نگاهی به دلایل فروش سهام شرکت ملی نفت عربستان؛ سرنوشت آرامکو چه می‎شود؟

به گزارش گروه بین الملل ؛ اعلام خبر آغاز روند واگذاری سهام شرکت نفتی «آرامکو» در بازار بورس عربستان از روز یکشنبه، پیامد‌ها و تحلیل‌های مالی و اقتصادی متعددی را در پی داشته است.

در حالی که پذیره نویسی سرمایه گذاران داخلی واگذاری سهام آرامکو آغاز شد، قیمت اولیه سهام برای واگذاری در بازار بورس ۱۷ نوامبر (۲۶ آبان) اعلام می‌شود. همچنین قیمت نهایی سهام روز ۴ دسامبر (۱۳ آذر) تعیین و سهام در ۱۱ دسامبر (۲۰ آذر) برای عرضه بین المللی وارد بورس اوراق بهادار می‌شود.

سهام آرامکو که هفت هفته پس از عملیات پهپادی نیرو‌های یمنی علیه تاسیسات این غول نفتی و ۲ پالایشگاه «بقیق» و «خریص»، برای فروش به سرمایه گذاران داخلی عرضه شد، در واقع آخرین تیر ترکش «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی برای تنوع بخشیدن به منابع درآمدی این کشور با هدف تامین نیاز مالی چشم انداز ۲۰۳۰ است. وابستگی عربستان به درآمد‌های نفتی از زمان حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به شدت آشکار شد و این امر رویای متنوع کردن منابع درآمدی عربستان از طریق جمع آوری میلیارد‌ها دلار پول ناشی از فروش سهام آرامکو برای توسعه اقتصادی را به سر بن سلمان انداخت.

 

 

 

اگرچه بن سلمان امیدوار بود با تعیین ارزش ۲ تریلیون دلاری برای آرامکو، حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برای اجرای برنامه‌های خود در قالب چشم انداز ۲۰۳۰ جمع آوری کند، این امر بنا به دلایلی محقق نشده و انتظار می‌رود ارزش گذاری این شرکت نفتی در بازه ۱.۵ تا ۱.۸ تریلیون دلاری انجام شود. از جمله دلایل این تفاوت ارزش گذاری عبارتند از:

- بی اعتمادی سرمایه گذاران به امنیت فیزیکی میادین و پالایشگاه‌های آرامکو

- بی اعتمادی به سیستم حکومتی عربستان و احتمال مداخله دولت و سلطنت این کشور در سیاست گذاری‌ها

- مشکلات زیست محیطی و شکل گیری جریان‌های مقابله با تغییرات اقلیمی

- ارزیابی بانک‌ها در مورد ارزش واقعی آرامکو

- فروش دستوری سهام به مدیران و بانکداران داخلی

تحلیلگران بر این باورند که با وجود رقم سوددهی آرامکو، قیمت ۲ تریلیون دلاری مبنایی در محاسبات اقتصادی نداشته و توجیهی برای این قیمت ارائه نشده است. تحلیلگر انرژی موسسه "خاورمیانه" این قیمت را خواسته بن سلمان و نه واقعیتی اقتصادی خوانده است.

 

 

 

نکته قابل توجه اظهارنظر‌های اولیه مبنی بر عدم فروش بین المللی سهام آرامکو است. رئیس این غول نفتی روز یکشنب اعلام کرد فعلا برنامه‌ای برای ارائه بین المللی سهام این شرکت نداریم. به نظر می‌رسد این ادعا مربوط به نگرانی عربستان از بازخورد ارائه سهام در عرصه بین المللی باشد؛ چرا که عملیات پهپادی سبب تشدید نگرانی سرمایه گذاران خارجی در مورد امنیت سرمایه هایشان شده است. ضمن این که به راه افتادن موج به اصطلاح ضد فساد در نوامبر ۲۰۱۷ و اعمال فشار بر ثروتمندان سعودی با هدف اخذ اموال و دارایی هایشان و البته قتل هولناک «جمال خاشقجی»، روزنامه نگار منتقد سعودی بر وخامت شرایط دامن زده است.

ماجرای هتل «ریتز کارلتون» ریاض که سبب شد میلیاردر‌های سعودی بخش بزرگی از ثروت خود را که حدود یک میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، به دولت عربستان بدهند، ابهام فروش سهام در عرصه داخلی را جدی کرده است. در حالی که انتظار می‌رود سعودی‌های ثروتمند حامی و خواهان اصلی عرضه اولیه سهام آرامکو باشند، آنان علاوه بر نداشتن پول کافی با مسئله بی اعتمادی به حکومت نیز مواجهند. فروش دستوری سهام به بانکداران و سرمایه داران عمده در این راستا قابل توجیه و تفسیر است.

انتظار می‌رود ۲ درصد سهام این شرکت در بازار بورس داخلی و ۳ درصد آن در بورس‌های خارجی به فروش برسد. بازار خارجی محل فروش سهام آرامکو هنوز اعلام نشده است. گزارش‌های غیر رسمی اعلام کردند برنامه ریزی‌های انجام شده احتمالا به دلیل نارضایتی بن سلمان از عدم ارزش گذاری ۲ تریلیون دلاری لغو شوند.

نخستین پیامد پذیره نویسی سهام آرامکو به عنوان گام نخست فروش سهام این شرکت، کاهش ارزش بازار بورس عربستان بوده است. سقوط ۲.۴ درصدی شاخص بورس عربستان اگرچه قابل پیش بینی بود، در عین حال آسیب پذیری اقتصادی عربستان را نیز نشان می‌دهد.