اعمال مهم آخرین شب ماه مبارک رمضان

حسن محمدی در گفت‌وگو با پیرامون جایگاه و اهمیت روز‌ پایانی ماه مبارک رمضان گفت: ماه مبارک رمضان ماه رحمت، مغفرت و ماه سعادت برای انسان‌هاست در این ماه قرآن کریم بر «پیامبراکرم (ص)» نازل شد و انسان‌ها برای توبه به سوی خدا خوانده شدند.

وی ماه مبارک رمضان را از دیدگاه «امام رضا (ع)» مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: ماه مبارک رمضان در نگاه «امام رضا (ع)» به میدان مسابقه‌ای برای پیروی در امتحان الهی و گام برداشتن به سوی بهشت برای بندگان خدا تشبیه شده است مسابقه‌ای که تا آخر ماه مبارک رمضان ادامه دارد. «امام رضا (ع)» می‌فرمایند: «کانَ أَبى علیه ‏السلام یَزیدُ فى الْعَشْرِ الأَواخِرِ مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ فى کُّلِ لَیْلَةٍ عِشْرینَ رَکْعَةً؛ پدرم در دهه آخر ماه رمضان در هر شب بیست رکعت به نمازهاى مستحبّى شبهاى ماه رمضان مى‌‏افزود».

محمدی به کیفیت ماه مبارک رمضان اشاره و تاکید کرد: در روایات اسلامی رمضان ماهی که ابتدایش رحمت و میانه اش مغفرت و پایانش آزادی از آتش جهنم است معرفی شده و تصریح گردیده است که در‌های آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده می‌شوند و تا آخرین شب بسته نمی‌شوند؛ ماهی که خداوند در آن حسنات را می‌افزاید و گناهان را پاک می‌کند.

محمدی رویکرد «پیامبراکرم (ص)» را در ماه مبارک رمضان مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: «پیامبراکرم (ص)» این دهه را به اعتکاف گذرانده و به عبادت و شب زنده داری مشغول بودند. «پیامبراکرم (ص)» در خطبه معروف شعبانیه مى ‏فرمایند: «مردم بیدار باشید کسى که از شما به روزه‏ دار مؤمن در این ماه افطارى دهد، پاداش آزاد نمودن یک برده و بخشش گناهان گذشته را همراه دارد، فردی ابراز کرد اى رسول خدا ما توان افطارى دادن نداریم، «پیامبراکرم (ص)» فرمودند: بترسید از آتش جهنم ولو با دادن نصف دانه خرما و از آتش بپرهیزید گر چه با دادن شربت و یا آب باشد».

وی افطاری دادن به مومنان و نیازمندان را در ماه مبارک رمضان مورد بررسی قرار داد و تصریح کرد: افطارى دادن به روزه داران خصوصا نیازمندان از جمله تاکیدات دین مبین اسلام است، خصوصا در شرایط امروز که به دلیل گسترش بیماری کرونا مشکلات اقتصادی بسیاری در خانواده‌ها افزایش پیدا کرده، اکنون می‌توان حتی در آخرین شب ماه مبارک رمضان با افطاری و یا دادن اقلام، نیاز خانواده‌ها نیازمند را برآورده کرد، در حقیقت لبیک گفتن به مواسات مومنانه و تاکیدات در این زمینه بسیار است، در این باره روایتی از «امام رضا (ع)» در کتاب «عیون اخبار الرضا» نقل شده که اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد.

***ارزش عید فطر
 
وی به ارزش و اهمیت عید سعید فطر اشاره و تاکید کرد: این عید یکی از اعیاد بزرگ اسلامی است، در کتاب «من لایحضره الفقیه» جلد ۱صفحه ۵۲۲ بیان شده است: «امام رضا (ع)» عید فطر را روز تضرع و دعا به درگاه خداوندمتعال می‌دانستند و می‌فرمودند: «إنَّما جُعِلَ یَومُ الفِطرِ العِیدَ لِیَکونَ لِلمُسلِمینَ مُجتَمَعا یَجتَمِعُونَ فیهِ و یَبرُزونَ لِلّهِ فَیُمَجِّدُونَهُ عَلى ما مَنَّ عَلَیهِم؛ بدان جهت روز عید فطر عید قرار داده شده است تا در آن روز مسلمانان جمع شوند و به خاطر خدای بزرگ به صحنه آیند و خدا را در برابر نعمتهایش به شکوه و بزرگی یاد کنند تا هم روز عید باشد و هم روز اجتماع، هم روز بالندگی باشد و هم روز زکات دادن، هم روز رغبت و توجه به نعمت‌های الهی بادشد، هم روز تضرع و دعا به درگاه خداست»، همچنین در کتاب «اقبال الاعمال» صفحه ۴۶۴ «امام رضا (ع)» ایشان فرا رسیدن عید فطر پس از یک ماه بندگی را هدیه‌ای به خداوند برشمرده و می‌فرمایند: در روز قیامت، چهار روز را به پیشگاه خداوند هدیه می‌برند، گویی که عروس را به خانه بخت می‌برند، پرسیدند: این چهار روز چه روز‌هایی است؟ «امام رضا (ع)» فرمودند: روز عید قربان، عید فطر، روز جمعه و عید غدیر.

