عبور بی‌ضرر و صلح‌آمیز ماهواره نور از قطعنامه‌ها/ کشورهای غربی حق دخالت ندارند
کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به واکنش‌های سیاسی کشورهای غربی درباره پرتاب نخستین ماهواره نظامی کشورمان به فضا تاکید کرد: دو شرط عبور بی‌ضرر و زمان صلح، در خصوص ماهواره نور صادق است؛ لذا هیچ کشور نمی‌تواند در استفاده ایران از فضا به عنوان میراث مشترک بشریت مداخله کند.
- ناگهان صبح روز چهارشنبه ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ جهان با خبر حیرت‌انگیزی روبه‌رو شد به طوری که کشورهای مدعی حتی نتوانسته بودند ماهیت آن را رصد کنند؛ خبر کوتاه اما برای هر ایرانی وطن‌دوستی مسرت‌بخش بود: نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران از کویر مرکزی با موفقیت پرتاب و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت. این اقدام به سرعت با واکنش منفی کشورهای غربی روبرو شد.ماهواره نور که رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با صدور پیام تبریکی آن را «نور ۱» نامید، به همان‌اندازه که نور امید در دل ملت‌های مستقل دنیا تابند موجب وحشت دولت‌های غربی شد به طوری علی‌رغم توحش مدرن‌شان، نسبت به این اقدام هم‌رزمان شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی عزیز، واکنش نشان دادند.
در همین رابطه وزارت خارجه فرانسه مدعی شد برنامه موشکی ایران عامل نگرانی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است. وزارت امور خارجه آلمان با انتشار بیانیه‌ای در صفحه توییتر خود با ابراز نگرانی از پرتاب موفقیت‌آمیز این ماهواره ادعا کرد: «موضع ما مشخص است؛ برنامه موشکی [ایران]تاثیر ثبات‌زدایی بر منطقه داشته و همچنین از نظر منافع امنیتی اروپایی ما غیرقابل قبول است.» وزارت خارجه انگلیس نیز عنوان کرد: «پرتاب ماهواره ایران مایه نگرانی شدید و در تضاد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است.»
مایک پمپئو وزیر خارجه رژیم آمریکا که کشورش سردمدار جنایت‌‌‌‌‌‌های گوشه و کنار جهان است، با بیان اینکه پرتاب ماهواره نظامی ایران نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است گفت: «وقتی درباره سازمان ملل و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صحبت می‌شود هر کشوری وظیفه دارد به سازمان ملل برود و ارزیابی کند که آیا این پرتاب موشک مطابق قطعنامه شورای امنیت بوده است یا خیر. من فکر می‌کنم ایران باید در این زمینه پاسخگو نگه داشته شود.» همچنین مورگان اورتاگوس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز تصریح کرد: «واشنگتن قصد دارد پرونده پرتاب ماهواره نظامی توسط ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کند.»
در همین حال دولت، مجلس دوما و مجلس سنا روسیه تاکید کردند اقدام ایران در پرتاب ماهواره نور نقض قطعنامه شورای امنیت نیست.
وزیر امور خارجه کشورمان نیز در پاسخ به اظهارات کشورهای غربی خاطر نشان کرد: «ایالات محده برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، از سال ۲۰۱۷ مشغول زورگویی به همه بوده است. اروپا به جای تعبیت از قطعنامه ۲۲۳۱، از ایالات متحده اطاعت کرده است. هیچ کدام آن‌ها نمی‌توانند بر پایه تفسیر اشتباه و بی‌مبنا از قطعنامه، ایران را موعظه کنند.»
آیا پرتاب ماهواره نور مغایر قطعنامه ۲۲۳۱ است؟
طبق متن قطعنامه مذکور که در سال ۲۰۱۵ به عنوان ضمانت اجرای توافق برجام به تصویب شورای امنیت رسید؛ ایران از هر فعالیتی در زمینه موشک‌های بالستیک با قابلیت حمل سلاح‌های اتمی تا هشت سال پس از روز قبول توافق، منع شد. همچنین در پیوست دوم قطعنامه، از ایران «درخواست» شد تا هیچ فعالیتی در ارتباط با موشک‌های بالستیک که برای برخورداری از قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی می‌شوند، انجام ندهد.
با استناد به این متن، عباسعلی کدخدایی استاد حقوق بین‌الملل و سخنگوی شورای نگهبان در توئیتی گفت: «قطعنامه ۲۲۳۱ فعالیت‌های موشکی را به طور مطلق منع نمی‌کند. سایر ممنوعیت‌ها نیز تنها شامل موشک‌هایی می‌شوند که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده باشند. با توجه به صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای و موشکی ایران، ادعای مقامات آمریکایی و اروپایی در خصوص ماهواره نور فاقد وجاهت قانونی است.»
ادعای غرب با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱، بی‌مورد است و اگر آن‌ها می‌دانستند در این موضوع در شورای امنیت به عنوان مرجع تفسیر قطعنامه پیروز می‌شوند، قطعا به سرعت تقاضای جلسه اضطراری می‌کردند
همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه تاکید کرد قطعنامه ۲۲۳۱ و توافق برجام، ایران را از حضور صلح آمیز در فضا و امور فضایی منع نکرده است.
براین اساس نه تنها متن قطعنامه نشان می‌دهد که اقدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی غیرقانونی نیست بلکه یکی از اعضای دائم شورای امنیت عنوان می‌کند که ادعای غرب واهی و پوچ است. دیدگاه روسیه از آن جهت اهمیت دارد که در صورت ارجاع پرونده ماهواره نور به شورای امنیت برای تفسیر قطعنامه ۲۲۳۱، یکی از اعضای مهم این نهاد مصرانه تاکید دارد که ادعای غرب بی‌پایه و اساس است.
نگاه حقوق بین‌الملل به پرتاب ماهواره نظامی نور به فضا
با توجه به عدم امکان اثبات ادعای غرب مبنی بر نقض قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی ایران، قواعد حقوق بین‌الملل در حوزه هوا و فضا نیز نمی‌تواند مستمسک آمریکا برای زیرسؤال بردن پرتاب ماهواره نور باشد.
شیخ میلانی در این زمینه نیز به خبرنگار میزان می‌گوید: «طبق حقوق بین‌الملل اگر ثابت شود ماهواره‌های نظامی عبور بی ضرر دارند، می‌توانند از فضای ماورای جو به عنوان میراث مشترک بشریت استفاده کنند. همچنین شرط دیگر پرتاب ماهواره نظامی این است که در زمان صلح صورت بگیرد؛ بنابراین دو شرط عبور بی‌ضرر و زمان صلح، در خصوص ماهواره نور صادق است؛ لذا هیچ کشور نمی‌تواند در استفاده ایران از فضا به عنوان میراث مشترک بشریت مداخله کند.»
وی تاکید کرد: «از این رو اقدام سپاه پاسداران با هیچ یک از معاهدات و مفاد حقوق بین‌الملل و همچنین هیچ یک از قطعنامه‌های سازمان ملل مغایرت ندارد.»
این استاد دانشگاه اظهار داشت: «همان طور که سردار سلامی گفت امروز ما از آسمان به زمین نگاه می‌کنیم، و این افتخار بزرگی برای کشور است. در دوران جنگ تحمیلی کشورهای غربی تمام تحرکات نظامی ما را از طریق ماهواره رصد می‌کردند و در اختیار رژیم بعث قرار می‌دادند که موجب شهادت رزمندگان و خسارات بسیاری می‌شد. اما از این پس ایران نیز قادر است هر تحرک طرف مقابل را با ماهواره رصد کند. دنیا از اقدام جمهوری اسلامی غافلگیر و شوکه شد. واکنش منفی امروز غرب هم به دلیل ترس از تداوم انجام این کار است. آن‌ها نمی‌خواهند ماهواره دومی و سومی دیگری نیز در کار باشد.»
- بیشتر بخوانید:
- پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی ایران؛ آغاز یک راه جدید
همچنی یوسف مولایی استاد حقوق بین‌الملل به خبرنگار میزان گفت: «وقتی یک کشور به فضا ماهواره پرتاب می‌کند، آن اقدام دیگر مغایر با حقوق بین‌الملل نیست و اکنون در سطح دنیا اروپا، آمریکا، چین، روسیه و هر کشور دیگری که امکانات لازم را داشته باشد، این کار را انجام می‌دهد. نظامی بودن ماهواره نور هم با قواعد حقوق بین‌الملل هوا-فضا مغایرت ندارد و کشورهای توانمند از این فرصت در جهت منافع خود استفاده می‌کنند؛ لذا این سوال مطرح است که چرا ایران باید محروم بماند؟»
بر این اساس آمریکا و همپیمانان غربی‌اش برای امنیتی کردن توانمندی هوا-فضای ایران و ایجاد هجمه بین‌المللی علیه کشورمان نمی‌توانند از مبانی حقوقی استفاده کنند. این در حالی است که رژیم آمریکا به عنوان تنها نقض‌کننده جدی قطعنامه ۲۱۳۱، اساسا جایگاه قانونی برای طرح چنین ادعایی را ندارد و در گام نخست باید پاسخگو اقدامات غیرقانونی خود باشد.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *