کشور امن است/ حدود هزار و ۴۰۰ مدرسه در اختیار دانش‌آموز افغانستانی/ مرزهای مشترک با پاکستان؛ عمدتاً منشأ تحرکات تروریستی/ آماده باش جدید به استان‌ها درباره مراسم اربعین
دبیر شورای امنیت کشور می‌گوید بعد از توافق برجام، همان‌هایی که دست توافق و تفاهم را به سمت ایران دراز کرده و باید به سمت اصلاح یکسری ارتباطات حرکت می‌کردند، به محض مشاهده تجمعات اعتراض‌آمیز در برخی شهرهای ایران، بلافاصله چهره عوض کردند و به حمایت از عناصر آشوب طلب پرداختند.
خبرگزاری میزان -
در همه نظرسنجی‌ها، میزان رضایت مردم از امنیت، بالاتر از سایر حوزه‌ها بود
میزان: بدوا از اینکه وقت خودتان را در اختیار قرار دادید سپاسگزارم. اجازه بفرمایید اولین سوالم را درباره آخرین وضعیت نعمت امنیت کشور عزیزمان بپرسم. مستحضرید امنیت ایران اسلامی در جزیره ناامن منطقه میسور نبود مگر به وحدت مردم و جان فشانی نیرو‌های جان برکف و صد البته راهبری داهیانه ناخدای باخدای انقلاب؛ حضرت‌عالی به عنوان دبیر شورای امنیت کشور - که حداقل امنیت داخلی کشور تحت مسئولیت شماست - وضعیت امروز کشور را به لحاظ امنیتی مختصر ترسیم بفرمایید.
ذوالفقاری: در سال ۹۷ طی نظرخواهی‌های متعددی که از مردم در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی صورت گرفت، تقریبا در همه نظرسنجی‌ها، میزان رضایت مردم از امنیت، بالاتر از سایر حوزه‌ها بود. این نظرسنجی‌ها بر مبنای مولفه‌هایی نظیرِ شرایط عمومی کشور، موقعیت پیرامونی، حجم تهدیدات، میزان آسیب پذیری‌ها و ارزیابی از وضعیت امنیتی کشور، صورت گرفت. در ارزیابی وضعیت امنیتی یک کشور باید میزان تهدیدات بیرونی و شرایط کشور‌های پیرامون را نیز در نظر داشت. به هر میزان که کشور‌های پیرامون و همسایگان یک کشور، ثبات و امنیت بیشتری داشته باشند، طبیعتا آن کشور نیز در امر بهره‌مندی از ثبات و امنیت، پیشروتر خواهد بود و عکس این امر نیز صادق است. علی‌ایحال وقتی در همسایگی کشوری قرار داریم که بزرگترین تولید کننده مواد مخدر سنتی است یا وقتی در همسایگی کشور‌هایی هستیم که طی سال‌های اخیر اتفاقاتی نظیر جنگ‌های داخلی و وسیع‌ترین رخداد‌های تروریستی را تجربه کرده‌اند طبیعتا این متغیر‌ها و مولفه‌ها را باید در ارزیابی وضعیت امنیتی کشور مد نظر قرار دهید. از سویی دیگر وقتی در همسایگی ما کشوری قرار دارد که به دلیل ضعف‌های امنیتی و معیشتی، کشوری مهاجرفرست محسوب می‌شود، باید در سنجش وضعیت امنیتی خود، این موضوع را مدنظر قرار دهید؛ بنابراین وضعیت امنیتی یک کشور مقوله‌ای چند متغیره است و ارزیابی و بررسی تک وجهی آن، خطاست.
کشور در یک شرایط امن قرار دارد
میزان: به مسئله مهمی اشاره کردید. متاسفانه منطقه ما به دلیل حضور کشور‌های قلدر، ناامن شده و برخلاف تمام قوانین بین‌المللی و انسانی، روزگار مردم منطقه پیرو حضور غیرقانونی کشور‌های خارجی مثل رژیم آمریکا سیاه شده است. حال در چنین شرایطی، حضور قدرت‌های مستکبر در غرب آسیا، چه تاثیری روی امنیت «مردم پایه» ایران اسلامی داشته است؟
ذوالفقاری: امروزه کشور‌های مستکبری مانند آمریکا برای فشار به مردم ایران از همه ظرفیت‌های خود اعم از تحریم اقتصادی و اقدامات سیاسی، بهره می‌برند. علاوه بر آن، با تحریک برخی کشور‌های منطقه، گروهک‌های معارضی با زمینه‌ها و بهانه‌های مختلف، تلاش دارند تا ثبات و امنیت ایران را دچار اخلال کنند. از سویی دیگر، ما شاهد عملیات روانی دشمن در قضیه اقتصادی نیز هستیم؛ دشمن در این زمینه تلاش دارد تا با سلسله اقدامات ایذایی خود در جنگ روانی و رسانه‌ای، بر رفتار‌های اقتصادی مردم ما تاثیر سوء بگذارد و توأمان بر روی مشکلات و نواقص اقتصاد داخلی ما نیز دست می‌گذارند و بدین ترتیب، جنگ تمام عیار اقتصادی خود را علیه مردم ما پیش می‌برند. به محض اینکه معدود اعضای یک صنف به دلیل پاره‌ای مشکلات، تجمع مسالمت‌آمیزی برگزار می‌کنند، در سریع‌ترین زمان ممکن، رسانه‌های خارجی و بیرونی، اقدام به تهیه برنامه ویژه پیرامون آن تجمع می‌کنند و یک موضوع ساده و صنفی را چنان آب و تاب می‌دهند که کاملا رگه‌های عملیات روانی و رسانه‌ای آن آشکار می‌شود؛ بنابراین خیلی واضح است که دشمنان با ظرفیت‌های خود از قبیلِ عملیات روانی، تروریسم اقتصادی و حمایت از گروهک‌های معارض و معاند، قصد آسیب رساندن به امنیت مردم ما را دارند؛ اما با این همه می‌بینیم که امروز کشور، در یک شرایط امن قرار دارد. البته بر روی این موضوع نیز باید تاکید کرد که تحقق امنیت، آرامش و ثبات در کشور، محصول کارجمعی است. اینکه علی‌رغم همه تهدیدات و شیطنت‌های دشمنان، ثبات و امنیت در کشور حکمفرماست ناشی از مردم پایه بودن مقوله امنیت در کشور ما است. این موضوع یک شعار نیست بلکه مابه ازای بیرونی دارد؛ هر زمانی که تهدیدات و تحریکات دشمنان و اذناب آنها علیه امنیت کشور افزایش می‌یابد، مشاهده می‌کنیم که همکاری و معاضدت مردم و رعایت جوانب و اصول امنیتی از ناحیه آنها بیشتر می‌شود.
اولین حرکت در دفاع از انقلاب و نظام و مرزکشی با آشوبگران در کاشان اتفاق افتاد
میزان: از «امنیت مردم پایه» در کشور، سخن گفتیم؛ در آشوب ۹۶ جمعی از همو‌طنان به دلیل مشکلات اقتصادی در پی خواسته‌های به حق خودشان بودند، اما وقتی متوجه شدند عده‌ای اجیرشده بنا دارند بر بستر انتقاد آنها، موج سواری کنند، مسیر خود را از آشوبگران جدا کردند، آیا می‌توان این بینش مردم را علتِ معلولی به اسم «امنیت مردم پایه» تلقی کرد؟
ذوالفقاری: بله، همینطور است. در خلال اغتشاشات دی ماه ۹۶، به شخصه شاهد بودم که بدون اعلام و خواست رسمی، اولین حرکت در دفاع از انقلاب و نظام و مرزکشی با آشوبگران در کاشان اتفاق افتاد. وقتی گزارش‌ها آمد متوجه حجم عظیمی از افراد شرکت کننده در این مراسم شدیم که به صورت خودجوش در راهپیمایی حمایت از انقلاب و نظام شرکت کرده بودند. به طور کلی اتفاقات دی ماه ۹۶ دارای سه مرحله بود؛ در مرحله اول، افرادی یک سری مشکلات را مطرح کردند؛ در مرحله دوم، مردم متوجه سوء استفاده معاندان شدند لذا خط خود را از آشوبگران و اغتشاشگران جدا کردند؛ مطابق با آمار و اطلاعاتی که دارم، در ۱۰۱ شهر که اعتراضات معیشتی برقرار بود، پس از به صحنه آمدن اغتشاشگران، مردم قاطعانه از همراهی با آنها خودداری کردند، بگونه‌ای که جمعیتِ در صحنه این ۱۰۱ شهر، پس از آشکار شدن ماهیت عناصر آشوب طلب، کاهش محسوسی داشت و اصلا قابل مقایسه با تجمعات ابتدایی نبود. سرانجام در مرحله سوم، مردم، خود هدایت جمعیت را در دست گرفتند؛ چرا که دیدند همان سیاسیون خارجی که مدعی تضمین منافع برجامی ایران بودند به حمایت از آشوبگران برخاسته‌اند؛ بنابراین وقتی برای مردم ما ماهیت عناصر آشوب طلب و حامیان آنها مشخص شد، به صحنه آمدند و خود، غائله را ختم کردند.
تزویر و دو رو بودن دشمنان ثابت شده است
میزان: از بخش پایانی بحث شما وام می‌گیرم؛ با استناد به این بخش می‌توان نتیجه گرفت فرآیند فتنه ۸۸ در آشوب ۹۶ تکرار شد. مقام معظم رهبری در دیدار رمضانی کارگزاران نظام از نامه «فدایت شم» اوباما رئیس‌جمهور پیشین رژیم آمریکا سخن گفتند و فرمودند: «به مجرّد اینکه فتنه‌ای اینجا راه افتاد، همه‌ی آن حرف‌هایی که قبلاً زده بودند، آن اظهار ارادت‌ها، کأنّه فراموششان شد و به جریان فتنه علیه جمهوری اسلامی ملحق شدند» [متن کامل]؛ این قضیه در آشوب ۹۶ هم اتفاق افتاد یعنی وقتی کشور‌هایی که بنا داشنتد برجام منهای آمریکا را پیش ببرند با آشوب ۹۶ مواجه شدند به حمایت از آشوبگران پرداختند انگار نه انگار که جوهر برجام هنوز خشک نشده است! بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت بر عصای بیگانگان تکیه کردن اشتباه است و غربی‌ها غیرقابل اعتماد بودن خود را بار‌ها ثابت کرده‌اند
ذوالفقاری: بله؛ قطعا تزویر و دو رو بودن دشمنان ثابت شده است. اما تفاوت رویکردشان در سال ۹۶ معنادارتر بود. در سال ۸۸ یک شرایط دیگری داشتیم. اما در سال ۹۶ درست در مقطعی قرار داشتیم که دو سال پیش از آن، برجام یا همان توافق بین ایران و ۱+۵ منعقد شده بود و این توافق در مراحل اجرایی قرار داشت. بعد از توافق برجام، همان‌هایی که دست توافق و تفاهم را به سمت ایران دراز کرده و باید به سمت اصلاح یکسری ارتباطات حرکت می‌کردند، به محض مشاهده تجمعات اعتراض‌آمیز در برخی شهرهای ایران، بلافاصله چهره عوض کردند و به حمایت از عناصر آشوب طلب پرداختند. علی‌ایحال، حضور مردم در صحنه، در ارتباط با امنیت کشور، واقعیتی است که همه باید به آن اذعان داشته باشیم. در کنار این مولفه بسیار مهم، چشمان بیداری در زمین، دریا، خیابان، کوچه و بازار باید باز باشد و از مردم‌مان در برابر این حجم تهدیداتی که متوجه کشور است، صیانت کنند. البته نه از بُعد اعتقادی که در جای خود محفوظ است، بلکه از بُعد کارکردی تاکید دارم که در ثبات، امنیت و آرامشی که در حوزه امنیتی در کشور حکمفرماست، نقش رهبری و جایگاه ولایت فقیه بسیار تاثیرگذار است. تلاش دشمنان از تمام اقداماتی که بر ضد مردم ایران انجام می‌دهند اعم از تحریم‌های اقتصادی و فشار‌های روانی، به هم ریختن اوضاع داخل کشور است؛ اما این توطئه آنها محقق نمی‌شود چرا که با وجود همه چالش‌های موجود، کشتی آرام و با ثبات ایران اسلامی، ناخدایی دارد و با هدایت‌های این ناخدا به راه خود ادامه می‌دهد.
