم که فعلا تعطیل است با خبرنگار میزان که خواهان تصاویر جدیدی از این مجموعه شده بود همکاری نکردند.

 

نکته تاسف‌بار دیگری در خصوص باغ وحش چاه‌نیمه زابل، اسارت یکی از گونه‌های در حال انقراض کشورمان در یکی از قفس‌های غیراستاندارد این باغ وحش است: خرس سیاه بلوچی که جایگاهش در باغ وحش زابل به سلول انفرادی بیشتر شباهت دارد. این خرس سیاه، تنها ماده خرس سیاه بلوچی در سراسر کشورمان است که در باغ وحش روزگار می‌گذراند و در کمال تعجب به جای آنکه مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست بکوشند از این حیوان در جایگاهی مناسب و مطابق ضوابط این سازمان نگهداری شود، این خرس کمیاب را به یکی از غیراستانداردترین باغ وحش‌های کشور سپرده‌اند تا در این سلول انفرادی بپوسد. این در حالی است که طبق استاندارد‌های سازمان حفاظت محیط زیست، برای نگهداری هر خرس دستکم ۳۰۰ متر مربع فضا لازم است.

 

اما این خرس در قفسی که به نظر نمی‌رسد بیش یک دهم فضای مذکور، مساحت داشته باشد بدون برخورداری از حداقل امکانات یعنی حوضچه آبتی و صخره‌ای برای بالا رفتن سالهاست به اسارت گرفته شده است. اینکه چرا سازمان حفاظت محیط زیست این گونه ارزشمند را به چنین باغ وحشی سپرده و دستکم حالا برای انتقالش به یکی از باغ وحش‌هایی که شرایط مناسب‌تری دارند اقدام نمی‌کند پرسشی است که انتظار می‌رود مسئولان این سازمان پاسخگوی آن باشند.

 

 

 

کامبیز برادرانی، فعال و پژوهشگر حیات وحش چندی پیش در این باره به میزان گفته بود: از مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست درخواست داریم، خرس سیاه باغ وحش زابل، این گونه ارزشمند جانوری را که جزو سرمایه‌های ملی کشور است و به صورت امانی به باغ وحشی غیراستاندارد سپرده است یا به باغ وحشی با شرایط مناسب منتقل کنند و یا مسئولان باغ وحش زابل را ملزم کنند تا جایگاهی جدید مطابق با ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست برای این خرس سیاه بسازد.

 

گفتنی است، کاریزا توله خرس سیاهی که خرداد ۹۷ در نزدیکی مناطق مسکونی روستای کاریزای خیرآباد واقع در استان هرمزگان بدون مادر مشاهده شده بود توسط محیط‌بانان به اداره حفاظت محیط زیست رودان و سپس به بندرعباس منتقل شد و پس از مدتی نگهداری در باغ پرندگان بندرعباس در سکوت خبری، تلف شد. همچنین دو توله خرس سیاه بلوچی تیر ماه ۹۷ در پی یافتن خوراک وارد باغی در روستای خروس آونگ واقع در استان کرمان و سپس تحویل ماموران محیط زیست شدند، اما تلاش برای یافتن مادرشان بی‌نتیجه ماند و در حالی که بنا بود در ارتفاعات رهاسازی شوند تلف شدند.

 

اکنون که سازمان حفاظت محیط زیست نتوانسته از جان این سه توله خرس سیاه بلوچی حفاظت کند، از این سازمان انتظار می‌رود به عنوان تنها متولی حفاظت از حیات وحش کشور، نسبت به نجات تنها ماده خرس سیاه بلوچی که در اسارت به سر می‌برد اقدام کنند. 

 

چه آنکه بسیاری از باغ وحش‌های کشور، شرایط به مراتب بهتری را برای نگهداری از خرس‌ها فراهم کرده‌اند و می‌توانند میزبان بهتری این خرس سیاه ۱۰ ساله باشند. خرسی که از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به صورت امانی به باغ وحش زابل سپرده شده است، اما این باغ وحش نتوانسته شرایط حداقلی را برای نگهداری از آن فراهم کند.

 

به گزارش میزان، سازمان حفاظت محیط زیست سال ۹۲ دستورالعملی شامل ضوابط حداقلی برای نگهداری از حیات وحش را که از استاندارد‌های بین‌المللی به مراتب ضعیفتر است به باغ‌های وحش و باغ‌های پرندگان ابلاغ کرد. بر اساس این دستورالعمل، باغ وحش‌هایی که ضوابط تعیین شده را رعایت نمی‌کنند ابتدا از طرف سازمان حفاظت محیط زیست ملزم به رعایت ضوابط شده و در صورت عدم تمکین با پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست پلمب خواهند شد. این در حالی است که شرایط نگهداری از حیوانات در باغ وحش زابل هیچ‌گونه سازگاری با ضوابط دستورالعمل مذکور ندارند، اما این باغ وحش با خیالی آسوده و بی‌توجه به دستورالعمل سازمان حفاظت محیط زیست به نگهداری از حیوانات در شرایطی اسفبار ادامه می‌دهد.

 

انتهای پیام/