نقاط قوت و ضعف جمع بندی مذاکرات وین

به گزارش گروه سیاسی میزان، فؤاد ایزدی تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: پیش نویس قطعنامه جدید شورای امنیت درمتن برجام پیش بینی شده است که تکلیف قطعنامه های قبلی شورای امنیت علیه ایران را مشخص می کند وحدود30 بند در بخش اول و بندهای جزئی دیگر در بخش های بعدی خود دارد.

وی افزود: بند 21 این قطعنامه ، ایران را استثناء کرده است تا دیگر کشورها تصور نکنند که این موضوع، رویه می شود.
ایزدی گفت: بر اساس این پیش نویس، هر کشتی، هواپیما یا کامیونی که به ایران وارد و یا از آن خارج می شود اعضای سازمان ملل حق بازرسی آنها را دارند.
وی ادامه داد: ایران باید این قطعنامه را حداقل 10 سال اجرا کند.

در ادامه میرشهبیز شافع استاد حقوق بین الملل درباره نقاط قوت پیش نویس این قطعنامه با اشاره به اینکه 2 تحول عمده از نظر حقوق بین الملل و رویه شورای امنیت در این پیش نویس رخ داده است گفت: نخستین بار در شورای امنیت ، دولتی موفق شده است از طریق مذاکره خود را از چارچوب فصل هفتم قطعنامه و شورای امنیت سازمان ملل بیرون بیاورد و این دستاورد بزرگی است.

وی افزود: یکی دیگر از نقاط قوت این پیش نویس این است که از طریق آن چندین قطعنامه شورای امنیت لغو می شود و یک قطعنامه جای آنها را می گیرد. ایزدی تحلیلگر مسائل سیاسی در ادامه گفت: در این پیش نویس روز اجرای توافق منوط به انجام تعهدات ایران و تأیید آن توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی است بنابراین اگر آژانس به هر علتی انجام تعهدات از سوی ایران را تأیید نکند توافق اجرا نمی شود و تحریم ها هم لغو نمی شود.

شافع کارشناس حقوق بین الملل گفت: اینگونه نیست که کشوری بخواهد بدون علت ایران را متهم به نقض تعهدات کند بلکه اتهام او در کمیته مشترک بررسی می شود و آن کمیته با کار کارشناسی و بررسی علل باید رأی دهد و شورای امنیت هم طبق رأی این کمیته عمل خواهد کرد.

ایزدی در ادامه گفت: تصمیم این کمیته ها الزام آور نیست و شورای امنیت ملزم به اجرای مصوبات این کمیته ها نیستند.

وی افزود: ما در شورای امنیت شهروند درجه 2 هستیم اما شورای امنیت حق وتو دارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی ادامه داد: به علت وجود ساختار غیرعادلانه در سازمان ملل و اینکه ایران حق وتو در شورای امنیت ندارد در عمل کار برای ایران مشکل است و اگر در آینده دولتی بر سر کار بیاید که حسن نیت نداشته باشد با ابزارهایی که در متن پیش نویس قطعنامه وجود دارد به راحتی می تواند در راستای سیاست ها و منافع خود از آن استفاده کند.

شافع کارشناس حقوق بین الملل هم با بیان اینکه احتمالات را نباید زیاد بزرگ کرد ،گفت: واژه شهروند درجه 2 خیلی دقیق نیست زیرا سازمان ملل بر پایه برابری همه ملت ها بنیان گذاری شده است.

وی ادامه داد: اگر ایران را بخواهیم شهروند درجه 2 سازمان ملل محسوب کنیم بنابراین کشورهایی مانند آلمان ، ژاپن و کانادا هم شهروند درجه 2 محسوب می شوند.

ایزدی تحلیلگر مسائل سیاسی هم در پاسخ گفت:70 سال از تأسیس سازمان ملل می گذرد اما موردی نداشته ایم که قطعنامه ای علیه آمریکا تصویب شود یا آمریکا در حوزه ای مقصر شناخته شده باشد زیرا این کشور حق وتو دارد با آنکه آنها در این سالها به چندین کشور حمله و آن ها را اشغال کرده و بسیاری از انسانها را کشته اند.