شعار‌های آشوب ۹۶ آنالیز و براساس آن راهکار ارائه شد
میزان: بعد از آشوب زمستان ۹۶، نهاد‌های مختلف از جمله وزارت کشور با مسئولت حضرت‌عالی گزارشی از این حادثه تهیه کردند. نتیجه این گزارش چه شد؟ صرفا گزارش کار بود یا شناسایی نقاط ضعف و ارائه راهکار را هم شامل می‌شد؟
ذوالفقاری: ببینید وقتی حادثه و یا حوادثی در کشور رخ می‌دهد، از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد که پایه‌هایش چه بوده است. در این رخداد نیز برای تهیه گزارش، مثلا ما تعداد شعار‌ها را آنالیز کردیم که چنددرصد سیاسی، اقتصادی و یا اجتماعی بوده است. در تحلیل‌های پیچیده‌ای که برای علت یابی صورت می‌گیرد، ترکیبی از مسائل را می‌بینیم. یعنی وقتی در آنجا موضوع را بررسی می‌کنیم نتیجه این می‌شود که باید اقدامات مختلف و چندجانبه‌ای صورت بگیرد. در بررسی‌ای که راجع به حوادث دی ماه سال ۹۶ صورت گرفت، حتی ادمین‌های فعال کشور، جمعیت، ترکیب جمعیتی، درصد زن و مرد، افرادی که دستگیر شده‌اند، سن شان و سایر موارد دیگر تحلیل شد که وقتی این اقدام صورت گرفت، از دل آن به یکسری علل و عوامل می‌رسیم. آن علل به شما می‌گوید که چه کار‌هایی باید صورت بگیرد.
میزان: ضمن ارائه گزارش، راه کار هم ارائه کرده‌اید؟
ذوالفقاری: بله؛ براساس آن پیشنهادات، راه حل‌ها و یا اقداماتی که باید صورت بگیرد را خیلی شفاف و روشن مشخص کرده و در اختیار دستگاه‌ها و مسئولان و مقامات کشور قرار دادیم که می‌تواند مورد توجه و عمل دستگاه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی قرار بگیرد.
علت یکسری از وقایع ۹۶ اقتصادی بود
میزان: به دلیل جنس اتفاق که امنیتی بود، در آن برهه به خوبی ریشه یابی نشد شاید هم به اقتضای جنس، زمان نیاز داشت الان بعد از گذشت حدود ۱۵ ماه ریشه‌های آشوب ۹۶ مشخص شده است؟
ذوالفقاری: علت یکسری از آن وقایع، اقتصادی بوده است. ما یکسری عوامل و دلایل داریم که مبتنی بر یکسری واقعیت‌ها و مشکلاتی است که وجود دارد. این‌ها راه حل‌هایش یک بخش است. حال یکسری عوامل شتاب دهنده داریم که بیشتر جنبه‌های روحی و روانی دارد. یکسری عواملی هم داریم که بر اینگونه موارد سوار می‌شوند و عمدتا بحث‌های بیرونی و تحریک پذیری از جریانات بیرون هستند که عمدتا هم در چهره عناصر داخلی مخصوصا در فضای مجازی خودنمایی می‌کنند. یعنی فرض کنید خیلی از هشتگ‌هایی که در فضای مجازی در اینگونه موارد گذاشته می‌شود و کار‌های مختلفی که در این حوزه صورت می‌گیرد، با بررسی کارشناسان و متولیان امر، آشکار می‌شود که منشا داخلی ندارند.
میزان: عناصر داخلی که در این گونه موارد ابزار دشمن می‌شوند آگاهانه است یا ندانسته و به خاطر همان عوامل تحریک پذیری و احساساتی صورت می‌گیرد؟
ذوالفقاری: ببینید این‌هایی که در داخل چنین اخبار کذب و جهت‌داری را بعضا انتشار می‌دهند، ممکن است مطالبی که ذکرشده مطابق با خواست و میل‌شان باشد، اما نمی‌دانند که منشا اصلی و پشت پرده طراحی این متن و این عکس چیست و کجاست.
پرونده اداره امور جامعه هیچگاه بسته نمی‌شود
میزان: با این اوصافی که فرمودید و تجزیه و تحلیل وشناسایی‌هایی که صورت گرفته است می‌توان گفت: پرونده آشوب ۹۶ بسته شده است؟ و آیا راهکار‌ها در اختیار دستگاه‌های متولی برای اجرا و جلوگیری از این گونه موارد گذاشته شده است؟
ذوالفقاری: نمی‌توانیم بگوییم پرونده بسته شده است، پرونده اداره امور جامعه هیچگاه بسته نمی‌شود و تا جامعه هست و مدیریت جامعه وجود دارد، این کارکرد‌های دائمی و مستمر دستگاه‌ها و سازمان‌ها در جهت افزایش ثبات و امنیت، نقش خود را ایفا می‌کنند. اگر غیر از این هم باشد، نقش منفی ایفا می‌کند. شما سوال‌تان این بود که شرایط آن زمان تحلیل شد؟ بله، تحلیل شد و راهکار درآمد و ارائه شد. اینکه در دستور کار خیلی از سازمان‌ها قرار گرفته است؟ بله. اینکه همه موارد ارسالی اجرا شده است؟ خیر، ممکن است برخی موارد نیازمند مقدورات و یا یکسری منابع باشد که خصوصا در حوزه‌های اقتصادی شرایط خاص خود را دارد.
امروز امنیت کشور، در شرایط مناسبی قرار دارد
میزان: پس در جمع بندی این بخش از صحبت‌ها می‌توان گفت، امنیت و احساس آن در بین مردم وجود دارد؟
ذوالفقاری: بله، با جمیع شرایطی که داریم و با توجه به نظر، همراهی و آگاهی مردم و تلاش همه دستگاه‌ها و همراهی لایه‌های مختلف جامعه، امروز در این شرایطی که هستیم، امنیت کشور، در شرایط مناسبی قرار دارد.
نگاه مثبت مردم و مسئولان به برادران و خواهران افغانستانی
میزان: آیا پذیرش و همزیستی مناسب بین شهروندان ایران و مهاجران افغانستانی، در طول این سال‌ها ایجاد شده است؟
ذوالفقاری: بله، عمده مهاجران افغانستانی در ایران مانند شهروندان ایرانی زندگی می‌کنند. یعنی اساسا در زندگی شهری ما ادغام شده‌اند. مردم و مسئولان راجع به برادران و خواهران افغانستانی در ایران نگاه مثبتی دارند. اما موضوع مهم دیگری که باید به آن اشاره کنم، ورود غیرمجاز مهاجران از افغانستان است و علت آن هم ناامنی‌است. ما بار‌ها در جلسات سازمان ملل اعلام کردیم که اگر کشور‌های جهان بنا دارند، مشکل پناهندگان و مهاجران در جهان را حل کنند، باید در دیگر کشور‌ها، فتنه انگیزی نکنند. مهاجرت دلایل مختلفی دارد و برخی از آنها مانند جابجایی نیروی کار و متخصصان مثبت هستند. اما عمده مهاجرت‌های اجباری، ناشی از ناامنی و بی ثباتی کشورهاست که ریشه در خواسته‌های منافع جویانه قدرت‌های بزرگ در جهان دارد وگرنه هر فردی دوست دارد که در کشور خود زندگی کند.
۹۰ درصد مهاجران افغانستانی ابتدا وارد خاک پاکستان شده و از آنجا وارد ایران می‌شوند
میزان: با توجه به میزبانی چهل ساله ایران از مهاجران افغانستانی و ثبات نسبی این کشور در سال‌های اخیر، آیا دولت این کشور همکاری‌های لازم درباره اتباع افغانستانی ساکن در ایران را دارد؟
ذوالفقاری: مراودات و همکاری‌های دوجانبه بین ایران و افغانستان وجود دارد. اما در زمینه مهاجران، می‌توان گفت: هزینه ضعف مسئولیت دولت افغانستان را می‌دهیم چراکه در خیلی از موارد، توافقاتی را هم که امضا و زمانبندی می‌کنیم، اجرا نمی‌کنند. به‌طور مثال، یک سال و نیم پیش با آنها توافق کردیم که سفارت‌شان در ایران به اتباع غیرمجاز خود، گذرنامه دهد تا سالی یک بار به افغانستان برگردند، ولی تاکنون اقدامی در این زمینه انجام نداده‌اند. یا اینکه قراربود از نیرو‌های تحصیلکرده‌شان در ایران، برای پیشبرد امور افغانستان جذب کنند. دیگر اینکه قرار بود، مرزخود با پاکستان را کنترل کنند چرا که بیش از ۹۰ درصد از مهاجران افغانستانی ابتدا وارد خاک پاکستان شده و از آنجا وارد ایران می‌شوند. تقریبا هرساله، در حدود ۸۰۰ هزار نفر از اتباع غیر مجاز افغانستانی که داخل ایران می‌شوند را به داخل خاک این کشور بازمی گردانیم. در سال گذشته رکورد زده شد و در حدود ۸۰۰ هزار نفر را بازگرداندیم. در سنوات گذشته تعداد ۷۰۰- ۶۰۰ هزار مورد داشتیم؛ که بخشی هم خودمعرف هستند و این را قبول داریم.
هزینه‌ای که در مرز‌ها و یا برای جمع کردن مهاجران غیرمجازصورت می‌دهیم، برای کشور‌های اروپایی است
میزان: آیا کشور‌های غربی و سازمان‌های بین المللی که معمولا پرادعا و بی خاصیت - حداقل در مورد کشور عزیزمان ایران اسلامی - هستند، در زمینه مهاجران، کمک‌های لازم را به ایران انجام می‌دهند؟
ذوالفقاری: نکته مهم همین جاست؛ حرف مان این است، هزینه‌ای که در حال حاضر در مرز‌ها و یا برای جمع کردن مهاجران غیرمجازصورت می‌دهیم، برای کشور‌های اروپایی است، اما آنها چه کمکی به ما کرده‌اند؟ هیچ. ما جلسه‌ای با حضور کمیسیاریای عالی پناهندگان برگزار کردیم، در این مراسم یک کشور اعلام کرد سالیانه، مبلغی را به این کمیساریا کمک می‌کنیم که من همانجا گفتم اگر کمک همین یک کشور را به ما بدهید، حداقل برای رسیدگی به امور خدماتی و بهداشتی پناهندگانی که در ایران هستند، استفاده می‌کنیم. آن ۸۵۰ هزار نفر مهاجر در ایران به هرحال کسانی هستند که باید دنیا برای بهبود وضعیت زندگی‌شان در ایران کمک کند و تنهاکمکی که به ایران می‌شود، مبلغ بسیار کمی است که از طریق کمیساریای عالی پناهندگان سالیانه تخصیص داده می‌شود.
