«جایگاه عزم» توسط انتشارات «باقرالعلوم (ع)» منتشر شد
- مضمون اصلی کتاب «جایگاه عزم »، این است که شناختی تفصیلیتر از عنصر «عزم» ارائه دهد و نسبت آن را با معرفت روشن سازد. «عزم» با واژه «اراده» هم معنا است و براساس نگاه حضرت امام «عزم» جوهره انسانیتِ انسان است.
این نگاه در این کتاب اشراب شده است و سعی شده تا نگاهی تفصیلیتر از این عنصر ارائه شود. این کتاب در ۴۴ صفحه به قلم استاد محمد رضا فلاح شیروانی به رشته تحریر در آمده و توسط انتشارات باقرالعلوم علیه السلام به زینت طبع آراسته شده است.
پیام مهم این اثر این است که جدی گرفتن عزم به معنای بیاعتنایی به معرفت نیست. در کارها نباید بر صرف معرفت افزایی تکیه کرد، بلکه باید عزم به انجام کار نیز در انسانها تقویت شود.
این تالیف در خصوص نسبت معرفت و عزم تا حدودی ورود کرده است و ترسیم مختصری انجام داده است. نسبت عزم و میل و تفاوتشان از دو منظر فلسفی و اخلاقی در این مجلد بررسی شده است. در نگاه فلسفی عزم فعلِ عقل و میل فعلِ قلب است. همچنین انگیزه با میل تفاوت دارد انگیزه، عزم و اراده فعل عقل در موطن قلب است.
در این نگاه تفاوت اساسی میان انسان و حیوان روشن میشود، زیرا انسان هویتی شعوری و ارادی دارد که برای حرکت با صرف غریزه عمل نمیکند بلکه عقل نیز باید سهم خود را ایفا کند تا کاری از انسان سر بزند.
اما در نگاه اخلاقی اراده برتر از میل است و دربرابر آن قرار میگیرد تا جایی که سعادت انسان در گروه غلبه اراده بر میل نفسانی قرار دارد و در یک کلام میتوان گفت که انسانی که دارای عزم و اراده است مالک خود به شمار میرود یعنی اختیارش دست خودش است نه دست تمایلات نفسانی.
نویسنده در این اثر نسب میل و شناخت بررسی شده است. بر این اساس شناخت بر میل مقدم است یعنی تا شناخت نباشد میلی در انسان شکل نمیگیرد. البته نظریه حرکت حبی عالم هم بررسی شده است که از حدیث کنز مخفی استفاده میشود. این نظریه با تقدم شناخت بر میل قابل جمع است و در مقابل آن قرار نمیگیرد.
از دیگر مسائلی که در این کتاب بدان پرداخته میشود نسبت عقل و دل است. هویت انسان از هر دو ساخت معرفتی و عاطفی شکل میگیرد یعن یانسان علاوه بر هویت علمی و شناختی خود امیال و کششهایی نیز به لحاظ طبع خود دارد. درپایان نیز قوای نفس و نمودار آن ترسیم شده است و به زیبایی انسان را با قوای باطنی خود آشنا میسازد.