چه کسی جانشین بولتون می‌شود؟

به گزارش خبرنگار گروه فضای مجازی ، سکانس اول؛ پشت پرده حذف بولتون از کاخ سفید چه بود؟ روزنامه نیویورک تایمز می‌گوید: اختلاف ترامپ و مشاور امنیتی‌اش در چند روز اخیر به‌دلیل مذاکره با طالبان بالا گرفته بود. همزمان حمایت پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا از مواضع بولتون بر شدت عصبانیت ترامپ افزود؛ چرا که چنین حمایتی جایگاه بولتون را در تصمیم‌گیری‌ها تقویت می‌کرد. سکانس دوم؛ اثر این اخراج بر بازار‌ها چه بود؟ این اثر را می‌توان از زاویه تاثیرگذاری بر بازار‌ها نیز در دو سطح جهانی و داخلی تحلیل کرد. برخی بازار‌ها مانند نفت، به خاطر خوش‌بینی به آینده و کاهش تنش‌های سیاسی در خاورمیانه بلافاصله کاهش قیمت را ثبت کردند؛ گرچه در ساعات بعدی این افت تعدیل شد. در بازار داخلی نیز برخی معتقد بودند، کنار رفتن بولتون، سرعت نزول نرخ ارز را قوت بخشید و زمینه‌ساز تقویت شاخص سهام از کانال خودرویی‌ها شد. سکانس سوم؛ اخراج بولتون آینده تنش میان ایران و آمریکا را چگونه تحت تاثیر قرار می‌دهد؟ تحلیلگران معتقدند این اقدام می‌تواند سیگنالی صریح به ایران تلقی شود. رسانه‌های خارجی نیز به تاثیر دیپلماسی ایران در برکناری این چهره رادیکال و جنگ‌طلب پرداختند و تاکید کردند سیاست‌خارجی تهران در این تصمیم ترامپ اثر‌گذار بود. اخراج بولتون اولین ضربه اساسی به «تیم بی» بود.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز سه‌شنبه، جان بولتون، سومین مشاور امنیت ملی خود را به دلیل آنچه اختلافات بنیادین بر سر برخی مسائل مهم سیاست خارجی مانند ایران، کره شمالی، ونزوئلا و اخیرا افغانستان می‌خواند، اخراج کرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، همکاری رئیس‌جمهوری آمریکا و مشاور ارشدش در زمینه امنیت ملی به‌رغم رشد روزافزون اختلافات ۱۷ ماه به‌طول کشید و ترامپ در نهایت در یک توییت منتشر کرد که بولتون را اخراج کرده است. این درحالی است که اختلافات این دو حتی در همین موضوع هم آشکار شده و بولتون اصرار دارد که خود از مقامش استعفا داده است. بولتون یک «باز» کهنه‌کار جمهوری‌خواهان با سبک و شیوه تهاجمی بوده که بخش عمده زمان کاری‌اش را به خنثی کردن توافق‌های رئیس‌جمهوری آمریکا با کسانی که دشمن می‌خواند، اختصاص داده بود. ترامپ، اما بولتون را به‌عنوان فردی جنگجو می‌دید که تمایل دارد آمریکا را وارد جنگ با دیگر کشور‌ها کند و حتی چندین‌بار در این زمینه شوخی کرده و گفته بود که اگر به اختیار بولتون بود کشور هم‌اینک در چهار جبهه مشغول جنگ بود. این اختلافات در نهایت در چند روز اخیر به اوج خود رسید که نمونه آن را می‌توان در متوقف کردن امضای صلح با طالبان در کمپ دیوید از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا دانست. او توانست در این میدان جنگ ترامپ را از امضای توافق با طالبان منع کند، اما او به دلیل نحوه مبارزاتش درخصوص مسائل مختلف موجبات عصبانیت رئیس‌جمهوری را فراهم کرد و در نهایت هم جنگ بزرگ‌تر را باخت.