ایران محور مبارزه با تروریسم، قاچاق موادمخدر و جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی در منطقه است
میزان: مبلغی که کمیساریای عالی پاهندگان هرساله به ایران اختصاص می‌دهد، چقدر است؟
ذوالفقاری: عدد دقیق آن را به ذهن ندارم شاید در حدود ۲۵-۲۶ میلیون دلار است. هم اکنون ما حدود ۲۲ مهمانشهر داریم؛ یک بخشی از این مهمانشهر‌ها عمدتا با کمک کمیسیاریای عالی پناهندگان اداره می‌شود. ما برای جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی که حجم بسیار گسترده‌ای است، هیچگونه کمکی از سوی کشور‌های غربی نداریم. ما در مبارزه با مواد مخدر و تروریست وجلوگیری از مهاجران غیر قانونی، هزینه مضاعفی را برای [بخاطر]کشور‌های اروپایی پرداخت می‌کنیم. سوال ما از کشور‌های اروپایی این است که شما که می‌دانید ایران محور مبارزه با تروریسم در منطقه و محور اصلی مبارزه با تروریسم، قاچاق موادمخدر و جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی در منطقه است، چه کمکی به جمهوری اسلامی کرده اید؟ پاسخ؛ هیچ است. ایران در این منطقه محور اصلی کنترل مهاجرت‌های غیرقانونی به سمت غرب است. کمکی که کمیساریای عالی پناهندگان سالیانه به ایران انجام می‌دهد، در حد یک هزارم هزینه‌هایی که ما برای پناهندگان می‌کنیم، نیست. آن هزینه، صرف پناهندگان قانونی که در ایران هستند، می‌شود. مثلا ۲۰۰ هزار نفر از افراد قانونی افغانستانی که در ایران ساکن هستند، تحت عنوان گروه‌های آسیب پذیر با کمک کمیسیاریای عالی پناهندگان بیمه درمانی کردیم و یا اینکه مثلا تعدادی از مدارس را با کمک کمیساریای عالی پناهندگان ساختیم. اما هزینه‌های ۴۶۰ هزار دانش آموز برای وزارت آموزش و پرورش ما چقدر است؟
سالانه بیش از هشت تا ۹ هزار تن مواد مخدر در افغانستان تولید می‌شود
میزان: به موضوع مبارزه با قاچاق مواد مخدر اشاره کردید، ایران سالانه چه میزان کشف مواد مخدر دارد؟
ذوالفقاری: طبق اطلاعاتی که داریم، سالانه بیش از هشت تا ۹ هزار تن مواد مخدر در افغانستان تولید می‌شود؛ خب با توجه به این حجم از تولید، کشور‌ها توضیح دهند که کدام کشور بیشترین مبارزه را با قاچاق مواد مخدر دارد؟ سال گذشته، ایران ۸۳۰ تن مواد مخدر کشف کرده است.
در سازمان ملل از ایران به‌عنوان پیشانی مبارزه با موادمخدر تشکر می‌کنند
میزان: این کشفیات مواد مخدر از ورودی مرز افغانستان بوده است؟
ذوالفقاری: این کشفیات عمدتا از مرز پاکستان بوده، ولی تولیدی کشور افغانستان است. در بحث پیش‌سازها، مسائل مختلف زیادی داریم. بخشی از این مواد مخدر که ذکر می‌کنم، هروئین و مورفین است. همه می‌دانند که در سازمان ملل از جمهوری اسلامی به عنوان، پیشانی مبارزه با موادمخدر تشکر می‌کنند؛ در سازمان ملل در جلسات اکسکام که خود من شرکت می‌کنم، مرتب از میزبانی و از تلاش ایران در ارتباط با خدمت رسانی به پناهندگان تشکر می‌کنند. همه می‌دانند گرچه برخی به زبان نمی‌آورند.
تقدیم ۴ هزار نفر شهید تنها در راه مبارزه با مواد مخدر
میزان: در زمینه مبارزه با تروریست هم اوضاع به همین صورت است؟
ذوالفقاری: بله، ایران در طول این چند سال محور اصلی مبارزه با تروریست در منطقه بوده است. تحرکاتی که در عراق و سوریه و یا بخش‌هایی از ترکیه و نیز در پاکستان و افغانستان وجود دارد را در نظر بگیرید، اگر تلاش جمهوری اسلامی ایران نبود، با پیوند بین این گروه‌های تروریستی از غرب تا شرق اتفاق می‌افتاد؟ آیا کشور‌های تروریستی این امکان را داشتند که بتوانند با تروریست مبارزه کنند؟ پس نتیجه اینکه ایران محور اصلی مبارزه با تروریست در منطقه است آنهم به استناد تلاش‌ها و عملکردی که دارد. ایران محور اصلی مبارزه با مواد مخدر است آن هم به استناد ارقام و آمار. ایران تاکنون حدود ۴ هزار نفر شهید تنها در راه مبارزه با مواد مخدر داشته است
افزایش تعداد اتباع پاکستانی در ایران
میزان: از اتباع پاکستانی هم در ایران حضور دارند؟
ذوالفقاری: بله، از سال گذشته با افزایش تعداد اتباع پاکستانی در ایران، مواجه شده‌ایم.
پهپاد‌ها به کمک کنترل مرزهای شرق و جنوب شرق می‌روند
میزان: اقدامات در مرزهای شرق و جنوب شرقی صرفا محدود به دیوارسازی خواهد شد؟
ذوالفقاری: خیر، برای مرزهای آن قسمت کشور طرح‌هایی داریم که قبلا باتوجه به شرایط زیست محیطی، توپوگرافی و شرایط اقتصادی طراحی شده است و البته ممکن است اصلاحاتی با توجه شرایط جدید، انجام دهیم. با همکاری تیم مشترک ستاد کل نیرو‌های مسلح، سپاه، نیروی انتظامی و وزارت کشور آن، طرح‌هایی که از گذشته داشتیم و دیدگاه‌هایی هم که در ارتباط با این قضیه وجود داشت را تجمیع کرده‌ایم تا این کار صورت بگیرد. با همه این تفاسیر، در برخی نقاط باید دیوار ایجاد شود، در نقاط دیگر هم شاید لازم باشد نوع دیگری از اقدامات فیزیکی صورت بگیرد. برخی جا‌ها باید جاده‌هایی ایجاد شود که ما بتوانیم مقر‌های مرزی را ایجاد کنیم تا بتوانیم درآنجا استقرار پیدا کنیم، خود احداثات مرزی هم هست که ما نیرو‌ها را بتوانیم در آنجا به گونه‌ای استقرار دهیم که کل مرز را تحت کنترل و پایش قرار دهند. البته بخش عمده‌ای از کار با کنترل‌های الکترونیکی، اپتیکی و پهپادی خواهد بود. این هزینه قرار است تنها برای اصلاح مرزهای شرق و جنوب شرقی مورد استفاده قرار گیرد، امیدوارم یک تحول کاملا محسوسی را مردم و مسئولان در این منطقه شاهد باشند و به زودی هم اتفاق بیفتد.
مجانی شدن ویزا به معنی نگرفتن ویزا نیست
میزان: باتوجه به حذف روادید در سفر به عراق، مسلما تعداد زوار مراسم اربعین افزایش خواهد یافت، آیا آمادگی پذیرایی از این افزایش جمعیت در ایران و عراق وجود دارد؟
ذوالفقاری: اولا مجانی شدن ویزا به معنی نگرفتن ویزا نیست و مردم باید به این موضوع توجه داشته باشند. یعنی برای سفر به عراق و بالعکس باید ویزا دریافت شود. نکته دیگر اینکه، مجانی شدن ویزا صرفا برای اربعین نیست بلکه برای کل سال است. چون اگر فقط برای اربعین بود آنگاه بایک حجم بالای زوار مواجه می‌شدیم که مشکلات دیگری به وجود می‌آمد، ولی پیشنهادمان این بود که لغو روادید کنیم تا مسافران با گذرنامه بیایند و بروند و مردم به زحمت ویزا گرفتن هم نیفتند؛ که عراق اعلام کرد فعلا در این گام ما روادید را مجانی کنیم تا ببینیم در ادامه چه اتفاقی می‌افتد؛ لذا یک برآورد این است که، چون روادید مجانی شده است، آن‌هایی که می‌خواهند زیارت عتبات بروند تعدادشان در کل سال توزیع شود و آن فشار غیرمتعارفی که ممکن است در اربعین باشد، پیش نیاید. اما این افزایش جمعیت تا یک نقطه‌ای، امکان پاسخگویی دارد. سال گذشته تلاش کردیم که تعداد ۲۰ دفتر را از عراق به ایران برای صدور ویزا بیاوریم، چهار کنسولگری و سفارت هم که از قبل بودند لذا در ۲۴ نقطه صدور ویزا داشتنیم. آنهاهم برای صدور ویزا، دست شان تا یک نقطه‌ای باز است. طبیعتا ممکن است تعداد افراد بیشتر شود و با این موضوع مشکلی نداریم. سال گذشته بالاترین عددی که داشتیم در حدود ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار ویزا در یک سال بوده است.
زیرساخت‌های ایران و عراق تاجمعیت ۳ میلون نفر زائر اربعین را پاسخ می‌دهد
میزان: آیا زیرساخت‌های لازم برای افزایش جمعیت احتمالی زوار مراسم اربعین آماده است؟
ذوالفقاری: باید بگویم در خاک ایران در حوزه جاده و پارکینگ و سایر موارد شرایط را به حدی می‌رسانیم که به این مطالبه اضافه‌تر نیز پاسخ بگوییم. در بحث تدارکاتی هم، افراد تا مرز مشکل خاصی ندارند، اما در حوزه حمل و نقل ممکن است یک مقداری تاثیر بگذارد، زیرا ما در پیک کار اربعین ۸۰ درصد ناوگان حمل و نقل بین شهری در کل کشور به اضافه امکانات سازمان‌ها و نهاد‌های نیرو‌های مسلح را بکار می‌گیریم و هنوز هم می‌بینیم در برخی ساعات با ورود جمعیت بالا، سرویس حمل و نقل ما پاسخگو نیست. پس ممکن است اگر افزایش جمعیت در حد بالاتری داشته باشیم به لحاظ حمل و نقل عمومی کیفیت کار کاهش پیدا کند.
اما در داخل عراق اولین مشکل این است که جاده‌ها کشش ندارند. دوم از نظر خدمات اسکان و تغذیه، اساسا داخل عراق تا یک سقفی می‌شود با کمک عراقی‌ها و ایرانی‌ها خدمات داد و از آن سقف به بالا، زیرساخت‌های لازم برای خدمات دهی آماده نیست. از سوی دیگر، تا جاده مهران به نجف، چهاربانده شود وقت زیادی می‌برد و آمادگی زیرساخت‌های آن سوی مرز، زمان بر‌تر از ایران است. پیش بینی می‌کنیم زیرساخت‌های عراق و ایران، جمعیت تا ۳ میلون نفر را پاسخ دهد. این تقریبا برآورد‌هایی است که می‌کنیم.
آماده باش جدید به استان‌های کشور برای مراسم اجرای اربعین
میزان: برنامه جدیدی هم برای استفاده بیشتر از ظرفیت استان‌ها در مراسم اریعین سال ۹۸ دارید؟
ذوالفقاری: آماده باش جدیدی به استان‌های کشور به عنوان استان‌های معین، داده‌ایم تا ظرفیت‌های استانی را بیشتر پای کار بیاورند و تقریبا به صورت قطعی‌تر میزان اسکان و تغذیه را به ما اعلام کنند. ما توافق می‌کنیم، هر استانی در چه نقطه‌ای به چه مدتی؛ چه میزان اسکان و چه میزان تغذیه انجام دهد. اما در کنار این توزیع سفر یکی از موضوعاتی است که می‌تواند کمک کند تا مردم در مضیقه نباشند، زیرا اگر مردم را به مرز برسانیم، اما آن طرف مرز جاده جواب ندهد، فردا باید مردم در خاک عراق کیلومتر‌ها پیاده روی کنند تا امکان اینکه یک جایی شرایط انتقال‌شان با وسیله نقلیه فراهم شود. جلسات مشترکی را با طرف عراقی خواهیم داشت تا انشالله کار را به گونه‌ای پیش ببریم که اگر تعداد افراد اضافه شد هم ویزایشان را صادر کنیم، هم بتوانیم در حد مقدورات توان، خدمات را در آن سوی مرز فراهم کنیم که مشکلات کمتری داشته باشند.
