نظام نوآوری در کلانشهر تهران با چالش‌های بسیاری روبه رو است
به گزارش گروه جامعه ، حامد مظاهریان معاون برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با بیان اینکه نظام نوآوری در کلانشهر تهران با چالش ها و موانع بسیاریروبه روست، گفت:کلانشهرها به عنوان مهمترین شهرهای آینده با پتانسیل بالای زیست پذیری، برای حفظ حیات و اقتصاد پویای خود، زیست پذیر ماندن، صیانت از هویت و مدیریت جایگاه جهانی به عنصر کلیدی نوآوری نیاز دارند.
مظاهریان افزود: نوآوری در شهر‌ها به عنوان یک بازخوانی جدید از شیوه زندگی، فعالیت شهروندان، نیروی محرکه رشد اقتصادی و پیشرفت در شاخصهای رقابت پذیری شهری، یک رویکرد استراتژیک در مدیریت شهر به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه با استحکام ریشه‌های محتوایی و روش‌های اجرایی سیستم نوآوری، تمرکز اصلی از مقیاس ملی به واحد‌های محلی‌تر جابه جا شده است؛ ادامه داد: درنتیجه جغرافیا نقش پررنگ تری یافته و نهایتاً شهر‌ها به بازیگران مهم ملی و جهانی در اقتصاد بین المللی برای جذب منابع، نیروی کار و محل سرمایه گذاری‌های مهم تبدیل شده اند.
معاون شهردار تهران با اشاره به اینکه شهر تهران به رغم جایگاه و نقش پررنگی که در اقتصاد ملی ایران دارد، نتوانسته نظام شایسته‌ای برای دگرگونی بخش‌های اقتصادی و خدماتی و ارتباطات موثر آن‌ها و همچنین تحقق اهداف و آرمان‌های بهبود کیفیت زندگی، ارتقای مشارکت و زیست پذیری و ایجاد درآمد‌های پایدار برای شهر و شهروندان را فراهم سازد، بیان کرد: به طور کلی مطالعات صورت گرفته در خصوص ظرفیت ها، موانع و ابعاد قانونی نهادی نظام نوآوری کلانشهر تهران نشان می‌دهد، تحقق زیست بوم نوآوری شهر تهران متأثر از سه عامل اصلی در حوزه های؛ زیرساخت‌های نوآوری، سیاست گذاری نوآوری و ارتقاء شبکه و تعاملات برای نظام نوآوری در شهر تهران می‌شود.
به گفته وی، نظام حکمروایی شهر تهران در ابهامی از تعدد نهاد‌ها و ناپیوستگی فرایند‌ها قرار گرفته است و یکی از حلقه‌های مفقود نظام نوآوری شهری تهران کمبود تعاملات هدفمند و شفافیت اندک مکانیزم‌های همکاری و مشارکت شهرداری و سایر نهاد‌ها است.
مظاهریان با بیان اینکه براساس مطالعات پشتیبان صورت گرفته برای نظام نوآوری شهر تهران، سرمایه گذاری در زمینه زیرساخت‌های نوآوری دارای ضعف است، یادآور شد: سایر مولفه‌های ساختاری همچون وجود نیروی انسانی ماهر از جمله گویه‌هایی هستند که در پاسخ متخصصان به عنوان ظرفیت شهر تهران برای نوآوری قلمداد شده است.
آنطور که معاون برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران عنوان کرد: حدود ۶۱ درصد از صاحب¬نظران بر این باورند که تهران دارای ظرفیت قابل توجه نیرو‌های نوآور است. شاهد این امر وجود ۳ مرکز نوآوری، ۲۷ مرکز رشد و همچنین ۹ پارک علم و فناوری در شهر تهران است.
وی تاکید کرد: همچنین ۱۷۶۹ شرکت دانش بنیان از ظرفیت‌های بارز شکل گیری زیست بوم نوآوری در شهر تهران است. با این حال پژوهش انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که متخصصان بر این باورند، شرکت‌ها و سازمان‌ها در زمینه آموزش نوآوری و آگاهی بخشی موفق نیستند.
معاون شهر تهران تهران با بیان اینکه یکی از عوامل مهم در شکل گیری و استقرار نظام نوآور شهری، بحث انتقال دانش و سازوکار‌های اشتراک گذاری آن است، گفت: تنها ۲۰ درصد از صاحب نظران به تحقق مناسب این موضوع خوش بین بوده اند و حدود ۷۰ درصد از کارشناسان معتقدند هنوز سازوکار نظاممندی در حوزه مدیریت و انتقال دانش در سازمان‌های موثر در نظام نوآوری شهر تهران ایجاد نشده است.
به اعتقاد وی، از مهمترین دلایل چنین امری نبود نهاد مسئول در زمینه ارتقای نوآوری در سطح شهر و تعدد و پراکندگی اقدامات در این خصوص است. اگرچه مراکز خصوصی متعدد در این زمینه در حال فعالیت هستند، اما هدف اصلی آن‌ها توسعه کسب و کار خصوصی و نه لزوما بهبود نوآوری در سطح شهر است.
حامد مظاهریان افزود: بر این اساس ۳۹ مرکز شتاب دهنده و ۳۷ مرکز سرمایه گذاری در شهر تهران زمانی می‌توانند در هماهنگی موثر عمل کنند، که بسیاری از دانش آموختگان عالی شهر تهران که جمعیتشان بالغ بر چهارصدهزار نفر است را به صورت کارآمد به خدمت گیرند. این در حالی است که باتوجه به این پتانسل‌ها خروجی‌های نوآوری نتوانسته رابطه میان فعالیت‌های اقتصادی و دارایی‌های موجود را برقرار کنند.
به گفته معاون شهردار تهران، در واقع رابطه اشتغال و ارزش افزوده ایجاد شده در شهر به درستی عمل نکرده است که می‌توان ادعان کرد یکی از دلایل آن عدم هماهنگی لازم بین پتانسیل‌های فوق برای کارآمدی نظام نوآوری است.
وی با تقسیم چالش هاتی اصلی نظام نوآوری به ۴ عامل مهم ادامه داد: فقدان سازوکار نهادی مشخص در مدیریت شهری برای مدیریت و توسعه نوآوری شهری (سیاست-گذاری نوآوری)، ناکارآمدی تعاملات میان سیستم مدیریت شهری و سایر بازیگران دخیل در نظام نوآوری شهر (شبکه و تعاملات نوآوری)، عدم توجه به نوآوری در برنامه‌ها و طرح‌های توسعه شهری (زیرساخت نوآوری) و ضعف بستر محیطی و ساختار اجتماعی، فرهنگی شهر برای توسعه نوآوری (زیرساخت نوآوری) مهمترین عوامل تاثیرگذار در بحران نهادینه کردن نظام نوآوری در مدیریت شهری است.
معاون برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با اشاره به اینکه مدیریت جدید کلان شهر تهران با اهداف و آرمان‌های زیست پذیری و ایجاد درآمد‌های پایدار، رویکرد‌های نوینی را در برنامه ریزی و مدیریت شهری دنبال می‌کند، بیان کرد: یکی از موضوعات پراهمیت نظام نوآوری شهری در بخش نهادینه شدن این امر و تبیین نگاشت نهادی و ارتباط میان بخشی نهاد‌ها خواهد بود که تبیین ضرورت آن در احکام برنامه سوم، مقدمه آغاز این فرآیند در ساختار مدیریت شهری تهران است. به اعتقاد وی، با تصویب احکامی در خصوص هدایت و حمایت از زیست بوم نوآوری شهری با هدف رفع چالش‌های کلیدی شهر تهران، می‌توان ادامه فعالیت های نوآورانه در سیستم مدیریت شهری را با پشتوانه قانونی احکام برنامه سوم انتظام بخشید.