چطور می توانیم خاطراتمان را به سرعت محو کنیم؟!

به گزارش گروه فضای مجازی، همه ما در زندگی لحظات خوب و بدی را تجربه کرده‌ایم که برخی از آن‌ها در طول زمان به سرعت از یادمان رفته‌اند، اما برخی دیگر همیشه در ذهن ما بوده و خواهند ماند. اکنون پژوهشگران آمریکایی گروهی از نورون‌ها را شناسایی کرده‌اند که روند این موضوع را توضیح می‌دهد. به همین دلیل است که می‌توانیم نام بهترین دوست دوران کودکی خود را که سال‌ها ندیده‌ایم به خاطر بیاوریم، اما به راحتی نام شخصی را که لحظه‌ای با او ملاقات کرده‌ایم را فراموش خواهیم کرد. به عبارت دیگر، برخی از خاطرات طی چند دهه پایدار هستند، در حالی که برخی دیگر در عرض چند دقیقه محو می‌شوند.

پژوهشگران طی این مطالعه با استفاده از مدل موش‌ها دریافتند که خاطرات قوی و پایدار توسط گروهی از سلول‌های عصبی که همگام با هم شلیک می‌شوند، رمزگذاری می‌شوند و افزونگی را فراهم می‌کنند که این موضوع سبب پایداری همیشگی این خاطرات در ذهن ما می‌شود. این تحقیق می‌تواند به دانشمندان در درک بهتر تاثیر آسیب بر حافظه پس از اتفاقاتی مانند سکته مغزی یا بیماری آلزایمر کمک کند.

این مطالعه در آزمایشگاه "کارلوس لوییس" (Carlos Lois) استاد زیست شناسی و یکی از پژوهشگران و به سرپرستی" والتر گونزالز" (Walter Gonzalez) پژوهشگر مقطع فوق دکترای موسسه فناوری کالیفرنیا انجام شد.

طی این مطالعه پژوهشگران آزمایشاتی را برای بررسی فعالیت عصبی موش‌ها هنگام یادگیری و به یاد سپردن مکان جدید انجام دادند. طی آزمایش پژوهشگران قفسه موش‌ها را در مکانی رو به دیوار قرار دادند. محفظه آن‌ها ۵ فوت از دیوار فاصله داشت.

طی این مطالعه نماد‌های منحصر به فرد که مکان‌های مختلفی در امتداد دیوار‌ها نشان می‌دادند به موش‌ها نشان داده شدند. به عنوان مثال یک علامت برجسته مثبت (+) در نزدیکی سمت راست دیوار و یک بریدگی زاویه دار در نزدیکی مرکز دیوار به آن‌ها نشان داده شد و در انتها نیز در مسیر راه موش‌ها آب قند قرار دادند.

پس از آن موش‌ها مورد بررسی قرار گرفتند و پژوهشگران فعالیت نورون‌های خاصی را در ناحیه هیپوکامپ مغز موش‌ها اندازه‌گیری کردند. هیپوکامپ ناحیه‌ای در مغز است که در آن خاطرات جدید ایجاد می‌شوند.

هنگامی که یکی از موش‌ها آزاد شده و در مسیر قرار گرفت از اینکه چه کاری باید انجام دهد مطمئن نبود و به چپ و راست نگاه می‌کرد و سرگردان بود تا اینکه به آب قند رسید. در این لحظه، هنگامی که موش متوجه نمادی بر روی دیوار شد، سلول‌های عصبی منفرد (single neurons) مغز آن فعال شدند.

اما با گذشت چندین تجربه و گذشت از مسیر، موش با آن نشانه‌ها آشنا شد و مکان قرار گرفتن آب قند را به خاطر آورد. با نزدیکتر شدن موش به آب قند، نورون‌های بیشتر و بیشتری با هماهنگی با دیدن هر نمادی بر روی دیوار فعال می‌شدند. در اصل موش با توجه به هر نمادی، تشخیص می‌داد که در چه مکانی قرار دارد.

محققان برای بررسی درک اینکه خاطرات چگونه در طول زمان محو می‌شوند این کار را به مدت ۲۰ روز بر روی موش‌ها انجام دادند. طی آزمایش‌ها پژوهشگران دریافتند موش‌هایی که حافظه‌های قوی دارند تعداد بیشتری نورون رمزگذاری شده دارند و به همین دلیل به سرعت آن کار‌ها و مکان‌ها را به خاطر آوردند.

پژوهشگران دریافتند حتی اگر برخی از سلول‌های عصبی فعالیت متفاوتی را نشان داده بودند، هنگام تجزیه و تحلیل فعالیت گروه‌های بزرگی از نورون‌ها، حافظه موش از مسیر به وضوح قابل شناسایی بود. به عبارت دیگر، استفاده از گروه‌های نورون باعث می‌شود مغز دچار "افزونگی" (redundancy) شود و حتی اگر برخی از نورون‌های اصلی ساکت یا آسیب دیده باشند، مغز خاطرات را به یاد می‌آورد.

داشتن حافظه سالم چندان اساسی است که هرگونه اختلال در حافظه می‌تواند به شدت بر زندگی روزمره ما تأثیر بگذارد. محققان طی این مطالعه دریافتند که خاطرات ممکن است با افزایش سن، سریع‌تر از بین بروند، زیرا حافظه توسط تعداد زیادی از نورون‌ها رمزگذاری می‌شود و در صورت عدم موفقیت هر یک از این سلول‌های عصبی، حافظه از بین می‌رود. این مطالعه نشان می‌دهد که یک روز، طراحی درمان‌هایی که بتواند باعث جذب بیشتر تعداد نورون‌ها برای رمزگذاری یک حافظه شود، می‌تواند به جلوگیری از از دست دادن حافظه کمک کند.

منبع: ایسنا