تاکید زیادی داریم، سفر زائران به عتبات از بعد ماه رمضان شروع شود
میزان: مرز جدیدی هم برای سفر زائران در سال ۹۸ به ظرفیت‌های قبلی اضافه می‌شود؟
ذوالفقاری: امسال باید تدابیر جدیدی برای گذرگاه‌های مرزهای بیندیشیم و به دوستان اعلام کردیم زائران استان‌هایی که باید از جنوب کشور از مرز‌ها خارج شوند، حتما باید از همان قسمت خارج شوند و در ویزایشان محل خروج شان را از همان مرز جنوبی مشخص می‌کنیم. در کنار این موضوع دنبال این هستیم تا از مرز خسروی که مرز آماده‌ای است و به سمت بغداد است، استفاده کنیم. بهره گیری از مرز خسروی می‌تواند، تمرکز جمعیت را کمی کاهش دهد. اگر مرز خسروی راه بیفتد می‌تواند بخشی از این فشاری که روی مرز مهران است را کم کند. تاکید زیادی داریم که تردد زائر از بعد ماه رمضان شروع شود و اگر عراق کتبا اعلام کند سازمان حج و زیارت هم آمادگی دارد که این کار را انجام دهد.
میزان: در پایان مجدد از اینکه وقت خودتان را در اختیار قرار دادید سپاسگزارم.
ذوالفقاری: من هم از شما و از همه همکارانتان در تشکر می‌کنم.
گروه سیاسی - وحید عظیم‌نیا و ندا فراهانی؛ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان «میثاق‌نامه» ملت ایران اسلامی در مقدمه خود - که متأسفانه آن‌طور که باید و شاید مورد توجه قرار نمی‌گیرد - از دیدگاه اسلام به حکومت اشاره می‌کند و آن را برخاسته از موضع طبقاتی و سلطه‌گری فردی یا گروهی نمی‌داند بلکه معتقد است تبلور آرمان سیاسی ملتی هم کیش و هم فکر است که به خود سازمان می‌دهد تا در روند تحول فکری و عقیدتی راه خود را به سوی هدف نهایی (حرکت به سوی الله) بگشاید.
اگر حکومت را لازمه نیل به سوی هدف نهایی بدانیم - که می‌دانیم - «امنیت»، ملزوم چنین امر مهمی است و طبق فرموده حضرت امیرالمومنین علی (ع) «شَرُّ الأوطانِ ما لَم یَأمَن فیهِ القُطّانُ... بدترین وطن، وطنی است که ساکنانش در آن ایمن نباشند». (غررالحکم و دررالکلم، ح۵۷۱۲).
اما تامین امنیت منابعی دارد که این منبع در قاموس جمهوری اسلامی ایران، «مردم» هستند. به عبارتی، دکترین امنیتی جمهوری اسلامی ایران با رهیافت «امنیت مردم پایه» ریل‌گذاری شده است چه آنکه بنیانگذار انقلاب اسلامی و خلف صالح ایشان به دخالت مستقیم و غیرمستقیم مردم در امنیت اعتقاد داشته و دارند.
حال همزمان با چهلمین سال عمر پُربرکت انقلاب اسلامی ایران درباره واژه پرقدرت «امنیت مردم پایه» با دبیر شورای امنیت کشور به کنکاش نشستیم؛ البته نتیجه گفت‌وگوی حدود ۹۰ دقیقه‌ای خبرنگاران تحریریه سیاسی با حسین ذوالفقاری به حوزه‌های مرتبط دیگری هم کشیده شد، از این جهت ماحصل این گفتگو تقدیم می‌شود.
اگر حکومت را لازمه نیل به سوی هدف نهایی بدانیم - که می‌دانیم - «امنیت»، ملزوم چنین امر مهمی است و طبق فرموده حضرت امیرالمومنین علی (ع) «شَرُّ الأوطانِ ما لَم یَأمَن فیهِ القُطّانُ... بدترین وطن، وطنی است که ساکنانش در آن ایمن نباشند». (غررالحکم و دررالکلم، ح۵۷۱۲).
اما تامین امنیت منابعی دارد که این منبع در قاموس جمهوری اسلامی ایران، «مردم» هستند. به عبارتی، دکترین امنیتی جمهوری اسلامی ایران با رهیافت «امنیت مردم پایه» ریل‌گذاری شده است چه آنکه بنیانگذار انقلاب اسلامی و خلف صالح ایشان به دخالت مستقیم و غیرمستقیم مردم در امنیت اعتقاد داشته و دارند.
حال همزمان با چهلمین سال عمر پُربرکت انقلاب اسلامی ایران درباره واژه پرقدرت «امنیت مردم پایه» با دبیر شورای امنیت کشور به کنکاش نشستیم؛ البته نتیجه گفت‌وگوی حدود ۹۰ دقیقه‌ای خبرنگاران تحریریه سیاسی با حسین ذوالفقاری به حوزه‌های مرتبط دیگری هم کشیده شد، از این جهت ماحصل این گفتگو تقدیم می‌شود.
در همه نظرسنجی‌ها، میزان رضایت مردم از امنیت، بالاتر از سایر حوزه‌ها بود
میزان: بدوا از اینکه وقت خودتان را در اختیار قرار دادید سپاسگزارم. اجازه بفرمایید اولین سوالم را درباره آخرین وضعیت نعمت امنیت کشور عزیزمان بپرسم. مستحضرید امنیت ایران اسلامی در جزیره ناامن منطقه میسور نبود مگر به وحدت مردم و جان فشانی نیرو‌های جان برکف و صد البته راهبری داهیانه ناخدای باخدای انقلاب؛ حضرت‌عالی به عنوان دبیر شورای امنیت کشور - که حداقل امنیت داخلی کشور تحت مسئولیت شماست - وضعیت امروز کشور را به لحاظ امنیتی مختصر ترسیم بفرمایید.
ذوالفقاری: در سال ۹۷ طی نظرخواهی‌های متعددی که از مردم در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی صورت گرفت، تقریبا در همه نظرسنجی‌ها، میزان رضایت مردم از امنیت، بالاتر از سایر حوزه‌ها بود. این نظرسنجی‌ها بر مبنای مولفه‌هایی نظیرِ شرایط عمومی کشور، موقعیت پیرامونی، حجم تهدیدات، میزان آسیب پذیری‌ها و ارزیابی از وضعیت امنیتی کشور، صورت گرفت. در ارزیابی وضعیت امنیتی یک کشور باید میزان تهدیدات بیرونی و شرایط کشور‌های پیرامون را نیز در نظر داشت. به هر میزان که کشور‌های پیرامون و همسایگان یک کشور، ثبات و امنیت بیشتری داشته باشند، طبیعتا آن کشور نیز در امر بهره‌مندی از ثبات و امنیت، پیشروتر خواهد بود و عکس این امر نیز صادق است. علی‌ایحال وقتی در همسایگی کشوری قرار داریم که بزرگترین تولید کننده مواد مخدر سنتی است یا وقتی در همسایگی کشور‌هایی هستیم که طی سال‌های اخیر اتفاقاتی نظیر جنگ‌های داخلی و وسیع‌ترین رخداد‌های تروریستی را تجربه کرده‌اند طبیعتا این متغیر‌ها و مولفه‌ها را باید در ارزیابی وضعیت امنیتی کشور مد نظر قرار دهید. از سویی دیگر وقتی در همسایگی ما کشوری قرار دارد که به دلیل ضعف‌های امنیتی و معیشتی، کشوری مهاجرفرست محسوب می‌شود، باید در سنجش وضعیت امنیتی خود، این موضوع را مدنظر قرار دهید؛ بنابراین وضعیت امنیتی یک کشور مقوله‌ای چند متغیره است و ارزیابی و بررسی تک وجهی آن، خطاست.
کشور در یک شرایط امن قرار دارد
میزان: به مسئله مهمی اشاره کردید. متاسفانه منطقه ما به دلیل حضور کشور‌های قلدر، ناامن شده و برخلاف تمام قوانین بین‌المللی و انسانی، روزگار مردم منطقه پیرو حضور غیرقانونی کشور‌های خارجی مثل رژیم آمریکا سیاه شده است. حال در چنین شرایطی، حضور قدرت‌های مستکبر در غرب آسیا، چه تاثیری روی امنیت «مردم پایه» ایران اسلامی داشته است؟
ذوالفقاری: امروزه کشور‌های مستکبری مانند آمریکا برای فشار به مردم ایران از همه ظرفیت‌های خود اعم از تحریم اقتصادی و اقدامات سیاسی، بهره می‌برند. علاوه بر آن، با تحریک برخی کشور‌های منطقه، گروهک‌های معارضی با زمینه‌ها و بهانه‌های مختلف، تلاش دارند تا ثبات و امنیت ایران را دچار اخلال کنند. از سویی دیگر، ما شاهد عملیات روانی دشمن در قضیه اقتصادی نیز هستیم؛ دشمن در این زمینه تلاش دارد تا با سلسله اقدامات ایذایی خود در جنگ روانی و رسانه‌ای، بر رفتار‌های اقتصادی مردم ما تاثیر سوء بگذارد و توأمان بر روی مشکلات و نواقص اقتصاد داخلی ما نیز دست می‌گذارند و بدین ترتیب، جنگ تمام عیار اقتصادی خود را علیه مردم ما پیش می‌برند. به محض اینکه معدود اعضای یک صنف به دلیل پاره‌ای مشکلات، تجمع مسالمت‌آمیزی برگزار می‌کنند، در سریع‌ترین زمان ممکن، رسانه‌های خارجی و بیرونی، اقدام به تهیه برنامه ویژه پیرامون آن تجمع می‌کنند و یک موضوع ساده و صنفی را چنان آب و تاب می‌دهند که کاملا رگه‌های عملیات روانی و رسانه‌ای آن آشکار می‌شود؛ بنابراین خیلی واضح است که دشمنان با ظرفیت‌های خود از قبیلِ عملیات روانی، تروریسم اقتصادی و حمایت از گروهک‌های معارض و معاند، قصد آسیب رساندن به امنیت مردم ما را دارند؛ اما با این همه می‌بینیم که امروز کشور، در یک شرایط امن قرار دارد. البته بر روی این موضوع نیز باید تاکید کرد که تحقق امنیت، آرامش و ثبات در کشور، محصول کارجمعی است. اینکه علی‌رغم همه تهدیدات و شیطنت‌های دشمنان، ثبات و امنیت در کشور حکمفرماست ناشی از مردم پایه بودن مقوله امنیت در کشور ما است. این موضوع یک شعار نیست بلکه مابه ازای بیرونی دارد؛ هر زمانی که تهدیدات و تحریکات دشمنان و اذناب آنها علیه امنیت کشور افزایش می‌یابد، مشاهده می‌کنیم که همکاری و معاضدت مردم و رعایت جوانب و اصول امنیتی از ناحیه آنها بیشتر می‌شود.
اولین حرکت در دفاع از انقلاب و نظام و مرزکشی با آشوبگران در کاشان اتفاق افتاد
میزان: از «امنیت مردم پایه» در کشور، سخن گفتیم؛ در آشوب ۹۶ جمعی از همو‌طنان به دلیل مشکلات اقتصادی در پی خواسته‌های به حق خودشان بودند، اما وقتی متوجه شدند عده‌ای اجیرشده بنا دارند بر بستر انتقاد آنها، موج سواری کنند، مسیر خود را از آشوبگران جدا کردند، آیا می‌توان این بینش مردم را علتِ معلولی به اسم «امنیت مردم پایه» تلقی کرد؟
ذوالفقاری: بله، همینطور است. در خلال اغتشاشات دی ماه ۹۶، به شخصه شاهد بودم که بدون اعلام و خواست رسمی، اولین حرکت در دفاع از انقلاب و نظام و مرزکشی با آشوبگران در کاشان اتفاق افتاد. وقتی گزارش‌ها آمد متوجه حجم عظیمی از افراد شرکت کننده در این مراسم شدیم که به صورت خودجوش در راهپیمایی حمایت از انقلاب و نظام شرکت کرده بودند. به طور کلی اتفاقات دی ماه ۹۶ دارای سه مرحله بود؛ در مرحله اول، افرادی یک سری مشکلات را مطرح کردند؛ در مرحله دوم، مردم متوجه سوء استفاده معاندان شدند لذا خط خود را از آشوبگران و اغتشاشگران جدا کردند؛ مطابق با آمار و اطلاعاتی که دارم، در ۱۰۱ شهر که اعتراضات معیشتی برقرار بود، پس از به صحنه آمدن اغتشاشگران، مردم قاطعانه از همراهی با آنها خودداری کردند، بگونه‌ای که جمعیتِ در صحنه این ۱۰۱ شهر، پس از آشکار شدن ماهیت عناصر آشوب طلب، کاهش محسوسی داشت و اصلا قابل مقایسه با تجمعات ابتدایی نبود. سرانجام در مرحله سوم، مردم، خود هدایت جمعیت را در دست گرفتند؛ چرا که دیدند همان سیاسیون خارجی که مدعی تضمین منافع برجامی ایران بودند به حمایت از آشوبگران برخاسته‌اند؛ بنابراین وقتی برای مردم ما ماهیت عناصر آشوب طلب و حامیان آنها مشخص شد، به صحنه آمدند و خود، غائله را ختم کردند.
