با سفره ماهی برقی با توان تولید ۲۰۰ ولت برق آشنا شوید
به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، در میان آبزیان، گونههایی یافت میشوند که برای دفاع یا شکار از نیروی الکتریسیته استفاده میکنند. بعضی از این آبزیان نظیر مار ماهی برقدار جنگلهای آمریکای جنوبی که در رودخانه زندگی میکنند، میتواند تا ۶۵۰ ولت برق تولید کند و گونهای از گربه ماهی بزرگ برقدار که این ماهی هم در روخانه زندگی میکند توانی تولید ۴۵۰ ولت برق هنگام دفاع و فراری دادن دشمن را دارد، خوشبختانه هیچکدام از این گونههای خطرناک در ایران یافت نمیشود.
از میان گونههای برقدار (سفره ماهی برقدار ایرانی) با نام فارسی (سپر ماهی برقدار ایرانی) (Marbled Electric Ray – Torpedo Sinuspersici) که گونهای بسیار معروف است میتواند تا ۱۰۰ ولت برق تولید کند که برای متوقف کردن قلب انسان کافی است. گونههای بزرگ سفره ماهی برقدار توانایی تولید برق تا ۲۰۰ ولت هم دارند که از این نیروی الکتریکی آزاد شده برای شکار، دفاع، فراری دادن مزاحمین، جهت یابی و ارتباط با سایر سفره ماهی برقدار استفاه میکنند.
سفره ماهی برقدار فاقد خار سمی بوده و بر روی دم آنها هیچ خار سمی وجود ندارد. ارگانهای التریکی که (الکتروسیت) (Electrocytes) نامیده میشوند، صورت عصب یا عضله الکتریکی در بدن این جانور وجود دارد که تعداد زیادی از این الکتروسیتها در بدن هر گونه در کنار هم چسبیده شده است. هر ارگان یا سلول الکتریکی شبیه به یک پیل الکترو شیمیایی عمل کرده و توانایی تولید ۱۵/۰ ولت برق را دارد که در مجموع همه این الکتروسیتها با هم میتوانند انرژی الکتریسیته زیادی را تولید کنند.
در سفره ماهی برقدار، این سلولها در حدود یک ششم وزن این جانور را تشکیل میدهند و در طرف سینه جانور، در دو طرف باله سینهای و سر جانور و شبیه ب یک صفحه یا بشقاب قرار گرفته اند که به محض تماس با پوست این جانور انرژی التریکی آزاد شده و سبب شوک، بیحسی، فلجی و نهایتا مرگ میگردد.
یونانیها و رومیهای باستان از نیروی الکتریکی سفره ماهی برقدار برای درمان بیماریهای مزمن نظیر نقرسو سردرد استفاده میکردند. آنها به این جانور (بیحس ماهی) (Numb fish) میگفتند و استفاده پزشکی بسیاری از شوک الکتریکی آن مینمودند.
بایستی توجه داشت که هر چه اندازه سفه ماهی برقدار بزرگتر باشد، سلولهای الکتریکی بیشتری داشته و میتواند برق بیتری نیز تولید کند. سفره ماهی برقدار در حالت عادی هیچ برقی نداشته و بی خطر میباشد ,، اما به محض اینکه احساس خطر کند، سریعا خود را شارژ کرده و آماده آزاد کردن انرژی الکتریکی میشود. انرژی که به صورت جران الکتریکی بوده از سر تا دم جانور تا شعاعی محدود و بسیار نزدیک به پوست جانور تشکیل یک میدان الکتریکی را میدهد. جریان الکتریکی ر قسمت پشتی جانور مثبت و در طرف سینهای دارای بار منفی میباشد که با آزاد شدن آن به هر موجودی که در این میدان قرار گرفته باشد آسیب جدی میرساند، انرژی الکتریکی آزاد شده توانایی از کار انداختن قلب انسان و دوربین دیجیتال را دارد. این جانور نسبت به نور فلش دوربین بسیار حساس بوده و سریعا واکنش نشان میدهد و نسبت به پالسهای الکتریکی آزاد شده از دوربین دیجیتال به هنگام فیلمبرداری یا عکس برداری حساسیت داشته و از خود واکنشهای تندی نشان داده و انرژی الکتریکی خود را آزاد میکند که این انرژی آزاد شده میتواند دوربین دیجیتال را براحتی از کار اندازد.
سفره ماهی برقدار در مناطق کم عمق و ماسهای و صخرههای مرجانی دریا زندگی میکند و موجودی کفزی بوده که غالبا در کف دریا و در میان ماسهها دیده میشود و از بی مهرگان، سرپایان و ماهیهای کوچک تغذیه میکند. غالبا در طول روز در استراحت به سر برده و شبها فعال میشود، عرض سینهای آن ۸۰ تا ۱۳۰ سانتیمتر میباشد.
این موجود زیبا در زیر آب آزادانه شنا کرده و از غواصان ترسی نداشته و با نزدیک شدن غواصان نیز فرار نمیکند و گاهی غواصان را تعقیب کره و بازی میکند و یا غواصان را از نزدیک خود فراری میدهند و تا زمانیکه برایش ایجاد مزاحمت نشود هیچ خطری ندارد. از نزدیک شدن و دست زدن به این جانور جدا خودداری کنید.
چنانچه در هنگام شنا یا غواصی سفره ماهی برقدار را دیدید، مواظب باشید بدن یا تجهیزات شما با هیچ قسمت از بدن جانور برخورد نکند.
در مکانهایی که امکان حضور این سفره ماهی است، هنگام غواصی از دستکش، کلاه، کفش و لباسهای ضخیم غواصی استفاده نمایید. ضخامت این لباسها تا حدودی زیادی جلوی جریان الکتریکی سفره ماهی را میگیرد.
از شنا و غواصی در مکانهایی که این جانور زندگی میکند در هنگام شب جدا خودداری کنید.
هنگام ماهیگیری چنانچه این سفره ماهی در تور یا قلاب شما به دام افتاد، سعی کنید با یک چوب بلند و خشک او را به دریا برگردانید و هرگز به او دست نزنید.
چنانچه قصد فیلمبرداری یا عکسبرداری از این جانور را دارید، این کار را از فاصله دور انجام دهید و هرگز به این جانور خطرناک نزدیک نشوید. از دست زدن به مرده این جانور خودداری کنید چرا که امکان دارد هنوز دارای جریان الکتریکی باشد. در هنگام بروز حادثه، خونسردی خود را حفظ کرده و سعی کنید آرام باشید و به مصدوم کمک کنید تا هرچه سریعتر از آب خارج شود.