موافق بالا رفتن هزینه دادرسی نیستیم/ با مسئولین دولتی در میان گذاشته‌ام که هزینه دادرسی را باید کاهش داد و دسترسی به عدالت را باید آسان کرد/ به همکاران همیشه گفته‌ام اگر کسی پول نداشت وکیل بگیرد و لسان حقوقی نداشت باید بتواند احقاق حق کند
به گزارش گروه حقوقی و قضایی به نقل از مرکز رسانه قوه قضاییه، آیت الله رئیسی رئیس قوه قضاییه در جلسه دیدار با اساتید و فعالان حقوقی در دادگستری کل استان خراسان رضوی با ابراز خرسندی از حضور در جمع فرهیختگان و تلاشگران در عرصه مسائل حقوقی اعم از حوزه آموزش، پژوهش و تحقیق که به نحوی نقشی در ایجاد امنیت حقوقی، روانی، اجتماعی، تثبیت مالکیت و نهایتا کسانی که سهمی در اجرای عدالت در جامعه دارند، اظهار کرد: در بین مفاهیم دینی، هیچ مفهومی بعد از توحید، گسترده تر از مفهوم عدالت نیست.
وی با اشاره به گستردگی مفهوم عدالت، افزود: در همه حوزه‌ها اجرای عدالت امر بسیار مهمی است به نحوی که اگر بخواهیم در رابطه با عدالت سخن بگوییم خیلی می‌شود حرف زد و کتاب و مقاله نوشت.
رئیس قوه قضاییه با خاطرنشان کردن موضوع عدالت اثباتی و اجرایی و با طرح این سئوال که چه باید کرد که در کام مردم مزه شیرین عدالت بنشیند و از مجموعه آنچه اجرا می‌شود مردم احساس عدالت کند، خطاب به حضار جلسه گفت: همه شما به عنوان وکیل، کارشناس، دفاتر اسناد، قاضی، ضابط قضایی و همه کسانی که در ایجاد احساس آرامش و عدالت در جامعه نقش دارند، اجزای اجرای عدالت هستند.
آیت الله رئیسی با اشاره نقش آموزش، پرورش و تربیت در سالم سازی جامعه و پیشگیری از وقوع جرم، پیوند همیشگی قوه قضاییه، دانشگاه و حوزه را یک ضرورت دانست.
وی افزود: همواره در دستگاه قضایی با علم و دانش به عنوان مهمترین ابزار سروکار داریم. قاضی باید بهنگام، به روز باشد و اگر اینگونه نباشد نمی‌تواند یک قضاوت بهنگام و با اطلاع کافی نسبت به بخش‌های مختلف انجام دهد.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: ارتباط همیشگی قاضی با حوزه و دانشگاه برای استفاده از آخرین یافته‌های علمی یک ضرورت است و نسبت به وکیل نیز همینطور است. مگر یک وکیل می‌تواند بدون اطلاع از آخرین مصوبات و رویدادها وکالت کند. مگر یک کارشناس می‌تواند بدون اطلاع از آنچه در اقلیم و ابعاد مختلف می‌گذرد کارشناسی دقیق ارائه دهد.
آیت الله رئیسی با اشاره به اینکه محصول این ارتباط باید اجرای عدالت و احساس عدالت بین مردم باشد، اظهار کرد: مردم باید ببینند که آهنگ قاضی، وکیل، کارشناس، ثبت و دفاتر همه آهنگ اجرای عدالت و حق است.
