ماجرای نمایشی که در شهر ۲۵ هزار نفری، هزار نفر برایش بلیت می‌خرند
به گزارش گروه فرهنگی به نقل از روابط عمومی شبکه افق سیما، رسیدن به هنر متعهد و مردمی همیشه یکی از آرمان‌های انقلاب اسلامی بوده است. هنر دریچه‌ایست که هنرمند می‌تواند با آن روزنه‌ای جدید رو به مخاطبانش باز کند و در طول زمان باعث رشد آن‌ها شود. البته هنرمند همانقدر که با ساخت یک اثر می‌تواند یک جامعه را پویا و فعال بار بیاورد، همانقدر هم می‌تواند مضر و خطرناک باشد. این همان نکته‌ایست که میان هنر متعهد و هنر غیر‌متعهد وجود دارد.
حالا این‌بار تیم مستندساز «بزرگ راه همت» به سراغ یک گروه فرهنگی-هنری در شهر آبپخش از توابع استان بوشهر رفته‌اند. گروه فرهنگی هنریِ «نافع» که چندسالی می‌شود به دنبال برگزاری تئاتر‌هایی با مضامین ارزشی هستند.
«بزرگ راه همت» نام مجموعه مستندی است که هر هفته از شبکه افق پخش می‌شود. تیم سازنده بزرگ راه همت تمام دغدغه‌ی خود را روی فرکانس معرفی مجموعه‌های خودجوش انقلاب اسلامی تنظیم کرده‌اند.
دوازدهمین قسمت بزرگراه همت به تهیه‌کنندگی اباذر صالحیان و کارگردانی مصطفی کرمی روایت تئاتر متعهد است و روایتگر «نافع»؛ گروهی متشکل از جوانانی هنرمند که دغدغه‌ی اصلی‌شان ترویج گفتمان انقلاب اسلامی‌ست.
گروه نافع را برای اولین بار حسن بحرانی نویسنده و کارگردان گروه با همکاری چندتن دیگر از هنرمندان متعهد بوشهر در سال ۸۴ تاسیس کرده است. گروهی که ابتدا بهار نام داشت و سال ۹۱ به «نافع» تغییر اسم داد.
مستند «نافع» از جایی شروع می‌شود که اعضای گروه تصمیم می‌گیرند وارد مسیر دشوار و پر فراز و نشیب «اجرای تئاتر میدانی» شوند؛ تئاتر میدانی به قدری دشواری و پیچیدگی دارد که هر گروهی به این راحتی‌ها تن به آن نمی‌دهد. وجود مخاطرات طبیعی، چون باد و باران همیشه معضلی انکار ناپذیر برای اجرای این نوع نمایش‌ها به حساب می‌آید.
گروه نافع، اما تصمیم خودش را گرفته و می‌خواهد نمایش‌هایش را برای تعداد زیادی از مردم و در مکانی عمومی اجرا کند. تصمیمی که خطرات و مخاطرات خود را هم دارد. گروه شروع می‌کند به طراحی یک نمایش ۷۰ نفره در اداره برق سابق شهر آبپخش از توابع شهرستان دشتستان استان بوشهر. نمایشی تحت عنوان «ووموچه».
«ووموچه» جمله‌ای محلی در بین مردم شهرستان دشتستان به معنای «به من ربطی ندارد» است که روایتگر زندگی مردم روستایی‌ست که در قبال مشکلات دهکده خود سکوت می‌کنند و خواسته‌های به حق خود را از مسئولان مطالبه‌گری نمی‌کنند؛ اما با ورود شخصیت «آقا معلم» به روستا، وی سعی دارد خواسته‌های به حق مردم دهکده را به گوش مسئولان برساند و مردم را نسبت به آینده جامعه خود مطالبه‌گر و دغدغه‌مند کند؛ وی در این راه سختی‌های زیادی را متحمل می‌شود، اما بالاخره تلاش‌های «آقا معلم» جواب می‌دهد و اهالی روستا با روحیه مطالبه‌گری به خواسته‌های به حق خود می‌رسند.
نمایشی که به گفته‌ی سازندگانش توانسته شبی ۱۲۰۰ نفر مخاطب داشته باشد؛ آن‌هم نه به صورت رایگان، که با فروش بلیت! این اتفاق زمانی تحسین‌برانگیز می‌شود که بدانیم عدد مردم شهر به ۲۵ هزار نفر هم نمی‌رسد. یعنی از هر ۲۵ نفر یک نفر این نمایش را دیده است.
در مستند نافع، ما شاهد بروز یک خطر طبیعی نیز هستیم. درست ۵ روز مانده به اجرا، طوفان باد تمام دکور نمایش را دچار آسیب می‌کند و بچه‌های گروه نافع مجبور می‌شوند دوباره تا شب اجرا دکور را بازسازی کنند.
اعضای گروه نافع در حالی با همه‌ی این مشکلات و سختی‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند و بر مشکلات فائق می‌آیند که این نمایش حتی سود مالی قابل توجهی هم ندارد و به قول مسئول گروه در حال حاضر تیم نافع دچار مشکلات مالی نیز هست.
تصمیم گرفتیم در ادامه گزارش با علی سعادت یکی از اعضای گروه کارگردانی نافع، گپ و گفتی کوتاه داشته باشیم.
- چه چیزی باعث شد که شما و دیگر اعضا به فکر کار فرهنگی در حوزه‌ی تئاتر افتادید؟
ابتدای امر عشق و علاقه‌ی بچه‌های گروه به تئاتر بود که ما را در این راه قرار داد. ما همه عاشق تئاتر و نمایش بودیم و چندسالی بود که جدا از هم کار نمایشی انجام می‌دادیم. بعد یک تلنگر در ما اتفاق افتاد. صحبت‌های حضرت آقا را دنبال کردیم و متوجه شدیم که ایشان از ما مطالبه دارند. از بچه‌های هنرمند می‌خواهند که برای انقلاب اسلامی کار کنند و مردم را مطالبه‌گر بار بیاورند. کم کم حس احساس مسئولیت در ما شکل گرفت. دور هم جمع شدیم و به این نتیجه رسیدیم که هنر باید هدفمند باشد. گفتیم باید حرف‌های حضرت امام و آرمان ایشان را به واسطه هنر برای مردم تبیین کنیم. شروع کردیم به اجرا در سالن‌های کوچک تا اینکه گستره‌ی مخاطبان ما به بیش از هزارنفر هم رسید.
- در یک قسمت از مستند گفته می‌شود که گروه نافع به دنبال ترویج گفتمان انقلاب اسلامی است. چگونه در تئاتر و دیگر هنر‌های نمایشی می‌شود به این مهم پرداخت؟
ما از ابتدای انقلاب اسلامی یعنی سال ۵۷ تا سال ۶۸ و اتمام جنگ مردم را در صحنه می‌دیدیم. یعنی مردم حضور پررنگ و فعال در زمینه‌های متفاوت داشتند. اما بعد از سال ۶۸ حضور مردم به انتخابات‌ها خلاصه شد. هدف ما این بود که با اجرای نمایش حس مطالبه‌گری و حضور در صحنه‌های اجتماعی را در مردم شهرستان خودمان زنده کنیم. وضعیت کشور و جامعه تغییر نخواهد کرد مگر اینکه مردم وارد صحنه شوند و شروع کنند به مطالبه‌گری. به نظر بنده زمانی هنر می‌تواند در راستای اهداف انقلاب باشد که مخاطبانش را با آرمان‌های انقلاب آشنا کند و روحیه‌ی مسئولیت‌پذیری و مطالبه‌گری را در آن‌ها زنده کند. الان شبکه‌های معاند خارجی زبان به دروغ ادعای رهبری مطالبات را می‌خواهند در دست بگیرند. در صورتی که همه می‌دانند آن‌ها دنبال اهداف خودشان هستند؛ بنابراین ما که خود جزو مردم هستیم باید آستین‌هایمان را بالا بزنیم و خودمان مطالبه‌گری کنیم.
- موضوعاتی که بیشتر به آن‌ها می‌پردازید چیست؟
در همین چند تئاتری که به روی صحنه برده‌ایم سعی کرده‌ایم روی یک سوژه بیشتر مانور بدهیم، روی «تضاد طبقاتی» و «جنگ فقر و غنا». روی این‌ها تاکید ویژه داشتیم. برای مثال در شهر خودمان مردم به یک نماینده رای می‌دهند تا از طرف آن‌ها وارد مجلس شورای اسلامی شود. بعد از مردم می‌پرسیم که چرا رای دادید؟ می‌گویند مگر نمی‌بینی که ماشین شاسی‌بلند دارد؟ این‌ها برای مردم ما دارد یک جور کلاس می‌شود؛ اگر کسی دارا بود رای دارد و اگر نبود رای هم ندارد. فامیل‌بازی و قبیله‌گرایی هم جای خودش یک معضل است.
ما سعی کردیم با روایت جنگ فقر و غنا در راستای اهداف انقلاب اسلامی یک مقدار روی مردم تاثیر بگذاریم.
- تاثیر کار فرهنگی گروه نافع را در مردم و مخاطبانش چگونه می‌بینید؟
مشخصا تاثیر مثبتی دارد. برای مثال شخصیت‌های داستانی ما امروز نقل محافل و مَثَل مردم شده است. مردم در شورای شهر، استانداری و یا جا‌های دیگری که رفت و آمد دارند آدم‌ها و مسئولین را با شخصیت‌های داستانی ما به یاد می‌آورند. اگر کسی بخواهد سرشان کلاه بگذارد می‌گویند شبیه فلانی هستی در نمایش «ووموچه». در سخنرانی‌ها هم از داستان‌های ما وام می‌گیرند و استفاده می‌کنند. مثلا اگر کسی بخواهد برای رای آوردن با مردم حرف‌های پوپولیستی بزند سریع می‌گویند این هم شده است شبیه کدخدای نمایش!
- آیا کمکی از سمت نهاد‌های فرهنگی دولتی وجود دارد یا نه؟
کمک که نمی‌شود بماند، برخی مواقع ضربه هم می‌زنند. در شهر برازجان نمایشی داشتیم که شخص فرماندار شهر آن را کنسل کرد. می‌گفت این مسخره‌بازی‌ها دیگر چیست؟ این حرف‌ها از کجا آمده؟ مشخصا تا زمانی که نمایش‌هایمان رنگ و بوی مطالبه‌گری نداشت و مردم را نسبت به مسئولان هوشیار نمی‌کرد، مشکلی هم برایش بوجود نمی‌آمد، اما از زمانی که شروع کردیم به اجرای نمایش‌های هدفمند با مشکلات اینچنینی هم رو به رو بودیم. برای همین هم شروع کردیم به فروش بلیت و کار‌های اینچنینی که نیازمند کمک نهاد‌های دولتی نباشیم. مردم هم همکاری کردند و الحمدالله نیاز مالی کار برطرف شد. ما وسایل و امکانات گروه را نیز با کمک‌های مردمی و بچه‌های گروه تامین کردیم.
- برنامه‌ی آینده گروه نافع چیست و قرار است کی اجرا شود؟