ترامپ و دستیارانش در محافل خصوصی از اینکه بولتون مخالفت خود را آشکارا با توافق اعلام کرده است، عصبانی بودند. همزمان خبر‌ها مبنی بر اینکه مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا نیز با بولتون هم‌عقیده است و این امر می‌تواند به تقویت جایگاه مشاور امنیت ملی آمریکا منجر شود، باعث شده بود که شدت عصبانیت رئیس‌جمهوری افزایش یابد. در این شرایط رئیس‌جمهوری آمریکا در توییتی خبر اخراج بولتون را این‌گونه اعلام کرد: «به جان بولتون گفتم که دیگر نیازی به خدمات وی در کاخ سفید نیست. من و همچنین باقی اعضای دولت با بسیاری از پیشنهاد‌های وی مخالف بودیم، به همین دلیل از وی خواستم استعفا دهد و امروز صبح تحویل من شد. من از جان به‌خاطر خدماتی که داشت، تشکر می‌کنم.»، اما بولتون نحوه روایت ترامپ از استعفای خود را مورد پرسش قرار داد و ۱۲ دقیقه بعد در حساب کاربری توییتر خود نوشت: «من به رئیس‌جمهوری شب گذشته پیشنهاد استعفا دادم و ترامپ هم گفت که فردا در مورد آن صحبت می‌کنیم.» البته یکی از بهترین واکنش‌ها به این توییت بولتون را وندی شرمن، یکی از اعضای تیم آمریکا در مذاکرات برجام داشت که پاسخ داده بود: «و تو هم باور کردی؟»

بولتون همچنین در پاسخ به پرسش نیویورک‌تایمز مبنی بر نحوه استعفای خود گفت که به خواست خود نه، به خواست رئیس‌جمهوری استعفا داده است.

پس از ماجرای استعفا یا اخراج پر راز و رمز جان بولتون، ترامپ گفت که تا هفته آینده جانشین وی را در این سمت مشخص خواهد کرد. در همین حال کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که فعلا چارلز کوپرمن به‌عنوان مشاور موقت امنیت ملی جانشین بولتون خواهد شد. تا پیش از ترامپ هیچ رئیس‌جمهوری در سه سال اول ریاست‌جمهوری خود از ۴ مشاور امنیت ملی استفاده نکرده بود. این در شرایطی است که از ماه‌ها پیش مشخص بود که بولتون روی یخ راه می‌رود و در نهایت نیز پایان غم‌انگیز مخصوص دونالد ترامپی برایش رقم خورد. در این راستا روز سه‌شنبه جان بولتون در «اتاق موقعیت» یک جلسه خصوصی با اعضای بلندپایه امنیت ملی آمریکا داشت که چیزی از آن جلسه به بیرون درز نکرد. ساعت ۱۱ صبح کاخ سفید برنامه‌ای اعلام کرد که به موجب آن بولتون ساعت یک و نیم بعدازظهر به همراه مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا و استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری این کشور کنفرانس خبری در مورد تروریسم خواهند داشت، اما درست دو دقیقه قبل از ظهر به وقت محلی ترامپ در یک توییت اعلام کرد که کاخ سفید دیگر نیازی به خدمات جان بولتون ندارد. جلسه کنفرانس خبری بدون بولتون برگزار شد و پمپئو که ماه‌ها با مشاور امنیت ملی آمریکا در جنگ و ستیز بود سعی کرد که نسبت به تصمیم ترامپ موضع جانبدارانه‌ای نداشته باشد. با این حال وی گفت که او با بولتون بر سر مسائل خارجی دارای تفاوت دیدگاه بوده‌اند. او گفت که دیدگاه وی به ترامپ نزدیک‌تر از جان بولتون بوده است. اخراج بولتون، اما با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد. میت رامنی، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۱۲، از هم‌سنگر خود جان بولتون دفاع کرد و گفت که بودن او در هر دولتی یک غنیمت است، برای اینکه متفاوت‌ترین نظرات را در یک اتاق از مشاوران خواهد داشت، اما رند پال، سناتور کنتاکی گفت که با بیرون رفتن جان بولتون از دولت ترامپ سایه جنگ از این کشور دور شده است. او گفت: من فکر می‌کنم عقیده وی برای تغییر رژیم در اقصی نقاط دنیا یک فکر ساده‌لوحانه است. با این حال با بیرون رفتن بولتون برخی از کشور‌ها از خروج وی از دولت استقبال خواهند کرد. روسیه همواره از سوی بولتون به‌عنوان یک کشور دشمن شناخته می‌شد و زمانی که ترامپ پیشنهاد بازگشت روسیه به گروه ۷ را داد این بولتون بود که آشکارا این گفته ترامپ را رد کرد و بولتون به اوکراین سفر کرد تا به آن‌ها اطمینان دهد آمریکا در ماجرای روسیه پشتیبان آن‌ها است.

