نگاه جهادی رییس جدید حوزه هنری بر مسائل فرهنگی/مومنی شریف: جوانگرایی یک اصل است

- امروز در آیین تودیع و معارفه با حضور آیت‌الله رشاد، حجت‌الاسلام خاموشی (رئیس سابق سازمان تبلیغات‌اسلامی)، غلامعلی حدادعادل (رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی)، سیدعباس صالحی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، حجت‌الاسلام محمد قمی (رئیس سازمان تبلیغات اسلامی)، عزت‌الله ضرغامی (رئیس اسبق سازمان صداوسیما و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی) و اصحاب فرهنگ و هنر و نویسندگان آغاز شد.

عزت‌الله ضرغامی رئیس سابق سازمان صداوسیما و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه معارفه رئیس جدید حوزه هنری، «مؤمنی‌شریف» رئیس سابق حوزه هنری را مصداق بارز مدیر کارشناس، مجرب و مدیر فرهنگی اصولی دانست و گفت: کمتر نظیر این مدیران را در جامعه سراغ داریم. برخی مهارت کارشناسی دارند، مدیر نیستند و یا برخی مدیرند و کارشناسی نمی‌دانند. برخی از این‌ها به مدیریت می‌رسند علی‌رغم اینکه خودشان آدم‌های توانمند و کارشناس‌اند در حوزه مدیریت، خدمت نمی‌کنند، اگر نگوییم برخی‌ها خیانت نمی‌کنند.

وی افزود: ما خائن در سطوح بالای مدیریت نداریم یا تعدادشان خیلی کم است، اما عمل خائنانه زیاد داریم. کسانی هستند که کارشناس هستند، اما چون مدیر نیستند عملکرد خوبی ندارند و ضربه می‌زنند. کسانی هم هستند که مدیران خوب و توانمندند، اما به معنای واقعی کارشناس آن حوزه نیستند و آشنایی ندارند با آن مقوله‌ای که مدیریت کار بر عهده‌شان گذاشته شده است.

ضرغامی درباره رئیس جدید حوزه هنری تأکید کرد: پدر شهید آقای دادمان را می‌شناختم، اما در رشد و نمو ایشان، نام پدرشان هیچ تأثیری نداشته است. آقازاده است، اما نه به آن معنا و خودش شخصیت باهویتی دارد. آقای دادمان فرد با تجربه در مجموعه جوانان و رویش‌هایی‌اند که ما آن‌ها را تقدیس می‌کنیم و برای این دوره از تاریخ انقلاب اسلامی نعمت بزرگی به شمار می‌روند. جوان، پرانگیزه و پرتلاش است و از روحیات فردی و اخلاقی خوبی برخوردار است. به خصوص در حوزه هنری و بخش‌های مختلف کار می‌کنند. آنچه من برداشت دارم روحیه تعامل و تواضع و رفتار اخلاقی بسیار ارزشمند است.

وی افزود: رئیس جدید حوزه هنری در کنار این ویژگی‌ها، متخصص در نیروی انسانی است. این موضوع اصولاً در مدیریت فوق‌العاده اهمیت دارد؛ توانمندی شبکه‌سازی و سازماندهی‌کردن. همیشه این دغدغه را داشتم کسانی مدیر شوند که بتوانند بخشی را به بخش دیگر وصل کنند که در کشور خیلی کم داریم و مرتباً از این جایگاه ضربه می‌خوریم. شاید در این مقطع زمان و عصر فضای مجازی که تولیدات هنری موج‌سازی‌های هنری و تأثیرگذاری‌های درخور حوزه مخاطب عمومی دارند نیازمند سازماندهی درست و حرفه‌ای در مسئله نیروی انسانی است، شناختن استعدادها، آموزش دادن آن‌ها و استعداد‌هایی که ضایع می‌شود و فضای مجازی فرصت خوبی است که با برنامه‌ریزی و سازماندهی وارد شویم که فوق‌العاده در این عصر اهمیت دارد.

