بازی آمریکا در شطرنج افغانستان؛ کیش و مات صلح و ثبات

به گزارش گروه بین الملل ؛ امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ (۱۰ اسفند ۱۳۹۸) در دوحه که با عنوان توافقی تاریخی توصیف شد، در همان ابتدای راه نشان داد که نتیجه‌ای برای بی ثباتی و ناامنی در افغانستان نخواهد داشت.

تحولات روز‌های اخیر در افغانستان نشان داد که توافق صلح میان آمریکا و طالبان که در کمتر از ۲ هفته پیش در دوحه پس از قریب به ۱۰ دور مذاکره در ۱۸ ماه گذشته به امضا رسید، علاوه بر ایرادات بنیادین و اساسی که به آن وارد شده و به حق درست نیز بوده، تاثیری بر معادله لاینحل ثبات و امنیت در این کشور نداشته و آمریکا تنها برنده توافق مذکور است که توانست به هزینه‌های جانی و مالی قابل توجه طولانی‌ترین جنگ خارجی تاریخ خود پایان دهد.

توافق مذکور که براساس شواهد و مستندات و البته تجربیات تاریخی، از مشروعیت بخشی به گروه طالبان به عنوان طرف رسمی این توافق بدون حضور دولت قانونی افغانستان و نیز سخت‌تر شدن مذاکرات آتی بین الافغانی خبر می‌داد، اکنون و با بروز تحولات اخیر در افغانستان با چالش‌های عمده‌ای مواجه شده است.

در واقع تحولاتی که در زیر بدان‌ها خواهیم پرداخت، تصریح می‌کند که توافق صلح میان آمریکا و طالبان نه تنها منجر به برداشتن گامی در جهت بهبود شرایط افغانستان نمی‌شود بلکه ضمن دامن زدن به ناامنی‌های بیشتر در این کشور، فرصت باز شدن زخم ناسور اختلافات داخلی را زیر سایه نادیده گرفته شدن دولت قانونی این کشور فراهم می‌کند.

 

- حمله تروریستی کابل: حمله تروریستی هفته گذشته در مراسمی در غرب کابل که کشته شدن ۳۲ نفر را در پی داشت، نشان داد که خوش بینی‌ها در مورد صلح افغانستان تا چه حد بی اساس بوده و امید بستن به صلحی که هرگز نمی‌آید تا چه اندازه می‌تواند مرگبار باشد.

- افزایش میزان خشونت‌های طالبان در پی امضای توافق صلح: بررسی‌ها از روند تحولات در افغانستان از افزایش میزان خشونت‌های طالبان در پی امضای توافق صلح با دولت آمریکا خبر می‌دهد. شدت این خشونت‌ها به حدی بوده که معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل در جمع اعضای شورای امنیت، ضمن درخواست از طالبان برای پایان دادن خشونت‌ها علیه نیرو‌های امنیتی افغانستان در حومه شهرها، به آن‌ها در مورد آینده توافق هشدار داد.

- اما شاید سوگند جداگانه «اشرف غنی»، رئیس جمهور فعلی و «عبدالله عبدالله» برای ریاست جمهوری را بتوان مهم‌ترین پیامد توافق صلح آمریکا و طالبان با حذف دولت قانونی افغانستان از مذاکرات دانست. در حالی که وزارت کشور افغانستان اشرف غنی را پیروز انتخابات ریاست جمهوری ماه سپتامبر اعلام کرد، عبدالله عبدالله نتایج اعلام شده را به رسمیت نشناخته و خواستار شمارش مجدد آرا شد.

تحولات مذکور تاکیدی بر ناممکن بودن ادامه مذاکرات برای دستیابی به توافق بر سر آتش بس جامع و حاکمیت آینده کشور براساس برنامه ریزی‌های قبلی است. از این رو باید نتیجه گرفت که برنده توافق مذکور دولت آمریکا و شخص «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور این کشور است که توانست با این توافق توانست ضمن کاهش هزینه‌های مالی و جانی جنگ ۱۹ ساله در افغانستان و ایجاد نقطه‌ ای روشن در پرونده سیاست خارجی سراسر شکست خود در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، از گرداب جنگ بی پایان در این کشور خارج شود.

 

بازنده این توافق نیز مردم افغانستان هستند که در میانه جنگ قدرت میان سیاستمداران از یک سو و دولت و طالبان از سوی دیگر گرفتار شده و همچنان قربانی خشونت‌هایی می‌شوند که زیر چتر ناامنی ادامه خواهند داشت.