رشد ۱۰ برابری آراء مرتبط با نهاد‌های جایگزین حبس در محاکم کیفری
- جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه صبح امروز یکشنبه ۱۵ تیر با حضور محمدباقر الفت معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، خدادی دبیر جشنواره و تعدادی از قضات برتر، در معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه برگزار شد.
خدادی دبیر این جشنواره طی سخنانی گفت: این جشنواره قرار بود در اواخر سال گذشته برگزار شود که به علت شیوع ویروس کرونا در زمان خودش برگزار نشد و به امروز موکول شد.
وی افزود: بنای این جشنواره مدت‌هاست در معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه نهاده شده است.
دبیر جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه با بیان اینکه از سیاست‌های ابلاغی به معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، بحث کاهش مجازات‌ها و کاهش مجازات‌های حبس است، گفت: «فرهنگ‌سازی در درون قوه قضاییه و ترویج آرای پیشگیرانه» مهمترین هدف برگزاری جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه است.
خدادی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۲ در قانون مجازات اسلامی، نهاد‌ها و تاسیساتی برای جایگزین حبس، تعویق صدور حکم و همچنین تاخیر اجرای حکم ایجاد شده است، عنوان کرد: این نهاد‌ها برای آنکه متروک نمانند و راه خودشان را پیدا کنند، باید در رویه قضایی فرهنگ‌سازی شوند. برخی از این نهاد‌ها در قانون‌های مجازات اسلامی سابق هم وجود داشت، ولی به دلیل عدم استقبالی که از آن نهاد‌ها شده بود، متروک مانده بودند، اما با رویکرد جدیدی که توسط قانون‌گذار و در سیاست‌های قضایی اتخاذ شد، این نهاد‌ها به عنوان نهاد‌هایی جاری محسوب شدند و به مرور در عمل جای خود را پیدا کردند.
وی با بیان اینکه یکی از راهکار‌های مهم برای اجرایی شدن این نهاد‌ها برگزاری جشنواره‌هایی از قبیل جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه با رویکرد ترویجی و تشویقی است، گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد که جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه در عمل توانسته است به اهداف خودش برسد.
دبیر جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه گفت: در جشنواره امسال در قیاس با جشنواره‌های سالیان گذشته، شاهد رشد ۱۰ برابری آراء مرتبط با نهاد‌های جایگزین حبس در محاکم کیفری هستیم.
خدادی با بیان اینکه آرای واصله به دبیرخانه جشنواره امسال هزار و ۱۰۰ رای بود که در مرحله اول داوری ۱۱۰ رای به جشنواره راه یافتند و نهایتا ۹ رای به عنوان آراء برتر شناخته شدند، گفت: خوشبختانه پراکندگی آراء در همه استان‌های کشور بود.
وی افزود: ۹ رای برتر جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه از حیث جغرافیایی، شمال و جنوب و شرق و غرب کشور را در بر می‌گیرد که عمده این آراء در شهرستان‌های کوچک صادر شده است. قبح مجازات حبس در شهرستان‌های کوچک برای افراد بسیار زیاد است و افراد در شهرستان‌های کوچک به سختی می‌توانند با مجازات حبس کنار بیایند و این درحالی است که در شهر‌های بزرگ، به نوعی گمنامی برای افراد وجود دارد و‌لیکن این موضوع در شهر‌های کوچک دیده نمی‌شود. از سوی دیگر هماهنگی نهاد‌های پذیرنده با دادگاه‌ها و سیستم دادگستری قوه قضاییه در شهرستان‌های کوچک، به راحتی می‌تواند شکل بگیرد. بوروکراسی‌های اداری در شهر‌های کوچک کمتر است.
خدادی با بیان اینکه علاوه بر مجازات‌های جایگزین حبس، تعلیق مجازات و تعویق صدور حکم نیز در جشنواره امسال در دستور کار قرار گرفت، عنوان کرد: «مستدل، مستند و قانونی بودن رای»، «ابتکاری و بدیع بودن رای»، «متناسب بودن رای با شرایط وقوع جرم و شرایط بزهکار»، «قابلیت اجرایی رای» و همچنین «وجاهت و مقبولیت رای»، معیار‌های داوری برای آراء واصل شده به دبیرخانه جشنواره تقدیر از آراء قضایی مرتبط با نهاد‌های ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه بودند.
وی ادامه داد: اگر هر چه بیشتر این قبیل فرهنگ‌سازی‌ها مداومت داشته باشد، می‌توانیم شاهد نهادینه شدن صدور آرای ارفاقی و اصلاحی پیشگیرانه در دستگاه قضایی باشیم
خدادی با بیان اینکه به نظر می‌رسد با توجه به سیاست‌های تقنینی و همچنین سیاست‌های قضایی کشور، ما در حوزه جرایم عمومی با سیاست‌های انبساطی و در حوزه جرایم خاص با سیاست‌های انقباضی مواجه هستیم و درست هم، همین است، گفت: زمانی‌که ما با بحران‌های مختلفی مواجه هستیم، همزمان نمی‌توانیم سیاست‌های انقباضی را در همه جرایم به صورت موازی دنبال کنیم بلکه باید در حوزه جرایم عمومی با مدیریت قضات مخصوصا در حوزه تدارک جبران خسارت بزه‌دیده و گذشت شاکی خصوصی، از صدور مجازات حبس جلوگیری کنیم.
وی‌در پایان گفت: مجازات حبس، آخرین راهکار و حربه است به ویژه در خصوص افرادی که بدون سابقه هستند و جرم آن‌ها یک جرم خاص و خشن نیست.
در پایان از ۹ قاضی برتر به دلیل صدور بهترین رای در موضوعات مجازات جایگزین حبس، تعلیق اجرای مجازات و تعویق صدور حکم تقدیر شد.