در مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت چه می‌گذرد؟
- مبینا آقاخانی: دوربین‌های زیادی در خیابان‌ها و بزرگراه‌های پایتخت دیده می‌شوند که به رصد خودروها و جریمه کردن رانندگان متخلف مشغول هستند، اما پشت این دوربین‌ها چه می‌گذرد که برای رانندگان قابل مشاهده نیست؟
محوطه‌ای پر از دوربین و مانیتور، تصوری است که همه ما از مرکز کنترل این دوربین‌ها داریم. اما برای اولین بار، خبرنگار گروه جامعه با دوربین عکاسی به این مرکز رفت تا با روند کار این دوربین‌ها و عوامل پلیس راهنمایی و رانندگی از نزدیک آشنا شود.
در ادامه گزارش کاملی از مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت و روند کار آنها می‌خوانید.
مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت، در طبقه ششم مرکز راهنمایی و رانندگی در خیابان آزادی واقع شده است.دفتر رئیس این مرکز، منظره‌ای کاملی از غرب تا شرق شهر دارد و به معنای واقعی کلمه، تهران زیر پای مرکز کنترل هوشمند ترافیک قرار دارد.
تصور مردم از مرکز کنترل ترافیک کاملا درست است. سالنی پر از مانیتور‌های بزرگ که "وال مَپ" نام دارد و ماموران پلیسی که با سیستم‌های هوشمند خود به رصد و هدایت جریان ترافیکی شهر تهران مشغول هستند.
به گفته رئیس مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت، بیش از هزارو ۴۰۰ دوربین در تهران وجود دارد و ۲۰ میلیون سفر روزانه شهر را کنترل می‌کنند.
تهران روزانه ۲۰ میلیون سفر درون شهری دارد
سرهنگ محمد رازقی رئیس مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه گفت: در گذشته عاملین پلیس به وسیله بیسیم ها، از وضعیت ترافیکی شهر به یکدیگر اطلاعات می‌دادند. اما باتوجه به ۲۰ میلیون سفر روزانه شهر تهران که برابر ظرفیت چند کشور است، پلیس راهنمایی و رانندگی تهران، نیازمند سیستمی بود که بتواند به صورت هوشمند و علمی، ترافیک این کلان شهر را کنترل کند.
وی افزود: با توسعه پایتخت، افزایش تعداد خودروها، موتورسیکلت‌ها و گسترش شبکه وسایل حمل و نقل عمومی، نیاز به سیستم کنترل هوشمند ترافیک که از به روزترین امکانات ترافیکی بهره‌مند است؛ بیشتر احساس شد؛ بنابراین در مهر ماه سال ۹۷، این مرکز تاسیس شد و آغاز به کار کرد.
سرهنگ رازقی درباره تجهیزات این مرکز ادامه داد: در حال حاضر تمام تجهیزاتی که برای کنترل ترافیک شهر نیاز است را در اختیار داریم. مهم‌ترین ابزار ما دوربین نظارت تصویری است که ۱۴۰۰ دوربین در تهران فعال هستند. همچنین از نقشه‌های ماهواره‌ای با دسترسی بالاتر از حالت عادی، استفاده می‌کنیم.
وی اظهار کرد: پلیس، تمام معابر اصلی و ترافیکی را توسط دوربین‌ها رصد می‌کند. میادین، خیابان‌های اصلی، تقاطع‌ها و بزرگراه‌ها از جمله مناطقی هستند که توسط پلیس بررسی می‌شوند.
این مقام انتظامی ادامه داد: در شهر تهران، ۷۷۰ کیلومتر بزرگراه داریم؛ کنترل بزرگراه‌ها برای ما در اولویت است، زیرا در صورت انسداد این محورها به اثر تصادفات، برای بازگشایی و بازگشت به حالت عادی، ۵ برابر زمان لازم است.