ضرغامی تأکید کرد: مدیران جدید حوزه هنری بدانند که مخاطب کار‌های شما مخاطب عام است و آن اشتباهی را نکنید که برخی از دوستان دارند و تصورشان بر این است که مخاطب خاص ایدئولوژیک داشته باشند. مقام معظم رهبری بار‌ها تأکید کردند که باید برای همه اقشار فرهنگ و هنر خوراک و تولید داشته باشد. من یادم می‌آید زمانی که «آدم برفی» ساخته شد ما از پخش آن جلوگیری کردیم و البته در آن زمان با ضوابط نظارتی و خط قرمز‌های ما مطابقت نداشت، به نکات خوبش توجه نکردیم که اگر به این نکات توجه می‌کردیم قطعاً جلویش را نمی‌گرفتیم. حوزه هنری باید با همذات‌پنداری بیشتر با تولیدات فرهنگی و هنری‌اش، با آثارش پیام‌های اولویت‌دار نظام را به جامعه منتقل کند. نگاه‌های انحرافی فعالی که در این حوزه فعالیت می‌کنند را با نزدیک شدن بیشتر به مخاطب عام، نگذارند نکات درست و تأثیرگذار انقلابی اسلامی را تحت‌الشعاع قرار دهد.

سردار مکّی از محسن مؤمنی‌شریف تقدیر و تندیس شهید دریاقلی سورانی را به او اهدا کرد

همچنین پرویز پرستویی در پیامی تصویری از محسن مؤمنی‌شریف به جهت حمایت‌هایش از فعالیت‌های خیرخواهانه در برپایی جشنواره‌های دانش‌آموزی فیلم دفاع مقدس در مناطق محروم، مسابقات کتابخوانی در زندان‌ها و... تقدیر کرد.

سردار مکّی دبیر جشنواره دانش‌آموزی فیلم دفاع مقدس نیز در این برنامه گفت: از طرف جشنواره دانش‌آموزی فیلم دفاع مقدس تندیس ویژه خودمان با نام شهید دریاقلی را به محسن مؤمنی‌شریف تقدیم می‌کنیم. این تندیس از سوی جشنواره هر ساله به نام یک سردار شهید به فعالان فرهنگی هنری تقدیم می‌شود.

فعالیت ۴۰ ساله حوزه هنری در نگاه وزیر ارشاد

سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنران بعدی این مراسم بود که با تأکید بر «نقش بی‌بدیل حوزه هنری در پاسداشت دفاع مقدس» گفت: وقتی به فعالیت ۴۰ ساله حوزه هنری نگاه کنیم تصویر‌های مختلفی از آن می‌توانیم روایت کنیم. من به اختصار به چند گزاره اشاره می‌کنم. نخست نقشی است که حوزه هنری در پاسداشت دفاع مقدس داشته است. دفاع مقدسی که گنج ایرانی ماست و با هیچ برهه‌ای از تاریخ ایران برابری ندارد. معدنی است که مواد خام کشف نشده زیادی دارد و نیازمند کاوش‌های بسیار است.

وزیر ارشاد در بخشی از سخنان خود تأکید کرد: محسن مؤمنی‌شریف ترکیبی از خلوص، همراهی، همدلی، تعهد و دیگر ویژگی‌هایی است که کارنامه مدیران را درخشان می‌کند. به ایشان خسته نباشید می‌گویم، محمدمهدی دادمان نیز مسئولیتش پاسداری از یک کارنامه زرین و ارزشمند است. او در گام دوم انقلاب که مقطعی جدید و نقطه عطفی در تاریخ انقلاب است عهده‌دار مسئولیت شده است. امیدواریم در اولین دهه گام دوم انقلاب حوزه هنری همچنان درخشش خود را حفظ کند.

مکتب هنر انقلاب به روایت آیت‌الله رشاد

آیت‌الله صادقی رشاد عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این مراسم گفت: برای من حوزه هنری یکی از خاطره‌انگیزترین نهاد‌های شبکه فکری و عملی انقلاب اسلامی است. پیشتر زمانی که جوان بودم و کار ذوقی داشتم، به اینجا رفت‌وآمد داشته و با اصحاب اندیشه و هنر مراوده می‌کردم و امروز در جلسه تکریم مدیری مخلص هستم و معارفه مدیر جوانی که از نماد‌های رویش نسل سوم انقلاب است.

