بی‌توجهی به طرح‌های توسعه منابع آب و خاک در کشور

بخش کشاورزی به دلیل اهمیت در امنیت غذایی کشور و افزایش اشتغالزایی سهم مهمی در اقتصاد کشور دارد، نقش کلیدی این بخش در برخی مواقع باعث کشت بی رویه محصولات کشاورزی و افزایش فرسایش خاک شده است به گونه که فشار مضاعفی بر منابع کشاورزی و آبی وارد کرده است.

فرسایش خاک و فرونشست زمین از تاثیرات منفی این استفاده بی رویه است به همین منظور طرح‌های از سوی هییت دولت و وزارت نیرو با هماری سایر بخش‌های مربوط برای احیای منابع آب و خاک در کشور گرفته شده در همین خصوص حسن روحانی پنجشنبه هفته گذشته در آئین بهره برداری از طرح عظیم توسعه منابع آب و خاک در نواحی مرزی در استان‌های کرمانشاه و ایلام اظهار کرد: طرح بهره برداری از ۲۳ هزارهکتار اراضی کشاورزی نواحی مرزی با بهره گیری از شیوه‌های نوین آبیاری از طرح‌های مسرت بخش بوده است و یکی از آرزو‌های ما آباد شدن این مناطق در غرب کشور است.

رئیس جمهور تصریح کرد: طرح‌های انتقال آب یکی از شگفتی‌های مهندسی کشور بوده که در دولت یازدهم به اتمام رسیده است البته تخصیص ۸ میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی کم شایانی برای احیای اراضی در مناطق غربی کشور داشته است و باعث افزایش ۲۳ هزار هکتار از اراضی استان‌های ایلام و کرمانشاه به ۳۵ هزار هکتار شده است.

روحانی بیان کرد: طی ۷ سال گذشته تلاش‌ها و اقدامات بسیار خوبی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی در کشور انجام شده و این روند همچنان برای تأمین امنیت غذایی کشور ادامه دارد.

همچنین قاسم تقی زاده خامسی معاون وزیر نیرو در صفحه شخصی خود نوشت: طرح بزرگ توسعه آب و خاک غرب کشور تداوم خواهد یافت و اعتبار لازم برای آن ابلاغ خواهد شد، طرحی کار آفرین و امید بخش برای غرب کشور، راه پیشرفت شناخت دقیق ظرفیت‌های استانی کشور است، کشاورزی برنامه ریزی شده بر اساس الگوی کشت و مصرف بهینه آب درمزرعه، توزیع درست در بازار و صنایع تبدیلی بخش عمده‌ای از وابستگی ایران به واردات را حل خواهد کرد.

محمدرضا شریفی در گفت‌وگو با میزان با اشاره به مصرف آب در بخش کشاورزی اظهار کرد: نحوه کشاورزی و آبیاری محصولات طی سال‌های گذشته با تغییرات گسترده‌ای همراه بوده است با این وجود بیشترین اتلاف آب مربوط به بخش کشاورزی است.

این کارشناس حوزه کشاورزی تصریح کرد: آبیاری محصولات کشاورزی به دو صورت قرقابی و قطره صورت می‌گیرد که هر کدام از این روش‌ها دارای معایب و مزایایی است و نمی‌توان به طور قطع از برتری هر یک از این روش‌های سخن گفت.

وی افزود: آبیاری قرقابی از گذشته با رها سازی آب به شکل مستقیم بر محصول کشاورزی صورت می‌گرفت که مشکلاتی مانند تبخیر زیاد آب و اتلاف منابع به آن مطرح است با این وجود به دلیل تغذیه سفر‌های زیر زمینی از این منابع در تغذیه آبخوان‌ها نقش مهمی داشته است.

شریفی بیان کرد: بخش عمده فرونشست زمین به دلیل برداشت بی رویه از سهمیه آب خوان‌ها و عدم تعادل این موضوع به نسبت تغذیه آب خوان است، استفاده از روش‌های قطره‌ای باعث کاهش سهم آب در آبخوان‌ها شده و به پشتوانه این شیوه ظرفیت تولید کشاورزی افزایش چند برابری داشته است.

این کارشناس حوزه کشاورزی بیان کرد: افزایش چند برابری تولید محصولات کشاورزی با استفاده از آبیاری قطره‌ای فشار مضاعفی بر منابع طبیعی کشور داشته، این موضوع را هم در نظر داشته باشید که استفاده از فناوری‌های جدید برای مدیریت مصرف است نباید با فشار بر منابع به بهانه تولید محصول و یا خودکفایی باعث بر هم خوردن اکو سیستم در منطقه شد.

وی تصریح کرد: نرخ بالای تبخیر در کشور و افزایش بی رویه کشت محصولات کشاورزی دو عامل در ایجاد مشکلات مربوط به کم آبی است و توهم بی نهایت بودن منابع آب و خاک باعث مشکلات فراوانی برای محیط زیست شده است.

شریفی بیان کرد: تولید برخی از محصولات آب بر مانند هندوانه و برنج در مناطقی که با مشکل کم آبی مواجه هستند؛ باعث کاهش سهم آب در تلاب‌ها و آبخوان‌های کشور شده و بسیاری از خشکسالی در تالاب‌ها مربوط به استفاده از جریان‌های آب‌های سطحی است است که در مسیر با منحرف کردن آن زمین‌های کشاورزی باعث کاهش سهم آب در پایین دست رودخانه‌ها شده است.

این کارشناس حوزه کشاورزی بیان کرد: برای عبور از محدودیت منابع آبی باید الگوی کشت محصولات کشاورزی در کشور تهیه شود تا از کشت محصولات با مصرف بالای آب جلوگیری شود و از روش‌های دیگر نسبت به تامین این محصولات مانند واردات استفاده شود.