میانسالی ۲۰ درصد از جمعیت تا ۲۰ سال دیگر/ نرخ جمعیت سالخورده رو به افزایش است

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، انتشار اخباری مبنی بر اینکه تا ۲۰ سال دیگر ایران سالمندترین کشور منطقه می‌شود، مسئله‌ای بود که با رئیس انجمن جمعیت شناسی ایران در میان گذاشتیم و نظر او درباره علل ایجاد این مشکل و راهکار‌ها را پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید:

محمد جلال عباسی شوازی، رئیس انجمن جمعیت شناسی ایران در گفت وگو با خبرنگار گروه جامعه پاسخ داد: دو تحول جمعیتی شامل کاهش باروری و افزایش  امید زندگی در سه دهه اخیر در کشور ما اتفاق افتاد که در آینده ما را با رشد سریع سالخوردگی جمعیتی مواجهه می‌کند.

رئیس موسسه مطالعات جمعیتی ­­­افزود: به این معنا که در دهه ۶۰ و ۷۰، تعداد فرزندان هر خانواده از ۷ فرزند به ۲ فرزند کاهش پیدا کرد. همچنین امید زندگی از حدود ۵۸ سال در سال ۱۳۶۰ به حدود ۷۴ سال در سال ۱۳۹۵ افزایش پیدا کرد.   

ساختار سنی کشور ما  رو به میانسالی است

رئیس انجمن جمعیت شناسی ایران بیان کرد: در حال حاضر ما از جمعیت جوان روبه میانسال برخوردار  هستیم، این افراد جزء سرمایه انسانی کشور محسوب می‌شوند. سهم جمعیت سنین ۶۴-۱۵  سال در سال ۱۳۹۵ حدود ۷۰ درصد بوده است.  

عباسی گفت: این جمعیت رو به میانسال، تحصیلکرده هستند و امکان ورود به بازار کار را دارند؛ بنابراین اگر به نحو مطلوب از آن‌ها استفاده شود، می‌توانند به رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک کنند. همچنین پس انداز این جمعیت می‌تواند برای شاخص‌های اقتصادی در حال حاضر و آینده مفید باشد.

افزایش سرعت سالخوردگی جمعیت تا ۲۰ سال دیگر

عباسی با اشاره به اینکه مفهوم سالخورده به سن بیش از ۶۵ سال تعلق می‌گیرد، گفت: در حال حاضر جمعیت سالخورده کشور ما در سال ۱۳۹۵ حدود ۶ درصد است، اما تا سال ۱۴۲۰ این شاخص به ۹ درصد و در سال ۱۴۳۰ به حدود ۲۰ درصد افزایش می‌یابد.

رئیس موسسه مطالعات جمعیتی ­­­افزود: بر اساس پیش بینی‌های جهانی، از ۲۰ سال دیگر، رشد سالخوردگی کشور ما شتاب می‌گیرد. به این معنا که در سال ۱۴۳۰، بیش از ۲۰ درصد از جمعیت ایران را جمعیت سالخورده تشکیل می‌دهد.

رئیس انجمن جمعیت شناسی ایران بیان کرد: کاهش سریع باروری در دهه‌های گذشته، باعث شتاب سالخوردگی در دو دهه پیش رو شده است. به این معنا که در آن زمان هم تعداد و هم درصد جمعیت ۸۰ سال به بالا، و نیز جمعیت ۶۵ سال به بالا  افزایش سریعی خواهند داشت که این افزایش، هزینه‌های زیادی را برای دولت در پی دارد.

عباسی گفت: الگوی خانواده‌های ایرانی نیز تغییر یافته است. به این معنا که تعداد افراد یک خانواده به والدین و فرزندان محدود شده است ودر حال حاضر بُعد خانوار ۶۵/۳ است.

وی با اشاره به اینکه جامعه دوست دار سالمند در کشور نداریم، گفت: عدم تامین امکانات شغلی و درمانی در شهرستان ها، باعث مهاجرت جوان‌ها به دنبال شرایط بهتر به شهر‌ها شده است و اکثر سالمندان در روستا‌ها تنها مانده و کسی را برای نگهداری ندارند. خدمات لازم برای سالمندان نیز کافی نیست.

جوانان ما، سالخوردگان آگاهی می‌شوند

رئیس موسسه مطالعات جمعیتی ­­­افزود: ضمن اینکه بایستی برای سالخوردگی جمعیت در آینده برنامه ریزی کرد، نباید تصویر تاریکی از آینده سالمند کشور ترسیم کنیم. این جمعیت رو به میانسال در حال حاضر تحصیکرده هستند و در صورت داشتن شغل می‌توانند علاوه بر توسعه اقتصادی کشور، پس انداز نیز برای ایام میانسالی خود داشته باشند. همچنین این افراد تحصیلکرده می‌دانند که چگونه با تغییر سبک زندگی خود، سالمندی بهتری را سپری کنند.

رئیس انجمن جمعیت شناسی ایران بیان کرد: این افراد توانایی مدیریت زندگی خود را دارند، و ما ۲۰ سال وقت داریم که در نهاد‌های مختلف آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و صندوق‌های بازنشستگی اصلاحاتی انجام دهیم و برای آن دوره آماده شویم.

ضرورت اصلاح صندوق‌های بازنشستگی

عباسی گفت: افزایش نرخ سالخوردگی جمعیت، نیاز به اغراق ندارد، اما باید هشدار داد و با برنامه ریزی، اقدامات درستی انجام داد.

وی با اشاره به معنای اصطلاح "پنجره جمعیتی" گفت: این اصطلاح به این معناست که نسبت جمعیت در معرض کار (۱۵-۶۴ سال) بیشتر از نسبت افراد زیر ۱۵ سال و جمعیت ۶۵ سال به بالاست؛ بنابراین تعداد افرادی که در جامعه مشغول به کار هستند از افراد وابسته بیشتر است.

این استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: زمینه اشتغال باید برای جوانان فراهم شود تا به رونق، تولید اقتصادی و پس انداز کشور کمک کنند. همچنین باید به سالمندان توجه کنیم و دوره‌های مختلف درمانی و آموزشی برای نگهداری از سالمندان برگزار کنیم.

وی ادامه داد: اصلاح صندوق‌های بازنشستگی و سرمایه گذاری بیشتر در آن‌ها جز ضرورت‌های این سال‌ها باید باشد وگرنه در آینده با مشکلات زیادی رو به رو خواهیم بود.

رئیس موسسه مطالعات جمعیتی ­­­افزود: در حال حاضر ۲۵ درصد از جوانان و ۴۰ درصد از فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار هستند و تعداد دختران بیکار از پسران بالاتر است. اگر این روال پیدا کند در آینده مشکلات زیادی سر راه جمعیت سالخورده ما خواهد بود.