وی افزود: انقلاب در همه چیز تحول ایجاد کرده، اما در برخی عرصه‌ها این تحول بسیار عمیق و پیش‌رونده بوده است. در برخی از زمینه‌ها نیز وضعیت به نسبت قبل به طور اساسی تغییر کرده است. در برخی عرصه‌ها مکتب‌هایی پدید آمده است. به طور مثال در حوزه حکمت و فلسفه، مکتب جدیدی متولد شده است. مکتب یا گفتمان فلسفی نوصدرایی که حکمت و مبانی استوار آن را به ساحت مناسبات و عمل امتداد بخشیده و باعث تولید ده‌ها فلسفه مضاف شده است. در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اصحاب فکر و اندیشه حدود ۷۰ فلسفه مضاف را در قالب مقالات و کتب متعدد کار کرده‌اند.

آیت‌الله صادقی رشاد ادامه داد: در حوزه الهیات و کلام هم تحول اساسی رخ داده است. مؤسس فلسفه نوصدرایی علامه طباطبایی است و مؤسس کلام جدید آیت‌الله مطهری. الهیات اجتماعی را که آیت‌الله مطهری بنیان نهاد، الهیاتی نو با تعاریف خودمان است. فلسفه فقه هم پا گرفته که مؤسس آن حضرت امام (ره) است. نگاه ایشان به فقه باعث تحولات زیاد و رفتن این علم به قلمرو‌های جدید شد. امام (ره) از حکمت، اخلاق و عرفان آغاز کرد و سپس به فقه منتقل شد و پس از آن انقلاب را بنیان نهاد.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به تحولات اساسی در برخی شاخه‌های علوم انسانی اشاره کرد و گفت: به جدّ می‌توان گفت که در برخی شاخه‌ها، علم انسانیِ اسلامی تأسیس شده است. در حوزه دفاع هم انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت دستاورد‌های مهمی داشت که می‌توان آن را در قالب یک مکتب بازخوانی کرد، اما در حوزه هنر چندان که باید موفق نبوده‌ایم؛ گرچه در برخی شاخه‌ها از جمله ادبیات داستانی و شعر عملکرد درخشانی داشته‌ایم و به ویژه برخلاف برخی، معتقدم که در حوزه شعر، مکتب جدیدی بنا نهاده شده است و شعر این ۴۰ سال در تاریخ ادبیات ایران متمایز است و هرگز تاریخ شخصیت‌هایی، چون علی معلم دامغانی، حمید سبزواری، قیصر امین‌پور و امثالهم را فراموش نخواهد کرد.

وی بیان کرد: در بسیاری از شاخه‌های هنر هنوز مبتدی هستیم و در حیرت به سر می‌بریم. حوزه هنری باید مؤسس مکتب هنری انقلاب شود. چنین توقعی از حوزه می‌رود و می‌رفت. ای کاش در این سال‌های فعالیت عنوان «اندیشه» را از حوزه هنری برنمی‌داشتند، چرا که تأسیس مکتب هنری نیازمند فلسفه، اخلاق، الهیات، فقه و علم هنر است. اگر ما به پرورش نیرو‌های هنری و آموزش نهاد‌های هنری و سرانجام خلق آثار هنری می‌پرداختیم، می‌توانستیم در تأسیس مکتب هنر انقلاب قدم برمی‌داریم. عنوان «حوزه» پیشتر حوزه «اندیشه و هنر انقلاب» بود. ای‌کاش «اندیشه» را از عمل و برنامه‌های حوزه هنری حذف نکنیم.

آیت‌الله صادقی رشاد در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت توجه به دستاورد‌های دهه پیش حوزه‌های هنری اشاره کرد و گفت: اگر آنچه در دهه ۶۰ رواج داشت، ادامه پیدا می‌کرد، تحولات عظیمی رخ می‌داد. من به یاد دارم که آن زمان فیلمی تولید شده به نام «توبه نصوح» که امروزه خصوصیات تکنیکی‌اش بسیار ساده می‌نمایاند، اما این فیلم در دوره خود به شدت تأثیرگذار بود. به یاد دارم که این فیلم را در مساجد محلات نمایش می‌دادند و برخی افراد که به شرارت شهره بودند، با دیدن این فیلم توبه کردند. فیلم ساده بود، اما روح داشت و نیت سالم افراد در ساخت آن دخیل بود. سازندگان این فیلم قربه الی الله و با روحیه جهادی، آن را تولید کردند.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: آقایان مؤمنی شریف و دادمان شبیه به هم هستند؛ هر دو سابقه طلبگی دارند و از نخبه‌ها بوده و هستند. مؤمنی‌شریف به نسل دوم انقلاب تعلق دارد و دادمان به نسل سوم البته مزین به شرف فرزندی شهید نیز است. آقای دادمان خوش‌فکر و آشنا با مباحث دینی است و عنصر شجاعی در جذب و بازماندهی نیرو است. تقاضا دارم از همه اهالی حوزه هنری که برای تولید و صورت‌بندی هنر انقلاب، با ایشان همکاری کنند. ایشان وظیفه دارد مؤلفه‌های بیرونی و سازمانی حوزه هنری به ویژه در دهه ۶۰ را تدوین کند. حوزه علمیه تهران حاضر به مشاوره با حوزه هنری است. در پایان نیز در محضر خدا و شما شهادت می‌دهم که آقای مؤمنی‌شریف هم محسن است، هم مؤمن است و هم شریف.

روایت مؤمنی‌شریف از محبت رهبر انقلاب به حوزه هنری

محسن مؤمنی‌شریف رئیس سابق حوزه هنری در این برنامه گفت: به یاد دارم ۱۰ سال پیش که قرار بود این امانت را از دکتر بنیانیان تحویل بگیرم، در میان مهمانان عزیزی که در آن مراسم حضور داشتند، شخصیت محترمی حضور داشت که من به او خیلی ارادت داشتم. یک مبلغ پیشگام که او را در سودان دیده بودم. فردی که میلیون‌ها نفر را ارادتمند مکتب اهل بیت کرده بود. حجت‌الاسلام شیخ ابراهیم انصاری که بعد‌ها به لبنان رفتند و به عنوان رایزن فرهنگی مشغول به کار شدند. او به درجه رفیع شهادت رسید و امروز جایش بسیار خالی است.

وی افزود: امروز من در جایی صحبت می‌کنم که سردار سلیمانی، سردار ابومهدی المهندس و شهید همدانی در آن صحبت کردند و امروز من در اینجا حضور دارم. من امروز سپاسگزار خداوندی‌ام که رهبر عظیم الشأنی را به زمانه ما هدیه کردند که این عرصه را می‌شناسند و اهمیت حوزه هنری را می‌دانند و اگر اهتمام ایشان نبود، بار‌ها حوزه هنری یا ادغام، یا حذف شده بود. در این سال‌ها مقام معظم رهبری با اهتمام و محبتی که به حوزه هنری داشتند برای ما پشتوانه‌ای بزرگی ساختند که بر این باورم می‌تواند پشتوانه بزرگی برای جناب دادمان باشد.

مؤمنی در ادامه بیان کرد: من در این انتصاب جزو مشاوران آقای قمی بودم. بالاخره باید شرایطی فراهم می‌شد که جا برای جوانان خالی شود. اگرچه این فرآیند تغییر طول کشید، اما به هر حال در این هشت ماهی که ماجرای تغییر مدیران زمان برد، من از همه مدیران حوزه بیعت خواستم تا همراه آقای دادمان باشند. البته تا زمانی که ایشان مایل باشند قطعاً همه همکاران من در حوزه هنری همراه این مدیر جوان و خوش ذاتند. او مدیر خوش‌ذاتی است که این در هر کسی پیدا نمی‌شود. من هم به عنوان یک برادر در کنارش هستم و این انتصاب را برای آینده حوزه بسیار خوب می‌دانم که قطعاً آینده حوزه هنری بهتر خواهد بود.

مدیر سابق حوزه هنری در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: یادم هست وقتی دوستان برای حوزه هنری مشغول نگارش چشم‌انداز بودند پیش من آمدند و گفتند اگر بخواهید هنرمندی را به عنوان ویترین حوزه هنری انتخاب کنید آن فرد چه کسی است. من هم درنگی کردم و گفتم: سید مرتضی آوینی که او برای من اسطوره نبود. من از مرتضی آوینی حرف می‌زنم که یک آوینی واقعی بود؛ که با ایمان و باورهایش، که علاوه بر معاد و ایمانش به انقلاب اسلامی به مسئولیت انسان در دنیای امروزی اعتقاد راسخ داشت. او هنرمندی بود که در حوزه اخلاق بسیار مقید بود و هنر را بهانه‌ای برای بی‌اخلاقی نمی‌دانست. او در کنار همه این‌ها دارای دانش گسترده‌ای بود که باعث برجستکی و ممتاز بودن او شد.