چه کسی جانشین مرد سیبیلو می‌شود؟
پس از پایان داستان بولتون در دولت دونالد ترامپ، وی حالا به‌دنبال چهارمین مشاور امنیت ملی خود می‌گردد. تاکنون نام‌های زیادی مطرح شده است و حتی گفته می‌شود ممکن است خود کوپرمن، جانشین قطعی وی شود. چارلز کوپرمن، یک مقام سابق دولت ریگان و یک مقاطعه‌کار حوزه دفاعی دولت آمریکا برای مدت طولانی دستیار جان بولتون بوده است و یکی از گزینه‌های مهم برای این پست به حساب می‌آید. بلافاصله پس از اخراج جان بولتون، هوگان گیدلی، معاون سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید اعلام کرد که کوپرمن جانشین موقت وی خواهد شد. یکی از کسانی که با تحولات اخیر آشنا است به نیویورک‌تایمز گفت که وی به لحاظ ایدئولوژیک مانند بولتون است، اما اگر وی تضمین دهد که مانند بولتون عمل نخواهد کرد، از او برای جانشینی استفاده خواهد شد.

با این حال نام افراد دیگر هم مطرح است. یکی از این نام‌ها استفن بیگان است. او نماینده ویژه آمریکا در امور کره‌شمالی است که با بولتون بر سر کره‌شمالی اختلافات جدی داشت و مانند مشاور اخراجی کاخ سفید دیدگاه سخت و تندی در قبال پیونگ‌یانگ ندارد. بیگان بیشتر به‌عنوان یک تکنوکرات شناخته می‌شود تا فردی دارای عقاید بزرگ و متفکر. به‌عکس بولتون که وی به‌عنوان چهره‌ای ایدئولوگ در آمریکا شناخته می‌شود.

از دیگر نام‌هایی که برای این سمت مطرح شده است می‌توان به برایان هوک اشاره کرد. برایان هوک نماینده ویژه در امور ایران و از مشاوران ارشد پمپئو به‌حساب می‌آید. برایان هوک وکیلی است که توسط رکس تیلرسون به وزارت امورخارجه آمریکا آورده شده و جزو کسانی است که توانسته در دولت ترامپ دوام بیاورد. او ممکن است پشتیبانی جرد کوشنر را هم داشته باشد. با این حال او ممکن است در جای دیگری به کار گرفته شود. با توجه به حمایت کوشنر از هوک و خروج قریب‌الوقوع جیسون گرین‌بلات، معمار طرح موسوم به صلح خاورمیانه از دولت ترامپ، او ممکن است جانشین گرین‌بلات شود.

با این حال گزینه‌های جانشینی به این نام‌ها محدود نبوده و می‌توان به داگلاس مک‌گرگور اشاره کرد. مک‌گرگور سرهنگ بازنشسته ارتش که چندین کتاب در حوزه «نوسازماندهی ارتش» دارد جزو نام‌های مطرح برای جانشینی بولتون است. او یکی از چهره‌های محبوب فاکس‌نیوز هم به حساب می‌آید و از مهمانان دائمی برنامه‌های تاکر کارلسون به‌حساب می‌آید. کارلسون جزو افراد خارج از دولت است که روی ترامپ نفوذ قابل‌توجهی دارد. او همان کسی بود که ترامپ را از پاسخ متقابل به هدف قرار دادن پهپاد آمریکایی از سوی ایران منصرف کرد. در ادامه نام‌ها، اما ریچارد گرنل هم مطرح شده است. وی سفیر آمریکا در آلمان است که ترامپ به شخصه وی را دوست دارد. او جزو کسانی است که دیدگاهی نزدیک به ترامپ دارد و در آلمان نیز کسب‌وکار‌هایی را که با ایران همکاری می‌کنند، تهدید به تحریم کرده است. گرنل همواره جزو کسانی است که هر وقت قرار بوده شخصی برای پستی مهم انتخاب شود، اسمش مطرح می‌شود. در این شرایط، اما ان‌بی‌سی نیوز نام عجیبی را برای جانشینی مطرح کرده است: مک‌مستر؛ ژنرالی که پیش‌تر خود از سوی ترامپ اخراج شد تا بولتون جانشین وی شود. این شبکه خبری گفته است که دست‌کم برای یک مورد کاخ سفید به وی زنگ زده و از نظرات وی استفاده کرده است. حالا این سوال مطرح است که آیا وی واقعا شانسی برای این پست دارد؟ یکی از کسانی که با موضوع آشنا است گفته شانس او از صفر هم کمتر است. به گفته وی، مک‌مستر هرگز شانس بازگشت به دولت را ندارد. اما سناتور لیندسی گراهام در پاسخ به شبهات مطرح شده به جانشین ترامپ گفته است که او نام ریکی وادل را از زبان ترامپ شنیده است که معاون سابق مشاور امنیت ملی آمریکا بوده است. همچنین نام هوک و کلاگ را هم شنیده است.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد