افزایش چند برابری انتقال محکومان در سال93/ تبادل 275 زندانی با هماهنگی وزارت دادگستری

به گزارش خبرنگار حقوقی و قضایی ، انتقال محکومین ایرانی از زندان‌های خارج از کشور با هدف حمایت از اتباع کشورمان همواره مورد تاکید مسئولان ذی‌ربط بوده است، این در حالی است که در سال۹۱ اجرای موافقتنامه‌های انتقال محکومین از سوی ریاست قوه قضاییه به وزارت دادگستری تفویض شد و این وزارتخانه با همکاری سایر دستگاه‌های ذیربط امور مربوط به اجرای انتقال محکومین را به صورت متمرکز انجام می‌دهد.

در همین زمینه طی گفتگویی با "شاهرخ هدایتی"، مشاور وزیر دادگستری و سرپرست دفتر ارتباط با امور قوه قضاییه، سوالاتی پیرامون روند انتقال محکومین ایرانی و خارجی از زندان‌ها، گزارشی از افزایش یا کاهش جرم مجرمان ایرانی نسبت به سال‌های گذشته در خارج از کشور و... مطرح شد که مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

** آقای هدایتی در ابتدا بگویید به طور کلی انتقال محکومین به حبس با چه هدفی و تحت چه شرایطی صورت می‌گیرد؟

* همانطور که استحضار دارید مجازات یک امر شخصی است و نباید خانواده و اطرافیان مجرم در تحمل کیفر درگیر شوند، اما متاسفانه پس از زندانی شدن فرد به ویژه در خارج از کشور و بروز مشکلات در برقراری ارتباط فرد محکوم با محیط زندان، تعارضات فرهنگی و عقیدتی، تفاوت‌های موجود در نوع تغذیه و به طور کلی سبک زندگی فرد و همچنین از طرفی خانواده وی با مصائب و مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند.

بنابراین هدف از انتقال محکومین به زندان‌های داخل کشور علاوه بر حمایت از اتباع ایرانی و تاکید بر ملاحظات حقوق بشری و انسان دوستانه برای اصلاح مجرم جهت ورود مجدد به اجتماع و کاهش مصائب و مشکلات مادی و معنوی خانواده زندانی و کمک به آنان است تا به نحوی از آسیب‌های جدی اجتماعی جلوگیری کنیم.

در خصوص اجرای موافقت‌نامه‌های انتقال محکومان فی مابین کشورمان با دیگر کشورها شرایطی وجود دارد که از مهمترین آن موافقت دولت مبدا و مقصد با انتقال زندانی و همچنین تمایل فرد محکوم به انتقال به کشور متبوعش ضروری است.

** با چند کشور موافقتنامه انتقال محکومین لازم الاجرا داریم؟ آیا ازکشورهایی که با آنها موافقتنامه نداریم انتقال انجام می شود؟

* قانون موافقتنامه های دو جانبه انتقال محکومین میان جمهوری اسلامی ایران و 10 کشور لازم الاجرا می‌باشد، که به گسترش سطح همکاری‌های قضایی بین المللی کشورمان در حال افزایش است. به عنوان نمونه می‌توان به امضای موافقتنامه‌های دو جانبه با کشورهای ارمنستان، چین و ترکمنساان اشاره کرد؛ البته انتقال محکومین اتباع خارجی محدود به همین موافقتنامه‌ها نبوده و برخی مواقع به صورت توافق موردی ، انتقال تبعه محکوم در دستور کار کشورمان قرار می‌گیرد، از جمله کشورهایی که انتقال به صورت موردی صورت گر فته است کشورهای ارمنستان چین بلغارستان و قزاقستان می‌باشند.

*مواققت نامه‌های تصویب شده به شرح ذیل است:

**آیا آماری از زندانیانی که در خارج از کشور زندانی هستند دارید؟ بیشترین و کمترین آمار زندانیان ما در کدام کشورها هستند؟

*البته آمار زندانیان ایرانی درخارج از کشور مغتیر است چرا که تعدادی از زندانیان با همکاری نمایندگی‌های کشورمان در خارج از کشور تبرئه و آزاد می‌شوند و تعدادی نیز برای گذراندن ادامه محکومیت به داخل کشور منتقل می‌شوند.

اما حدودا نزدیک به 2400 ایرانی در خارج از کشور زندانی هستند، که بیشترین آنان در کشورهای ترکیه، ژاپن، امارات، کویت، مالزی و تایلند زندانی هستند.

** بیشترین جرمی که اتباع ایرانی در خارج از کشور مرتکب می‌شوند و بیشترین محکومیت مربوط به چه جرائمی است؟

*بیشترین جرایم ایرانیان خارج از کشور جرایم مربوط به مواد مخدر و داروهای روانگردان است.

**به طور کلی گزارش عملکرد وزارت دادگستری از زمانی که انتقال محکومین بر عهده این وزارتخانه نهاده شده به چه صورت بوده، آمار انتقال محکومین به تفکیک در هر سال چقدر است؟

با تفویض موضوع اجرای موافقتنامه‌های انتقال محکومان به وزارت دادگستری در سال 1391 مجموعا‌‌‌، تعداد 275 نفر زندانی ایرانی و خارجی با هماهنگی این وزارتخانه منتقل شده‌اند، کشورهای طرف انتقال نیز عبارت بودند از: آذربایجان، ارمنستان، قطر، سوریه، چین، قزافستان، ترکیه، کویت، افغانستان، تایلند، بلغارستان، ترکمنستان، اوکراین و عراق.

لازم است اشاره کنم در سال 91 تعداد 62 نفر و در سال 92 تعداد 48 نفر در سال 93 تعداد 159 نفر زندانی ایرانی و خارجی برای گذراندن ادامه محکومیت منتقل شده اند.

در سال 94 نیز تاکنون 6 محکوم ایرانی به کشور منتقل شده‌اند و موضوع انتقال محکومان ایرانی از کشورهای عراق اقلیم کردستان، ترکیه، تایلند، چین و برخی دیگر از کشورها با هماهنگی وزارت امور خارجه در دستور کار این اداره کل قرار دارد.

*آمار ایرانیان انتقال یافته به تفکیک کشور در سال 1393

*آمار اتباع زندانی خارجی منتقل شده به تفکیک کشور در سال 1393

**در پایان بگویید اطلاع حداقلی از مقررات جزایی کشورهایی که ایرانیان به آن‌جا مراجعت می‌کنند تا چه حد در جهت پیشگیری از جرایم اتباع ایرانی در خارج از کشور نقش دارد؟

* قطعا اخذ اطلاعات اولیه از قوانین و مقررات کشور مقصد برای اتباع ایرانی عازم خارج از کشور، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از ارتکاب ناخواسته جرایم تعریف شده در قوانین و مقررات کشور خارجی ایفا کند . لذا توصیه می‌کنیم هموطنان‌مان برای محفوظ نگهداشتن خودشان از عواقب دستگیری و محاکمه احتمالی در کشور خارجی حتما اطلاعات اولیه ای از قوانین و مقررات کشور مقصد کسب کنند، ضمن اینکه از پذیرش هر گونه وسیله یا بار مسافران دیگر عازم خارج از کشور که با آنان آشنایی ندارند به شدت پرهیز کنند، همچنین رسانه های ارتباط جمعی می توانند به تهیه و ارائه برنامه‌های رادیو تلویزیونی و انتشار مطالب در مطبوعات نقش مهمی در اطلاع رسانی به مسافرین داشته باشند.