قبل از تماس رانندگان با پلیس، تصادف را گزارش می‌کنیم
رئیس مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت گفت: به طور میانگین پلیس در کمتر از ۳ دقیقه، از تصادفات و مشکلات ترافیکی توسط دوربین‌ها مطلع می‌شود. ما حتی قبل از تماس گرفتن شهروندان با پلیس، از تصادفات با خبر شده و به مراجع مربوطه گزارش می‌کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به فعالیت دوربین‌ها و رصد پلیس، تماس با پلیس پس از تصادف ضرورت دارد یا خیر افزود: اگر تصادفی در محور‌های اصلی رخ دهند، پیش از آنکه رانندگان از خودرو پیاده شوند و با پلیس تماس بگیرند، ما تصادف را به مراجع امدادی گزارش و نیرو‌ها را اعزام کرده ایم تا راه‌ها مسدود نشوند و در کنترل شرایط تسریع می‌بخشیم؛ اما بهتر است خودِ شهروندان با پلیس تماس بگیرند و گزارشات را اعلام کنند.
سرهنگ رازقی درباره مناسبت‌های خاص اظهار کرد: در حوادث و مناسبت‌های خاص، مانند آتش سوزی پلاسکو یا تشییع پیکر شهید سپهبد سلیمانی، مسدود کردن خیابان ها، یک طرفه کردن محورها یا سایر موارد نیز در این مرکز هدایت می‌شود. به این معنا که در روز‌های خاص، این مرکز علاوه بر فعالیت‌های روزمره خود، جریان ترافیکی ایام خاص را کنترل می‌کند.
وی با اشاره به همکاری‌های این مرکز با سایر نیرو‌های امدادی گفت: ما برای هدایت سریع جریانات ترافیکی، با شهرداری، آتش نشانی، اورژانس، اتوبوسرانی و امدادخودرو‌ها همکاری مستقیم داریم. همچنین روزانه شرایط جوی، شاخص کنترل کیفیت هوا و مرکز لرزه نگاری را رصد می‌کنیم تا در صورت بروز حوادث، به موقع تصمیمات ترافیکی را اتخاذ کنیم.
این مقام انتظامی راهور ادامه داد: در بخش کنترل ترافیک، هر کارشناس، ۶ بخش ترافیکی را با ۲۵۰ دوربین کنترل می‌کند. این کنترل شبانه روزی است و در هر شیفت ۱۴ نفر مشغول کار هستند. این افراد نیرو‌های پلیسی هستند که کارشناس تصادفات هستند و دانش حمل و نقل دارند.
رئیس مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت درباره میزان تصادفات شهر تهران گفت: روزانه ۲ هزار ۴۰۰ تصادف در شهر تهران اتفاق می‌افتد که هدایت جریان رسیدگی به تصادفات نیز در این مرکز انجام می‌شود.
سرهنگ رازقی درباره نوع تصادفات ادامه داد: در تصادفات روزانه، به طور میانگین ۷۰ مجروح داریم. همچنین هر سه روز، دو نفر جان خود را بر اثر تصادفات از دست می‌دهند.
وی در تشریح روند کنترل تصادف افزود: روند کنترل تصادف به این صورت است که شهروندان با پلیس تماس می‌گیرند، گزارش تصادف به بخش مربوطه راهنمایی و رانندگی ارجاع داده می‌شود. سپس ماموران گشتی حاضر در منطقه به محل تصادف می‌روند و با ترسیم کروکی و طی کردن مراحل قانونی، نتیجه گزارشات را به راهور ارسال می‌کنند. تمام این مراحل در این مرکز هدایت و کنترل می‌شود.
سرهنگ رازقی اظهار کرد: ما تلاش می‌کنیم سیستم‌ها را به صورت مداوم ارتقا دهیم و از به روزترین تجهیزات استفاده کنیم. به همین دلیل با نرم افزار‌های مسیریاب ایرانی مانند نشان، نما و بلد تفاهم نامه‌ای منعقد کرده ایم تا شهروندان از به روزترین اطلاعات ترافیکی در این اپلیکشین‌ها استفاده کنند.
این مقام انتظامی راهور خاطر نشان کرد: در این مرکز علاوه بر رصد شهر تهران، تصاویر اطراف تهران شامل ورودی‌های استان البرز، قم و دماوند را دریافت می‌کنیم تا در تعطیلات که بار ترافیکی به این مناطق سرازیر می‌شود، توانایی هدایت آن مناطق را هم داشته باشیم.
رانندگان علت ترافیک و راه فرار از ترافیک را از ما می‌پرسند
سرهنگ دوم مجید رنجبر سرتیم مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهنمایی رانندگی تهران بزرگ در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه گفت: در این مرکز فرماندهی، تصمیماتی در خصوص چینش و تقسیم وظایف اتخاذ می‌شود.
وی افزود: شهر تهران ۲۲ منطقه شهرداری دارد، اما در پلیس راهنمایی و رانندگی برای مدیریت بهتر ترافیک، شهر به مقیاس‌های کوچک‌تر و به ۲۸ منطقه تقسیم بندی شده است.
سرهنگ رنجبر ادامه داد: روان سازی ترافیک و ایمن بخشی ترافیک جزء اهداف این مرکز است. همچنین کنترل ترافیک، استقرار و چینش نیرو‌های پلیس، روان سازی ترافیک از جمله وظایف این مرکز است.
این مقام انتظامی درباره همکاری این مرکز با سایر نهاد‌ها گفت: هماهنگی با سایر نهاد‌ها مربوطه برای رفع مشکلات ترافیکی در این مرکز انجام می‌شود. به این معنا که با اورژانس و آتش نشانی ارتباط مستقیم داریم تا در مواقع بحرانی بهترین مسیر برای زودتر رسیدن به محل حادثه یا استفاده از بالگرد‌ها را معرفی کنیم.
سرهنگ رنجبر اظهار کرد: طی استعلامات انجام شده، شهروندان از خدمات این مرکز بررای امور رسیدگی به امور تصادفات رضایت کامل دارند.
این افسر ارشد افزود: در بسیاری موارد رانندگان با ما تماس می‌گیرند و علت ترافیک را جویا می‌شوند. ما می‌توانیم در این مواقع حساس، مسیر جایگزین و بدون ترافیک به رانندگان معرفی کنیم.
سرتیم مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهنمایی رانندگی تهران بزرگ ادامه داد: تشخیص علت تصادف نیز یکی از مورادی است که این مرکز با استفاده از فیلم‌های ضبط شده انجام می‌شود که باعث رفع هرگونه شبه‌ای می‌شود و کمک شایانی به افسران می‌کند.
سرهنگ رنجبر گفت: پایتخت در روز، بیش از ده میلیون و در شب‌ها کمتر از ۸ میلیون جمعیت دارد؛ به این معنا که ۴ میلیون نفر صبح‌ها به شهر وارد شده و شب‌ها خارج می‌شوند بنابراین کنترل ورودی‌ها و خروجی‌ها شهر بسیار حائز اهمیت است.
وی درباره ساعات اوج ترافیک گفت: ورود به شهر تهران از ۶ صبح آغاز می‌شود. بازگشایی مدارس ساعت ۷ و آغاز به کار ادارات ساعت ۸ صبح است. این ترافیک صبگاهی تا ساعت ۹ ونیم صبح ادامه دارد. همچنین تعطیلی مدارس نوبت صبح و آغاز به کار نوبت عصر، ساعت ۱۲ و تعطیلی ادارات از ساعت ۱۵ آغاز می‌شود. خروج از شهر تهران ساعت ۱۶ است که بار ترافیک عصرگاهی تا ۹ شب ادامه دارد.
سرهنگ رنجبر با اشاره به اینکه بیشتر تصادفات فوتی در تقاطع‌ها صورت می‌گیرد و هدف پلیس کاهش تصادفات منجر به فوت و جرح است؛ تاکید کرد: ایجاد گذرگاه‌های عابرپیاده از مهم‌ترین دغدغه‌های ماست که باعث ایجاد نظم ترافیکی برای عابران و خودروها و موتورسیکلت‌ها در تقاطع‌ها می‌شود.
بازبینی تصادفات در مرکز کنترل ترافیک هوشمند پلیس راهور پایتخت
سروان بهزاد خلیلی مسئول سامانه‌ها و تحلیل ترافیک مرکز کنترل ترافیک هوشمند پلیس راهور پایتخت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه گفت: هدف این مرکز، هدایت محورها برای داشتن ترافیک روان است که در این راستا فعالیت‌های مختلفی صورت می‌گیرد. به همین منظور، همزمان با شروع بار ترافیکی، بررسی و رصد محورها به وسیله دوربین‌های نظارتی آغاز می‌شود.
وی ادامه داد: در محور‌های فرعی که دوربین نصب نشده است با همکاری نرم افزار‌های مسیریاب ایرانی، از ترافیک این معابر با خبر می‌شویم.
سروان خلیلی درباره روند فعالیت این مرکز خاطر نشان کرد: همکاران ما بررسی همه دوربین‌ها و تغییر جهت آنها، محورها را به صورت بصری کنترل می‌کنند و در صورت مشاهده هرگونه تجمعات، موارد را بررسی می‌کنند.
مسئول تحلیل ترافیک پلیس راهور پایتخت در پاسخ به این سوال که تجمعات غیر ترافیکی نیز توسط این مرکز رصد می‌شود، گفت: علاوه بر این مرکز، نهاد‌های مختلفی مانند شهرداری، اورژانس و آتش نشانی به این دوربین‌ها دسترسی دارند و می‌توانند از اطلاعات آن استفاده کنند. همچنین پلیس راهور در نهاد‌های مختلف نمایندگی دارد که از گزارشات مطلع می‌شوند.
این کارشناس تصادفات افزود: در ابتدای صبح، بار ورودی به شهر تهران کنترل می‌شود و با مراجعه مربوطه هماهنگی‌های لازم صورت می‌گیرد. همچنین اجرای طرح‌های مختلف ترافیکی نیز در این محور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مسئول سامانه‌های ترافیکی این مرکز ادامه داد: تصادفات و خرابی خودروها به مراکز مربوطه مانند امداد خودرو، اورژانس یا آتش نشانی گزارش داده می‌شود و در پی آن برای ایجاد یا رفع محدودیت‌های ترافیکی تصمیمات ترافیکی اتخاذ می‌شود.
سروان خلیلی اظهار کرد: در اوایل صبح، تصادفات به علت خوابالودگی رانندگان، بیشتر است. این تصادفات شامل برخورد با گاردیل یا افتادن در گودال‌ها یا جوی آب می‌شود.
مسئول تحلیل ترافیک مرکز کنترل ترافیک هوشمند پلیس راهور پایتخت گفت: ما در این مرکز، می‌توانیم تصادفات را زیر یک دقیقه مشاهده کنیم و با مطلع کردن مراکز ذیرربط، روند بررسی ترافیک را تسریع ببخشیم.
وی درباره بازبینی تصادفات افزود: در بسیاری از تصادفات که صحنه تصادف برهم خورده یا تصادفات سنگین است، همکاران ما با بازبینی تصاویر، به کروکی کشیدن افسران مستقر در محورها کمک می‌کنند. همچنین امکان ارسال این تصاویر برای مراکز قضایی و بیمه امکان پذیر است.
مسئول سامانه‌ها و تحلیل ترافیک مرکز کنترل ترافیک هوشمند پلیس راهور پایتخت درباره تجهیزات این مرکز اظهار کرد: این مرکز با همکاری نهاد‌های مختلف و با دانش به روز ایجاد شد و به جرات می‌گویم این مرکز جزء مراکز مجهز و به روز خاورمیانه است.
وی در پاسخ به این سوال که این مرکز در استان‌های کشور نیز فعال است یا خیر افزود: شبیه به این مرکز در استان‌ها هم ایجاد شده است، اما تجهیزاتشان مانند پایتخت کامل نیست.
این کارشناس تصادفات درباره اقدامات آتی این مرکز اظهار کرد: در تلاشیم تا در صورت بروز هرگونه حادثه در محورها، کاربران را از آن مطلع کنیم و از ایجاد ترافیک بیشتر جلوگیری کنیم.
در ادامه نحوه فعالیت ستوانیکم مهدی افشار مسئول کنترل بزرگراه های شهر تهران در مرکز فرماندهی و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهور پایتخت درباره یک خودروی رهای شده در حاشیه بزرگراه را مشاهده می کنید.