تزویر و دو رو بودن دشمنان ثابت شده است
میزان: از بخش پایانی بحث شما وام می‌گیرم؛ با استناد به این بخش می‌توان نتیجه گرفت فرآیند فتنه ۸۸ در آشوب ۹۶ تکرار شد. مقام معظم رهبری در دیدار رمضانی کارگزاران نظام از نامه «فدایت شم» اوباما رئیس‌جمهور پیشین رژیم آمریکا سخن گفتند و فرمودند: «به مجرّد اینکه فتنه‌ای اینجا راه افتاد، همه‌ی آن حرف‌هایی که قبلاً زده بودند، آن اظهار ارادت‌ها، کأنّه فراموششان شد و به جریان فتنه علیه جمهوری اسلامی ملحق شدند» [متن کامل]؛ این قضیه در آشوب ۹۶ هم اتفاق افتاد یعنی وقتی کشور‌هایی که بنا داشنتد برجام منهای آمریکا را پیش ببرند با آشوب ۹۶ مواجه شدند به حمایت از آشوبگران پرداختند انگار نه انگار که جوهر برجام هنوز خشک نشده است! بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت بر عصای بیگانگان تکیه کردن اشتباه است و غربی‌ها غیرقابل اعتماد بودن خود را بار‌ها ثابت کرده‌اند
ذوالفقاری: بله؛ قطعا تزویر و دو رو بودن دشمنان ثابت شده است. اما تفاوت رویکردشان در سال ۹۶ معنادارتر بود. در سال ۸۸ یک شرایط دیگری داشتیم. اما در سال ۹۶ درست در مقطعی قرار داشتیم که دو سال پیش از آن، برجام یا همان توافق بین ایران و ۱+۵ منعقد شده بود و این توافق در مراحل اجرایی قرار داشت. بعد از توافق برجام، همان‌هایی که دست توافق و تفاهم را به سمت ایران دراز کرده و باید به سمت اصلاح یکسری ارتباطات حرکت می‌کردند، به محض مشاهده تجمعات اعتراض‌آمیز در برخی شهرهای ایران، بلافاصله چهره عوض کردند و به حمایت از عناصر آشوب طلب پرداختند. علی‌ایحال، حضور مردم در صحنه، در ارتباط با امنیت کشور، واقعیتی است که همه باید به آن اذعان داشته باشیم. در کنار این مولفه بسیار مهم، چشمان بیداری در زمین، دریا، خیابان، کوچه و بازار باید باز باشد و از مردم‌مان در برابر این حجم تهدیداتی که متوجه کشور است، صیانت کنند. البته نه از بُعد اعتقادی که در جای خود محفوظ است، بلکه از بُعد کارکردی تاکید دارم که در ثبات، امنیت و آرامشی که در حوزه امنیتی در کشور حکمفرماست، نقش رهبری و جایگاه ولایت فقیه بسیار تاثیرگذار است. تلاش دشمنان از تمام اقداماتی که بر ضد مردم ایران انجام می‌دهند اعم از تحریم‌های اقتصادی و فشار‌های روانی، به هم ریختن اوضاع داخل کشور است؛ اما این توطئه آنها محقق نمی‌شود چرا که با وجود همه چالش‌های موجود، کشتی آرام و با ثبات ایران اسلامی، ناخدایی دارد و با هدایت‌های این ناخدا به راه خود ادامه می‌دهد.
شعار‌های آشوب ۹۶ آنالیز و براساس آن راهکار ارائه شد
میزان: بعد از آشوب زمستان ۹۶، نهاد‌های مختلف از جمله وزارت کشور با مسئولت حضرت‌عالی گزارشی از این حادثه تهیه کردند. نتیجه این گزارش چه شد؟ صرفا گزارش کار بود یا شناسایی نقاط ضعف و ارائه راهکار را هم شامل می‌شد؟
ذوالفقاری: ببینید وقتی حادثه و یا حوادثی در کشور رخ می‌دهد، از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد که پایه‌هایش چه بوده است. در این رخداد نیز برای تهیه گزارش، مثلا ما تعداد شعار‌ها را آنالیز کردیم که چنددرصد سیاسی، اقتصادی و یا اجتماعی بوده است. در تحلیل‌های پیچیده‌ای که برای علت یابی صورت می‌گیرد، ترکیبی از مسائل را می‌بینیم. یعنی وقتی در آنجا موضوع را بررسی می‌کنیم نتیجه این می‌شود که باید اقدامات مختلف و چندجانبه‌ای صورت بگیرد. در بررسی‌ای که راجع به حوادث دی ماه سال ۹۶ صورت گرفت، حتی ادمین‌های فعال کشور، جمعیت، ترکیب جمعیتی، درصد زن و مرد، افرادی که دستگیر شده‌اند، سن شان و سایر موارد دیگر تحلیل شد که وقتی این اقدام صورت گرفت، از دل آن به یکسری علل و عوامل می‌رسیم. آن علل به شما می‌گوید که چه کار‌هایی باید صورت بگیرد.
میزان: ضمن ارائه گزارش، راه کار هم ارائه کرده‌اید؟
ذوالفقاری: بله؛ براساس آن پیشنهادات، راه حل‌ها و یا اقداماتی که باید صورت بگیرد را خیلی شفاف و روشن مشخص کرده و در اختیار دستگاه‌ها و مسئولان و مقامات کشور قرار دادیم که می‌تواند مورد توجه و عمل دستگاه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی قرار بگیرد.
علت یکسری از وقایع ۹۶ اقتصادی بود
میزان: به دلیل جنس اتفاق که امنیتی بود، در آن برهه به خوبی ریشه یابی نشد شاید هم به اقتضای جنس، زمان نیاز داشت الان بعد از گذشت حدود ۱۵ ماه ریشه‌های آشوب ۹۶ مشخص شده است؟
ذوالفقاری: علت یکسری از آن وقایع، اقتصادی بوده است. ما یکسری عوامل و دلایل داریم که مبتنی بر یکسری واقعیت‌ها و مشکلاتی است که وجود دارد. این‌ها راه حل‌هایش یک بخش است. حال یکسری عوامل شتاب دهنده داریم که بیشتر جنبه‌های روحی و روانی دارد. یکسری عواملی هم داریم که بر اینگونه موارد سوار می‌شوند و عمدتا بحث‌های بیرونی و تحریک پذیری از جریانات بیرون هستند که عمدتا هم در چهره عناصر داخلی مخصوصا در فضای مجازی خودنمایی می‌کنند. یعنی فرض کنید خیلی از هشتگ‌هایی که در فضای مجازی در اینگونه موارد گذاشته می‌شود و کار‌های مختلفی که در این حوزه صورت می‌گیرد، با بررسی کارشناسان و متولیان امر، آشکار می‌شود که منشا داخلی ندارند.
میزان: عناصر داخلی که در این گونه موارد ابزار دشمن می‌شوند آگاهانه است یا ندانسته و به خاطر همان عوامل تحریک پذیری و احساساتی صورت می‌گیرد؟
ذوالفقاری: ببینید این‌هایی که در داخل چنین اخبار کذب و جهت‌داری را بعضا انتشار می‌دهند، ممکن است مطالبی که ذکرشده مطابق با خواست و میل‌شان باشد، اما نمی‌دانند که منشا اصلی و پشت پرده طراحی این متن و این عکس چیست و کجاست.
پرونده اداره امور جامعه هیچگاه بسته نمی‌شود
میزان: با این اوصافی که فرمودید و تجزیه و تحلیل وشناسایی‌هایی که صورت گرفته است می‌توان گفت: پرونده آشوب ۹۶ بسته شده است؟ و آیا راهکار‌ها در اختیار دستگاه‌های متولی برای اجرا و جلوگیری از این گونه موارد گذاشته شده است؟
ذوالفقاری: نمی‌توانیم بگوییم پرونده بسته شده است، پرونده اداره امور جامعه هیچگاه بسته نمی‌شود و تا جامعه هست و مدیریت جامعه وجود دارد، این کارکرد‌های دائمی و مستمر دستگاه‌ها و سازمان‌ها در جهت افزایش ثبات و امنیت، نقش خود را ایفا می‌کنند. اگر غیر از این هم باشد، نقش منفی ایفا می‌کند. شما سوال‌تان این بود که شرایط آن زمان تحلیل شد؟ بله، تحلیل شد و راهکار درآمد و ارائه شد. اینکه در دستور کار خیلی از سازمان‌ها قرار گرفته است؟ بله. اینکه همه موارد ارسالی اجرا شده است؟ خیر، ممکن است برخی موارد نیازمند مقدورات و یا یکسری منابع باشد که خصوصا در حوزه‌های اقتصادی شرایط خاص خود را دارد.
امروز امنیت کشور، در شرایط مناسبی قرار دارد
میزان: پس در جمع بندی این بخش از صحبت‌ها می‌توان گفت، امنیت و احساس آن در بین مردم وجود دارد؟
ذوالفقاری: بله، با جمیع شرایطی که داریم و با توجه به نظر، همراهی و آگاهی مردم و تلاش همه دستگاه‌ها و همراهی لایه‌های مختلف جامعه، امروز در این شرایطی که هستیم، امنیت کشور، در شرایط مناسبی قرار دارد.
تقریبا سه میلیون نفر اتباع افغانستانی در ایران حضور دارند
میزان: در لابلای صحبت هایتان به اینکه میزبان مهاجران افغانستانی هستیم اشاره کردید؛ به عنوان مسئول اتباع و مهاجران خارجی، وضعیت کنونی حضور و اسکان آنها در کشور چگونه است؟ اخیرا هم که معاون سیاسی وزیر امورخارجه اظهارنظر قابل تاملی داشت که موجی از واکنش‌ها را به همراه داشت!
ذوالفقاری: در ارتباط با بحث مهاجران و اتباع خارجی، خصوصا عزیزانی که از افغانستان در کشورمان هستند، باید ۴ موضوع را مدنظر قرار دهیم. از سال ۱۳۵۹ تاکنون، نزدیک به ۴ دهه است که میزبان خواهران و برادران افغانستانی هستیم. هم اکنون نیز با نسل سوم و چهارم اتباع افغانستانی در کشور زندگی می‌کنیم. در حال حاضر، بیش از۸۵۰ هزارنفر اتباع افغانستانی دارای کارت آمایش و مجوز از ایران هستند و حدود ۴۵۰ هزار نفر نیز با پاسپورت، در اینجا زندگی می‌کنند. همانطور که می‌دانید کسی که پاسپورت دارد، باید بعد از سه ماه به کشور خود برگردد و مجددا ویزا بگیرد. ما چند سال است که حضور مهاجران افعانستانی در ایران را، برای یکسال تمدید می‌کنیم و این نوع دوم از حضور این عزیزان در کشورمان است. قشر سومی هم داریم که حضورشان در ایران غیرمجاز است؛ البته آنها را سرشماری کرده‌ایم. در حال حاضر ۱۲۸ هزار دانش آموز غیرمجاز (یعنی کسانی که مهاجرت غیرقانونی به ایران داشته اند) با اجرای دستور مقام معظم رهبری در ایران درس می‌خوانند. زنان ایرانی که با مردان افغانستانی ازدواج کرده اند، سرشماری شده اند و تعدادشان ۸۰۴ هزار نفر است. برآورد ما این است که نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر دیگر هم به صورت غیرمجاز در کشورحضور دارند که در این صورت، تقریبا سه میلیون نفر اتباع افغانستانی در ایران حضور دارند.
