مناسبات پرتلاطم مراکش با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس؛ ابر‌های تیره اختلاف بر سر روابط مراکش با عربستان و امارات
تشدید تنش‌های اخیر میان مراکش، عربستان و امارات در یادداشت سینزیا بیانکو مورد واکاوی قرار گرفته و وی از بروز چالشی جدید در مسیر ریاض خبر می‌دهد.
خبرگزاری میزان -
بیانکو با اشاره به عدم تحقق ملاقات «محمد ششم» پادشاه مراکش با «ملک سلمان» پادشاه عربستان در پایان ماه آوریل در ریاض، تاکید می‌کند تنش‌های فزاینده میان این دو پادشاهی دلیل لغو این سفر بوده است؛ تنش‌هایی که ناشی از وخامت روابط دوجانبه از سال ۲۰۱۷ است.
مواضع نزدیک رباط و ریاض در سال‌های اخیر اعم از موافقت عربستان با الحاق مراکش به شورای همکاری خلیج فارس و تخصیص کمک مالی قابل ملاحظه برای این کشور، حمایت رباط از سیاست‌های منطقه‌ای ریاض به ویژه در مورد سوریه و لبنان، همراهی رباط با ائتلاف سعودی در جنگ علیه یمن، ... با به قدرت رسیدن «محمد بن سلمان» به قدرت در سال ۲۰۱۵ شکل جدی تری به خود گرفت. اما روابط حسنه دو کشور از سال ۲۰۱۷ شاهد فراز و فرود‌ها و سردی‌های متعددی بوده که به نظر می‌رسد رفته رفته جدی‌تر می‌شوند.
ابر‌های تیره کدورت در روابط دو کشور در پی بروز بحران داخلی در شورای همکاری خلیج فارس در ژوئن ۲۰۱۷ پدیدار شدند. مراکش با وجود روابط نزدیک با عربستان قویا با درگیری درونی کشورهای عضو مخالفت کرده و به همین دلیل در این مناقشه اعلام بیطرفی کرده و در ادامه برای میانجیگری میان قطر و امارات و عربستان اعلام آمادگی کرد. پادشاه مراکش با ادامه روابط با تمامی طرفها، از قطر، امارات و عربستان دیدار کرده و از پیوستن به کمپین محاصره دوحه خودداری کرد؛ موضوعی که باعث عصبانیت ریاض شد. در واقع مراکش در این ماجرا به شدت نگران تاثیر این بحران بر سیاست داخلی خود بود و پیوستن به امارات و عربستان در محاصره قطر را عامل مهمی در بی ثباتی سیاسی داخلی کشور خود می‌دید.
اما کدورت میان دو کشور به این مورد محدود نماند. در پی اعلام تصمیم «دونالد ترامپ» مبنی بر انتقال سفارت رژیم صهیونیستی به قدس، پادشاه مراکش به عنوان رئیس کمیته قدس سازمان همکاری اسلامی که سال‌ها تلاش کرد تا از وقوع این امر ممانعت به عمل آورد، اعتراض رسمی خود را به ترامپ و نیز دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد. این در حالی است که گزارش‌ها حاکی از همراهی و همدلی محمد بن سلمان با تصمیم ترامپ هستند. حتی گزارش‌هایی مبنی بر تلاش محمد بن سلمان برای اعمال فشار بر کشورهای عربی با هدف پذیرش "معامله قرن" ترامپ با وجود جهت گیری آشکار آن به نفع رژیم صهیونیستی نیز منتشر شد. رباط در این ماجرا به شکل کاملا آشکاری خود را متعهد به مقابله با سیاست‌های ترامپ معرفی کرد.
محمد بن سلمان که پس از قتل هولناک «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی با هجمه‌های بین المللی مبنی بر مشارکت مستقیم در این جنایت مواجه شده بود، برای تلطیف شرایط تور آفریقای شمالی را آغاز کرد. وی در این تور توقفی در رباط نداشت که با توجه به روابط تاریخی عمیق دو خاندان حاکم بر دو کشور، بسیار غیرعادی بود. این امر در پی آن رخ داد که رباط برخلاف سایر کشورهای عربی که در پی قتل خاشقجی اقدام به صدور بیانیه در حمایت از محمد بن سلمان کردند، موضع سکوت را در پیش گرفت. چرا که عربستان تنها چند ماه پیش علیه کاندیداتوری مراکش برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۶ اعمال نفوذ کرده بود.