وی تصریح کرد: مدار همه اینها آن است که حق ببینند و حق عمل کنند و در مسیر حق بیندیشند، هر کدام در غیر مسیر حق عمل کنند، با این رابطه ارگانیکی که بین همه بخش‌ها وجود دارد اگر یک عنصر در این بین آهنگ دیگری داشته باشد یک ناهمخوانی ایجاد می‌شود.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به این ارتباط که از دانشگاه آغاز می‌شود و نقشی که دانشگاه و حوزه در این رابطه دارند، گفت: این ارتباط همواره باید باشد و این نقش هم ارتباط روزآمدی علمی و در دانش است کمااینکه امروز با وجود همه اقدامات بزرگان از فقها و علما در طول تاریخ؛ باز هم مسائل مستحدثه و موضوعات و کیس‌هایی روی میز قضات و پیشروی وکلا و کارشناسان است و علیرغم همه کارهایی که شده باز سئوالات زیادی است که باید اجتهاد تمدن ساز ما پاسخگوی آن‌ها باشد.
وی افزود: آنچه در حوزه و دانشگاه تاکنون کار شده بسیار ارزشمند است؛ اما کافی نیست و حتما باید کار‌های بسیاری برای پاسخگویی نسبت به آنچه امروز مورد نیاز است، صورت گیرد.
رئیس قوه قضاییه با یادآوری این نکته که در گام دوم انقلاب می‌خواهیم دستگاه قضایی در تراز انقلاب اسلامی و شاخصه‌هایی که ارزش‌های نظام داشته باشیم، بر ضرورت نیاز به یک کار متفاوت در این زمینه تاکید کرد.
آیت الله رئیسی خطاب به حضار گفت: همه شما در این نگاه تحولی باید نقش و سهم داشته باشید. نقش ایفا کنید. باید طرحی نو دراندازیم و نیازمند آن است که همه بخش‌ها ایفای نقش کنند و یک حس جدید در دانشگاه و حوزه و نظام وکالت و کارشناسی و ثبت و همه بخش‌ها در این رابطه ایجاد شود که منجر به تحول گردد.
وی گفت: در نظام کارشناسی و وکالت همه باید خودشان در جهت ساماندهی کارشناسی و وکالت گام بردارند که این یک ضرورت است. موسسات حقوقی حتما باید ساماندهی شوند و تعرفه‌ها باید برای زدودن نوعی از بدبینی‌ها که در جامعه وجود دارد واقعی و شفاف گردد تا مردم و وکلا و سازمان‌ها بدانند حق الوکاله چقدر است.
ئیس قوه قضاییه با تاکید براینکه حتما کارشناسی خوب و سریع و دقیق و از درِ فهم و اطلاع کامل از موضوع، می‌تواند کمک جدی به اجرای عدالت و قاضی کند، افزود: وکیل و کارشناس در فهم موضوع می‌تواند به قاضی کمک کنند و ابزار بسیار مهمی هستند که هرچه دقیق‌تر باشند کارسازتر خواهند بود.
آیت الله رئیسی با اشاره به برخی تناقضات در نظرات کارشناسی، بیان داشت: از یک ملک چند کارشناسی صورت گرفته و گاهی تفاوت‌ها بسیار بوده است درحالیکه در آرا معتقدیم یک تقارب آرا باید ایجاد شود و یک ضرورت است که در این زمینه گام برمی‌داریم.
وی گفت: گاهی نظرات کارشناسی در یک پرونده حقیقتا قاضی را متحیر می‌کند، گفت: تفاوت بسیار زیاد است درحالیکه بسیاری از این مسائل در حوزه خود شما حل می‌شود و باید در جلسات و مباحثات نظرات را به هم نزدیک کنید.
رئیس قوه قضاییه گفت: اگر کارشناس و وکیل در اجرای عدالت دچار آسیب شد قبل و پیش از هرکس باید خود مجموعه مدعی او باشد.
آیت الله رئیسی افزود: گاهی یک قاضی، وکیل یا کارشناس با هر هم صنف دیگری باید نسبت به هم صنف خود داوری کند که این کار سختی است اما باید بدانند که اگر مجموعه بخواهد سالم باشد باید با افراد متخلف و فاسد برخورد شود. اگر جامعه از افراد متخلف و فاسد و پول پرست و سوداگر که دنبال جیب خودشان هستند نه اجرای عدالت پاک نشود، یقین بدانید که این مجموعه‌های سالم هم در نگاه مردم همچنان به عنوان یک نگاه مشکل دار جلوه می‌کند؛ یعنی مردم صفحه سفید و نورانی تلاش و فعالیت را به عنوان یک صفحه سیاه جلوه می‌دهند و می‌گویند همه اینها همینطور هستند لذا باید نسبت به افراد مسئله دار و کسانی که به نحوی کسوت قضاوت، وکالت،کارشناسی و دفتریاری را به خوبی نشناخته‌اند، پیگیری صورت گیرد.
وی با اشاره به هزینه دادرسی که موضوع آن در جلسه مطرح شده بود، گفت: نسبت به هزینه دادرسی ما حتما موافق نیستیم هزینه دادرسی بالا رود، من با مسئولان دولتی در میان گذاشته‌ام که هزینه دادرسی را باید کاهش داد و دسترسی به عدالت را باید آسان کرد.
رئیس قوه قضاییه با تاکید براین نکته که دسترسی عدالت باید برای کسی که ندارد، آسان باشد تا خیلی راحت بتواند دسترسی به عدالت پیدا کند، تصریح کرد: به همکاران تاکید کرده‌ام که باید آنقدر زمینه در دستگاه وجود داشته باشد که اگر کسی امکان مالی و پول نداشت که وکیل بگیرد و زبان و لسان حقوقی نداشت که حق خود را بیان کند، بتواند احقاق حق کند و اگر غیر از این باشد آن دستگاه تراز قطعا نیست.
آیت الله رئیسی با ذکر این نکته که خروجی کار همه ما باید احساس اجرای عدالت در میان مردم باشد، خطاب به حضار دررابطه با فلسفه برگزاری این جلسه گفت: این جلسه برای این است که نقش آفرینان در یک پرونده همه تصمیم بگیرید که یک پرونده عادلانه تنظیم شود، عادلانه احقاق حق شود و عادلانه به نتیجه برسد و خروجی به گونه‌ای باشد که فرد و افراد احساس کنند که همه دست اندرکاران تلاششان این بود که به حقش برسد و این امر مبارکی است که باید اتفاق بیفتد.
وی با بیان اینکه اطاله برخی از پرونده‌ها به دلیل کارشناسی نادقیق است، خاطرنشان کرد: مشکل دادرسی برخی از پرونده‌ها به دلیل این است که آدرس‌های نادرست برخی از وکلا به آن‌ها می‌دهند؛ بعضی بی‌دقت‌ها مربوط به عزیزان خودمان است و می‌خواهم این مسئله را به صورت یک مجموعه ببینم و نگاه ما در این جلسه باید نگاه به یک مجموعه باشد.
رئیس قوه قضاییه گفت: تاکید کرده‌ام اگر پرونده‌هایی دچار نقض شد دلایل آن را ببینید فقط نقض آرا کفایت نمی‌کند، علت نقض را ببینید. عدم آموزش، عدم دقت و کثرت کار و همه مسائلی که در این زمینه وجود دارد باید آسیب شناسی شود.
وی گفت: نباید دو یا چند بار شاهد نقض رای باشیم؛ باید به حداقل نقض آرا برسیم. گذاشتن مراحل عالی قضایی برای این است که حقوق مردم در فرآیند دادرسی تضمین شود اما كار در مرحله مقدماتی بايد به شكلی دقيق باشد كه در نهايت هركسی ديد بگويد رای همان است.
آیت الله رئیسی در پایان تاکید کرد: این جلسه اقتضا می‌کند که با هم بیندیشیم و کار مشترکی را در این رابطه پی ریزی کنیم. بنا بر این باشد که همه ما یک اندیشه و عمل انقلابی داشته باشیم و دستگاه عدلیه با حضور قاضی، وکیل، کارشناس و دفتردار و دفتریار و نظام ثبتی در آن نقش دارند بتواند گامهای بلندی در این رابطه بردارد.