ردی از طبابت ۴۰ هزار پزشک در کشور وجود ندارد
به گزارش گروه فضای مجازی ،بررسی‌ها نشان می‌دهد از هشت هزار پزشک عمومی استان، طی سال‌های اخیر فقط ۴۲۰۰ پزشک فعالیت دارند و ۳۸۰۰ نفر از آن‌ها به کار طبابت مشغول نیستند.
این را معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام می‌کند که بیانگر آن است افرادی که هفت سال آموزش پزشکی را گذرانده اند، حالا ردپایی از آنان در طبابت وجود ندارد. آن طور که مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده اند، هزینه تربیت یک پزشک در دوره هفت ساله پزشکی، سالانه ۱۰۰ میلیون تومان است که با فرض ثابت بودن هزینه‌ها در طول هفت سال، این رقم به ۷۰۰ میلیون تومان برای تربیت یک پزشک می‌رسد. حال با احتساب این میزان هزینه برای ۳۸۰۰ پزشک به رقمی قابل تامل می‌رسیم که عملا صرف کاری شده که بازدهی مرتبط به خود را نداشته است
ردی از طبابت ۴۰ هزار پزشک در کشور وجود ندارد
اعتضاد رضوی معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌گوید: به طور نسبی آن طور که انجمن پزشکان عمومی به ما اعلام کردند، تعداد زیادی از پزشکان عمومی ما وارد مطب نشده اند، از هشت هزار پزشک عمومی در استان ۴۲۰۰ پزشک مطب دارند و بقیه نه، این پزشکان شاید به نوعی در جایی مشغول باشند، اما فعالیت و اشتغال خصوصی فعالی ندارند و در واقع نیمی از پزشکان عمومی فعال هستند.
وی می‌افزاید: من در جلسه‌ای به نقل از وزیر بهداشت گفتم که طبق برآورد، ردی از طبابت ۴۰ هزار پزشک در کشور وجود ندارد، یعنی دانش آموخته شده اند، اما به کار طبابت مشغول نیستند یا این که شماره نظام پزشکی دریافت نکرده اند، همچنین سیستم بیمه هم برای آن‌ها چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی وجود ندارد. وی در پاسخ به این سوال که این تعداد پزشک که در کار طبابت نیستند، در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کنند؟ می‌گوید: ممکن است درگیر کار‌های دولتی یا کار‌های ستادی باشند یا کار غیر مرتبط انجام دهند. وی همچنین در پاسخ به این که دولت برای تربیت این تعداد پزشک هزینه‌های زیادی صرف می‌کند که در سیستم درمان قرار بگیرند، چه ساز و کاری برای به کار گیری این افراد در کار‌های مرتبط به آموزش آن‌ها وجود دارد؟ می‌گوید: بهترین سازوکاری که به ذهن وزارت بهداشت و شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده، این است که مصوبه‌ای را در قالب سند آمایش آموزش عالی سلامت به تصویب رسانده و تقاضای دقیق نیروی انسانی در حوزه سلامت مشخص شده است.
وزارت بهداشت هم به دنبال کاهش ظرفیت است
اعتضاد رضوی تصریح می‌کند: وزارت بهداشت به دنبال کاهش ظرفیت دانشجویان پزشکی است، چون مجلس شورای اسلامی طرحی داده بود که ظرفیت رشته‌های پزشکی افزایش پیدا می‌کرد، اگر این اتفاق می‌افتاد خیلی مشکل ایجاد می‌شد چرا که برای تربیت نیروی انسانی از منابع ملی بهره می‌گیریم که اگر آن‌ها در حوزه سلامت به کار گرفته نشوند، خسارات زیادی به کشور وارد می‌شود. وی ادامه می‌دهد: با همین ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی امکانات آموزشی و زیر ساختی فراهم نیست، رشته‌های علوم پزشکی مثل دیگر رشته‌ها نیست که فقط با افزودن کلاس مشکل برطرف شود، این رشته‌ها نیاز به کارورزی و آموزش‌های عملی دارند که باید این محیط‌ها فراهم شود، همچنین بر اساس اسناد، نه تنها نباید افزایش ظرفیت بدهیم بلکه باید این ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یابد.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه به تبعات منفی افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی در وضعیت کنونی اشاره می‌کند و می‌گوید: این افزایش ظرفیت باعث می‌شود پزشکان ما توانمند نباشند و لطمه زیادی به جامعه پزشکی وارد می‌شود، در حالی که ما به لحاظ تخصصی در رشته‌های پزشکی در خاورمیانه سرآمد هستیم.
وی می‌افزاید: با بودن نیروی مازاد در پزشکی، کسی هم به سراغ افرادی که طبابت نمی‌کنند نمی‌رود، بر اساس اطلاعات مطالعات آمایشی وزارت بهداشت، تقریبا در بیشتر رشته‌ها مازاد داریم، یعنی با همین وضعیت موجود اگر پیش برویم تا پنج سال آینده با مازاد نیرو در حوزه سلامت با توجه به شاخص‌ها مواجه خواهیم شد.
اعتضاد رضوی تصریح می‌کند: بر اساس سند شورای عالی گسترش وزارت بهداشت، از نظر تعداد متخصصان تا سال ۱۴۰۴ با احتساب رزیدنت‌ها در همه رشته‌ها به جز رشته جراحی مغز و اعصاب که متعادل است، مازاد وجود خواهد داشت، اگر اکنون همین رزیدنت‌ها دانش آموخته شوند تا ۱۴۰۴ مازاد نیروی انسانی خواهیم داشت، این بدان معنی است که تا پنج سال آینده نیروی مازاد پزشک داریم.
وی در پاسخ به این سوال که با وضعیت مازاد نیرو چرا در شهرستان‌ها با کمبود پزشک مواجه ایم، می‌گوید: متاسفانه هم توزیع نامتوازن است و هم این که نظام ارجاع به خوبی کار نمی‌کند و مردم ترجیح می‌دهند برای یک بیماری ساده به پزشک متخصص مراجعه کنند.
مشکل در توزیع نامناسب پزشکان است نه تعداد پزشک مازاد
طبق گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، سرانه پزشک در ایران ۱.۶ پزشک به ازای هر هزار نفر جمعیت برآورد شده است. این در حالی است که این شاخص در کشور قطر ۷.۸، یونان ۶.۲، یمن ۵ و در کشور‌های پیشرو در حوزه سلامت بین سه تا پنج پزشک و در بسیاری از کشورها، عموما بیش از دو پزشک است.
درنتیجه آنچه با رصد وضعیت بهداشت و درمان کشور به وضوح مشاهده می‌شود این است که ایران نه تنها ازدیاد پزشک ندارد بلکه کمبود پزشک هم دارد، لذا مشکل، تعداد مازاد پزشکان نیست بلکه مشکل در توزیع نامناسب پزشکان در نقاط مختلف کشور است.
این موضوع نیز البته از آن‌جا نشئت می‌گیرد که در این زمینه سیاست‌های تشویقی، ایجابی و سلبی برای توزیع مناسب پزشکان و فعالیت آنان در مناطق کم برخوردار و نیازمند کشور وجود ندارد. به همین دلیل هم، پزشکانی که طی ۷ سال آموزش پزشکی به استناد آمار وزارت بهداشت، حداقل ۷۰۰ میلیون تومان برای دولت هزینه دارند، به جای این که ثمره این هزینه را در مسیر درست قرار دهند، به سراغ طبابت نمی‌روند و وارد چرخه اصلی بهداشت و درمان کشور نمی‌شوند.