***اعمال شب آخر ماه مبارک رمضان 

محمدی به اعمال شب آخر ماه مبارک رمضان اشاره و ابراز کرد: غسل کردن و خواندن زیارت «امام حسین (ع)» در شب آخر ماه مبارک رمضان ثواب بسیار دارد، همچنین قرائت سوره‌های «انعام» و «کهف» و «یس» ثواب بسیاری را برای مومنان به همراه دارد.

وی پیرامون دیگر‌ اعمال شب آخر ماه مبارک رمضان بیان کرد: بهترین ذکر در شب آخر ماه مبارک رمضان گفتن صد مرتبه «أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ» است که فضیلت بسیاری برای مومنان به همراه دارد. طلب مغفرت از پرودگاری که به بندگان خود اجازه شرکت در میهمانیش را داده و آنان را به سوی خود خوانده است عملی ارزشمند و مهم است. خواندن دعایی که در مفاتیح الجنان ذکر شده و از زبان «امام صادق (ع)» بیان شده است نیز ثواب بسیاری را برای بندگانی که یک ماه روزداری کردهاند و توبه به درگاه خداوند متعال نموده اند دارد، در این دعا آمده است: «اللّٰهُمَّ هٰذا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَقَدْ تَصَرَّمَ، وَأَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ یَا رَبِّ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِى هٰذِهِ أَوْ یَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضانَ وَلَکَ قِبَلِى تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِى بِهِ یَوْمَ أَلْقاکَ خدایا؛ این است ماه رمضان که قرآن را در آن نازل کردی، اینک در حال گذشتن است و من به ذات کریمانه‌ات پناه می‌آورم از اینکه سپیده این شب طلوع کند یا ماه رمضان بگذرد و نزد تو برایم نتیجه کار ناشایست یا گناهی باشد که بخواهی مرا به سبب آن روزی که ملاقاتت کنم عذاب نمایی».

محمدی به خواندن دعای دیگری در روز آخر ماه مبارک رمضان توصیه و اظهار کرد: «یَا مُدَبِّرَ الأُمُورِ، یَا باعِثَ مَنْ فِی القُبُورِ، یَا مُجْرِیَ البُحُورِ، یَا مُلَیِّنَ الحَدِیدِ لِداوُدَ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْعَلْ بِی کَذا وَکَذا، و به جاى «کذا و کذا» حاجات خود را بخواهد و بگوید اللَّیْلَة اللَّیْلَةَ‌ای تدبیرگر امور،‌ای برانگیزنده مرده‌های در گور،‌ای روان کننده دریاها،‌ای نرم کننده آهن برای داود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و با من چنین و چنان کن و به جاى «چنین و چنان» حاجات خود را بخواهد و بگوید امشب، امشب و دست‌های خود را در وقت خواندن «مُدَبِّر الاُمُور» تا آخر به سوی آسمان بردار و این دعا را در حال رکوع و سجود و ایستاده و نشسته بخوان و آن را تکرار کن.

***نماز های شب آخر ماه مبارک 

وی به نماز «پیامبراکرم (ص)» در شب آخر ماه مبارک اشاره ابراز کرد: هرکس در شب آخر ماه رمضان ده مرتبه نماز دو رکعتی بخواند که در هر رکعت سوره «حمد» را «یک بار» و «قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ» را «ده بار» و در هر یک از رکوع و سجود «ده مرتبه» بگوید: «سُبْحانَ اللّٰهِ وَالحَمْدُ للّٰهِ وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَاللّٰهُ أَکْبَرُ، ستایش شایسته اوست و معبودی جز او نیست و خدا بزرگ‌تر است و هنگامی‌که از ده رکعت فراغت یافت، هزار مرتبه استغفار کند و پس از استغفار سر به سجده گذارد و در حال سجده بگوید: «یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ، یَا ذَا الجَلالِ وَالإِکرامِ، یَا رَحْمانَ الدُّنیا وَالآخِرَةِ وَرَحِیمَهُما، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، یَا إِلٰهَ الأَوَّلِینَ وَالآخِرِینَ، اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا، وَتَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنا وَصِیامَنا وَقِیامَنا‌، ای زنده به خود،‌ ای پاینده‌ای دارای بزرگی و بزرگواری،‌ ای بخشنده دنیا و آخرت و‌ای مهربان دنیا و آخرت،‌ ای مهربان‌ترین مهربانان،‌ ای معبود گذشتگان و آیندگان، گناهانمان را بیامرز و نماز و روزه و شب‌بیداری‌مان را قبول کن. سوگند به کسی که مرا به‌راستی به پیامبری مبعوث کرد که جبرئیل مرا از اسرافیل خبر داد و اسرافیل از پروردگار خود که سر از سجده برنداشته، خداوند او را بیامرزد و ماه رمضان را از او قبول کند و از گناهان او درگذرد.