شکایات قصور پزشکی هرسال درحال افزایش است/ پزشکی قانونی ایران جزو برترینهای دنیاست/ طرح دادپزشک بزودی کشوری می شود
خبرگزاری میزان: پزشکی قانونی ایران، با همه محدودیت‌هایی که بویژه در مورد نیروی انسانی با آن مواجه است، به پیشرفت‌های علمی درخشانی دست یافته و در حال حاضر در زمره برترینهای جهانی است.
خبرگزاری میزان - 
به گزارش ، سازمان پزشکی قانونی با بيش از 320 مركز در سطح كشور سالانه حدود دو ميليون مورد كارشناسی براي مراجع قضايی انجام مي‌دهد. از اين ميزان كارشناسی حدود 81 درصد مربوط به حوزه معاينات بالينی و كميسيون‌هاي تخصصی، 15 درصد مربوط به حوزه آزمايشگاهی و حدود 4 درصد در رابطه با معاينه و بررسي اجساد با مرگ‌های غيرطبيعی و مشكوك است. به مناسبت هفته قوه قضاییه مصاحبه ای با دکتر احمد شجاعی، رییس این سازمان پرمشغله انجام داده ایم که حاصل آن را در ادامه می خوانید:
* لطفا درباره شاخص ترین عملکردهای سال گذشته پزشکی قانونی بفرمائید :
** درحوزه ی عملکرد حدود سه میلیون کارشناسی ورسیدگی به پرونده داشته ایم که به این پرونده ها درکل کشوررسیدگی شده و پاسخ داده شده است .
عمده فعالیت های ما در حوزه ی معاینات سرپایی است. مراجعات متعددی به پزشکی قانونی در زمینه های مختلف اعم از تعیین میزان خسارت ، بررسی میزان خسارت و تعین ارش داریم که نظرات کارشناسان ما را در زمینه های مختلفی می طلبد .
*مهمترین مراجعات شما در کدام بخش است؟
**مهمترین مراجعات در زمینه نزاع ها ، تعیین رسیدگی به میزان خسارت و حوادث رانندگی است . در تصادفات شاید نزدیک به سی نوع مراجعه داریم؛ همچنین مراجعات اختصاصی برای خانم ها وآقایان داشته ومشاوره ها در زمینه های مختلفی ارائه می شود. برای تعیین سلامت سرپرستی و تعیین سن و بحث تحمل کیفر و گواهی رشد نیز خدمات ارائه می دهیم .
* بیشترین پرونده ها در کدام بخش تشکیل می شود ؟
** در حوزه نزاع و بعدازآن درتصادفات بیشترین پرونده ها را داریم.
حادثه های مربوط به کاروهمچنین مراجعات در بخش آزمایشگاه نیز بخش دیگرکار ماست.
*در بخش آزمایشگاه چه خدماتی ارائه می دهید؟
** تعداد بسیارزیادی نمونه به آزمایشگاه ما ارسال می شود که بیشترمربوط به امورفنی وتخصصی است. مثلاً تعیین سموم مختلف و یا عوامل وعلت های صدمات. بخش بعدی مراجعات مربوط به سالن تشییع جهت تعیین علت فوت است که میزان این مراجعات زیر 5% است.
*میانگین زمان پاسخ دهی این آزمایشگاه چقدر است؟
**میانگین پاسخگویی به استعلامات سرپایی بجز در پرونده های پیچیده که به چند مرحله رسیدگی نیاز دارد، کمتر دو ساعت است وبا کمترین معطلی معاینه صورت گرفته ، و نظریه نوشته وآماده می شود اما در حوزه های آزمایشگاهی شاید مدت سه ماه نیز زمان ببرد تا جواب آزمایش بیاید؛ در تعیین علت فوت ، زمان نتیجه بستگی به جواب آزمایش دارد تا علت را تعیین کنند که مقداری طول می کشد.
*یکی از مواردی که باعث مراجعه شهروندان به پزشک قانونی می شود مربوط به کمیسیون های پزشکی است در این رابطه پزشک قانونی چه کارهایی انجام می دهد؟
**بله.این دست مراجعات شامل شکایت ازکادر پزشکی و کادردرمانی است که برای آنها پرونده قضایی تشکیل می شودو عمده آنها به جهت تعیین میزان خسارت و قصور پزشکی است .شکایت ها به ما ارسال می شود و در کمیسیون های پزشکی به آنها رسیدگی شده و مورد بررسی قرار می گیرد که متاسفانه هر سال هم افزایش پیدامی کند .
* بیشتر این شکایات مربوط به چه پزشکانی است ؟
** درراس همه متخصصین زنان و زایمان هستند. بعد از آن ارتوپدها وسپس دندانپزشک ها ودر رتبه‌های بعدی جراحان پلاستیک و جراحان زیبایی هستند.
*به نظر می رسد سازمان شما با وجود این میزان خدماتی که ارائه می دهد کمبودهایی دارد.کمبودهای شما چیست؟
**در بحث ساختمانی سازمان کمبودهای زیادی داشتیم که الحمدلله در سال گذشته حداقل 10 الی 15 پروژه خیلی خوب انجام شد که تعدای از آنها امسال به نتیجه می رسد. پیشرفت خوبی هم در بحث اصلاح ساختار مکانی و فضای ساختمانی سازمان داشتیم. ما در مراکز شهرستان ها حتی در استان ها ساختمان های غیر استاندارد و اجاره ای داشتیم که در حال حاضر مراکزاستان همه دارای ساختمان های ملکی استاندارد هستند و تعدادی هم در حال ساخت است که امسال افتتاح می شود و ممکن است سه الی چهار پروژه باقی بماند که در سال آینده تکمیل می شوند .
در بخش نیروی انسانی نیز به شدت کمبود داریم . متاسفانه انگیزه های جذب به سازمان کم است؛ زیرا کار سخت است و حقوق و مزایا نابرابر. پزشکان ما درجامعه با اجرای طرح سلامت وزارت بهداشت حقوق های بسیار خوبی می گیرند؛ اما پزشکانی که درسازمان کار می کنند فعالیتشان بیش از پرداختی‌شان است .
در این حالت نه تنها ورودی نیرو به سازمان کم است که بسیاری ازپزشکان هم ازسازمان خارج می شوند. ما با تلاش های بسیار مجوز استخدام 50 پزشک را گرفتیم که فروردین امسال ثبت نام شدند و هفته قبل هم آزمون پذیرش برگزارشد.
* درحال حاضر پزشکی قانونی ایران در سطح جهانی کجا ایستاده است ؟
** ما جزو برترینهای این عرصه هستیم و از هیچ کشوری عقب نیستیم درست است که تعداد نیروها کم است اما کیفیت و تخصص مطلوبی دارند و تمامی خدمات در داخل قابل انجام است .
مراکز بسیارسطح بالایی از لحاظ پزشکی آزمایشگاهی در کهریزک ایجاد شده است که شاید در سطح دنیا نمونه باشد وازنظر تجهیزات نیز به روز و پیشرفته هستیم .
*گویا در زمینه بانک ژنتیک هم اقداماتی داشته اید.در این رابطه توضیحاتی بفرمایید:
ازشاخص ترین فعالیت های سال قبل اتمام زیرساخت های بانک ژنتیک بود. این بانک امسال راه اندازی خواهد شد و دستگاه های مجهز تعیین دی ان ای برای ده مرکز تهیه شده و اطلاعات آنها به بانک انتقال داده می شود .
*دادپزشک یکی از طرح هایی است که پزشکی قانونی پیگیر آن بود .توضیحات بیشتری در این رابطه بفرمایید.
**در این طرح پیشرفت خوبی داشتیم. متاسفانه درسطح کشوربسیای اوقات فردی فوت می کرد آماری از علل فوت نداشتیم یا بصورت کلی در گواهی فوت قید می شدعلت فوت ایست قلبی است؛ درصورتیکه این حالت آخرین مرحله است و باید بیماری زمینه ای بیمار مشخص شود. در این راستا توافقی با وزارت بهداشت انجام گرفت که طی آن طرح دادپزشک مطرح شد ، طرح دادپزشک برای سروسامان دادن به صدور گواهی وجواز فوت دادن آماده شد وبر همین اساس پزشکانی را آموزش دادیم که در این طرح آماده به کار هستند.
بعد از مرگ با این پزشکان تماس گرفته می شود و پزشک برای معاینه رفته علت فوت را تشخص می دهد و سپس گواهی و فوت را صادر می کند و اگر هم مورد مشکوک یا نامشخصی بود آن موارد خاص به پزشکی قانونی ارجاع داده می شود.
این طرح مردم را از بلاتکلیفی بیرون آورده و بارپزشکی قانونی را هم بسیار کمتر کرده است . دادپزشک طرحی آزمایشی است ودر سال اول موفقیت آمیز بوده و رضایت بسیار خوبی را به دنبال داشته است؛ با تکمیل طرح،این پروژه در سطح کشور ساماندهی شده و آمارصحیحی از علل فوت بدست می آید که این آمار در وزارت بهداشت بسیار حیاتی خواهد بود زیرا وقتی علت فوت بررسی شده و آماردقیق باشد برای تصمیم گیران نظام سلامت بهداشتی بسیار موثر خواهد بود .
