ظهور فضای مجازی طنزپردازان را دچار مشکل کرده است/«آبنبات پستهای» با استقبال روبرو شد چون سفارشی نبود
مهرداد صدقی نویسنده «آبنبات پسته ای» در گفت وگو به خبرنگار گروه فرهنگی ، با بیان آسیبهای موجود در حوزه طنز نگاری خصوصا در بخش داستان طنز گفت: عدم آشنایی برخی طنزپردازان داستاننویس با این ژانر موجب به تکرار رسیدن این قشر در آثارشان شده است.
وی در همین راستا ادامه داد: شخصیتها در آثار این دوستان بیشتر تیپ هستند تا شخصیت، تکنیکهای ادبی چندان در خدمت داستان نیستند و گاه از نظر ساحت داستانی بیش از حد سادهانگارانه نوشته شدهاند و عمدتا تاریخ مصرف دارند. هرچند که از نظر تکنیکهای طنزپردازی موقعیتهای شگرفی دارند.
وی درباره تاثیر فضای مجازی بر روند کار نویسندگان حوزه طنز اظهار کرد: ظهور فضای مجازی، طنزپردازان رسمی و با هویت را دچار مشکل کرده است. فضای مجازی زبانی عریان، گزنده و گاه گستاخانه دارد و عاری از ظرفیتهای ادبی است. با این حال نیاز مخاطبان خود را برآورده میسازد و سرشار از نکتهبینی و هوشمندی نویسندگانش است.
این نویسنده در همین راستا ادامه داد: طنزپردازی که در فضای رسمی قلممیزند گاه در این دام میافتد و میخواهد همان فضای عریان مجازی را در کارهایش بروز دهد، اما به خاطر دست به عصا بودنش در این فضای نابرابر، مجالی برای موفقیت نمییابد و طبعا اثرش نه از استعارهها و ظرایف ادبی بهرهمند است، نه طیبت طنزپردازانه دارد و نه صراحت و نمک فضای مجازی، ضمنا نثر نسل جوان علیرغم شوخ طبعی هوشمندانهشان ضعیفتر از قدماست.
صدقی ابراز کرد: بخشی از این طنزپردازان به دام فضا و مخاطب افتادن را در شعرهای طنز نیز به وضوح نشان میدهند. البته آن دسته از دوستان شاعری که هم جدی میسرایند و هم طنز، کارهای طنزآمیز موفقتر و ماندگارتری دارند که به خاطر تسلطشان بر این نوع ادبی است.
این نویسنده کتابهای طنز درباره دلیل استقبال مخاطبان از کتاب «آبنیات پستهای» اظهار کرد: شاید علتی که موجب جذابیت اثر برای مخاطبان شده این است که این اثر را کاملا دلی نوشتم. نه سفارشی، نه برای جایزهای و نه به قصد فروش بیشتر. ضمنا موقع نگارش سعی کردم تنها به نوشتن کتاب بپردازم و دغدغه دیگری نباشد، کمکاری نکنم و روی آن وقت گذاشتم، از سوی دیگر مطالعاتی که انجام میدهم نیز در نحوه نگارش بی تاثیر بوده در کنار خواندن آثار طنزآمیز، بخش عمده مطالعاتم آثار جدی است، از رمان جدی گرفته تا کتابهای جامعه شناسی، نقد ادبی، روانشناسی، علوم اجتماعی و ... این امر کمک میکند فضای داستان از نظر مباحث دیگر نیز دچار خلا نباشد و مخاطب درمییابد که کتاب صرفا برای خنده نوشته نشده و لایههای دیگری نیز دارد.
صدقی به جایگاه موضوع دفاع مقدس و زندگی جانبازان در آثار امروز اشاره و اظهار کرد: دفاع مقدس و زندگی جانبازان چیزی است که در اتمسفر اجتماعی ایران حضور پررنگی دارد و نمیشود تاثیر آن را نادیده گرفت. با این حال سعی کردم در کتاب آبنبات پسته ای نگاهم کلیشهای و سفارشی نباشد.
وی تاثیر طنز برجامعه امروزی را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: برخلاف بسیاری از دوستان طنزپردازم معتقدم در شرایط امروز، طنز دیگر جز اینکه اندکی مسکنی بر آلام اقتصادی و اجتماعی مردم باشد تاثیر چندانی ندارد.
این نویسنده ادامه مجموعه کتابهای طنز «به عنوان آبنبات هل دار، آبنبات دارچینی و آبنبات پسته ای» را حتمی دانست و بیان کرد: در خصوص ادامه تولید مجموعه کتابهای آبنباتها حداقل تا دو جلد دیگر ادامه خواهد داشت و به امید خدا از سال بعد شروع به نگارش جلد بعدی خواهم کرد. در خصوص دلیل نامگذاری کتابم با عنوان «آبنبات» باید بگویم از آنجا که آبنبات سوغات شیرینِ بجنورد است و فضای ماجراهای داستان هم در بجنورد رخ میدهد دوست داشتم کتابم هم سوغات شیرین و فرهنگی شهرم باشد و نام کتاب هایم را آبنبات گذاشتم.
صدقی در پایان خاطرنشان کرد: راستش من در داستانهایم اصلا دنبال پیام نیستم و قصد ندارم به مخاطب پیامی بدهم، اما چون نگرشم در داستانها اخلاقمحور است شاید به طور غیر مستقیم این اتفاق بیفتد.