استعدادیابی در آموزش و پرورش هیچ جایگاهی ندارد
سیدمرتضی موسویان، مدیرعامل انجمن سواد رسانه ای، رئیس هئیت مدیره بنیاد ملی بازی‌ها در گفتگو با خبرنگارگروه جامعه ، در رابطه با عملکرد آموزش و پرورش در زمینه استعدادیابی دانش آموزان و شکوفاسازی این استعداد‌ها و همچنین عملکرد برنامه عصر جدید در شناخت و شکوفایی استعداد‌ها گفت: در مورد آموزش و پرورش و نقش آن در زمینه استعدادیابی باید گفت که حداقل من هیچ ساختاری را در این نهاد ندیدم که این کار را به عنوان وظیفه و ماموریت بر عهده داشته باشد.
در ساختار آموزش و پرورش بحث پرورش وجود ندارد
موسویان افزود: اگر ما بخواهیم به یک موضوع بسیار جدی مانند استعدادیابی توجه کنیم باید ابتدا برای آن در یک ساختار بورکراتیک اهمیت و جایگاهی شایسته تعریف نماییم و افرادی را برای انجام این کار به کار بگیریم. از طرف دیگر در حوزه آموزش و همچنین در حوزه پرورش معتقدم در ساختار آموزش و پرورش بحث پرورش وجود ندارد و باید دید با توجه به تحولات حوزه‌های مختلف مانند حوزه فناوری و حوزه فرهنگی که با تغییرات اجتماعی مواجه است، تحول مناسب و ضروری صورت گرفته است یا خیر.
وی افزود: در مورد حوزه آموزش هم باید توجه شود که آیا واقعا ما توانسته ایم فرزندان و دانش آموزانمان را همپای نیاز‌های اجتماعی، فرهنگی و فناورانه‌ی روز، با مستندات، مطالب، کارگاه‌ها و برنامه‌های فوق برنامه به شکلی مؤثر و به ویژه در دو مقطع سنی سن شش ساله قبل از دبستان و شش ساله ابتدایی درگیر کنیم.
مدیرعامل انجمن سواد رسانه‌ای در ادامه بیان کرد: دو مقطع سنی مذکور، دو بازه زمانی بسیار حساس است و کار‌های مهمی در این دو بازه باید صورت گیرد. بازه زمانی اول در اختیارآموزش و پرورش نیست، ولی بازه زمانی دوم کاملا در اختیار این نهاد است. وقتی به حقوق یک معلم مشغول به کار در بازه زمانی دوم نگاه کنیم و وضعیت موجود را با سایر کشور‌ها مانند ژاپن مقایسه کنیم، شاهد این هستیم که در آن کشور و کشور‌های مشابه آن حقوق یک معلم از حقوق یک استاد دانشگاه بیشتر است و همچنین تخصص لازم را برای انجام وظیفه محوله یعنی پرورش دانش آموزان سنین شش تا دوازه سال دارا می‌باشد و این تخصص به قدری مهم است که درآمد بالایی برایش در نظر گرفته اند.
مدیرعامل انجمن سواد رسانه‌ای اظهار کرد: نکته اساسی این است که اگر ما بخواهیم به آینده‌ای بهتر از وضعیت کنونی فکر کنیم و اگر بخواهیم به توسعه و پیشرفت ایرانی اسلامی فکر کنیم، چاره‌ای نداریم جز اینکه به این قشر یعنی طیف دانش آموزان مقطع ابتدایی فکر کنیم و این اساسی‌ترین و مهم‌ترین کار ما در این حوزه است.
حتی عامل به سند تحول نیستیم
وی افزود: در این زمینه باید گفت که ما حتی عامل به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیستیم.
