باید از همه نقش‌آفرینان آراء ارفاقی-اصلاحی با رویکرد پیشگیرانه احکام تقدیر کرد
- «محمدباقر الفت» معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در جشنواره آرای برتر قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه گفت: از سه دهه گذشته توجه علمای حقوق کیفری و جرم شناسی در کشورمان در حوزه اصلاح و تربیت و بازاجتماعی کردن مجرمان، به صورت جدی‌تر متوجه مکانیزم‌های اصلاحی و ارفاقی شد.
وی افزود: برای اینکه این اقدام صورت بگیرد قانونگذار در تدوین قانون مجازات اسلامی در سال ۹۲ نهاد‌های مختلفی را معرفی و محاکم را ملزم کرد که از این نهادها به نحو شایسته‌ای استفاده کنند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه ادامه داد: با توجه به متن و نص صریح قانون که بیشتر بر اختیارات دادگاه‌ها در استفاده از این سازوکار‌ها تاکید دارد، مشخص است که قانونگذار به عقلانیت قضات ما در محاکم اعتماد و آن‌ها را مختار کرده در مواجهه با هر مجرمی که مصلحت می‌داند از یکی از این مکانیزم‌ها استفاده کند.
الفت گفت: سیاست کیفری در کشور ما از مسیر عدالت کیفری به معنای تعیین مجازات‌های سالب آزادی و سایر مجازات‌هایی که به صورت سنتی علیه مجرمان اعمال می‌کردیم، به سمت سیاست کیفری تامینی با نگاه رعایت منافع و مصالح جامعه، رعایت وجه اجتماعی و حضور نفوس به خطا رفته در کنار خانواده‌ها، تغییر مسیر داده است.
وی با بیان اینکه از جمله سیاست‌های قوه قضاییه که توسط رییس دستگاه قضا ابلاغ شده، کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها و بکارگیری ظرفیت‌های موجود در جامعه برای تربیت مجرمان است که به اشکال مختلف به بدنه قوه قضاییه ابلاغ شده است، عنوان کرد: قوه قضاییه امروز تلاش می‌کند نگاه و سوگیری قضات را به سمت استفاده از ظرفیت‌هایی که در قانون مجازات است، برای تعیین مجازات‌های جایگزین حبس تغییر دهد و عزیزان‌مان را در دادگاه‌ها تشویق کند که با مقداری دقت‌نظر بیشتر در صدور احکام، از رویه‌های قدیمی و سنتی و روش‌هایی که در صدور احکام جا افتاده است، سطح کار را بالاتر ببرند و استفاده از این مکانیزم‌ها را در دستور کار خودشان قرار دهند.
الفت ادامه داد: نخستین جشنواره آراء برتر قضایی مرتبط با نهاد‌های اصلاحی - ارفاقی پیشگیرانه در سال ۹۷ برگزار شد و امروز هم دومین دوره این جشنواره برگزار می‌شود. برای برگزاری این جشنواره فراخوان دادیم و از قضات در حوزه‌های مختلف درخواست کردیم که احکامی را در این ارتباط صادر می‌کنند برای ما در یک مسابقه مشفقانه و اثربخش در ارتقای وضعیت کشور بفرستند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه با بیان اینکه آراء فرستاده شده به جشنواره آراء برتر قضایی مرتبط با نهاد‌های اصلاحی - ارفاقی پیشگیرانه توسط اعضای هیئت داوری که از فرهیختگان جامعه حقوقی و کیفری بودند بررسی و بهترین احکام انتخاب شدند، گفت: متمایل کردن قضات به استفاده از روش‌های جایگزین حبس و همینطور جلب همکاری نهادها و موسساتی که باید در اجرای این احکام همکاری داشته باشند، از جمله اقداماتی هستند که باید برای افزایش تعداد آراء ارفاقی اصلاحی با رویکرد پیشگیرانه مورد توجه قرار بگیرند.
الفت گفت: اگرچه آیین‌نامه مربوط به ماده ۷۹ تدوین شده و قانونگذار هم تاکید کرده که نهاد‌های پذیرنده باید همکاری داشته باشند، ولی ما باید توجه داشته باشیم که بهترین روش برای جلب همکاری نهادها، اتخاذ روش‌های رویکرد‌های تشویقی است و از تحکم قانونگذار باید به عنوان آخرین ابزار در این حوزه استفاده کرد. اگر بخواهیم به نتایج مطلوبی برسیم باید از همه نقش‌آفرینان آراء ارفاقی اصلاحی با رویکرد پیشگیرانه از جمله نهاد‌های پذیرنده و بهترین مجریان احکام تقدیر کرد.
وی با بیان اینکه موفقیت در زمینه آرا ارفاقی اصلاحی، از صدور حکم توسط قاضی فاضل مجرب تا همکاری نهاد پذیرنده و نهایتا دارا بودن یک واحد اجرای احکام توانمند و موثر در دادسرای شهرستان را در بر می‌گیرد، گفت: خیلی خوشحالیم که امروز قضات جوان و مستعد و آشنا به علوم کیفری و علوم بین‌رشته‌ای از جمله جرم‌شناسی و روان‌شناسی در قوه قضاییه وجود دارند.
الفت با بیان اینکه دادگاه‌های ما در دهه گذشته به صورت چشمگیری ارتقا کیفیت عملکرد پیدا کردند، افزود: پیشنهاد می‌کنم یک تیم مجرب احکام منتخب جشنواره امسال را ترجمه کنند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه با بیان اینکه ما نباید در اجرای مکانیزم‌های مجازات جایگزین حبس، دچار تندروی و کندروی شویم، عنوان کرد: تلاش می‌کنیم با کاهش جمعیت زندانیان، هم در بودجه‌های عمومی صرفه‌جویی کنیم و هم از بودجه‌ها در مسیر اصلاح و تربیت بهتر استفاده کنیم.