این نویسنده و پژوهشگر با اشاره به ویژگی‌های دیگر شهید مرتضی آوینی تصریح کرد: گرچه از سوی برخی تنگ‌نظران برای او ایجاد مزاحمت می‌شد، اما او نگاه تمدنی به انقلاب اسلامی داشت. پس امروز لازم است با توجه به این رویکرد‌های شخصیتی سید مرتضی آوینی به محمد مهدی دادمان در دوره مدیریت جدید کمک کنیم. ما امروز شاهد حضور هنرمندانی هستیم که اکنون در بسیاری از بخش‌های فرهنگی تبدیل به مدیر شده‌اند. امروز حوزه هنری به تعبیر فرمایشات مقام معظم رهبری یک مجموعه جهادی است که لازم است برای رسیدن به این نقطه از همه حمایت‌ها تشکر کنیم. امیدوارم در بخش بعدی از زندگی‌ام به خاطر آنچه برای آن به حوزه هنری آمده بودم، برسم، البته مأموریت‌های دیگری هم در این زمینه دارم که امیدوارم به آن‌ها هم برسم. از همه حلالیت می‌طلبم.

همسر مؤمنی‌شریف تجلیل شد

بعد از صحبت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حضور حجت‌الاسلام قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت الاسلام خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، لوح قدردانی به محسن مؤمنی‌شریف به پاس ۱۰ سال خدمات ارزشمند و جهادی در حوزه هنر متعهد و انقلاب اسلامی اهداء شد. همچنین از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت الاسلام خاموشی یک جلد کلام‌الله مجید به رسم یادبود به محسن مؤمنی‌شریف اهدا شد.

از سوی فاضل نظری مدیرکانون پروش فکری کودکان و نوجوانان و انتشارات به نشر آستان قدس رضوی، شرکت نوسازی عباس آباد و انتشارات سوره مهر و مجموعه‌های دیگر حوزه هنری نیز هدایایی به رسم یادبود به محسن مؤمنی‌شریف تقدیم شد. داریوش ارجمند بازیگر پیشکسوت کشورمان نیز از سوی خانه هنر و ادبیات کشور افغانستان یک دست از لباس‌های آینی این کشور را به مؤمنی تقدیم کرد.

دست اندرکاران این برنامه در پایان از همسر محسن مؤمنی‌شریف با دعوت وی روی صحنه و اهدای هدیه قدردانی کردند. پس از برگزاری این برنامه در حضور مادر شهیدان خالقی‌پور و آیت‌الله رشاد متن حکم انتصاب محمدمهدی دادمان به عنوان رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی قرائت و در قالبی آیینی نمادین به وی اهدا شد.

عنصر هویتی «جهاد» تأکید رئیس جدید حوزه هنری

محمدمهدی دادمان رئیس جدید حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، آخرین سخنران این مراسم تودیع و معارفه بود که با اشاره به اینکه هر کسی حوزه هنری را می‌شناسد شهادت می‌دهد امروز این حوزه رشیدتر از دوره‌های گذشته خود شده است؛ تأکید کرد: پیش از همه وظیفه خودم می‌دانم از استادم محسن مؤمنی‌شریف که به حق، بر گردن من حق استادی دارند تقدیر کنم. خوشبختانه در این جلسه از وصف ایشان زیاد صحبت شد، اما من می‌خواهم امروز به مدیریتی در این ۱۰ ساله اشاره کنم. هر کسی حوزه هنری را می‌شناسد شهادت می‌دهد که حوزه هنری بالنده‌تر، رشیدتر از دوره‌های گذشته خود شده است.

دادمان در پایان تأکید کرد: امروز همه هویت ما که به‌صورت همه جانبه تحت هجومیم، به عنصر جهاد وابسته است. اگر من و همکارانم در حوزه هنری کاری کنیم که جهاد را روایت کنیم، قطعاً در راه خود موفق خواهیم بود.

پس از صحبت‌های دادمان محمد معتمدی خواننده موسیقی ایرانی قطعاتی را به عنوان حسن ختام برای مخاطبان اجرا کرد.