رئیس هئیت مدیره بنیاد ملی بازی‌ها افزود: با توجه به وجود آمدن طیف‌های مختلفی از مدارس که بیشترین نوع غیرانتفاعی آن در مراکز استان‌ها دیده می‌شود، در مقایسه با مدارس روستایی که در آن‌ها یک سرباز معلم آموزش ندیده مسئولیت آموزش دانش آموزان پایه‌های مختلف را بر عهده دارد، متوجه وجود تفاوت‌های زیادی در بین مدارس و دانش آموزان می‌شویم؛ بنابراین اینجا باید این سوال را مطرح کنیم که آیا با این ساختار ما میتوانیم استعدادیابی کنیم؟ آیا در آموزش و پرورش توانسته ایم برای فردی که دارای استعداد است امکانات لازم از قبیل شرایط رفتن به یک مدرسه بهتر را فراهم نماییم؟
استعدادیابی در آموزش و پرورش هیچ جایگاهی ندارد
موسویان افزود: در زمان کنونی دانش آموزان و نفرات برتر استان‌های مختلف کسانی هستند که بنا بر اعلام خودشان به کلاس‌ها و مؤسسات فعال در این زمینه رفته اند و با متد‌های مختلف کار کرده اند که توانسته اند چنین رتبه‌هایی کسب نمایند. از این رو باید گفت که بحث استعدادیابی در آموزش و پرورش ما هیچ جایگاهی ندارد و ضروری است پیش از همه تحول را از همین نهاد آغاز کنیم.
آموزش و پرورش ما کیفیت خوبی ندارد
وی در ادامه افزود: اساسی‌ترین نهادی که در واقع می‌تواند ما را به سمت توسعه ببرد آموزش و پرورش است و شکل گیری استعداد‌ها و افراد در این حوزه صورت می‌گیرد، اما متاسفانه شاهد آن هستیم که اکنون آموزش و پرورش ما کیفیت خوبی ندارد. در توضیح بیشتر این وضعیت می‌توان به این نکته و مثال توجه کرد که دانش آموزان در بسیاری از کشور‌ها در پایان تحصیلات دبیرستان خود به زبان دوم مسلط می‌شوند. یعنی مدارس خود را به آموزش کامل زبان دوم به دانش آموزان تا پایان دوره دبیرستان ملزم می‌دانند تا دانش آموز از طریق این زبان دوم بتواند سطح دانش خود را ارتقاء دهد.
کجاست آن اثری که آموزش باید بر روی دانش آموزان داشته باشد
موسویان در ادامه بیان کرد: در همین زمینه باید به این پرسش پاسخ داد که به رغم اینکه ما زمان بسیار زیادی از دانش آموزان را درکلاس‌های انگلیسی و عربی می‌گیریم، آیا آن‌ها افرادی هستند که در پایان دوره متوسطه بتوانند یک متن عربی را بخوانند و بفهمند؟ آیا می‌توانند متون مذهبی ما را که به زبان عربی است بخوانند و بفهمند؟ آیا دارای سطح مهارتی استفاده از زبان انگلیسی برای مکالمه هستند؟ جدای از مهارت مکالمه آیا می‌توانند یک متن ساده انگلیسی را بخوانند و بفهمند؟ پس کجاست آن اثری که آموزش باید بر روی دانش آموزان داشته باشد و آن هدف گذاری که بیان می‌کند ما باید تا پایان دوره متوسطه دانش آموز را مسلط به زبان دوم کنیم؟ دانش آموزان هنگامی که وارد دانشگاه هم می‌شوند همین ضعف را دارند.
بهترین‌های ما باید معلمین ما باشند
موسویان افزود: باید گفت که در آموزش و پرورش ما به بحث مربوط به مهارت ها، بحث مربوط به نگاه استراتژیک داشتن، نگاه کارِ گروهی داشتن و نگاه هدفمند داشتن توجه اهمیت چندانی داده نمی‌شود. اصولا ببینید چه کسانی شغل معلمی را انتخاب می‌کنند؟ کسانی که نتوانستند به رشته‌های دیگر بروند. از همین جا مسئله شروع می‌شود. بهترین‌های ما باید معلمین ما باشند. پس بنابراین من اعتقاد ندارم که سیستم فعلی آموزش و پرورش در بحث استعدادیابی وارد شده و فعالیت می‌کند و در این زمینه می‌تواند افرادی را رشد دهد.