شافع هم در این باره گفت: دستاوردهایی که ایران در مذاکرات با گروه 1+5 به دست آورده است در قالب متن پیش نویس قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل، هوشمندانه می تواند در صحنه بین المللی کارزار روانی ، تبلیغاتی و دیپلماتیک را به نفع ایران ایجاد کند.

وی ادامه داد: بر اساس این پیش نویس اگر آمریکا یا هر کشور دارای حق وتو بخواهد ادعایی را علیه ایران مبنی بر عمل نکردن به تعهداتش مطرح کند باید از سه مرحله بررسی کمیته های مختلف مشترک عبور کند و اگر این کمیته ها آن ادعا را تأیید نکنند با دشواری دیپلماتیک و روانی بیشتری در استفاده از حق وتوی خود علیه ایران مواجه می شود.

در ادامه ایزدی در پاسخ به این پرسش که اگر کنگره آمریکا پیش نویس قطعنامه تصویب شده در شورای امنیت را رد کند چه می شود؟ گفت: بر اساس ساختار حقوقی موجود در آمریکا قوانین فدرال و بین الملل همسطح و هم رتبه هستند یعنی دولت آمریکا موظف است به مصوبات کنگره عمل کند همان طور که ایران هم موظف است در صورت مغایرت مصوبه های بین المللی با مصوبه های مجلس شورای اسلامی، به مصوبه مجلس عمل کند.

وی افزود: البته بر اساس پیش بینی ها بعید است اوباما موفق نشود تا حرکت منفی کنگره را متوقف کند.

ایزدی ادامه داد: علت اینکه کنگره آمریکا شاید  با پیش نویس قطعنامه شورای امنیت مخالفت کند این نیست که "برجام" محدودیت هایی را برای برنامه هسته ای ایران در نظر گرفته بلکه مشکل آنها این است که نکند این توافق ، نکته مثبتی را برای ایران داشته باشد و تحریم ها را لغو کند.

وی افزود: دادگاه لاهه با همه مشکلاتی که دارد محل بهتری برای حل دعاوی است تا شورای امنیت زیرا آمریکایی ها در این دادگاه حق وتو ندارند.

ایزدی گفت: با توجه به اینکه قطعنامه سازمان ملل الزامی برای کنگره آمریکا ایجاد نمی کند لذا به نظر می رسد این روند نیاز به بازبینی دارد.

در ادامه شافع کارشناس حقوق بین الملل گفت: ماده 25 منشور سازمان ملل متحد الزام می کند که همه دولت ها باید مصوبات شورای امنیت را اجرا کنند.

وی افزود: در ساختار حقوقی آمریکا و ایران، نظام حقوقی بین الملل از نظام حقوقی داخلی جدا هستند اما این موضوع از بعد حقوقی بین الملل موجب مسئولیت بین المللی دولت مورد نظر است بنابراین اگر آمریکا مفاد قطعنامه را رعایت نکند مسئولیت بین المللی خواهد داشت.

ایزدی در پاسخ به این پرسش که پس از تصویب پیش نویس قطعنامه روند برنامه هسته ای ایران چگونه خواهد بود؟ گفت: قطعنامه های قبلی شورای امنیت علیه برنامه هسته ای ایران را نپذیرفته ایم زیرا آنها هیچ مدرکی علیه ایران ندارند و اگر این پیش نویس قطعنامه شورای امنیت تصویب شود یعنی این روند را پذیرفته ایم که آن گونه که برای ما مشخص شده است ادامه دهیم و خیلی هم جای اعتراض نخواهیم داشت زیرا این مسیر را قبول کرده ایم.

شافع در ادامه گفت: امیدواریم روند داخلی هر دو کشور به گونه ای پیش برود که بدون توقف در اجرا، عملاً شاهد اجرای موفقیت آمیز قطعنامه باشیم.

وی افزود: در سازمان ملل روشی برای اعتراض به قطعنامه های شورای امنیت وجود ندارد و تنها راه برای از بین بردن قطعنامه قبلی این است که دوباره مذاکره کنیم تا قطعنامه جدیدی صادر شود.

پیش نویس جمع بندی مذاکرات هسته ای "برجام" قرار است امروز در قالب قطعنامه ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد، رای گیری شود.تصویب این قطعنامه، شش قطعنامه قبلی این شورا علیه برنامه هسته ای ایران را لغو می کند.