حدود هزار و ۴۰۰ مدرسه ۱۰ کلاسه ایران در اختیار بیش از ۴۶۰ هزار دانش‌آموز افغانستانی است
هم اکنون بیش از ۴۶۰ هزار دانش آموز افغانستانی در ایران داریم، اگر یک مدرسه یک کلاسه با ۳۰ نفر هم در نظر بگیریم، یک هزار و ۴۰۰ مدرسه ۱۰ کلاسه در کشور، فقط در خدمت خواهران و برادران عزیز افغانستانی است. تاکنون جمعیتی بالغ بر چند ده هزار نفر افغانستانی در ایران، آموزش فنی و حرفه‌ای دیده اند. ۲۷ هزار نفر دانشجو نیز از دانشگاه‌های ما فارغ التحصیل شده اند و هم اکنون ۱۵ هزار نفر دانشجوی افغانستانی در ایران مشغول به‌تحصیل هستند.
میزان: در لابلای صحبت هایتان به اینکه میزبان مهاجران افغانستانی هستیم اشاره کردید؛ به عنوان مسئول اتباع و مهاجران خارجی، وضعیت کنونی حضور و اسکان آنها در کشور چگونه است؟ اخیرا هم که معاون سیاسی وزیر امورخارجه اظهارنظر قابل تاملی داشت که موجی از واکنش‌ها را به همراه داشت!
ذوالفقاری: در ارتباط با بحث مهاجران و اتباع خارجی، خصوصا عزیزانی که از افغانستان در کشورمان هستند، باید ۴ موضوع را مدنظر قرار دهیم. از سال ۱۳۵۹ تاکنون، نزدیک به ۴ دهه است که میزبان خواهران و برادران افغانستانی هستیم. هم اکنون نیز با نسل سوم و چهارم اتباع افغانستانی در کشور زندگی می‌کنیم. در حال حاضر، بیش از۸۵۰ هزارنفر اتباع افغانستانی دارای کارت آمایش و مجوز از ایران هستند و حدود ۴۵۰ هزار نفر نیز با پاسپورت، در اینجا زندگی می‌کنند. همانطور که می‌دانید کسی که پاسپورت دارد، باید بعد از سه ماه به کشور خود برگردد و مجددا ویزا بگیرد. ما چند سال است که حضور مهاجران افعانستانی در ایران را، برای یکسال تمدید می‌کنیم و این نوع دوم از حضور این عزیزان در کشورمان است. قشر سومی هم داریم که حضورشان در ایران غیرمجاز است؛ البته آنها را سرشماری کرده‌ایم. در حال حاضر ۱۲۸ هزار دانش آموز غیرمجاز (یعنی کسانی که مهاجرت غیرقانونی به ایران داشته اند) با اجرای دستور مقام معظم رهبری در ایران درس می‌خوانند. زنان ایرانی که با مردان افغانستانی ازدواج کرده اند، سرشماری شده اند و تعدادشان ۸۰۴ هزار نفر است. برآورد ما این است که نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر دیگر هم به صورت غیرمجاز در کشورحضور دارند که در این صورت، تقریبا سه میلیون نفر اتباع افغانستانی در ایران حضور دارند.
حدود هزار و ۴۰۰ مدرسه ۱۰ کلاسه ایران در اختیار بیش از ۴۶۰ هزار دانش‌آموز افغانستانی است
هم اکنون بیش از ۴۶۰ هزار دانش آموز افغانستانی در ایران داریم، اگر یک مدرسه یک کلاسه با ۳۰ نفر هم در نظر بگیریم، یک هزار و ۴۰۰ مدرسه ۱۰ کلاسه در کشور، فقط در خدمت خواهران و برادران عزیز افغانستانی است. تاکنون جمعیتی بالغ بر چند ده هزار نفر افغانستانی در ایران، آموزش فنی و حرفه‌ای دیده اند. ۲۷ هزار نفر دانشجو نیز از دانشگاه‌های ما فارغ التحصیل شده اند و هم اکنون ۱۵ هزار نفر دانشجوی افغانستانی در ایران مشغول به‌تحصیل هستند.
نگاه مثبت مردم و مسئولان به برادران و خواهران افغانستانی
میزان: آیا پذیرش و همزیستی مناسب بین شهروندان ایران و مهاجران افغانستانی، در طول این سال‌ها ایجاد شده است؟
ذوالفقاری: بله، عمده مهاجران افغانستانی در ایران مانند شهروندان ایرانی زندگی می‌کنند. یعنی اساسا در زندگی شهری ما ادغام شده‌اند. مردم و مسئولان راجع به برادران و خواهران افغانستانی در ایران نگاه مثبتی دارند. اما موضوع مهم دیگری که باید به آن اشاره کنم، ورود غیرمجاز مهاجران از افغانستان است و علت آن هم ناامنی‌است. ما بار‌ها در جلسات سازمان ملل اعلام کردیم که اگر کشور‌های جهان بنا دارند، مشکل پناهندگان و مهاجران در جهان را حل کنند، باید در دیگر کشور‌ها، فتنه انگیزی نکنند. مهاجرت دلایل مختلفی دارد و برخی از آنها مانند جابجایی نیروی کار و متخصصان مثبت هستند. اما عمده مهاجرت‌های اجباری، ناشی از ناامنی و بی ثباتی کشورهاست که ریشه در خواسته‌های منافع جویانه قدرت‌های بزرگ در جهان دارد وگرنه هر فردی دوست دارد که در کشور خود زندگی کند.
۹۰ درصد مهاجران افغانستانی ابتدا وارد خاک پاکستان شده و از آنجا وارد ایران می‌شوند
میزان: با توجه به میزبانی چهل ساله ایران از مهاجران افغانستانی و ثبات نسبی این کشور در سال‌های اخیر، آیا دولت این کشور همکاری‌های لازم درباره اتباع افغانستانی ساکن در ایران را دارد؟
ذوالفقاری: مراودات و همکاری‌های دوجانبه بین ایران و افغانستان وجود دارد. اما در زمینه مهاجران، می‌توان گفت: هزینه ضعف مسئولیت دولت افغانستان را می‌دهیم چراکه در خیلی از موارد، توافقاتی را هم که امضا و زمانبندی می‌کنیم، اجرا نمی‌کنند. به‌طور مثال، یک سال و نیم پیش با آنها توافق کردیم که سفارت‌شان در ایران به اتباع غیرمجاز خود، گذرنامه دهد تا سالی یک بار به افغانستان برگردند، ولی تاکنون اقدامی در این زمینه انجام نداده‌اند. یا اینکه قراربود از نیرو‌های تحصیلکرده‌شان در ایران، برای پیشبرد امور افغانستان جذب کنند. دیگر اینکه قرار بود، مرزخود با پاکستان را کنترل کنند چرا که بیش از ۹۰ درصد از مهاجران افغانستانی ابتدا وارد خاک پاکستان شده و از آنجا وارد ایران می‌شوند. تقریبا هرساله، در حدود ۸۰۰ هزار نفر از اتباع غیر مجاز افغانستانی که داخل ایران می‌شوند را به داخل خاک این کشور بازمی گردانیم. در سال گذشته رکورد زده شد و در حدود ۸۰۰ هزار نفر را بازگرداندیم. در سنوات گذشته تعداد ۷۰۰- ۶۰۰ هزار مورد داشتیم؛ که بخشی هم خودمعرف هستند و این را قبول داریم.
هزینه‌ای که در مرز‌ها و یا برای جمع کردن مهاجران غیرمجازصورت می‌دهیم، برای کشور‌های اروپایی است
میزان: آیا کشور‌های غربی و سازمان‌های بین المللی که معمولا پرادعا و بی خاصیت - حداقل در مورد کشور عزیزمان ایران اسلامی - هستند، در زمینه مهاجران، کمک‌های لازم را به ایران انجام می‌دهند؟
ذوالفقاری: نکته مهم همین جاست؛ حرف مان این است، هزینه‌ای که در حال حاضر در مرز‌ها و یا برای جمع کردن مهاجران غیرمجازصورت می‌دهیم، برای کشور‌های اروپایی است، اما آنها چه کمکی به ما کرده‌اند؟ هیچ. ما جلسه‌ای با حضور کمیسیاریای عالی پناهندگان برگزار کردیم، در این مراسم یک کشور اعلام کرد سالیانه، مبلغی را به این کمیساریا کمک می‌کنیم که من همانجا گفتم اگر کمک همین یک کشور را به ما بدهید، حداقل برای رسیدگی به امور خدماتی و بهداشتی پناهندگانی که در ایران هستند، استفاده می‌کنیم. آن ۸۵۰ هزار نفر مهاجر در ایران به هرحال کسانی هستند که باید دنیا برای بهبود وضعیت زندگی‌شان در ایران کمک کند و تنهاکمکی که به ایران می‌شود، مبلغ بسیار کمی است که از طریق کمیساریای عالی پناهندگان سالیانه تخصیص داده می‌شود.
ایران محور مبارزه با تروریسم، قاچاق موادمخدر و جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی در منطقه است
میزان: مبلغی که کمیساریای عالی پاهندگان هرساله به ایران اختصاص می‌دهد، چقدر است؟
ذوالفقاری: عدد دقیق آن را به ذهن ندارم شاید در حدود ۲۵-۲۶ میلیون دلار است. هم اکنون ما حدود ۲۲ مهمانشهر داریم؛ یک بخشی از این مهمانشهر‌ها عمدتا با کمک کمیسیاریای عالی پناهندگان اداره می‌شود. ما برای جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی که حجم بسیار گسترده‌ای است، هیچگونه کمکی از سوی کشور‌های غربی نداریم. ما در مبارزه با مواد مخدر و تروریست وجلوگیری از مهاجران غیر قانونی، هزینه مضاعفی را برای [بخاطر]کشور‌های اروپایی پرداخت می‌کنیم. سوال ما از کشور‌های اروپایی این است که شما که می‌دانید ایران محور مبارزه با تروریسم در منطقه و محور اصلی مبارزه با تروریسم، قاچاق موادمخدر و جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی در منطقه است، چه کمکی به جمهوری اسلامی کرده اید؟ پاسخ؛ هیچ است. ایران در این منطقه محور اصلی کنترل مهاجرت‌های غیرقانونی به سمت غرب است. کمکی که کمیساریای عالی پناهندگان سالیانه به ایران انجام می‌دهد، در حد یک هزارم هزینه‌هایی که ما برای پناهندگان می‌کنیم، نیست. آن هزینه، صرف پناهندگان قانونی که در ایران هستند، می‌شود. مثلا ۲۰۰ هزار نفر از افراد قانونی افغانستانی که در ایران ساکن هستند، تحت عنوان گروه‌های آسیب پذیر با کمک کمیسیاریای عالی پناهندگان بیمه درمانی کردیم و یا اینکه مثلا تعدادی از مدارس را با کمک کمیساریای عالی پناهندگان ساختیم. اما هزینه‌های ۴۶۰ هزار دانش آموز برای وزارت آموزش و پرورش ما چقدر است؟
سالانه بیش از هشت تا ۹ هزار تن مواد مخدر در افغانستان تولید می‌شود
میزان: به موضوع مبارزه با قاچاق مواد مخدر اشاره کردید، ایران سالانه چه میزان کشف مواد مخدر دارد؟
ذوالفقاری: طبق اطلاعاتی که داریم، سالانه بیش از هشت تا ۹ هزار تن مواد مخدر در افغانستان تولید می‌شود؛ خب با توجه به این حجم از تولید، کشور‌ها توضیح دهند که کدام کشور بیشترین مبارزه را با قاچاق مواد مخدر دارد؟ سال گذشته، ایران ۸۳۰ تن مواد مخدر کشف کرده است.