فاجعه دیگر در روابط دو کشور در فوریه سال ۲۰۱۹ رخ داد؛ زمانی که شبکه العربیه با انتشار مدارکی مدعی حاکمیت مراکش بر «صحرای غربی» و مشروع دانستن «جبهه پولیساریو» توسط این کشور شد. این موضوع که خط قرمز رباط محسوب می‌شود ،سبب فراخواندن سفرای این کشور از امارات و عربستان شد. در همان ماه مراکش رسما از ائتلاف سعودی که به دلیل جنایات متعدد در یمن با انتقادات بین المللی و داخلی فراوانی روبرو بود، خارج شد. البته رباط پیشتر نیز مشارکت خود را به دلایل سیاسی محدود کرده بود.
ماه مارس ۲۰۱۹ برای دو کشور عربستان و مراکش با عرصه دیگری از اختلافات همراه شد. ریاض و ابوظبی در ماه مارس سال جاری میلادی برنامه‌های خود برای افزایش سرمایه گذاری در تاسیسات بندری و نظامی موریتانی را اعلام کردند؛ اقدامی که از سوی رباط تلاش برای دور زدن مراکش و بدتر از آن مقابله با پروژه‌های بندری رباط در شهر‌های ساحلی این کشور تعبیر می‌شد. استراتژی دریایی امارات مبنی بر ایجاد مسیر لاینقطع از سواحل خود به دریای سرخ و دریای مدیترانه با یافتن پایگاهی در موریتانی شکل جدی تری خواهد یافت. به همین دلیل وزیر خارجه مراکش در آوریل ۲۰۱۹ در تور خلیج فارس خود به امارات وارد نشد و کمی بعد ابوظبی به صورت ناگهانی سفیر خود را از رباط فراخواند.
بیانکو در پایان تاکید دارد ریاض از تشدید این تنش‌ها با مراکش سود نخواهد برد.
به گزارش گروه بین الملل ؛ تشدید تنش‌ها میان «رباط» از یک سو و «ریاض» و «ابوظبی» از سوی دیگر، یکی دیگر از چالش‌های متعددی است که تلاش‌های عربستان برای ایفای نقش برتر و کلیدی در منطقه با آن روبرو است.
«سینزیا بیانکو» کارشناس ایتالیایی ژئوپلتیک غرب آسیا و کارشناس امور عربستان در یادداشتی در لوبلاگ به تشریح علل مختلف تشدید تنش میان این سه کشور پرداخته است.
بیانکو با اشاره به عدم تحقق ملاقات «محمد ششم» پادشاه مراکش با «ملک سلمان» پادشاه عربستان در پایان ماه آوریل در ریاض، تاکید می‌کند تنش‌های فزاینده میان این دو پادشاهی دلیل لغو این سفر بوده است؛ تنش‌هایی که ناشی از وخامت روابط دوجانبه از سال ۲۰۱۷ است.
مواضع نزدیک رباط و ریاض در سال‌های اخیر اعم از موافقت عربستان با الحاق مراکش به شورای همکاری خلیج فارس و تخصیص کمک مالی قابل ملاحظه برای این کشور، حمایت رباط از سیاست‌های منطقه‌ای ریاض به ویژه در مورد سوریه و لبنان، همراهی رباط با ائتلاف سعودی در جنگ علیه یمن، ... با به قدرت رسیدن «محمد بن سلمان» به قدرت در سال ۲۰۱۵ شکل جدی تری به خود گرفت. اما روابط حسنه دو کشور از سال ۲۰۱۷ شاهد فراز و فرود‌ها و سردی‌های متعددی بوده که به نظر می‌رسد رفته رفته جدی‌تر می‌شوند.
بیشتر بخوانید: مراکش سفیرش را از امارات فراخواند
ابر‌های تیره کدورت در روابط دو کشور در پی بروز بحران داخلی در شورای همکاری خلیج فارس در ژوئن ۲۰۱۷ پدیدار شدند. مراکش با وجود روابط نزدیک با عربستان قویا با درگیری درونی کشورهای عضو مخالفت کرده و به همین دلیل در این مناقشه اعلام بیطرفی کرده و در ادامه برای میانجیگری میان قطر و امارات و عربستان اعلام آمادگی کرد. پادشاه مراکش با ادامه روابط با تمامی طرفها، از قطر، امارات و عربستان دیدار کرده و از پیوستن به کمپین محاصره دوحه خودداری کرد؛ موضوعی که باعث عصبانیت ریاض شد. در واقع مراکش در این ماجرا به شدت نگران تاثیر این بحران بر سیاست داخلی خود بود و پیوستن به امارات و عربستان در محاصره قطر را عامل مهمی در بی ثباتی سیاسی داخلی کشور خود می‌دید.
اما کدورت میان دو کشور به این مورد محدود نماند. در پی اعلام تصمیم «دونالد ترامپ» مبنی بر انتقال سفارت رژیم صهیونیستی به قدس، پادشاه مراکش به عنوان رئیس کمیته قدس سازمان همکاری اسلامی که سال‌ها تلاش کرد تا از وقوع این امر ممانعت به عمل آورد، اعتراض رسمی خود را به ترامپ و نیز دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد. این در حالی است که گزارش‌ها حاکی از همراهی و همدلی محمد بن سلمان با تصمیم ترامپ هستند. حتی گزارش‌هایی مبنی بر تلاش محمد بن سلمان برای اعمال فشار بر کشورهای عربی با هدف پذیرش "معامله قرن" ترامپ با وجود جهت گیری آشکار آن به نفع رژیم صهیونیستی نیز منتشر شد. رباط در این ماجرا به شکل کاملا آشکاری خود را متعهد به مقابله با سیاست‌های ترامپ معرفی کرد.
محمد بن سلمان که پس از قتل هولناک «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی با هجمه‌های بین المللی مبنی بر مشارکت مستقیم در این جنایت مواجه شده بود، برای تلطیف شرایط تور آفریقای شمالی را آغاز کرد. وی در این تور توقفی در رباط نداشت که با توجه به روابط تاریخی عمیق دو خاندان حاکم بر دو کشور، بسیار غیرعادی بود. این امر در پی آن رخ داد که رباط برخلاف سایر کشورهای عربی که در پی قتل خاشقجی اقدام به صدور بیانیه در حمایت از محمد بن سلمان کردند، موضع سکوت را در پیش گرفت. چرا که عربستان تنها چند ماه پیش علیه کاندیداتوری مراکش برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۶ اعمال نفوذ کرده بود.
فاجعه دیگر در روابط دو کشور در فوریه سال ۲۰۱۹ رخ داد؛ زمانی که شبکه العربیه با انتشار مدارکی مدعی حاکمیت مراکش بر «صحرای غربی» و مشروع دانستن «جبهه پولیساریو» توسط این کشور شد. این موضوع که خط قرمز رباط محسوب می‌شود ،سبب فراخواندن سفرای این کشور از امارات و عربستان شد. در همان ماه مراکش رسما از ائتلاف سعودی که به دلیل جنایات متعدد در یمن با انتقادات بین المللی و داخلی فراوانی روبرو بود، خارج شد. البته رباط پیشتر نیز مشارکت خود را به دلایل سیاسی محدود کرده بود.
بیشتر بخوانید: مراکش سفیرش را از امارات فراخواند
ماه مارس ۲۰۱۹ برای دو کشور عربستان و مراکش با عرصه دیگری از اختلافات همراه شد. ریاض و ابوظبی در ماه مارس سال جاری میلادی برنامه‌های خود برای افزایش سرمایه گذاری در تاسیسات بندری و نظامی موریتانی را اعلام کردند؛ اقدامی که از سوی رباط تلاش برای دور زدن مراکش و بدتر از آن مقابله با پروژه‌های بندری رباط در شهر‌های ساحلی این کشور تعبیر می‌شد. استراتژی دریایی امارات مبنی بر ایجاد مسیر لاینقطع از سواحل خود به دریای سرخ و دریای مدیترانه با یافتن پایگاهی در موریتانی شکل جدی تری خواهد یافت. به همین دلیل وزیر خارجه مراکش در آوریل ۲۰۱۹ در تور خلیج فارس خود به امارات وارد نشد و کمی بعد ابوظبی به صورت ناگهانی سفیر خود را از رباط فراخواند.
بیانکو در پایان تاکید دارد ریاض از تشدید این تنش‌ها با مراکش سود نخواهد برد.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *