آیا کرونا بدهی‌های شهرداری تهران را افزایش می‌دهد؟
به گزارش گروه جامعه ، شهرداری تهران به عنوان بزرگترین نهاد محلی و متولی مدیریت خدمات و زیرساخت‌های شهری که با شیوع ویروس کرونا به نظر می‌رسد هزینه‌های تحمیلی بر مدیریت شهری زیاد باشد. مرکز مطالعات شهرداری تهران به عنوان بازوی پژوهشی این نهاد، نسبت به تحقق منابع مالی سال ۱۳۹۹ و منابع درآمدی پیش بینی شده در بودجه ابراز نگرانی کرده است.
اما کرونا چگونه توانسته با این حد بر منابع مالی شهرداری اثر بگذارد؟ شیوع کرونا، برخی از کسب و کارها، مانند سالن‌های سینما، کنسرت، تئاتر و حتی هتل‌ها در برخی استان‌های کشور را به کلی تعطیل کرده است. تعطیلی این کسب و کارها، ضرر بسیاری برای صاحبان آن‌ها به همراه داشته است.
برخی دیگر از کسب و کارها، مانند رستوران‌ها، آژانس‌ها، کافی شاپ‌ها و... نیز بعد از شیوع کرونا، وضعشان کساد شده است و مشتریان این کسب و کارها به شدت کاهش یافته و آن‌ها بخش بزرگی از فروش خود را از دست داده اند.
این در شرایطی است که اگر بحران کرونا طولانی شود، خسارت‌های ناشی از آن نیز به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت و حتی برخی از کسب وکار‌های خرد را به تعطیلی خواهد کشاند. بررسی ساختار بودجه شهرداری تهران نشان می‌دهد، عوارض مالیات‌های محلی (مالیات بر ارزش افزود، بهای خدمات، دریافت تسهیلات یا انتشار اوراق مشارکت و کمک‌ها و اعتبارات دریافتی از دولت مهمترین منابع درآمدی شهرداری هستند.
این منابع درآمدی حسب قانون از حوزه‌های مختلف اقتصادی شهر وصول میشود، به طوری که در پرداخت این هزینه هم خانوار‌های ساکن دائم در شهر، و هم استفاده کنندگان از خدمات شهری خاص، هم بنکاه‌ها اقتصادی کوچک، متوسط و بزرگ، و هم حاکمیت سهیم هستند.
احتمال کاهش پرداخت‌های دولت به شهرداری
مرکز مطالعات شهرداری تهران در گزارشی بیان کرده است که؛ شیوع کرونا، برخی از کسب و کار‌های خرد را به تعطیلی کشانده و تعطیلی این کسب و کارها، ضرر بسیاری برای صاحبان آن‌ها به همراه داشته و این ضرر‌ها نیز آثار پرداختی صاحبان کسب و کارها به دولت مرکزی در قالب مالیات و شهرداری‌ها در قالب عوارض و بهای خدمات را با چالش مواجه می‌کند. همچنین با توجه به بار هزینه گزاف اپیدمی کرونا بر دولت احتمال کاهش پرداخت‌های دولت به شهرداری در اواخر امسال و اوایل سال آتی پیش بین میشود.
آنطور که در گزارش بازوی پژوهشی شهرداری آمده است؛ بخش عمده‌ای از درآمد‌های پایدار شهرداری مانند درآمد‌های ناشی از عوارض نوسازی، عوارض کسب و پیشه، بهای خدمات مدیریت پسماند و همچنین تمایل به دریافت پروانه‌های ساختمانی و کسب، در آخرین ماه‌های سال محقق میشود. حتی پرداخت‌های دولت از سهم شهرداری از عوارض ناشی از مالیات بر ارزش افزوده نیز به دلیل بستن حساب‌های مالیاتی کسب و کارها در اسفند ماه وصول میشود. اما تجربه وصول درآمد در اسفندماه نشان می‌دهد که منابع درآمدی مورد انتظار شهرداری تهران در این ماه محقق نشده است.
همچنین افزایش بودجه شهرداری تهران در سال ۱۳۹۹ فارغ ازتحقق پذیری و ابزار‌های الزام برای تحقق آن، نشان می‌دهد در تدوین شاخص‌های کلیدی بودجه نه تنها ریسک‌های قبلی و ریسک‌های مربوط به تحریم‌ها دیده نشده، بلکه ریسک‌های مربوط به واکنش اقتصاد جهان و اقتصاد ایران به ویروس کرونا نیز دیده نشده است.
هزینه‌ها اولویت‌بندی شود
در گزارش مرکز مطالعات شهرداری تهران آمده است؛ با توجه به روابط بین تامین کنندگان مالی شهرداری تهران و سهم درآمد‌های ناشی از این منابع در بودجه شهرداری تهران پیش‌بینی میشود بودجه سال آتی شهرداری حداکثر ۵۵ درصد محقق شود و در خوش بینانه‌ترین حالت، تحقق نیافتن منابع مالی ناشی از بودجه سبب هدایت شهرداری به سمت انتشار اوراق بدهی گسترده خواهد شد و این به معنی افزایش بدهی‌های انباشته شهرداری است.
این نهاد به مدیریت شهری تهران توصیخ کرده است که؛ در این شرایط به مدیریت تصمیم گیری کارشناسی روی آورده و در مورد اولویت‌ها برای مصرف منابع تصمیم بگیرد و در خصوص ابزار‌های تحقق تامین مالی نیز به سرعت آسیب شناسی کند.