در سازمان ملل از ایران به‌عنوان پیشانی مبارزه با موادمخدر تشکر می‌کنند
میزان: این کشفیات مواد مخدر از ورودی مرز افغانستان بوده است؟
ذوالفقاری: این کشفیات عمدتا از مرز پاکستان بوده، ولی تولیدی کشور افغانستان است. در بحث پیش‌سازها، مسائل مختلف زیادی داریم. بخشی از این مواد مخدر که ذکر می‌کنم، هروئین و مورفین است. همه می‌دانند که در سازمان ملل از جمهوری اسلامی به عنوان، پیشانی مبارزه با موادمخدر تشکر می‌کنند؛ در سازمان ملل در جلسات اکسکام که خود من شرکت می‌کنم، مرتب از میزبانی و از تلاش ایران در ارتباط با خدمت رسانی به پناهندگان تشکر می‌کنند. همه می‌دانند گرچه برخی به زبان نمی‌آورند.
تقدیم ۴ هزار نفر شهید تنها در راه مبارزه با مواد مخدر
میزان: در زمینه مبارزه با تروریست هم اوضاع به همین صورت است؟
ذوالفقاری: بله، ایران در طول این چند سال محور اصلی مبارزه با تروریست در منطقه بوده است. تحرکاتی که در عراق و سوریه و یا بخش‌هایی از ترکیه و نیز در پاکستان و افغانستان وجود دارد را در نظر بگیرید، اگر تلاش جمهوری اسلامی ایران نبود، با پیوند بین این گروه‌های تروریستی از غرب تا شرق اتفاق می‌افتاد؟ آیا کشور‌های تروریستی این امکان را داشتند که بتوانند با تروریست مبارزه کنند؟ پس نتیجه اینکه ایران محور اصلی مبارزه با تروریست در منطقه است آنهم به استناد تلاش‌ها و عملکردی که دارد. ایران محور اصلی مبارزه با مواد مخدر است آن هم به استناد ارقام و آمار. ایران تاکنون حدود ۴ هزار نفر شهید تنها در راه مبارزه با مواد مخدر داشته است
افزایش تعداد اتباع پاکستانی در ایران
میزان: از اتباع پاکستانی هم در ایران حضور دارند؟
ذوالفقاری: بله، از سال گذشته با افزایش تعداد اتباع پاکستانی در ایران، مواجه شده‌ایم.
منشا تحرکات تروریستی عمدتا در مرزهای مشترک با پاکستان است
میزان: کنترل مرز‌ها یکی دیگر از حوزه‌های کاری شماست، آسیب پذیری در مرزهای کدام کشور بیشتر قابل مشاهده است؟
ذوالفقاری: قبل از پاسخ به این سوال، باید یک توضیح کلی درباره مرزهای کشور ارائه کنم. ایران با گستردگی جغرافیایی که دارد، مرزهای مشترک پهناوری نیز با همسایگان خود دارد. ایران در مرزهای مشترک شرقی خود با پاکستان و افغانستان، به ویژه در مرز‌هایی که با پاکستان دارد، متضرر سه آسیب مستمر از جمله ورود مواد مخدر، تحرکات تروریستی و هم مهاجرت‌های غیر قانونی است. البته منشا تولید مواد مخدر و مهاجرت غیر قانونی، افغانستان است. برای قاچاق مواد مخدر و انجام مهاجرت غیرقانونی از افغانستان، ابتدا وارد پاکستان می‌شوند و عمدتا از مرزهای مشترک خشکی و یا دریایی به ایران ورود می‌کنند. بنایراین هر سه موضوع (مواد مخدر، مهاجرت غیر قانونی و تحرکات تروریستی) را در مرزهای مشترک با پاکستان هم داریم. منشا تحرکات تروریستی عمدتا در مرزهای مشترک با پاکستان است. نظارت بر همه مرز‌ها مهم است، اما کنترل مرزهای مشترک با دو کشور افغانستان و پاکستان از اهمیت خاصی برخوردار است. ایران با این دو کشور در حدود ۲ هزار کیلومتر مرز مشترک آنهم با آن توپوگرافی و شرایط جغرافیایی خاص دارد. دولت از سال ۱۳۸۴ که حادثه تاسوکی رخ داد، بودجه سالیانه‌ای را برای مرزهای شرقی در نظر گرفت. از آن زمان، در مرزهای مشترک با افغانستان و نیز در بخشی از مرزهای مشترک با پاکستان اقدامات زیادی به شکل دیوار یا سیم خاردار و یا ایجاد پاسگاه و برجک صورت گرفت. جاده و توسعه امکانات الکترونیکی، اپتیکی و کنترل‌های بسیاری در منطقه صورت گرفته است. این اقدامات قابل مقایسه با گذشته نیست، اما کافی به مقصود هم نیست.
تقویت طرح‌های کنترلی برای مرزهای کشور
میزان: چه اقدامات ویژه‌ای برای تامین امنیت مرزهای شرق و جنوب شرقی در دست انجام دارید؟
ذوالفقاری: چند کارویژه برای این منظور در نظر گرفته شده است. یکی اینکه طرح‌های کنترلی برای مرزهای کشور را تقویت کنیم و دوم اینکه کشور‌های مقابل نیز براساس وظایف قانونی که دارند و براساس تفاهم نامه‌هایی که وجود دارد، نسبت به کنترل مرزهایشان تلاش کرده و اقدامات شان را گسترده‌تر کنند. سوم اینکه در حوزه داخلی کشور مقابل، مطالبه همیشگی ما این بوده است که اجازه تحرک علنی حداقل، به گروه‌هایی که با اسلحه، تشکیلات و پایگاه هستند و هراز چندگاهی تعرض می‌کنند را ندهند. در مقاطعی با پیگیری‌های صورت گرفته، شاهد بودیم دولت پاکستان بعضی از عناصر تروریستی را دستگیر کرده و در برخی موارد با آنها درگیر شده است. البته در همین اتفاق که سال گذشته نیرو‌های مرزی مان را به گروگان برده بودند، تلاش خوبی کردند و عمده این افراد به اصطلاح آزاد شدند و این یک بخش کار است؛ بخش دیگر کار این است که این‌ها باید اساسا شناسایی شده و به کار آنها پایان داده شود، از افرادی که از گذشته در آنجا هستند، عکس و فیلم وغیره در اختیار مقامات پاکستانی قرار داده‌ایم.
پاکستان بنادارد در مرزهای مشترک با ایران سرمایه گذاری بیشتری کند
میزان: سفر مقامات رسمی دو کشور ایران و پاکستان در کاهش تنش‌های مرزی تا چه حد موثر بوده است؟
ذوالفقاری: از نظر کلی روابط ایران و پاکستان، روابط دوستانه و پایه‌ای است. این روابط به نفع هر دو کشور و تلاش‌ها برای تعمیق رابطه است. اقدامات گروه‌های تروریستی از مرزهای پاکستان، معنایش این نیست که دو کشور در این ارتباط اختلاف نظر دارند، در تمام جلسات و رفت و آمد‌هایی هم که صورت می‌گیرد، دولت پاکستان اعلام می‌کند که ما در این قضیه (مبارزه با گروهک‌های تروریستی) جدی هستیم. اما با توجه به تحرکات جدیدی که در منطقه داشتیم و اقدامات تروریستی که در سال ۹۷ در آنجا صورت گرفت و به ویژه دولت جدید پاکستان که یک رویکرد سازنده تری نسبت به بهبود و تحکیم روابط با ایران دارد - مخصوصا سفری که عمران خان به ایران داشت - بنای دولت پاکستان بر این است که در مرزهای مشترک با ایران سرمایه گذاری بیشتری کند، حضور و کنترل بیشتری هم داشته باشد که امیدواریم اتفاق هم بیفتد. در این صورت، مهاجرت غیر قانونی و هم کنترل مواد مخدر و هم تحریکات تروریستی؛ هرسه با هم فروکش خواهند کرد.
اختصاص اعتباری قابل توجه برای مرزهای شرقی و جنوب شرقی کشور
میزان: آیا اقدام جدید و متمرکزتری، برای مرزهای شرقی انجام خواهد شد؟
ذوالفقاری: بله، باتوجه به وجود خلا‌های مرزی قابل توجه فعلی، با پیگیری‌هایی که صورت گرفت و عنایتی که مقام معظم رهبری نسبت به پیشنهاد دولت داشتند، یک اعتبار قابل توجهی ویژه مرزهای شرقی و جنوب شرقی کشور در نظر گرفته شده است که طرح نهایی آن به زودی آماده می‌شود و با تخصیص این اعتبار، کار جدید و جهشی همه جانبه‌ای برای کنترل مرزهای شرق و جنوب شرق انجام می‌دهیم. فکر می‌کنم با این اعتباری که تخصیص داده شده، این امید را به مردم بدهیم که مرزهای این قسمت از مرزهای کشور از نظر کنترلی به نقطه قابل اطمینانی خواهند رسید.
میزان: کنترل مرز‌ها یکی دیگر از حوزه‌های کاری شماست، آسیب پذیری در مرزهای کدام کشور بیشتر قابل مشاهده است؟
ذوالفقاری: قبل از پاسخ به این سوال، باید یک توضیح کلی درباره مرزهای کشور ارائه کنم. ایران با گستردگی جغرافیایی که دارد، مرزهای مشترک پهناوری نیز با همسایگان خود دارد. ایران در مرزهای مشترک شرقی خود با پاکستان و افغانستان، به ویژه در مرز‌هایی که با پاکستان دارد، متضرر سه آسیب مستمر از جمله ورود مواد مخدر، تحرکات تروریستی و هم مهاجرت‌های غیر قانونی است. البته منشا تولید مواد مخدر و مهاجرت غیر قانونی، افغانستان است. برای قاچاق مواد مخدر و انجام مهاجرت غیرقانونی از افغانستان، ابتدا وارد پاکستان می‌شوند و عمدتا از مرزهای مشترک خشکی و یا دریایی به ایران ورود می‌کنند. بنایراین هر سه موضوع (مواد مخدر، مهاجرت غیر قانونی و تحرکات تروریستی) را در مرزهای مشترک با پاکستان هم داریم. منشا تحرکات تروریستی عمدتا در مرزهای مشترک با پاکستان است. نظارت بر همه مرز‌ها مهم است، اما کنترل مرزهای مشترک با دو کشور افغانستان و پاکستان از اهمیت خاصی برخوردار است. ایران با این دو کشور در حدود ۲ هزار کیلومتر مرز مشترک آنهم با آن توپوگرافی و شرایط جغرافیایی خاص دارد. دولت از سال ۱۳۸۴ که حادثه تاسوکی رخ داد، بودجه سالیانه‌ای را برای مرزهای شرقی در نظر گرفت. از آن زمان، در مرزهای مشترک با افغانستان و نیز در بخشی از مرزهای مشترک با پاکستان اقدامات زیادی به شکل دیوار یا سیم خاردار و یا ایجاد پاسگاه و برجک صورت گرفت. جاده و توسعه امکانات الکترونیکی، اپتیکی و کنترل‌های بسیاری در منطقه صورت گرفته است. این اقدامات قابل مقایسه با گذشته نیست، اما کافی به مقصود هم نیست.
تقویت طرح‌های کنترلی برای مرزهای کشور
میزان: چه اقدامات ویژه‌ای برای تامین امنیت مرزهای شرق و جنوب شرقی در دست انجام دارید؟
ذوالفقاری: چند کارویژه برای این منظور در نظر گرفته شده است. یکی اینکه طرح‌های کنترلی برای مرزهای کشور را تقویت کنیم و دوم اینکه کشور‌های مقابل نیز براساس وظایف قانونی که دارند و براساس تفاهم نامه‌هایی که وجود دارد، نسبت به کنترل مرزهایشان تلاش کرده و اقدامات شان را گسترده‌تر کنند. سوم اینکه در حوزه داخلی کشور مقابل، مطالبه همیشگی ما این بوده است که اجازه تحرک علنی حداقل، به گروه‌هایی که با اسلحه، تشکیلات و پایگاه هستند و هراز چندگاهی تعرض می‌کنند را ندهند. در مقاطعی با پیگیری‌های صورت گرفته، شاهد بودیم دولت پاکستان بعضی از عناصر تروریستی را دستگیر کرده و در برخی موارد با آنها درگیر شده است. البته در همین اتفاق که سال گذشته نیرو‌های مرزی مان را به گروگان برده بودند، تلاش خوبی کردند و عمده این افراد به اصطلاح آزاد شدند و این یک بخش کار است؛ بخش دیگر کار این است که این‌ها باید اساسا شناسایی شده و به کار آنها پایان داده شود، از افرادی که از گذشته در آنجا هستند، عکس و فیلم وغیره در اختیار مقامات پاکستانی قرار داده‌ایم.
پاکستان بنادارد در مرزهای مشترک با ایران سرمایه گذاری بیشتری کند
میزان: سفر مقامات رسمی دو کشور ایران و پاکستان در کاهش تنش‌های مرزی تا چه حد موثر بوده است؟
ذوالفقاری: از نظر کلی روابط ایران و پاکستان، روابط دوستانه و پایه‌ای است. این روابط به نفع هر دو کشور و تلاش‌ها برای تعمیق رابطه است. اقدامات گروه‌های تروریستی از مرزهای پاکستان، معنایش این نیست که دو کشور در این ارتباط اختلاف نظر دارند، در تمام جلسات و رفت و آمد‌هایی هم که صورت می‌گیرد، دولت پاکستان اعلام می‌کند که ما در این قضیه (مبارزه با گروهک‌های تروریستی) جدی هستیم. اما با توجه به تحرکات جدیدی که در منطقه داشتیم و اقدامات تروریستی که در سال ۹۷ در آنجا صورت گرفت و به ویژه دولت جدید پاکستان که یک رویکرد سازنده تری نسبت به بهبود و تحکیم روابط با ایران دارد - مخصوصا سفری که عمران خان به ایران داشت - بنای دولت پاکستان بر این است که در مرزهای مشترک با ایران سرمایه گذاری بیشتری کند، حضور و کنترل بیشتری هم داشته باشد که امیدواریم اتفاق هم بیفتد. در این صورت، مهاجرت غیر قانونی و هم کنترل مواد مخدر و هم تحریکات تروریستی؛ هرسه با هم فروکش خواهند کرد.
اختصاص اعتباری قابل توجه برای مرزهای شرقی و جنوب شرقی کشور
میزان: آیا اقدام جدید و متمرکزتری، برای مرزهای شرقی انجام خواهد شد؟
ذوالفقاری: بله، باتوجه به وجود خلا‌های مرزی قابل توجه فعلی، با پیگیری‌هایی که صورت گرفت و عنایتی که مقام معظم رهبری نسبت به پیشنهاد دولت داشتند، یک اعتبار قابل توجهی ویژه مرزهای شرقی و جنوب شرقی کشور در نظر گرفته شده است که طرح نهایی آن به زودی آماده می‌شود و با تخصیص این اعتبار، کار جدید و جهشی همه جانبه‌ای برای کنترل مرزهای شرق و جنوب شرق انجام می‌دهیم. فکر می‌کنم با این اعتباری که تخصیص داده شده، این امید را به مردم بدهیم که مرزهای این قسمت از مرزهای کشور از نظر کنترلی به نقطه قابل اطمینانی خواهند رسید.
پهپاد‌ها به کمک کنترل مرزهای شرق و جنوب شرق می‌روند
میزان: اقدامات در مرزهای شرق و جنوب شرقی صرفا محدود به دیوارسازی خواهد شد؟
ذوالفقاری: خیر، برای مرزهای آن قسمت کشور طرح‌هایی داریم که قبلا باتوجه به شرایط زیست محیطی، توپوگرافی و شرایط اقتصادی طراحی شده است و البته ممکن است اصلاحاتی با توجه شرایط جدید، انجام دهیم. با همکاری تیم مشترک ستاد کل نیرو‌های مسلح، سپاه، نیروی انتظامی و وزارت کشور آن، طرح‌هایی که از گذشته داشتیم و دیدگاه‌هایی هم که در ارتباط با این قضیه وجود داشت را تجمیع کرده‌ایم تا این کار صورت بگیرد. با همه این تفاسیر، در برخی نقاط باید دیوار ایجاد شود، در نقاط دیگر هم شاید لازم باشد نوع دیگری از اقدامات فیزیکی صورت بگیرد. برخی جا‌ها باید جاده‌هایی ایجاد شود که ما بتوانیم مقر‌های مرزی را ایجاد کنیم تا بتوانیم درآنجا استقرار پیدا کنیم، خود احداثات مرزی هم هست که ما نیرو‌ها را بتوانیم در آنجا به گونه‌ای استقرار دهیم که کل مرز را تحت کنترل و پایش قرار دهند. البته بخش عمده‌ای از کار با کنترل‌های الکترونیکی، اپتیکی و پهپادی خواهد بود. این هزینه قرار است تنها برای اصلاح مرزهای شرق و جنوب شرقی مورد استفاده قرار گیرد، امیدوارم یک تحول کاملا محسوسی را مردم و مسئولان در این منطقه شاهد باشند و به زودی هم اتفاق بیفتد.
مجانی شدن ویزا به معنی نگرفتن ویزا نیست
میزان: باتوجه به حذف روادید در سفر به عراق، مسلما تعداد زوار مراسم اربعین افزایش خواهد یافت، آیا آمادگی پذیرایی از این افزایش جمعیت در ایران و عراق وجود دارد؟
ذوالفقاری: اولا مجانی شدن ویزا به معنی نگرفتن ویزا نیست و مردم باید به این موضوع توجه داشته باشند. یعنی برای سفر به عراق و بالعکس باید ویزا دریافت شود. نکته دیگر اینکه، مجانی شدن ویزا صرفا برای اربعین نیست بلکه برای کل سال است. چون اگر فقط برای اربعین بود آنگاه بایک حجم بالای زوار مواجه می‌شدیم که مشکلات دیگری به وجود می‌آمد، ولی پیشنهادمان این بود که لغو روادید کنیم تا مسافران با گذرنامه بیایند و بروند و مردم به زحمت ویزا گرفتن هم نیفتند؛ که عراق اعلام کرد فعلا در این گام ما روادید را مجانی کنیم تا ببینیم در ادامه چه اتفاقی می‌افتد؛ لذا یک برآورد این است که، چون روادید مجانی شده است، آن‌هایی که می‌خواهند زیارت عتبات بروند تعدادشان در کل سال توزیع شود و آن فشار غیرمتعارفی که ممکن است در اربعین باشد، پیش نیاید. اما این افزایش جمعیت تا یک نقطه‌ای، امکان پاسخگویی دارد. سال گذشته تلاش کردیم که تعداد ۲۰ دفتر را از عراق به ایران برای صدور ویزا بیاوریم، چهار کنسولگری و سفارت هم که از قبل بودند لذا در ۲۴ نقطه صدور ویزا داشتنیم. آنهاهم برای صدور ویزا، دست شان تا یک نقطه‌ای باز است. طبیعتا ممکن است تعداد افراد بیشتر شود و با این موضوع مشکلی نداریم. سال گذشته بالاترین عددی که داشتیم در حدود ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار ویزا در یک سال بوده است.
زیرساخت‌های ایران و عراق تاجمعیت ۳ میلون نفر زائر اربعین را پاسخ می‌دهد
میزان: آیا زیرساخت‌های لازم برای افزایش جمعیت احتمالی زوار مراسم اربعین آماده است؟
ذوالفقاری: باید بگویم در خاک ایران در حوزه جاده و پارکینگ و سایر موارد شرایط را به حدی می‌رسانیم که به این مطالبه اضافه‌تر نیز پاسخ بگوییم. در بحث تدارکاتی هم، افراد تا مرز مشکل خاصی ندارند، اما در حوزه حمل و نقل ممکن است یک مقداری تاثیر بگذارد، زیرا ما در پیک کار اربعین ۸۰ درصد ناوگان حمل و نقل بین شهری در کل کشور به اضافه امکانات سازمان‌ها و نهاد‌های نیرو‌های مسلح را بکار می‌گیریم و هنوز هم می‌بینیم در برخی ساعات با ورود جمعیت بالا، سرویس حمل و نقل ما پاسخگو نیست. پس ممکن است اگر افزایش جمعیت در حد بالاتری داشته باشیم به لحاظ حمل و نقل عمومی کیفیت کار کاهش پیدا کند.
اما در داخل عراق اولین مشکل این است که جاده‌ها کشش ندارند. دوم از نظر خدمات اسکان و تغذیه، اساسا داخل عراق تا یک سقفی می‌شود با کمک عراقی‌ها و ایرانی‌ها خدمات داد و از آن سقف به بالا، زیرساخت‌های لازم برای خدمات دهی آماده نیست. از سوی دیگر، تا جاده مهران به نجف، چهاربانده شود وقت زیادی می‌برد و آمادگی زیرساخت‌های آن سوی مرز، زمان بر‌تر از ایران است. پیش بینی می‌کنیم زیرساخت‌های عراق و ایران، جمعیت تا ۳ میلون نفر را پاسخ دهد. این تقریبا برآورد‌هایی است که می‌کنیم.
آماده باش جدید به استان‌های کشور برای مراسم اجرای اربعین
میزان: برنامه جدیدی هم برای استفاده بیشتر از ظرفیت استان‌ها در مراسم اریعین سال ۹۸ دارید؟
ذوالفقاری: آماده باش جدیدی به استان‌های کشور به عنوان استان‌های معین، داده‌ایم تا ظرفیت‌های استانی را بیشتر پای کار بیاورند و تقریبا به صورت قطعی‌تر میزان اسکان و تغذیه را به ما اعلام کنند. ما توافق می‌کنیم، هر استانی در چه نقطه‌ای به چه مدتی؛ چه میزان اسکان و چه میزان تغذیه انجام دهد. اما در کنار این توزیع سفر یکی از موضوعاتی است که می‌تواند کمک کند تا مردم در مضیقه نباشند، زیرا اگر مردم را به مرز برسانیم، اما آن طرف مرز جاده جواب ندهد، فردا باید مردم در خاک عراق کیلومتر‌ها پیاده روی کنند تا امکان اینکه یک جایی شرایط انتقال‌شان با وسیله نقلیه فراهم شود. جلسات مشترکی را با طرف عراقی خواهیم داشت تا انشالله کار را به گونه‌ای پیش ببریم که اگر تعداد افراد اضافه شد هم ویزایشان را صادر کنیم، هم بتوانیم در حد مقدورات توان، خدمات را در آن سوی مرز فراهم کنیم که مشکلات کمتری داشته باشند.
تاکید زیادی داریم، سفر زائران به عتبات از بعد ماه رمضان شروع شود
میزان: مرز جدیدی هم برای سفر زائران در سال ۹۸ به ظرفیت‌های قبلی اضافه می‌شود؟
ذوالفقاری: امسال باید تدابیر جدیدی برای گذرگاه‌های مرزهای بیندیشیم و به دوستان اعلام کردیم زائران استان‌هایی که باید از جنوب کشور از مرز‌ها خارج شوند، حتما باید از همان قسمت خارج شوند و در ویزایشان محل خروج شان را از همان مرز جنوبی مشخص می‌کنیم. در کنار این موضوع دنبال این هستیم تا از مرز خسروی که مرز آماده‌ای است و به سمت بغداد است، استفاده کنیم. بهره گیری از مرز خسروی می‌تواند، تمرکز جمعیت را کمی کاهش دهد. اگر مرز خسروی راه بیفتد می‌تواند بخشی از این فشاری که روی مرز مهران است را کم کند. تاکید زیادی داریم که تردد زائر از بعد ماه رمضان شروع شود و اگر عراق کتبا اعلام کند سازمان حج و زیارت هم آمادگی دارد که این کار را انجام دهد.
میزان: در پایان مجدد از اینکه وقت خودتان را در اختیار قرار دادید سپاسگزارم.
ذوالفقاری: من هم از شما و از همه همکارانتان در تشکر می‌کنم.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *