تاثیر عملیات نیروهای یمنی بر محاسبات بن سلمان؛ چوب حراج ریاض به شرکت نفت عربستان

به گزارش گروه بین الملل ؛ آغاز رسمی عرضه اولیه سهام «آرامکو»، شرکت نفت دولتی عربستان پس از چند بار تاخیر در اجرا در نهایت یکشنبه گذشته آغاز شد؛ فرآیندی که امید‌های ریاض و شخص «محمد بن سلمان» برای تامین بودجه چشم انداز ۲۰۳۰ را تار کرد.

 

 

 

فروش سهام آرامکو که از سال ۲۰۱۶ توسط ولیعهد عربستان سعودی بار‌ها مطرح شده بود، در نهایت در اوایل نوامبر سال ۲۰۱۹ با عرضه سهام در بازار‌های داخلی، عملی شد. براساس برنامه ریزی‌های اولیه بن سلمان با در نظر داشتن ارزش ۲ تریلیون دلاری شرکت، پروژه فروش ۲ درصد سهام در بازار‌های داخلی و ۳ درصد آن در بازار‌های خارجی را کلید زد. ارزشیابی خوش بینانه بن سلمان از تولید روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت خام و تامین حدود ۱۰ درصد تقاضای جهانی و حصول ۱۰۰ میلیارد دلار از طریق فروش ۵ درصد سهام به منظور اجرای برنامه‌های توسعه محور بلندپروازانه به امید اشتغال زایی در عربستان که با نرخ بیکاری بالای ۱۰ درصد مواجه است، با ارزیابی‌های واقع بینانه در مورد ارزش آرامکو نقش بر آب شد. به عنوان مثال بلومبرگ ارزش این شرکت را ۱.۲ تریلیون دلار اعلام کرد.

 

بیشتر بخوانید: سرنوشت آرامکو چه می‎شود؟ 

از جمله دلایلی که در ارزیابی‌های متعدد تحلیلگران ژئوپلتیک، کارشناسان بازار نفت و سیاستگذاران بانک‌های جهانی موثر بوده اند، عبارتند از:

 

 

 

۱. کاهش رشد اقتصادی: کاهش رشد اقتصادی به نوبه خود می‌تواند به کاهش مصرف نفت منجر شود.

۳. نوسان قیمت نفت: قیمت نفت در بازار‌های جهانی به عوامل متعددی وابسته بوده و همواره نوسانات عمده‌ای را تجربه می‌کند. افزایش تولید نفت شیل آمریکا مانند آن چه در سال ۲۰۱۴ رخ داد، کاهش رشد اقتصادی، تنش‌های سیاسی در منطقه خلیج فارس و ... همگی عواملی هستند که نوسان قیمت و در موارد بسیاری کاهش قیمت نفت را سبب شده‎اند.

۴. مداخله دولت عربستان به عنوان سهام دار اصلی این شرکت در سیاست گذاری‌های آرامکو

۶. عدم امنیت سرمایه گذاری در عربستان: جریان هتل «ریتز کارلتون» در سال ۲۰۱۷ پیام‌های هشدار دهنده‌ای را به سرمایه گذاران داخلی و خارجی مخابره می‌کند.

۷. تجربه‌های مکرر شکست بن سلمان در سیاست‌های اتخاذ شده مانند جنگ یمن، توقف برنامه بلندپروازانه ۲۰۳۰، ...

۱۰. وجود رقبای مقتدری مانند گازپروم: این شرکت‌ها قادرند سود به مراتب بیشتری را به سرمایه گذاران اعطا کنند. عربستان برای رقابت با این شرکت‌ها در زمان کاهش قیمت نفت ناچار به استقراض از بانک‌های بینالمللی خواهد شد.

 

 

 

اما ورای همه نگرانی‌های مذکور، موضوع مخاطرات ژئوپلتیکی بیش از هر عامل دیگری احتیاط در ارزیابی ارزش شرکت و سرمایه گذاری را تشدید کرده است. عملیات پهپادی ماه سپتامبر نیرو‌های یمنی علیه ۲ پالایشگاه «بقیق» و «خریص» شرکت آرامکو و توقف تولید این پالایشگاه‌ها سبب شده امنیت سرمایه گذاری در این شرکت به شدت کاهش پیدا کند.

«نیک کانینگهام»، تحلیلگر بازار نفت و گاز و روابط بین الملل در یادداشتی در اویل پرایس ضمن اشاره به تلاش‌های محمد بن سلمان برای افزایش ارزش شرکت آرامکو، از این اقدامات با عنوان تکرار تلاش‌های ناامیدکننده کمپین فشار ریتز کارلتون ریاض در ۲۰۱۷ یاد کرده است.

وی می‌نویسد احتمالا بن سلمان با مشاهده ارزش گذاری‌های میان ۱.۲ تا ۱.۸ تریلیون دلار برای آرامکو به رقم ۱.۷ تریلیون دلار رضایت بدهد. ماهیت منحصر به فرد آرامکو و مشخص شدن خطرات ژئوپلتیکی متوجه این شرکت در پی عملیات پهپادی ماه سپتامبر نشان داد که بخش قابل توجهی از ظرفیت این شرکت می‌تواند یک شبه و با حمله‌ای غیرمنتظره از بازار خارج شود.

این عملیات همچنین نگرانی جدیدی را برای سرمایه گذاران ایجاد کرد؛ هزینه مازاد تعمیرات ناشی از عملیات‌های پهپادی یا مخاطرات ژئوپلیتیکی مشابه.

 

 

 

«مارکت واچ» نیز در گزارشی به تاثیر عملیات پهپادی نیرو‌های یمنی علیه پالایشگاه‌های آرامکو در ۱۴ سپتامبر (۲۳ شهریور) اشاره کرده و نوشته تنش‌های ژئوپلیتیکی در غرب آسیا هشدار مداومی را به سرمایه گذاران می‌دهد. ناکامی سیستم دفاعی عربستان در دفع عملیات مذکور نیمی از تولید نفت خام این شرکت را متوقف کرده و سبب تنزل یک درجه‌ای آرامکو شد.

«اینوست پدیا» نیز در بررسی مخاطرات متوجه آرامکو به موضوع خطر‌های ژئوپلتیکی اشاره می‌کند که در پی عملیات پهپادی علیه پالایشگاه‌های آرامکو جدی‌تر و سبب نگرانی سرمایه گذاران در مورد امنیت سرمایه هایشان شده است.

نشریه «فوربس» به ریسک‌های ژئوپلتیک و اقتصادی اشاره می‌کند که آرامکو از آنها رنج می‌برد. از بین رفتن ۵۸ درصد ظرفیت تولید نفت آرامکو در پی عملیان نیرو‌های یمنی نشان داد که تنش‌هایی که عربستان در منطقه با آن‌ها مواجه است، قادرند عمق خاک این کشور را هدف قرار دهند.

«کریس بیچامپ» تحلیلگر ارشد IG group می‌نویسد آرامکو علاوه بر مواجهه با مخاطرات ژئوپلتیکی با مداخله شدید دولتی نیز روبرو است.

به نظر می‌رسد محمد بن سلمان در نهایت با واقعیت ارزش کمتر از ۲ تریلیون دلار آرامکو کنار بیاید تا بتواند برنامه‌های ناممکن چشم انداز ۲۰۳۰ را پیش ببرد.