*دقت تشخیص پزشکی قانونی ایران به چه میزان هست ؟
** درمعاینه ظاهری پزشکان ماهر و خوبی داریم؛دربخش آزمایشگاهی نیزصحت تشخیص تقریباً 100 % است اما دربحث تشخیص علت فوت تشخیص 100درصد در هیچ جای جهان ممکن نیست. زیرا گاهی ممکن است در معاینه چیزی بدست نیاید ودر در آزمایشگاه نیز به نتایجی نرسند اما قدرت بررسی را به طور کامل داریم و اگر واقعاً علتش قابل بررسی در آزمایشگاه باشد که 100 % می رسیم ولی مواردی است که نتوانیم علت را پیدا کنیم .
* انتظارات شما بیشتر از کدام بخش است از دولت ، از مجلس ؟
** از هردو. مجلس زحمت کشیدو چند سال قبل یک طرح فوق العاده خاص برای پزشکی قانونی تصویب کرد که تا قبل از اجرای طرح نظام سلامت خوب بود اما با اجرای نظام سلامت فاصله ها خیلی زیاد شد و ما دچار مشکل شدیم. دولت باید چاره اندیشی کند و هماهنگی انجام دهد؛ چون ما کار سختی داریم و وضع پزشکان ما در مناطق محروم با پزشکان فعال در طرح نظام سلامت قابل مقایسه نیست .مشکل اصلی ما کمبود شدید نیروی انسانی و پزشک است زیرا پزشکان بیرون از مجموعه پزشک قانونی درآمد بسیار بالایی دارند و حاضر نیستند در کار سخت ما و با درآمد کم کار کنند .
* آقای دکتر اگر در عرض دو دقیقه بخواهید خواسته های یک مدیر پزشکی قانونی کشوررا مطرح کنید چه می گویید ؟
** مدیر باید فرصت داشته باشد تا به کارهای تخصصی مردم بپردازد مخصوصاً در یک سازمان علمی و سپس به بعد فنی کار بپردازد. من نباید تمام وقت خودم را صرف ساختمان سازی کنم و پروژه عمرانی بگیرم .
تمام وقت ما درگیر رفع این کمبودهاست و فرصتی نمی ماند. باید زیرساخت ها را متولیان امر پیش بینی کنند که یک مدیر با خِرَد به خصوص در مکانی مانند سازمان پزشکی قانونی بتواند به کار علمی و تخصصی خودش بپردازد .
به گزارش ، سازمان پزشکی قانونی با بيش از 320 مركز در سطح كشور سالانه حدود دو ميليون مورد كارشناسی براي مراجع قضايی انجام مي‌دهد. از اين ميزان كارشناسی حدود 81 درصد مربوط به حوزه معاينات بالينی و كميسيون‌هاي تخصصی، 15 درصد مربوط به حوزه آزمايشگاهی و حدود 4 درصد در رابطه با معاينه و بررسي اجساد با مرگ‌های غيرطبيعی و مشكوك است. به مناسبت هفته قوه قضاییه مصاحبه ای با دکتر احمد شجاعی، رییس این سازمان پرمشغله انجام داده ایم که حاصل آن را در ادامه می خوانید:* لطفا درباره شاخص ترین عملکردهای سال گذشته پزشکی قانونی بفرمائید :
** درحوزه ی عملکرد حدود سه میلیون کارشناسی ورسیدگی به پرونده داشته ایم که به این پرونده ها درکل کشوررسیدگی شده و پاسخ داده شده است .
عمده فعالیت های ما در حوزه ی معاینات سرپایی است. مراجعات متعددی به پزشکی قانونی در زمینه های مختلف اعم از تعیین میزان خسارت ، بررسی میزان خسارت و تعین ارش داریم که نظرات کارشناسان ما را در زمینه های مختلفی می طلبد .
*مهمترین مراجعات شما در کدام بخش است؟
**مهمترین مراجعات در زمینه نزاع ها ، تعیین رسیدگی به میزان خسارت و حوادث رانندگی است . در تصادفات شاید نزدیک به سی نوع مراجعه داریم؛ همچنین مراجعات اختصاصی برای خانم ها وآقایان داشته ومشاوره ها در زمینه های مختلفی ارائه می شود. برای تعیین سلامت سرپرستی و تعیین سن و بحث تحمل کیفر و گواهی رشد نیز خدمات ارائه می دهیم .
* بیشترین پرونده ها در کدام بخش تشکیل می شود ؟
** در حوزه نزاع و بعدازآن درتصادفات بیشترین پرونده ها را داریم.
حادثه های مربوط به کاروهمچنین مراجعات در بخش آزمایشگاه نیز بخش دیگرکار ماست.
*در بخش آزمایشگاه چه خدماتی ارائه می دهید؟
** تعداد بسیارزیادی نمونه به آزمایشگاه ما ارسال می شود که بیشترمربوط به امورفنی وتخصصی است. مثلاً تعیین سموم مختلف و یا عوامل وعلت های صدمات. بخش بعدی مراجعات مربوط به سالن تشییع جهت تعیین علت فوت است که میزان این مراجعات زیر 5% است.
*میانگین زمان پاسخ دهی این آزمایشگاه چقدر است؟
**میانگین پاسخگویی به استعلامات سرپایی بجز در پرونده های پیچیده که به چند مرحله رسیدگی نیاز دارد، کمتر دو ساعت است وبا کمترین معطلی معاینه صورت گرفته ، و نظریه نوشته وآماده می شود اما در حوزه های آزمایشگاهی شاید مدت سه ماه نیز زمان ببرد تا جواب آزمایش بیاید؛ در تعیین علت فوت ، زمان نتیجه بستگی به جواب آزمایش دارد تا علت را تعیین کنند که مقداری طول می کشد.
*یکی از مواردی که باعث مراجعه شهروندان به پزشک قانونی می شود مربوط به کمیسیون های پزشکی است در این رابطه پزشک قانونی چه کارهایی انجام می دهد؟
**بله.این دست مراجعات شامل شکایت ازکادر پزشکی و کادردرمانی است که برای آنها پرونده قضایی تشکیل می شودو عمده آنها به جهت تعیین میزان خسارت و قصور پزشکی است .شکایت ها به ما ارسال می شود و در کمیسیون های پزشکی به آنها رسیدگی شده و مورد بررسی قرار می گیرد که متاسفانه هر سال هم افزایش پیدامی کند .
* بیشتر این شکایات مربوط به چه پزشکانی است ؟
** درراس همه متخصصین زنان و زایمان هستند. بعد از آن ارتوپدها وسپس دندانپزشک ها ودر رتبه‌های بعدی جراحان پلاستیک و جراحان زیبایی هستند.
*به نظر می رسد سازمان شما با وجود این میزان خدماتی که ارائه می دهد کمبودهایی دارد.کمبودهای شما چیست؟
**در بحث ساختمانی سازمان کمبودهای زیادی داشتیم که الحمدلله در سال گذشته حداقل 10 الی 15 پروژه خیلی خوب انجام شد که تعدای از آنها امسال به نتیجه می رسد. پیشرفت خوبی هم در بحث اصلاح ساختار مکانی و فضای ساختمانی سازمان داشتیم. ما در مراکز شهرستان ها حتی در استان ها ساختمان های غیر استاندارد و اجاره ای داشتیم که در حال حاضر مراکزاستان همه دارای ساختمان های ملکی استاندارد هستند و تعدادی هم در حال ساخت است که امسال افتتاح می شود و ممکن است سه الی چهار پروژه باقی بماند که در سال آینده تکمیل می شوند .
در بخش نیروی انسانی نیز به شدت کمبود داریم . متاسفانه انگیزه های جذب به سازمان کم است؛ زیرا کار سخت است و حقوق و مزایا نابرابر. پزشکان ما درجامعه با اجرای طرح سلامت وزارت بهداشت حقوق های بسیار خوبی می گیرند؛ اما پزشکانی که درسازمان کار می کنند فعالیتشان بیش از پرداختی‌شان است .
در این حالت نه تنها ورودی نیرو به سازمان کم است که بسیاری ازپزشکان هم ازسازمان خارج می شوند. ما با تلاش های بسیار مجوز استخدام 50 پزشک را گرفتیم که فروردین امسال ثبت نام شدند و هفته قبل هم آزمون پذیرش برگزارشد.
* درحال حاضر پزشکی قانونی ایران در سطح جهانی کجا ایستاده است ؟
** ما جزو برترینهای این عرصه هستیم و از هیچ کشوری عقب نیستیم درست است که تعداد نیروها کم است اما کیفیت و تخصص مطلوبی دارند و تمامی خدمات در داخل قابل انجام است .
مراکز بسیارسطح بالایی از لحاظ پزشکی آزمایشگاهی در کهریزک ایجاد شده است که شاید در سطح دنیا نمونه باشد وازنظر تجهیزات نیز به روز و پیشرفته هستیم .
*گویا در زمینه بانک ژنتیک هم اقداماتی داشته اید.در این رابطه توضیحاتی بفرمایید:
ازشاخص ترین فعالیت های سال قبل اتمام زیرساخت های بانک ژنتیک بود. این بانک امسال راه اندازی خواهد شد و دستگاه های مجهز تعیین دی ان ای برای ده مرکز تهیه شده و اطلاعات آنها به بانک انتقال داده می شود .
*دادپزشک یکی از طرح هایی است که پزشکی قانونی پیگیر آن بود .توضیحات بیشتری در این رابطه بفرمایید.
**در این طرح پیشرفت خوبی داشتیم. متاسفانه درسطح کشوربسیای اوقات فردی فوت می کرد آماری از علل فوت نداشتیم یا بصورت کلی در گواهی فوت قید می شدعلت فوت ایست قلبی است؛ درصورتیکه این حالت آخرین مرحله است و باید بیماری زمینه ای بیمار مشخص شود. در این راستا توافقی با وزارت بهداشت انجام گرفت که طی آن طرح دادپزشک مطرح شد ، طرح دادپزشک برای سروسامان دادن به صدور گواهی وجواز فوت دادن آماده شد وبر همین اساس پزشکانی را آموزش دادیم که در این طرح آماده به کار هستند.
بعد از مرگ با این پزشکان تماس گرفته می شود و پزشک برای معاینه رفته علت فوت را تشخص می دهد و سپس گواهی و فوت را صادر می کند و اگر هم مورد مشکوک یا نامشخصی بود آن موارد خاص به پزشکی قانونی ارجاع داده می شود.
این طرح مردم را از بلاتکلیفی بیرون آورده و بارپزشکی قانونی را هم بسیار کمتر کرده است . دادپزشک طرحی آزمایشی است ودر سال اول موفقیت آمیز بوده و رضایت بسیار خوبی را به دنبال داشته است؛ با تکمیل طرح،این پروژه در سطح کشور ساماندهی شده و آمارصحیحی از علل فوت بدست می آید که این آمار در وزارت بهداشت بسیار حیاتی خواهد بود زیرا وقتی علت فوت بررسی شده و آماردقیق باشد برای تصمیم گیران نظام سلامت بهداشتی بسیار موثر خواهد بود .
*دقت تشخیص پزشکی قانونی ایران به چه میزان هست ؟
** درمعاینه ظاهری پزشکان ماهر و خوبی داریم؛دربخش آزمایشگاهی نیزصحت تشخیص تقریباً 100 % است اما دربحث تشخیص علت فوت تشخیص 100درصد در هیچ جای جهان ممکن نیست. زیرا گاهی ممکن است در معاینه چیزی بدست نیاید ودر در آزمایشگاه نیز به نتایجی نرسند اما قدرت بررسی را به طور کامل داریم و اگر واقعاً علتش قابل بررسی در آزمایشگاه باشد که 100 % می رسیم ولی مواردی است که نتوانیم علت را پیدا کنیم .
* انتظارات شما بیشتر از کدام بخش است از دولت ، از مجلس ؟
** از هردو. مجلس زحمت کشیدو چند سال قبل یک طرح فوق العاده خاص برای پزشکی قانونی تصویب کرد که تا قبل از اجرای طرح نظام سلامت خوب بود اما با اجرای نظام سلامت فاصله ها خیلی زیاد شد و ما دچار مشکل شدیم. دولت باید چاره اندیشی کند و هماهنگی انجام دهد؛ چون ما کار سختی داریم و وضع پزشکان ما در مناطق محروم با پزشکان فعال در طرح نظام سلامت قابل مقایسه نیست .مشکل اصلی ما کمبود شدید نیروی انسانی و پزشک است زیرا پزشکان بیرون از مجموعه پزشک قانونی درآمد بسیار بالایی دارند و حاضر نیستند در کار سخت ما و با درآمد کم کار کنند .
* آقای دکتر اگر در عرض دو دقیقه بخواهید خواسته های یک مدیر پزشکی قانونی کشوررا مطرح کنید چه می گویید ؟
** مدیر باید فرصت داشته باشد تا به کارهای تخصصی مردم بپردازد مخصوصاً در یک سازمان علمی و سپس به بعد فنی کار بپردازد. من نباید تمام وقت خودم را صرف ساختمان سازی کنم و پروژه عمرانی بگیرم .
تمام وقت ما درگیر رفع این کمبودهاست و فرصتی نمی ماند. باید زیرساخت ها را متولیان امر پیش بینی کنند که یک مدیر با خِرَد به خصوص در مکانی مانند سازمان پزشکی قانونی بتواند به کار علمی و تخصصی خودش بپردازد .
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *